Ερυθρά Θάλασσα: Πόσο κοστίζει η κρίση στο παγκόσμιο εμπόριο – Η ανάλυση του Politico

Οι επιθέσεις σε εμπορικά πλοία που διέρχονται την Ερυθρά Θάλασσα από τους μαχητές Χούθι της Υεμένης έχουν κλιμακωθεί τις τελευταίες εβδομάδες στον απόηχο του πολέμου Ισραήλ – Χαμάς, με δεκάδες φορτηγά πλοία και δεξαμενόπλοια καυσίμων να στοχοποιούνται ή να αναγκάζονται να αλλάξουν διαδρομή με αποτέλεσμα να καθυστερούν στον προορισμό τους.

Και, όπως γράφει το Politico, παρόλο που έχουν αναπτυχθεί  δυνάμεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για την ασφάλεια στην περιοχή, ο αντίκτυπος της διογκούμενης σύγκρουσης είναι ήδη αισθητός σε αρκετούς τομείς. Ακόμη χειρότερα, καθώς το Ιράν έχει εξαγγείλει την πρόθεσή του να συνεχίσει να πιέζει το Ισραήλ, είναι πιθανό η κρίση να βρίσκεται μόλις στην αρχή της.

Με τι ισοδυναμούν πρακτικά, λοιπόν, τα τεκταινόμενα στην Ερυθρά Θάλασσα;

Για τις επιχειρήσεις

Η στενή διάβαση του Μπαμπ ελ-Μαντέμπ, μεταξύ Τζιμπουτί και Υεμένης, που βρίσκεται στο επίκεντρο των επιθέσεων των Χούθι, σηματοδοτεί τη νότια είσοδο της Ερυθράς Θάλασσας – μια κρίσιμη πλωτή οδό μεταξύ Ευρώπης και Ασίας που συνδέεται με τη Διώρυγα του Σουέζ.

Υπολογίζεται ότι το 12% – 15% του παγκόσμιου εμπορίου ακολουθεί τη συγκριμένη διαδρομή, που σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος όλης της κίνησης εμπορευματοκιβωτίων πραγματοποιείται από εκεί.

Οι επιθέσεις έχουν αναγκάσει τις εταιρείες να καθυστερήσουν τις αποστολές ή να εκτρέψουν τα πλοία γύρω από το Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας της Αφρικής — προσθέτοντας έως και δύο εβδομάδες στους χρόνους παράδοσης και δημιουργώντας πρόσθετο κόστος.

Η Mediterranean Shipping Company, η γερμανική Hapag-Lloyd και η Maersk είναι μεταξύ των εταιρειών που θεωρούν επί του παρόντος την κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα πολύ επικίνδυνη και στις αρχές Ιανουαρίου ανακοίνωσαν ότι οι διελεύσεις τους θα σταματήσουν εντελώς.

Αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε αυξήσεις τιμών στα τελικά προϊόντα για τους καταναλωτές τις επόμενες εβδομάδες, όπως προβλέπει ο Marco Forgione, γενικός διευθυντής στο Institute of Export & International Trade, προσθέτοντας ότι από σκωτσέζικο ουίσκι μέχρι ρούχα από την Ινδία, το Βιετνάμ, την Ταϊλάνδη και το Μπαγκλαντές, διέρχονται από το κανάλι του Σουέζ.

Ακόμη, το Ιράν, που υποστηρίζει τους Χούθι θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στα στενά του Ορμούζ στα ανοικτά των ακτών του, μια άλλη βασική οδό διέλευσης, κλιμακώνοντας περαιτέρω τις διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας. «Το Ιράν έχει ξαφνικά τη δυνατότητα να κλείσει ή τουλάχιστον να διακόψει τις δύο πιο σημαντικές ναυτιλιακές λωρίδες για την Ευρώπη», δήλωσε ο Tobias Borck, ανώτερος ερευνητής για την ασφάλεια της Μέσης Ανατολής στο Royal United Services Institute, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ανησυχία για τον χειμώνα

Η Ερυθρά Θάλασσα είναι επίσης ζωτικής σημασίας οδός για τη ροή της ενέργειας – τα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν μεταξύ 8% και 10% του παγκόσμιου πετρελαίου και έως και 8% του LNG διέρχονται από τα στενά κάθε χρόνο.

