«Αδιανόητο»: Το εργαστήριο της Μαρί Κιουρί στο Παρίσι γλύτωσε τις μπουλντόζες προς το παρόν

Το υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας παρενέβη την τελευταία στιγμή για να αναστείλει την κατεδάφιση ενός συμβόλου της επιστημονικής ιατρικής κληρονομιάς της Γαλλίας, αλλά οι ακτιβιστές λένε ότι ο αγώνας συνεχίζεται.

Οι μπουλντόζες επρόκειτο να μετακινηθούν στη rue d’Ulm 26, στη Λατινική Συνοικία του Παρισιού, τη Δευτέρα, για να γκρεμίσουν το Pavillon des Sources, ένα από τα τρία κτίρια που αποτελούσαν το εργαστήριο της Μαρί Κιουρί, στο Παρίσι.

Το κτίριο είχε προγραμματιστεί να κατεδαφιστεί στο πλαίσιο ενός αναπτυξιακού έργου που απειλεί επίσης φλαμουριές και πλατάνια που είχε φυτέψει η νομπελίστρια επιστήμονας.

Η παρέμβαση της τελευταίας στιγμής ήρθε μετά από αίτηση και εκκλήσεις προς τον πρόεδρο της χώρας, Εμμανουέλ Μακρόν, και υπουργούς της κυβέρνησης.

Photo: Wikimedia Commons

Εναλλακτικές λύσεις

Το απόγευμα της Παρασκευής, η υπουργός Πολιτισμού της Γαλλίας, Ρίμα Αμπντούλ Μαλάκ, δήλωσε ότι η κατεδάφιση «αναστέλλεται» μετά από διαβούλευση με το Ινστιτούτο Κιουρί, στο οποίο ανήκει το ακίνητο, ώστε «να δοθεί χρόνος για να εξεταστούν τυχόν εναλλακτικές λύσεις».

Ο Baptiste Gianeselli, ο οποίος ηγήθηκε της εκστρατείας για την αποτροπή των μπουλντόζων, δήλωσε ότι τα νέα της τελευταίας στιγμής ήταν «φανταστικά», αλλά η εκστρατεία θα συνεχιστεί.

«Η κατεδάφιση που επρόκειτο να γίνει τη Δευτέρα εμποδίστηκε, αλλά η απειλή δεν έχει εξαφανιστεί εντελώς, όσο το κτίριο δεν έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό μνημείο. Πρέπει λοιπόν να συνεχίσουμε να ασκούμε πίεση».

Δείτε το βίντεο 

Επειδή είναι γυναίκα;

Οι ακτιβιστές είχαν προειδοποιήσει νωρίτερα για την κατακραυγή σε περίπτωση που η κατεδάφιση προχωρήσει. «Αν ο Εμανουέλ Μακρόν δεν καταλάβει ότι δεν πρόκειται απλώς για ένα ιστορικό κτίριο, αλλά για ένα από τα τελευταία σύμβολα της Μαρί Κιουρί, της πιο επιφανούς γυναίκας της εποχής μας, θα ήταν ένα πολύ σοβαρό λάθος», δήλωσε ο Baptiste Gianeselli.

«Είναι αδιανόητο. Όλος ο χώρος θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως ιστορικός. Τα κτίρια που συνδέονται με τον Λουί Παστέρ καταχωρήθηκαν στον κατάλογο το 1981, αλλά όχι εκείνα που συνδέονται με τη Μαρί Κιουρί. Όλος ο χώρος θα πρέπει να προστατευθεί».

Η Claudine Monteil, ειδική στα δικαιώματα των γυναικών, ιστορικός και πρώην Γαλλίδα διπλωμάτης που έχει γράψει βιβλία για τη Μαρί Κιουρί, συμφώνησε. Είπε ότι η Κιουρί είναι ένα «παγκόσμιο είδωλο, μια έμπνευση για τις απανταχού γυναίκες».

«Αυτή η μάχη δεν έχει τελειώσει εντελώς. Τώρα πρέπει να διαπραγματευτούμε για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα καταστραφεί ποτέ. Χρειάζεται να καταχωριστεί ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, και αυτό δεν γίνεται σε μια μέρα. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό ο αγώνας να συνεχιστεί.

»Πρόκειται για παγκόσμια κληρονομιά. Νομίζω ότι δεν έχουν συνειδητοποιήσει τους συμβολισμούς. Η Μαρί Κιουρί είναι η πιο διάσημη γυναίκα επιστήμονας στον κόσμο και αποτελεί σημείο αναφοράς και έμπνευσης. Το Ινστιτούτο Κιουρί δεν χρειάζεται να καταστρέψει αυτά τα ιστορικά κτίρια. Έχει χώρο αλλού».

«Είναι αδιανόητο. Όλος ο χώρος θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως ιστορικός. Τα κτίρια που συνδέονται με τον Λουί Παστέρ καταχωρήθηκαν στον κατάλογο το 1981, αλλά όχι εκείνα που συνδέονται με τη Μαρί Κιουρί»

Οικογένεια Κιουρί / Photo: Wikimedia Commons

Η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια σε πανεπιστήμιο

Η Κιουρί, που γεννήθηκε ως Μαρί Σαλώμη Σκουοντόφσκα, στη Βαρσοβία το 1867, ήταν η μικρότερη από μια οικογένεια πέντε παιδιών, των οποίων οι γονείς ήταν αγωνιζόμενοι δάσκαλοι. Μετακόμισε στη Γαλλία σε ηλικία 24 ετών και σπούδασε στη Σορβόννη, διαβάζοντας φυσική, χημεία και μαθηματικά, ενώ αργότερα θα γινόταν η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο.

