Πετρέλαιο: Οι 4+1 καταλύτες που θα διαμορφώσουν τις τιμές

Αναμφισβήτητα η αγορά πετρελαίου παρουσίασε άγριες διακυμάνσεις το 2023, πριν ολοκληρώσει τη χρονιά με πτώση στις τιμές κατά 10%. Και όπως υπογραμμίζουν οι αναλυτές, το 2024 θα μπορούσε να υπάρξει ακόμα μεγαλύτερη αστάθεια.

Το τρέχον έτος θα είναι κρίσιμο τόσο όσον αφορά τη ζήτηση όσο και την προσφορά, τα οποία είναι τα θεμελιώδη στοιχεία που καθορίζουν την αγορά. Θα είναι επίσης ενδιαφέρον πώς οι  αποφάσεις που ελήφθησαν στην COP28 θα επηρεάσουν τη ζήτηση και την προσφορά πετρελαίου, τα επίπεδα τιμών του και τις προοπτικές για τις αγορές πετρελαίου μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα.

Γενικά, οι πέντε καταλύτες που αναμένεται να επηρεάσουν  την αγορά του μαύρου χρυσού, και που θα παρακολουθούνται στενά από τους επενδυτές είναι η στάση του ΟΠΕΚ+, οι μεμονωμένες κινήσεις της Σαουδικής Αραβίας, η ζήτηση στην Κίνα, οι προμήθειες των ΗΠΑ, αλλά και οι γεωπολιτικές εξελίξεις.

ΟΠΕΚ+

Το καρτέλ απέτυχε να στηρίξει τις τιμές του πετρελαίου μειώνοντας την παραγωγή, εν μέρει επειδή κράτη εκτός ΟΠΕΚ όπως οι ΗΠΑ, η Βραζιλία και η Γουιάνα συνέχισαν να καλύπτουν το κενό. Και οι νέες δεσμεύσεις του ΟΠΕΚ+ για παράταση των μειώσεων μέχρι τις αρχές του 2024 μέχρι στιγμής έχει αποβεί άκαρπες.

«Δεν θέλω να πω ότι έχουν τελειώσει τα πυρομαχικά, αλλά είναι κάπως σαν να εξαντλούνται τα πυρομαχικά», δήλωσε στο Business Insider η Ρεμπέκα Μπάμπιν, ανώτερη trader μετοχών του CIBC Private Wealth.

Οι αναλυτές λένε ότι αμφισβητείται η ικανότητά του να συνεργάζεται και να διαχειρίζεται την αγορά. Η τελευταία συνάντηση του ΟΠΕΚ τον Νοέμβριο ήταν χαοτική, με τα μέλη να αγωνίζονται να συμφωνήσουν για περικοπές. Επίσης, πρόσφατα η Αγκόλα ανακοίνωσε ότι θα αποχωρήσει από τον όμιλο. «Πιστεύω ότι ο κύριος κίνδυνος για την αγορά είναι η συνοχή του ΟΠΕΚ ή η δυνητική έλλειψή της», ανέφερε από την πλευρά του ο Χάντερ Κόρνφαϊντ, αναλυτής πετρελαίου από την Rapidan Energy.

Σαουδική Αραβία

Ο ντε φάκτο ηγέτης του ΟΠΕΚ παραδοσιακά παρεμβαίνει για να αποκαταστήσει την τάξη στον όμιλο πετρελαίου και στη συνολική αγορά. Ένας ειδικός στον τομέα της ενέργειας προειδοποίησε στο Business Insider ότι η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να ξεκίνησε μια διαμάχη με τις Ηνωμένες Πολιτείες για τα μερίδια αγοράς το τρέχον έτος, προκειμένου να ανακτήσει τον έλεγχο των τιμών του πετρελαίου. Αλλά το Ριάντ έχει άλλες προτεραιότητες που μπορεί να το εμποδίσουν να ενισχύσει την προσφορά για να μειώσει τις τιμές και τα κέρδη, αναγκάζοντας άλλους παραγωγούς να βγουν από την αγορά.

