Τεχνητή νοημοσύνη: Η τρελή, τρελή χρονιά του 2023

Το ChatGPT είχε ήδη μπει σε πολλά σπίτια πριν ακόμα έρθει το 2023.

Μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά το λανσάρισμα της μηχανής διαλόγου στις 30 Νοεμβρίου 2022, ο δημιουργός του, η αμερικανική OpenAI, βρισκόταν ήδη στο δρόμο για έσοδα δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η εντυπωσιακή ικανότητα του «μεγάλου γλωσσικού μοντέλου» (LLM) να γράφει κείμενα, ποίηση και μουσική σύμφωνα με τις οδηγίες του χρήστη προσέλκυσε 100 εκατομμύρια χρήστες μέσα σε δύο μήνες, κάτι που το Facebook χρειάστηκε 4,5 χρόνια να πετύχει. Έγινε έτσι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη εφαρμογή όλων των εποχών, υπενθυμίζει το Reuters στην ανασκόπησή του.

Μέχρι το 2030 η συνεισφορά της ΑΙ στην παγκόσμια οικονομία μπορεί να φτάνει τα 15,7 τρισ. δολάρια

Η μηχανή διαλόγου απαντούσε με αυτοπεποίθηση και πειστικότητα σε κάθε είδους ερωτήσεις, όμως κάποιες φορές οι απαντήσεις έπεφταν τελείως έξω. Το φαινόμενο των λεγόμενων «παραισθήσεων» ανακηρύχτηκε «λέξη της χρονιάς» από το Dictionary.com.

Τα λάθη αυτά δεν ήταν αρκετά για να σβήσουν τον ενθουσιασμό ή να καθησυχάσουν τον υπαρξιακό τρόμο που ενέπνευσε η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης.

Με επικεφαλής την Microsoft που έσπευσε να εξασφαλίσει συνεργασία με την OpenAI, οι επενδυτές διοχέτευσαν 27 δισ. δολάρια σε νεοσύστατες εταιρείες AI το 2023, σύμφωνα με στοιχεία του Pitchbook.

Η Google, η Meta και η Amazon έτρεξαν να λανσάρουν τα δικά τους προϊόντα ΑΙ πριν η Microsoft εδραιώσει την κυριαρχία της, αν και μέχρι στιγμής δείχνουν να παραμένουν πίσω.

Τον Μάρτιο, χιλιάδες επιστήμονες και ειδικοί της AI συνυπέγραψαν μαζί με τον Έλον Μασκ ανοιχτή επιστολή που ζητούσε παύση στην εκπαίδευση μεγαλύτερων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, μέχρι να μελετηθούν καλύτερα οι δυνητικοί κίνδυνοι για την ανθρωπότητα.

«Πρόκειται για υπαρξιακό κίνδυνο» προειδοποίησε τον Μάιο ο Τζέφρι Χίντον, ένας από τους πρωτεργάτες της ΑΙ, ανακοινώνοντας την παραίτησή του από την Google λόγω βαθιάς ανησυχίας.

Οικονομικό φαινόμενο

Μέχρι το 2030 η συνεισφορά της ΑΙ στην παγκόσμια οικονομία μπορεί να φτάνει τα 15,7 τρισ. δολάρια το χρόνο, σχεδόν όσο το ΑΕΠ της Κίνας, εκτίμησε η συμβουλευτική εταιρεία PwC.

Πίσω από αυτή την αισιοδοξία για ανάπτυξη βρίσκεται το γεγονός ότι σχεδόν κάθε κλάδος οικονομικής δραστηριότητας, από τις οικονομικές και νομικές υπηρεσίες μέχρι τις κατασκευές και την ψυχαγωγία, έχουν αγκαλιάσει την ΑΙ ως μέρος της στρατηγικής τους για το μέλλον.

Την ίδια ώρα, τα συνδικάτα ανησυχούν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα κλέψει δουλειές από τους ανθρώπους, ενώ οι οργανώσεις για τα ατομικά δικαιώματα προειδοποιούν για κίνδυνο μεροληψίας στις αποφάσεις προσλήψεων και απολύσεων.

Ένας από τους πρώτους μεγάλους νικητές της εποχής της ΑΙ είναι ο κατασκευαστής ημιαγωγών NVidia, της οποίας τα τσιπ χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης. Φέτος έγινε ο πρώτος κατασκευαστής ημιαγωγών με χρηματιστηριακή αξία που ξεπερνά το ένα τρισ. δολάρια, στο ίδιο κλαμπ με γίγαντες όπως η Apple και η Alphabet.

Τους τελευταίους μήνες του έτους, ένας άλλος νικητής αναδείχθηκε έπειτα από πικρή διαμάχη.

Τον Νοέμβριο, το ΔΣ της OpenAI απέλυσε τον συνιδρυτή και διευθύνοντά σύμβουλό της Σαμ Όλτμαν κατηγορώντας τον για ανειλικρίνεια.

Επίσημη εξήγηση δεν δόθηκε, όμως η υπόθεση χώρισε τη βιομηχανία σε δύο στρατόπεδα: από τη μία, η επιμονή του Όλτμαν να φέρει την τεχνολογία στην αγορά το ταχύτερο, από την άλλη όσοι υποστήριζαν μια πιο αργή και προσεκτική προσέγγιση ώστε να αντιμετωπιστούν δυνητικοί κίνδυνοι.

Τελικά κέρδισε ο Όλτμαν, τον οποίο στήριξαν με επιστολή τους 700 εργαζόμενοι της ΟpenAI, οι οποίοι απείλησαν με αποχώρηση. Λίγες ημέρες μετά την απόλησή του, ο Όλτμαν επέστρεψε στη θέση του.

Σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο στη Νέα Υόρκη, ο επικεφαλής της OpenAI είπε ότι η κρίση προήλθε από την ανησυχία ορισμένων ότι η ΑΙ μπορεί σύντομα να ξεπεράσει την ανθρώπινη νοημοσύνη.

Και το 2024;

Ένα ερώτημα που προκύπτει από την εσωτερική διαμάχη στην OpenAI: θα συνεχίσει το μέλλον της ΑΙ και οι κοινωνικές της συνέπειες να συζητείται πίσω από κλειστές πόρτες, ένας διάλογος μεταξύ λόγων προνομιούχων της Σίλικον Βάλεϊ;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πήρε πρωτοβουλία να συντάξει τον πρώτο παγκοσμίως Νόμο ΑΙ, του οποίου οι λεπτομέρειες αναμένονται τις επόμενες εβδομάδες.

Τόσο στην ΕΕ όσο και αλλού, οι πρώτοι κανόνες είναι απίθανο να τεθούν σε εφαρμογή πριν τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2024 σε ΗΠΑ και πολλές ακόμα χώρες.

Πολλοί ανησυχούν ότι τα εργαλεία ΑΙ θα δώσουν διαστάσεις τσουνάμι στις προσπάθειες πολιτικής παραπληροφόρησης και έξωθεν παρέμβασης στο εκλογικό σώμα.

Ήδη η τεχνολογία χρησιμοποιείται για αυτοματοποιημένες κλήσεις υποψηφίων σε αμερικανούς ψηφοφόρους.

Καλή ή καλή, η ΑΙ φαίνεται πως θα παίξει σημαντικό ρόλο σε μια χρονιά εκλογικών αναμετρήσεων.