Βιέννη, Παρίσι, Βερολίνο ή Λονδίνο: Οι εκθέσεις που ξεχωρίζουν για το 2024

«Ο τσοπάνος κάθεται και σκαλίζει την γκλίτσα του, όχι για να την κάνει σταθερότερη, αλλά ομορφότερη. Τούτο το «περιττό» που προστίθεται στο αναγκαίο, είναι η τέχνη. Όλοι, ακόμα κι οι πρωτόγονοι, θα ‘θελαν τα πράγματα που χρησιμοποιούν, εκτός από χρήσιμα, να είναι και ωραία», έλεγε ο καυστικός και συνάμα σπουδαίος, Βασίλης Ραφαηλίδης.

Φυσικά, η άποψη του περί καλλωπισμού και τέχνης, μας βρίσκει απολύτως σύμφωνους. Οπότε, το μόνο που μένει είναι να περιηγηθούμε σε πέντε αγαπημένες πόλεις και πρωτεύουσες της Ευρώπης, που για την φετινή χρονιά αποφάσισαν να φιλοξενήσουν το λεγόμενο «περιττό» και να το πλάσουν, δημιουργώντας φωτογραφίες, ζωγραφιές, γλυπτά και μουσικές νότες. 

Βασιλεία | Ελβετία

Η Βασιλεία είναι μια από τις πιο γοητευτικές ευρωπαϊκές πόλεις που μπορεί κανείς να επισκεφθεί, καθώς είναι σχετικά μικρή και βρίσκεται στις όχθες του Ρήνου. Αν και ο διεθνής καλλιτεχνικός κόσμος κατακλύζει την πόλη για την ετήσια έκθεση Art Basel (13-16 Ιουνίου), τα μουσεία της φιλοξενούν πάντα μεγαλεπήβολες εκθέσεις.

Κορυφαία είναι η έκθεση Matisse: Πρόσκληση στο ταξίδι (22 Σεπτεμβρίου-26 Ιανουαρίου 2025) στο Fondation Beyeler. Με περισσότερα από εβδομήντα έργα, θα εξετάσει το πώς οι «πρωταγωνιστές» του ζωγράφου αντικατοπτρίζουν εκείνους του ομότιτλου ποιήματος του Μπωντλαίρ.

Παράλληλα, το πρόγραμμα του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βασιλείας αποτελείται από τρεις πολύμορφες εκθέσεις. Η πρώτη είναι η έκθεση Dan Flavin: Dedications in Light (2 Μαρτίου-18 Αυγούστου), η οποία θα παρουσιάσει τον Flavin – φημισμένο για τις εγκαταστάσεις του με λαμπτήρες φθορίου – με ανανεωμένο χαρακτήρα, υπογραμμίζοντας τον τρόπο με τον οποίο το έργο του σχετίζεται με γεγονότα της εποχής του, όπως η αστυνομική βία.

View this post on Instagram

A post shared by Fondation Beyeler (@fondationbeyeler)

H έκθεση Made in Japan, περιλαμβάνει έγχρωμες ξύλινες γκραβούρες των Hiroshige, Kunisada και Hokusai (16 Μαρτίου-21 Ιουλίου) διεξάγεται σχεδόν ταυτόχρονα με τον Flavin, δίνοντας έμφαση στο έργο τριών από τους σπουδαιότερους Ιάπωνες χαράκτες των αρχών του 19ου αιώνα. Τα έργα που παρουσιάζονται συγκεντρώθηκαν πριν από έναν αιώνα από τον τοπικό συλλέκτη και χημικό Carl Mettler ενώ σπανίως εκτίθενται.

Τέλος, η έκθεση «Rego: Power Games» (28 Σεπτεμβρίου-2 Φεβρουαρίου 2025) αποτελεί ένα αφιέρωμα στην εκλιπούσα πορτογαλό-βρετανίδα καλλιτέχνιδα. Τα έργα θα βρίσκονται τοποθετημένα σε μια σειρά θεματικών δωματίων, με κεντρικό άξονα τους αγώνες εξουσίας: μέσα στην κοινωνία, μεταξύ των δύο φύλων, στις οικογένειες και στον εσωτερικό ψυχισμό των ανθρώπων.

Παρίσι | Γαλλία

Ο Γάλλος καλλιτέχνης Albert Decaris είναι ο κορυφαίους ολυμπιονίκης της «χαρακτικής και της οξυγραφίας», καθώς μέχρι το 1948 τα μετάλλια απονέμονταν τόσο σε καλλιτέχνες όσο και σε αθλητές. Μπορείτε να «περιηγηθείτε» στην ιστορία των μεταλλίων στο Gold, Silver and Bronze στο Monnaie de Paris (27 Μαρτίου-24 Σεπτεμβρίου), ενώ το Μουσείο του Λούβρου παρουσιάζει τις την Ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων (25 Απριλίου-16 Σεπτεμβρίου).

Το Παρίσι φιλοξένησε για τελευταία φορά τους αγώνες το 1924: λίγους μήνες προτού δημοσιευτούν τα αντίπαλα μανιφέστα του Σουρεαλισμού.