Ο ενεργειακός γίγαντας BP είναι μεταξύ εκείνων που αναγκάστηκαν να αποφύγουν την πλωτή οδό και να κάνει τη διαδρομή γύρω από την Αφρική.

Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι αυτό αυξάνει το κόστος αποστολής, ενώ οι αυξημένοι κίνδυνοι θα μπορούσαν να ανεβάσουν το κόστος ασφαλίστρων.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου αυξήθηκαν 7% τον Δεκέμβριο ενώ το Brent εκτινάχθηκε 2% αυτή την εβδομάδα στη σκιά των φόβων για κλιμάκωση των συγκρούσεων.

Επιπλέον, εκφράζεται ανησυχία ότι ο ρόλος του Ιράν στην υποκίνηση σύγκρουσης στην περιοχή θα μπορούσε να οδηγήσει τη Δύση να επιβάλλουν και πάλι φραγμούς στις εξαγωγές πετρελαίου από τη χώρα. Σύμφωνα με τη Simone Tagliapietra από το think tank Bruegel των Βρυξελλών, μια νέα αντιπαράθεση θα μπορούσε να οδηγήσει σε σκληρότερη επιβολή κατά της Τεχεράνης, επιδεινώνοντας τους φόβους για την προσφορά.

Ωστόσο, ο άμεσος οικονομικός αντίκτυπος της αναταραχής στην Ερυθρά Θάλασσα αντισταθμίζεται από σημαντικές αποπληθωριστικές δυνάμεις που λειτουργούν στην ευρωπαϊκή οικονομία, γράφει το Politico. Τα υψηλότερα επιτόκια πιέζουν ήδη τη ζήτηση, ιδίως για αγαθά που εισάγονται από την Ασία. Σε όλη την Ευρώπη, οι φόροι αυξάνονται για να κλείσουν τα υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα, συμπιέζοντας ακόμη περισσότερο αυτήν τη ζήτηση.

Οι υψηλότερες τιμές του πετρελαίου είναι πιθανό να οδηγήσουν σε χαμηλότερη κατανάλωση – και να αυξήσουν την πιθανότητα ύφεσης αργότερα φέτος.

Μη βιώσιμο κόστος

Από τότε που ξεκίνησε η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα, πολεμικά πλοία από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία χρειάστηκε επανειλημμένα να ανοίξουν πυρ εναντίον πυραύλων και drones των Χούθι στο πλαίσιο του συνασπισμού που αναπτύχθηκε για τη ασφάλεια στην περιοχή.

Η αντιπαράθεση μεταξύ των Χούθι και των δυτικών δυνάμεων αντανακλά έναν νέο τύπο πολέμου που δεν είναι βιώσιμος μακροπρόθεσμα, καθώς οι δυτικοί πρέπει να αναπτύξουν εξαιρετικά ακριβούς πυραύλους για να χτυπήσουν φθηνά drones. «Η αντιστάθμιση του κόστους δεν είναι με το μέρος μας», δήλωσε χαρακτηριστικά αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ τον περασμένο μήνα.

Και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, υπάρχει μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι οι ένοπλες δυνάμεις της Δύσης θα πρέπει να επανεξετάσουν τις στρατιωτικές τους προμήθειες για να αντιμετωπίσουν απειλές σε χαμηλές τιμές. Θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν στο μέλλον μια ευρύτερη γκάμα όπλων για να συμπεριλάβουν συστήματα αεράμυνας χαμηλού επιπέδου, φθηνά, αντί να εστιάζουν μόνο σε εξαιρετικά εξελιγμένο, προηγμένο εξοπλισμό, λένε οι ειδικοί — αλλά, για την ώρα,  αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν μερικά από τα πιο ακριβά όπλα στα οπλοστάσια τους.

Πηγή: ΟΤ