Σκύλος: Παιχνιδιάρικες συμπεριφορές που μπορεί να είναι ένδειξη υπερδιέγερσης

Είναι κάποιες σκυλο-φατσούλες που χοροπηδούν ανεξέλεγκτα, στριφογυρίζουν γύρω από τον εαυτό τους, και εμείς πιστεύουμε ακράδαντα ότι πρόκειται για εκδηλώσεις χαράς.
Χαριτωμένες συμπεριφορές, όμως χρειάζονται την προσοχή μας. Γιατί μπορεί, οι κινήσεις αυτές του σκύλου να θέλουν να μας «πουν» κάτι άλλο.

«Ένα από τα χαρακτηριστικά των αγαπημένων μας σκύλων είναι η παιχνιδιάρικη φύση τους και ο αυθορμητισμός στην εκδήλωση των συναισθημάτων τους. Αυτή η ανέμελη συμπεριφορά και ο ενθουσιασμός είναι κάτι που αγαπάμε σε αυτά τα πλάσματα, και δίνει την ξέγνοιαστη νότα στην, πολλές φορές, πιεστική καθημερινότητάς μας.

Η υπερδιέγερση είναι μία κατάσταση που προκαλείται, συνήθως, από άγχος, στρες, ή έλλειψη επαρκούς άσκησης και εκτόνωσης του σκύλου μας

Σε καμία περίπτωση η υπερδιέγερση δεν συνδέεται με συναισθήματα χαράς, όσο εύκολα κι αν μπορεί να μας παραπλανά

Παρόλα αυτά, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, ώστε αυτή η παιχνιδιάρικη συμπεριφορά να μην εξελιχθεί σε υπερδιέγερση. Η διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δύο είναι δυσδιάκριτη», επισημαίνει η εκπαιδεύτρια σκύλων, αθλήτρια agilty, διασώστης με σκύλο SAR, Χρυσούλα Χασάπη.

Διευκρινίζει ότι ένας σκύλος σε υπερδιέγερση, που στροβιλίζει γύρω από το εαυτό του, χοροπηδάει ανεξέλεγκτα και γαυγίζει ασταμάτητα, δεν είναι ένας χαρούμενος ή ευτυχισμένος σκύλος. Αντίθετα, χαρούμενος ή ευτυχισμένος σκύλος είναι όταν είναι ήρεμος.
Δυστυχώς, πολλές φορές, όπως λέει, οι κηδεμόνες μπερδεύουν τα σημάδια αυτά με χαρά. Πολλοί, μάλιστα, τείνουν να πιστεύουν ότι η συμπεριφορά αυτή είναι χαριτωμένη. Ή, ότι με αυτή τη συμπεριφορά ο σκύλος τους εκδηλώνει την αγάπη τους προς αυτούς. Αυτό, όμως, τονίζει, θα μπορούσε να απέχει από την αλήθεια.

Τι είναι η υπερδιέγερση

«Η υπερδιέγερση είναι μία κατάσταση που προκαλείται, συνήθως, από άγχος, στρες, ή έλλειψη επαρκούς άσκησης και εκτόνωσης του σκύλου μας. Σε καμία περίπτωση δεν συνδέεται με συναισθήματα χαράς, όσο εύκολα κι αν μπορεί να μας παραπλανά. Το κατοικίδιό μας χρησιμοποιεί αυτές τις συμπεριφορές γιατί δεν έχει αναπτύξει επαρκώς άλλους μηχανισμούς αντιμετώπισης καταστάσεων που το έχουν πιέσει. Ή, δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις καθημερινές προσδοκίες μας. Μάλιστα, εάν δεν καταλάβουμε και αντιμετωπίσουμε άμεσα την υπερδιέγερση του σκύλου μας, μπορεί σε βάθος χρόνου να εξελιχθεί σε πιο σοβαρές κακές συμπεριφορές. Ακόμη και εκδήλωση επιθετικότητας», επισημαίνει η κα Χασάπη.