Το Centre Pompidou θα γιορτάσει τη στιγμή αυτή με την έκθεση Surrealism: the Centenary Exhibition (4 Σεπτεμβρίου-6 Ιανουαρίου 2025). Στην αντίπερα όχθη του ποταμού, το Μουσείο Ορσέ θα φιλοξενήσει την έκθεση Παρίσι 1874: Η επινόηση του ιμπρεσιονισμού (26 Μαρτίου-14 Ιουλίου). Οι έρευνες για τις γαλλικές πολιτιστικές μορφές θα συνεχιστούν, στο Pompidou όπου θα τιμηθεί η Bande Dessinée (κόμικς) (29 Μαΐου-4 Νοεμβρίου), ενώ η The Birth of Department Stores στο Musée de Arts Decoratifs (10 Απριλίου-13 Οκτωβρίου) πραγματεύεται τα σύγχρονα καταναλωτικά αγαθά.

Λονδίνο | Ηνωμένο Βασίλειο

Το Λονδίνο φαίνεται να ξαναζεί την εποχή του Swinging Sixties: Οι Beatles και οι Rolling Stones είναι στην κορυφή των charts, και η Yoko Ono πρόκειται να βρεθεί σύντομα σε μια γκαλερί τέχνης.

Όχι σε οποιαδήποτε, όμως: Η Tate Modern διοργανώνει μια μεγάλη αναδρομική έκθεση με τίτλο Yoko Ono: Music of the Mind (15 Φεβρουαρίου-1 Σεπτεμβρίου), η οποία θα παρουσιάσει τα έργα της με συμμετοχικό σκεπτικό (συμπεριλαμβανομένου του Cut Piece, στο οποίο οι επισκέπτες της γκαλερί έκοβαν κομμάτια από τα ρούχα της), μαζί με ταινίες και μουσική που δημιούργησε με και χωρίς τον Τζον Λένον.

Η ακατάπαυστη αφοσίωση της Ono σε ευφάνταστες παρουσιάσεις των ιδεών της την οδήγησε να εδραιώσει τη θέση της ως μια αξιοσέβαστη φωνή της πρωτοπορίας.

Η Ono ηγείται ενός κύματος γυναικείων θεαμάτων σε όλες τις εκφάνσεις και εποχές. Η Tate Britain θα φιλοξενήσει την έκθεση «Women Artists in Britain 1520-1920 »(16 Μαΐου-13 Οκτωβρίου) – που συμπληρώνει την τρέχουσα έκθεση «Women in Revolt» η οποία θα παρουσιάσει τους κρυφούς αγώνες των καλλιτεχνών ανά τους αιώνες.

Εκτείνεται μέχρι τη ζωγράφο του 17ου αιώνα Mary Beale, την οποία θαύμαζε η προσωπογράφος Peter Lely, και τη Laura Knight, την πρώτη γυναίκα καλλιτέχνη που εξελέγη ισότιμο μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας.

Η ελβετικής καταγωγής νεοκλασικίστρια Angelica Kauffman θα έχει την δική της ξεχωριστή έκθεση από τη Βασιλική Ακαδημία Τέχνης (1 Μαρτίου-30 Ιουνίου)

Βερολίνο | Γερμανία

Γευτείτε το σαγηνευτικό σύμπαν του Tyler Mitchell στην πρώτη του ατομική έκθεση στη Γερμανία. Μπλέκοντας φωτογραφία, ύφασμα και γλυπτική, θα παρουσιάσει εκτυφλωτικές αφηγήσεις για τη Μαύρη ομορφιά και την επιθυμία, αγκαλιάζοντας θέματα του παρελθόντος, δημιουργώντας παράλληλα φανταστικές στιγμές του φανταστικού μέλλοντος.

View this post on Instagram

A post shared by Tyler Mitchell (@tylersphotos)

Άμα βρεθείτε στο Βερολίνο από 1 Ιουνίου μέχρι 5 Σεπτεμβρίου του 2024, κατευθυνθείτε στον εκθεσιακό χώρο  C/O Berlin. Και δεν θα χάσετε.

Bιέννη | Αυστρία

Για τον εορτασμό των 100ων γενεθλίων του Ρόι Λίχτενσταϊν το 2024, το Μουσείο Albertina της Βιέννης (με τη βοήθεια του Ιδρύματος Ρόι Λίχτενσταϊν) από τις 8 Μαρτίου έως τις 14 Ιουλίου θα παρουσιάσει μια μεγάλη αναδρομική έκθεση του έργου του θρύλου της ποπ αρτ.

Η έκθεση θα φιλοξενήσει έργα που προέρχονται ως δάνεια από ιδιωτικές διεθνείς συλλογές και σημαντικά ιδρύματα, όπως το Whitney Museum και το MoMA της Νέας Υόρκης, το Museum Ludwig της Βιέννης και το Museo Thyssen-Bornemisza της Μαδρίτης. Η έκθεση παρουσιάζει την εξέλιξη της καλλιτεχνικής καριέρας του καλλιτέχνη που διήρκεσε πέντε δεκαετίες.

*Με πληροφορίες από Dazed | The Art Newspaper | Artnet | Κεντρική φωτογραφία θέματος: © Tyler Mitchell. Courtesy of the artist and Jack Shainman Gallery