Η Σαουδική Αραβία έχει πολλά τεράστια έργα υποδομής που έρχονται στο τέλος αυτής της δεκαετίας, τόνισε ο Χομαγιούν Φαλακσάχι, αναλυτής πετρελαίου από την ερευνητική εταιρεία Kpler.

Το βασίλειο φιλοξενεί τους Ασιατικούς Χειμερινούς Αγώνες του 2029, την Παγκόσμια Έκθεση του 2030 και το Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA 2034, που θα απαιτήσουν πολλά χρήματα και ο προϋπολογισμός της χώρας εξαρτάται από το πετρέλαιο.

Κίνα

Ο κορυφαίος εισαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο έχει ταλαιπωρηθεί από ένα κραχ στα ακίνητα, μια κρίση χρέους και την υποτονική ανάπτυξη μετά την πανδημία, που περιόρισαν σημαντικά τη ζήτηση.

Ο Μπάμπιν ανέφερε προσφάτως ότι οι αμφιβολίες για την οικονομία της Κίνας αναμένεται να αποτελέσουν τον βασικό παράγοντα ανησυχίας της αγοράς πετρελαίου το 2024, ακολουθούμενη από τον φόβο ότι η αμερικανική παραγωγή θα συνεχίσει να έχει καλύτερη απόδοση.

Ωστόσο, η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί στην Κίνα καθώς τα νέα διυλιστήρια αυξάνουν τη δραστηριότητα, εκτίμησε ο Φαλακσάχι στο Business Insider.

«Όλα αυτά σημαίνουν ότι εξακολουθούμε να περιμένουμε ότι η κινεζική ζήτηση για αργό θα αυξάνεται χρόνο με το χρόνο, αλλά δεν θα είναι τεράστια», πρόσθεσε.

Ηνωμένες Πολιτείες

Το 2023, η άνθηση της αμερικανικής παραγωγής ακινητοποίησε τις αγορές, βοηθώντας τα κράτη εκτός ΟΠΕΚ να πάρουν μερίδιο αγοράς από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία. Αλλά οι αναλυτές δεν βλέπουν αυτές τις εκπλήξεις να επαναλαμβάνονται το επόμενο έτος. Μάλιστα, οι ΗΠΑ αναδείχθηκαν ως η κορυφαία παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, παίρνοντας τα ηνία από το Ριάντ.

«Αναμένουμε [η παραγωγή των ΗΠΑ] να επιβραδυνθεί, ειδικά το πρώτο εξάμηνο του έτους», ανέφερε ο Φαλακσάχι. «Και αυτό συνδέεται πραγματικά με τη χαμηλότερη δραστηριότητα στις ΗΠΑ».

Πολλοί από τους παράγοντες οι οποίοι οδήγησαν στην αύξηση της παραγωγής πετρελαίου στις ΗΠΑ θα περιοριστούν, με την Kpler να εκτιμά πως η παραγωγή πετρελαίου στις ΗΠΑ θα υποχωρήσει στα 13,14 εκατομμύρια βαρέλια/ημέρα από το υψηλό ρεκόρ των 13,3 εκατ. βαρελιών/ημέρα του Δεκεμβρίου.

Εν τω μεταξύ, η Rapidan βλέπει την παραγωγή του 2024 στα 13,3-13,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα και η Μπάμπιν της CIBC αναφέρει ότι αναμένει μόνο μικρές αλλαγές.

Γεωπολιτική

Εκτός από τις τάσεις αυτές, η γεωπολιτική θα παραμείνει ισχυρός παράγοντας για την παγκόσμια ενέργεια, και όχι μόνο για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, όπως φαίνεται από τις τελευταίες διαταραχές των μεταφορών στην Ερυθρά Θάλασσα που επηρέασαν όλα τα είδη αγαθών που μετακινούνται από την Ασία στην Ευρώπη. Η γεωπολιτική χάνει τον αποκλειστικό της δεσμό με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και εξαπλώνεται ως κρίσιμος παράγοντας ασφάλειας εφοδιασμού και στις τεχνολογίες μετάβασης.