Αυτή και ο επιστήμονας σύζυγός της, Πιερ Κιουρί, ήταν οι πρώτοι που διαχώρισαν το πολώνιο και το ράδιο από το ουράνιο, μια ανακάλυψη για την οποία και οι δύο έλαβαν το βραβείο Νόμπελ Φυσικής μαζί με τον Henri Becquerel το 1903. Ο Πιερ πέθανε σε τροχαίο ατύχημα το 1906- πέντε χρόνια αργότερα, η Μαρί κέρδισε το δεύτερο βραβείο Νόμπελ, αυτή τη φορά για τη χημεία.

Το 1909, το Ινστιτούτο Παστέρ και το Πανεπιστήμιο του Παρισιού συνεργάστηκαν για να κατασκευάσουν ένα ερευνητικό εργαστήριο για τη Μαρί Κιουρί. Το Pavillon des Sources από τούβλα και πέτρα χρησιμοποιήθηκε από την Κιουρί για την προετοιμασία ραδιενεργών υλικών για την έρευνά της. Ήταν ένα από τα τρία κτίρια που αποτελούσαν το Ινστιτούτο Ραδίου (σήμερα γνωστό ως Ινστιτούτο Κιουρί)- τα άλλα ήταν το Περίπτερο Κιουρί, όπου είχε το εργαστήριό της, το οποίο σήμερα είναι μουσείο, και το Περίπτερο Παστέρ, όπου στεγαζόταν το εργαστήριο βιολογίας.

Η Μαρί και ο Πιερ Κιουρί (στο κέντρο) / Photo: Wikimedia Commons

Εγκρίθηκε η κατεδάφιση

Η Κιουρί ήταν διευθύντρια του εργαστηρίου φυσικής και χημείας στο περίπτερο Κιουρί μέχρι το θάνατό της το 1934. Το ινστιτούτο έγινε ένα παγκοσμίως πρωτοπόρο κέντρο για την έρευνα σε ραδιενεργά σώματα και βοήθησε στην ανάπτυξη της χρήσης της ακτινοβολίας στην καταπολέμηση του καρκίνου.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, η Κιουρί ανέπτυξε κινητές μονάδες ακτίνων Χ που χρησιμοποιούνταν για τη διάγνωση τραυματισμών από το μέτωπο της μάχης. Πέθανε από λευχαιμία σε ηλικία 66 ετών, σχεδόν σίγουρα λόγω της πολυετούς έκθεσης σε ακτινοβολία και στις ακτίνες Χ.

Τον περασμένο Μάρτιο, το δημαρχείο του Παρισιού ενέκρινε την αίτηση του ινστιτούτου για την κατεδάφιση του περιπτέρου, που σχεδιάστηκε από τον Henri-Paul Nénot το 1914, την απολύμανση του χώρου και την κατασκευή μιας πενταώροφης κατασκευής για τη διεύρυνση της πανεπιστημιούπολης. Ένα art deco κτίριο της δεκαετίας του 1930 πρόκειται επίσης να καταστραφεί. Οι επικριτές λένε ότι τα σχέδια θέτουν επίσης σε κίνδυνο τα δέντρα.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, η Κιουρί ανέπτυξε κινητές μονάδες ακτίνων Χ που χρησιμοποιούνταν για τη διάγνωση τραυματισμών από το μέτωπο της μάχης. Πέθανε από λευχαιμία σε ηλικία 66 ετών, σχεδόν σίγουρα λόγω της πολυετούς έκθεσης σε ακτινοβολία και στις ακτίνες Χ

Photo: Wikimedia Commons

«Ποτέ, μα ποτέ δεν εργάστηκε εκεί»

Ο Στεφάν Μπερν, Γάλλος δημοσιογράφος που ειδικεύεται στα βασιλικά δικαιώματα και στον οποίο ο Μακρόν ανέθεσε το 2017 να καταρτίσει έναν κατάλογο με τα ελάχιστα γνωστά διαμάντια των μνημείων και των κτιρίων της χώρας, θέλει να σώσει το περίπτερο, η καταστροφή του οποίου, όπως είπε, «θα ήταν ένα σοβαρό λάθο»».

Ο Μπερν επέκρινε το δημοτικό συμβούλιο του Παρισιού ότι «νίπτει τας χείρας του για το θέμα όπως ο Πόντιος Πιλάτος». Αλλά στο δημαρχείο, ο αντιδήμαρχος Emmanuel Grégoire υπερασπίστηκε τη σχεδιαζόμενη κατεδάφιση, λέγοντας ότι η Κιουρί «ποτέ, μα ποτέ δεν εργάστηκε» στο Pavillon des Sources, κάτι που οι ακτιβιστές λένε ότι είναι αναληθές.

Το Ινστιτούτο Κιουρί δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό. Έχει πει ότι το περίπτερο χρησιμοποιήθηκε για την αποθήκευση σκουπιδιών και είναι «μολυσμένο και άχρηστο». Ωστόσο, η ίδια η ιστοσελίδα του αναφέρει ότι «η Μαρί Κιουρί διηύθυνε την έρευνα φυσικής-χημείας στο περίπτερο Κιουρί και στο Pavillon des Sources».

Η Claudine Monteil πρόσθεσε: «Ζητήστε από τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να αναφέρουν διάσημες Γαλλίδες και οι πρώτες που θα πουν είναι η Ιωάννα της Λωραίνης και η Μαρί Κιουρί».

*Με στοιχεία από theguardian.com