H συνεχής κόπωση που νιώθουν οι ασθενείς της μακράς Covid δεν είναι ψυχολογικό αλλά βιολογικό φαινόμενο που συνδέεται με τους μυς, υποδεικνύει μελέτη στην Ολλανδία, ένα νέο υποψήφιο κομμάτι στο παζλ μιας μυστηριώδους πάθησης της εποχής μας.
«Βλέπουμε σαφείς αλλαγές στους μυς αυτών των ασθενών» λέει η Μισέλ βαν Φουγκτ του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, μέλος της ομάδας που υπογράφει τη δημοσίευση στο Nature Communications.
«H φυσική άσκηση μπορεί να μην κάνει πάντα καλό»
Στη μελέτη συμμετείχαν 25 ασθενείς long Covid και 21 υγιείς εθελοντές, οι οποίοι κλήθηκαν να κάνουν στατικό ποδήλατο για 15 λεπτά. Υποβλήθηκαν επίσης σε εξετάσεις του αίματος και των μυών μια εβδομάδα πριν από τη δοκιμασία με το ποδήλατο και μία μέρα μετά.
Σε πολλούς ασθενείς η ικανότητα σωματικής άσκησης δεν βρέθηκε να περιορίζεται από τη λειτουργία των πνευμόνων ή της καρδιάς αλλά από το αίσθημα κόπωσης.
Μια μέρα μετά την άσκηση, όλοι οι ασθενείς long Covid είχαν εμφανίσει ένα μυστηριώδες φαινόμενο που χαρακτηρίζει την πάθηση και έχει ονομαστεί PEM (post-exertional malaise) ή κακουχία μετά την καταπόνηση,
Πρόκειται μια σοβαρή επιδείνωση του αισθήματος κόπωσης και αδυναμίας που εκδηλώνεται πέρα από ένα όριο σωματικής, νοητικής ή συναισθηματικής προσπάθειας, ένα όριο που διαφέρει από ασθενή σε ασθενή.
Η νέα ανάλυση υποδεικνύει ότι το PEM συνδέεται με μεταβολικές ανωμαλίες των μυών.
Μιτοχόνδρια
«Εντοπίσαμε διάφορες ανωμαλίες στον μυϊκό ιστό των ασθενών» αναφέρει σε δελτίο Τύπου ο Ρομπ Βουρστ του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ.
«Σε κυτταρικό επίπεδο, διαπιστώσαμε ότι τα μιτοχόνδρια των μυών, γνωστά και ως ενεργειακά εργοστάσια των κυττάρων, λειτουργούν λιγότερο καλά και παράγουν λιγότερη ενέργεια».
Τα μιτοχόνδρια είναι τα διαμερίσματα του κυττάρου στα οποία παράγεται χημική ενέργεια από την καύση των τροφών με τη βοήθεια του οξυγόνου. Και λόγω των υψηλών ενεργειακών απαιτήσεών τους, οι μύες περιέχουν μεγάλες ποσότητες μιτοχονδρίων.
«Η αιτία της κόπωσης είναι στην πραγματικότητα βιολογική. Ο εγκέφαλος χρειάζεται ενέργεια για να σκεφτεί. Οι μύες χρειάζονται ενέργεια για να κινηθούν. Η ανακάλυψη σημαίνει ότι μπορούμε τώρα να αναζητήσουμε μια κατάλληλη θεραπεία» σχολιάζει ο δρ Βουρστ.
Στη μελέτη τους πάντως οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι μια μελέτη παρατήρησης δεν μπορεί να αποδείξει αιτιακές σχέσεις –με άλλα λόγια, δεν αρκεί για να αποδείξει ότι οι μιτοχονδριακές ανωμαλίες είναι πράγματι αιτία του προβλήματος, και όχι δευτερεύον φαινόμενο ή ακόμα και αποτέλεσμα μιας βαθύτερης αιτίας.
Για την long Covid εξάλλου έχουν προταθεί κι άλλες εξηγήσεις, αν και η νέα μελέτη δεν εντόπισε ενδείξεις που θα υποστήριζαν κάποια από αυτές. Για παράδειγμα δεν βρέθηκαν ίχνη του ίδιο του κοροναϊού στους μύες, ούτε ενδείξεις μειωμένης οξυγόνωσης λόγω βλαβών στα τριχοειδή αγγεία.
Άσκηση με μέτρο
Παρόλο που η μελέτη είναι απίθανο να λύνει οριστικά το μυστήριο της μακράς Covid, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η φυσική άσκηση «μπορεί να μην κάνει πάντα καλό στους ασθενείς long Covid».
«Συνιστούμε σε αυτούς τους ασθενείς να σέβονται τα σωματικά τους όρια και να μην τα υπερβαίνουν» λέει ο Μπρεντ Άπελμαν του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ.
«Στόχος είναι η ήπια άσκηση που δεν οδηγεί σε επιδείνωση των ενοχλήσεων. Το περπάτημα ή ένα ηλεκτρικό ποδήλατο είναι καλές λύσεις για τη διατήρηση της φυσικής κατάστασης. Έχετε υπόψη ότι κάθε ασθενής έχει διαφορετικά όρια».
«Επειδή τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν μετά την καταπόνηση, ορισμένες κλασσικές μέθοδοι αποκατάστασης και φυσιοθεραπείας μπορεί να είναι αντιπαραγωγικές για την ανάρρωση αυτών των ασθενών».
Ο Νίκος Αμπατέλος ανέφερε πως η συζήτηση τον προϋπολογισμό ήταν αποκαλυπτική για τις «πάσες» που δίνει το ένα κόμμα στο άλλο, προσφέροντας στην κυβέρνηση τη δυνατότητα να εμφανίζεται «γαλαντόμα»
«Με τον πληθωρισμό να έχει κατακρημνίσει το εισόδημά τους, η κυβέρνηση έκρινε πως δεν χρειάζεται στήριξη η συντριπτική πλειοψηφία των χαμηλοσυνταξιούχων», τονίζει ο Κώστας Τσουκαλάς
«Η αποφοίτηση δεν υποτίθεται ότι φέρνει ανακούφιση, σαν να χαίρεσαι που αφήνεις πίσω τους δασκάλους και τους συμμαθητές; Εγώ όχι», είπε η Μίλι Μπόμπι Μπράουν σε ανάρτησή της.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, πρόκειται για ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Νίκαιας - Ρέντη, καθώς το Allou Fun Park λειτουργούσε ενώ είχε λήξει η άδειά του.
Η παράσταση «Στο Τσακ» θα παρουσιαστεί στις και 25 και 26 Δεκεμβρίου στο Radio City της Θεσσαλονίκης, ενώ από τις 16 Ιανουαρίου θα μεταφερθεί στο Θέατρο Αλέκος Αλεξανδράκης στην Αθήνα.
![Ακίνητα: Το ράλι και τα 20 δισ. που αγνοούνται από το ταβάνι του 2007 [γραφήματα]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2024/11/akinita1-e1727899707686-300x300.jpg)
