Καινοτόμα φάρμακα για σοβαρές παθήσεις αλλάζουν την αξία των φαρμακευτικών

Ανατροπές στην παγκόσμια κατάταξη των φαρμακευτικών εταιρειών φέρνουν τα νέα, καινοτόμα φαρμακευτικά σκευάσματα που επιδιώκουν να δώσουν λύση σε σοβαρές παθήσεις. Πολυδάπανα ερευνητικά προγράμματα φαίνεται πως έχουν αποτέλεσμα, όπως είδαμε το 2023 με τα καινούρια φάρμακα κατά του διαβήτη και της παχυσαρκίας.

Η έρευνα συνεχίζει να εστιάζει στον καρκίνο και τα αυτοάνοσα νοσήματα, όμως στο ενδιαφέρον των ερευνητών μπαίνει πλέον και η μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (προχωρημένη λιπώδης διήθηση ήπατος που δεν συνδέεται με κατανάλωση αλκοόλ), η αντιμετώπιση του πόνου, αλλά και η θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ.

Σύμφωνα με έκθεση για την φαρμακευτική αγορά το 2024, από την εταιρεία μελετών Evaluate, η μείωση της ζήτησης σε φάρμακα και εμβόλια κατά της πανδημίας, αναμένεται να στερήσει από την Pfizer το πλεονέκτημα στο τζίρο της έναντι των υπολοίπων μεγάλων φαρμακευτικών κολοσσών.

Ισχυρό χαρτοφυλάκιο δημιουργεί στις φαρμακευτικές η βιοτεχνολογία

Ο αριθμός των φαρμάκων που πήραν ταχεία έγκριση το 2022 και το 2023 έπεσε κάτω από τον μέσο όρο της δεκαετίας.

Έτσι, οι προβλέψεις δίνουν την πρωτιά για φέτος στην ελβετική φαρμακευτική Roche, με τα καινούρια της φάρμακα για την σκλήρυνση κατά πλάκας, τον καρκίνο και την αιμορροφιλία. Συνολικά, οι πωλήσεις της αναμένεται να ξεπεράσουν το ένα δις. δολ. το 2024.

Μεταξύ των 10 πρώτων φαρμακευτικών της νέας χρονιάς, συγκαταλέγεται πλέον και η δανέζικη Novo Nordisk «κλέβοντας» τη 10^η θέση διεθνώς από την βρετανική GSK, μετά την επιτυχία του νέου φαρμάκου για την παχυσαρκία, τόσο για την ίδια, όσο και για την ανταγωνιστική της, την αμερικανική Lilly.

Η προοπτική σημαντικής μελλοντικής αύξησης των πωλήσεων και των κερδών οδήγησε τους επενδυτές να επιβραβεύσουν τη Novo και τη Lilly με τεράστιες αποτιμήσεις στο χρηματιστήριο, σε αντίθεση με την Pfizer, που «τιμωρήθηκε» εξαιτίας της συρρίκνωσης σε προϊόντα πρώτης γραμμής.

Η AstraZeneca απολαμβάνει κλινική και εμπορική επιτυχία με την ευρεία ογκολογική της δραστηριότητα.

Και παρότι η GSK δεν είναι πλέον μέσα στο top 10, η εξειδίκευσή της στα εμβόλια, της έδωσε την επιτυχία του εμβολίου κατά του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) και του έρπητα ζωστήρα.

Τι καινούριο περιμένουμε

Η απογοήτευση του 2023 για την απόρριψη από το FDA ενός καινούριου φαρμάκου κατά της σχιζοφρένειας, αντισταθμίστηκε από τη έγκριση ενός νέου μουσκαρινικού παράγοντα πολλά υποσχόμενου για την αντιμετώπιση της νόσου.

Για το 2024, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος θα παραμείνει και η νόσος Αλτσχάιμερ, καθώς η Lilly βρίσκεται σε αναμονή έγκρισης της ντονανεμάμπης, μετά την έγκριση της λεκανεμάμπης, που βρίσκεται ήδη στην αμερικανική αγορά.