Γιατί ο σκύλος εκδηλώνει υπερδιέγερση

Ο σκύλος μας μπορεί να βρεθεί σε υπερδιέγερση, σύμφωνα με την κα Χασάπη, και να εμφανίσει ανάλογες συμπεριφορές σε διάφορες καταστάσεις στην καθημερινότητα του. Η πιο συνήθης περίπτωση είναι η επιστροφή μας στο σπίτι, αφού το σκυλάκι μας έχει μείνει μόνο του και έχει αγχωθεί, ή δεν έχει διδαχθεί σωστά πώς να διαχειρίζεται την απουσία μας. Και μόλις μας βλέπει, τον πιάνει φρενίτιδα. Γαυγίζει, χοροπηδάει, ή αρχίζει ανεξέλεγκτα το τρεχαλητό σε όλο το δωμάτιο.
«Θα ήταν λάθος, ακόμη και άδικο προς τον ίδιο το σκυλάκι μας, να ερμηνεύσουμε τη συμπεριφορά αυτή ως χαρά, που επιστρέψαμε στο σπίτι. Ή, ως μια μορφή εκδήλωσης της αγάπης του. Ο σκυλάκος μας βρίσκεται σε μία ψυχική κατάσταση που δεν τον ευχαριστεί, και προσπαθεί μας την επικοινωνήσει.

Εάν το κατοικίδιο μας εκδηλώνει, ήδη, παρόμοιες συμπεριφορές, η πρώτη μας δουλειά είναι να αναγνωρίσουμε αυτά τα σημάδια. Και να βρούμε την αιτία του προβλήματος. Έτσι, με απλούς τρόπους να βοηθήσουμε τον σκύλο μας να μάθει να ηρεμεί», τονίζει η κα Χασάπη.

Όπως καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ο υπέρ-ενθουσιασμός ενός σκύλου σε ορισμένες περιπτώσεις δεν δείχνει ότι είναι χαρούμενος και ευτυχισμένος. Άρα, οφείλουμε να του μάθουμε να ηρεμεί και να διαχειρίζεται τη συναισθηματική του φόρτιση.

Η κα Χασάπη μας δίνει πολύτιμες συμβουλές.

Ήρεμος σκύλος = ευτυχισμένος

Ο σκύλος μας έχει την προδιάθεση να μάθει να συμπεριφέρεται ήρεμα. Η ανθρώπινη παρέμβαση και ο τρόπος ζωής μας, τις περισσότερες φορές, προκαλεί την υπερδιέγερσή του. Πρώτα από όλα, πρέπει να κατανοήσουμε ότι ένας ήρεμος σκύλος είναι ένας πραγματικά χαλαρός, χαρούμενος και ευτυχισμένος σκύλος.

Σε καμία περίπτωση η ηρεμία μας δεν σημαίνει καταπίεση, ούτε ότι το σκυλάκι μας δεν θα μπορεί ή δεν θα πρέπει να εκφράζει τα συναισθήματα του. Αντιθέτως, σημαίνει ότι διδάσκουμε το σκυλάκι μας να εκφράζει τα συναισθήματά του χωρίς να μπαίνει σε φρενίτιδα ή στρες.

Επαρκής άσκηση

Φροντίζουμε, ο σκύλος μας να έχει την κατάλληλη για αυτόν εκτόνωση. Μία απλή βόλτα δεν αρκεί. Ο σκύλος μας θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να εκδηλώσει τα φυσικά του ένστικτα και να καλύψει τις σωματικές και πνευματικές του ανάγκες. Μην ξεχνάτε ότι ένας σωματικά και νοητικά κουρασμένος σκύλος είναι ένας πραγματικά ευτυχισμένος σκύλος. Ασκήσεις επαναφοράς, παιχνίδια όσφρησης, εκμάθηση εντολών και τρικ, βόλτες στο βουνό, είναι δραστηριότητες που μπορούμε να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας με το φιλαράκι μας. Και να χτίσουμε ακόμη καλύτερη επικοινωνία μαζί του.