Επειδή το παραπάνω περιβάλλον θα σήμαινε χαμηλότερες τιμές για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ορισμένοι έχουν προβλέψει ότι η Σαουδική Αραβία μπορεί να ξεκινήσει έναν πόλεμο τιμών για να ανακτήσει μερίδιο αγοράς και υψηλότερες τιμές. Οι βασικές δυνάμεις που οδηγούν τις αγορές πετρελαίου προκάλεσαν μεγάλες εκπλήξεις το περασμένο έτος και αντιπροσωπεύουν σημαντικές πηγές αβεβαιότητας για το νέο έτος.

Οι προοπτικές για τις τιμές

Μέσα στο πλαίσιο αυτό αναλυτές εκτιμούν ότι θα δούμε άφθονη προσφορά το τρέχον έτος. Στους επιμέρους καταλύτες της αγοράς, η Βραζιλία, η Γουιάνα, η Νορβηγία και ο Καναδάς θα διατηρήσουν τις αγορές γεμάτες με αρκετό πετρέλαιο. Αυτό απαντά επίσης στο ερώτημα εάν οι τιμές του πετρελαίου θα αγγίξουν τα 100 δολάρια το 2024. Χωρίς γεωπολιτικό σημείο ανάφλεξης, οι πιθανότητες να συμβεί αυτό είναι σχεδόν μηδενικές.

Ο ΔΟΕ βλέπει την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου να αυξάνεται 2024, όπως τόνισε στην πρόσφατη έκθεσή του. Ανέφερε ότι η παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου θα αυξηθεί κατά 1,1 mbpd το 2024 και σημείωσε ότι η εκτός ΟΠΕΚ παραγωγή θα συμβάλει επίσης 1,2 mbpd στην παγκόσμια προσφορά. Η προοπτική του ΟΠΕΚ για το 2024 είναι ελαφρώς διαφορετική από αυτή του ΔΟΕ καθώς βλέπει μια άνοδο 2,25 mbpd.

Όσον αφορά την τιμή, η τεχνική ανάλυση δείχνει ότι φαίνεται να υπάρχει σημαντική υποστήριξη στα 65 $ (για το WTI) και στο μεσαίο εύρος των 60 $ για το αργό Brent, εάν χτυπήσει η παγκόσμια ύφεση. Συνειδητοποιώντας την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, η Goldman Sachs μείωσε τις προβλέψεις της καθώς βλέπει το Brent κατά μέσο όρο στα 80$/81$.

Αυτή η πρόβλεψη συγκλίνει με εκείνη του IEA, ο οποίος βλέπει το Brent στα 82,57 δολάρια το βαρέλι το 2024. Η Barclays εξακολουθεί να βρίσκεται στην υψηλότερη πλευρά και βλέπει το πετρέλαιο να κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 93 δολάρια το 2024, ενώ η S&P Global πιστεύει ότι τα 85 δολάρια είναι πιο πιθανά.

Πώς οι τιμές του πετρελαίου στην αγορά επηρεάζουν τους καταναλωτές

Το αργό πετρέλαιο είναι το πιο στρατηγικά σημαντικό εμπόρευμα στον κόσμο. Υπάρχουν περισσότερα από 4.000 υποπροϊόντα πετρελαίου και η τιμή του επηρεάζει σχεδόν όλους τους τομείς της οικονομίας και κάθε τομέα της ζωής μας.

Η αύξηση των τιμών του πετρελαίου συμβάλλει σε υψηλότερο κόστος μεταφοράς που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένες τιμές των αγαθών. Επιπλέον, αυξάνοντας τις τιμές της ενέργειας γενικά, οι αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου συμβάλλουν σε υψηλότερα επίπεδα πληθωρισμού που καταστρέφουν την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του προσωπικού του Ευρωσυστήματος «μια αύξηση κατά 1% στις τιμές του πετρελαίου θα σήμαινε μείωση του επιπέδου της δυνητικής παραγωγής της ζώνης του ευρώ κατά περίπου -0,02% μεσοπρόθεσμα».

Πηγή: ΟΤ