Η μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα, είναι  μια επίσης σημαντική πάθηση η οποία κεντρίζει το ενδιαφέρον της φαρμακευτικής έρευνας με τη βιοφαρμακευτική ουσία ρεσμετιρόμη να βρίσκεται υπό έγκριση κατά προτεραιότητα από τον αμερικανικό οργανισμό τροφίων και φαρμάκων

Στην αγορά του εμβολίου κατά του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού θα επιχειρήσει να μπει η Moderna με το τρίτο εμβόλιο για τον RSV, μετά την GSK και την Pfizer.

Η AstraZeneca σε συνεργασία με την Daiichi βρίσκονται σε αναμονή για το datopotamab κατά του καρκίνου του πνεύμονα και του μαστού. Η Daiichi σε μια άλλη συνεργασία της με την Merck, Sharp & Dohme (Merck & Co στις ΗΠΑ) αναμένει έγκριση ενός άλλου, αντίστοιχου παράγοντα κατά του καρκίνου των πνευμόνων και του μαστού, του patritumab deruxtecan.

Νέα καινοτόμα σκευάσματα αναμένονται μετά από σειρά κλινικών μελετών

Οι ακριβότερες έρευνες

Η εξέλιξη στην αντιμετώπιση των μεταβολικών νοσημάτων αναμένεται να κυριαρχήσουν και φέτος, μετά το σπριντ της Novo Nordisk και της Lilly στον διαβήτη και την παχυσαρκία.

Οι δύο εταιρείες επενδύουν τεράστια ποσά για να διατηρήσουν την ηγετική τους θέση στην αγορά και το ερευνητικό τους έργο αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο για τις βιοφαρμακευτική αγορά.

Η φαρμακευτική ουσία Cagrisema είναι ο συνδυασμός σταθερής δόσης αναλόγου αμυλίνης και σεμαγλουτίδης – της δραστικής ουσίας του Ozempic. Η έρευνα για το νέο φάρμακο μέχρι στιγμής έχει κοστίσει 30,2 δις δολ. και τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται το 2025.

Τα δεδομένα της πρώτης φάσης 3 του επόμενου GLP – 1 της Lilly, της ορφοργλιπρόνης, αναμένονται επίσης το 2025 – η έρευνα μέχρι στιγμής έχει κοστίσει 13 δις. δολ.

Με 10,7 δις. δολ. έχει χρηματοδοτηθεί η έρευνα του τιραγκόλουμαμπ της Roche για τον καρκίνο του πνεύμονα και άλλους καρκίνους, τα πρώτα θετικά αποτελέσματα της οποίας αναμένονται μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο. Ο μηχανισμός που χρησιμοποιείται αποτελεί πεδίο ιδιαίτερου ενδιαφέροντος γιατί αρχικά υπήρξε απογοήτευση, ενώ επόμενα δεδομένα έδειξαν αύξηση της επιβίωσης, οπότε τα αναμενόμενα αποτελέσματα θα έχουν σημαντική επίδραση στον τρόπο αντιμετώπισης του καρκίνου.

Σημαντικός θεωρείται και ο μηχανισμός με τον οποίο λειτουργεί το υπό έρευνα φάρμακο nipocalimab της Johnson & Johnson για τα αυτοάνοσα νοσήματα και τη μυασθένεια Gravis, για το οποίο η αμερικανική φαρμακευτική έχει διαθέσει ήδη 3,6 δις. δολ..

Στο μέτωπο του πόνου, η Vertex έχει διαθέσει 3,4 δις. δολ. για τον παράγοντα VX-548 για τον οποίο αναμένονται αποτελέσματα κλινικών μελετών για το οξύ πόνο και τον νευροπαθητικό πόνο.

Ταχεία έγκριση

Παρά τα εντυπωσιακά ερευνητικά προγράμματα, ο FDA αναμένεται και φέτος να περιορίσει σημαντικά τα φάρμακα με ταχεία έγκριση, και θα αφορά φάρμακα των οποίων τα δεδομένα από τις κλινικές μελέτες έχουν προχωρήσει αρκετά. Ήδη, ο αριθμός των φαρμάκων που πήραν ταχεία έγκριση το 2022 και το 2023 έπεσε κάτω από τον μέσο όρο της δεκαετίας.