Προετοιμάζουμε στον σκύλο μας

Από τη νεαρή του ηλικία φροντίζουμε για την εκπαίδευση του και την καθοδήγησή του. Τον προετοιμάζουμε για όλες τις καταστάσεις που θα αντιμετωπίσει στην κοινή μας ζωή. Έτσι ώστε, να μπορεί να διαχειρίζεται να μένει μόνος του για κάποιο χρονικό διάστημα, που είναι ένα από τα πιο σημαντικά. Κάθε νέα κατάσταση, που για εμάς μπορεί να είναι αυτονόητη, τον σκύλο μας μπορεί να τον αγχώσει. Ή, ακόμη, και να τον φοβίσει, εάν δεν έχουμε φροντίσει να τον εξοικειώσουμε με αυτή.

Οι συμπεριφορές που δεν ενισχύουμε

Ο σκύλος μας περιμένει από εμάς να τον κατευθύνουμε στη συμβίωσή μας. Έχει ανάγκη να μπορεί να «διαβάζει» από τη δική μας συμπεριφορά τον τρόπο με τον οποίο περιμένουμε να αντιδράσει. Συμπεριφορές στις οποίες δίνουμε προσοχή, επαινούμε, ή αντιδρούμε υπερβολικά –ακόμη και άθελα μας- είναι συμπεριφορές που ο σκύλος μας θα πιστέψει ότι επιθυμούμε. Και θα προσπαθεί να τις επαναλάβει. Δεδομένου, λοιπόν, ότι η υπερδιέγερση είναι μία κατάσταση που ο σκύλος δεν είναι πραγματικά ευτυχισμένος, πρέπει να μην την ενισχύουμε. Αντιθέτως, πρέπει να προσπαθήσουμε να μάθουμε στον σκύλο μας να ηρεμεί.

Ελέγχουμε τον εαυτό μας

Ίσως, το πιο δύσκολο κομμάτι στην προσπάθειά μας να αντιμετωπίσουμε την υπερδιέγερση του σκύλου μας είναι να ελέγξουμε τη δική μας συμπεριφορά. Πρέπει να είμαστε συγκρατημένοι, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με έναν σκύλο σε υπερδιέγερση. Να μην μπερδεύουμε τη συμπεριφορά αυτή με χαρά. Να είμαστε σταθεροί στις αντιδράσεις μας. Και, πάνω από όλα, να καθοδηγούμε τον σκύλο πάντα με τις δικές του πραγματικές ανάγκες. Για να μπορούμε πραγματικά να τον βλέπουμε ευτυχισμένο, χαρούμενο και υγιή. Και να τον χαιρόμαστε.

Η εκπαιδεύτρια σκύλων, αθλήτρια agilty, διασώστης με σκύλο SAR, Χρυσούλα Χασάπη

● Η κυρία Χρυσούλα Χασάπη είναι πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια σκύλων. Προπονήτρια agility από τον Enci Ιταλίας, απόφοιτος του A.D.T.C. και διασώστης με σκύλο έρευνας και διάσωσης.

Δραστηριοποιείται στον χώρο της εκπαίδευσης σκύλων από το 2010 με συνεχή παρουσία μαζί με τους σκύλους της σε κυνοφιλικές εκδηλώσεις. Όπως, και σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, τηλεοπτικές εκπομπές, διαφημιστικά σποτ, επαγγελματικές φωτογραφίσεις.
Αρθρογραφεί στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο.

Είναι μέλος της Εθνικής Ομάδας agility 2015, ’16, ’17, ’18 και ’19 και Πρωταθλήτρια Agility Ελλάδος 2017 και 2018.

Συμμετέχει ενεργά και έχει κατακτήσει διακρίσεις σε αγώνες agility και εκθέσεις μορφολογίας με τα αγαπημένα της σκυλιά σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Επιδιώκει να αναδείξει την υπέροχη σχέση μεταξύ ανθρώπου και σκύλου. Καταπιάνεται με δραστηριότητες που προάγουν την κυνοφιλία και προωθούν τη χρήση σκύλων για κοινωφελείς σκοπούς. Είναι αχώριστη με τα πέντε σκυλάκια της. Τη «Νεφέλη» (yorkshire terrier), τη “Muffin” (border collie) και την “Bee” (shetlend sheepdog)», την «Tokyo» (Belgian Malinois). Και τον βενιαμίν της αγέλης την «Jean» (border collie) .