Με τη Διακήρυξη των Αθηνών για τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας να αποτελεί ένα διπλωματικό κείμενο ορόσημο, με το οποίο έκλεισε το 2023, η ελληνική διπλωματία έχει ήδη θέσει τους επόμενους στόχους της για το 2024 και επαναξιολογεί τις σχέσεις της με βάση και τα όσα άφησε πίσω το 2023.
Τουρκία: Διατήρηση της ηρεμίας
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις παραμένουν ο υπ’ αριθμόν ένα στόχος στην ελληνική εξωτερική πολιτική.
Αθήνα και Αγκυρα έχουν δηλώσει από κοινού ότι στοχεύουν σε ένα νέο κεφάλαιο, στην ιστορία τους, προσανατολισμένο σε λύσεις που θα προκύψουν από τον διάλογο.
Στόχος όπως επισημαίνεται η διατήρηση της ηρεμίας και η αποφυγή κρίσεων.
Με τον πολιτικό διάλογο να εστιάζει στη «βαριά ατζέντα» των ζητημάτων που αφορούν τις διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών, τη θετική ατζέντα να φιλοδοξεί να γίνει η βάση για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και τα ΜΟΕ να αναζητούν τη «γνωριμία» μεταξύ των υπουργείων Αμυνας.
Το πότε θα μπει στο τραπέζι το μεγάλο θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις και κατά πόσο η πολιτική δέσμευση που ανέλαβαν με τη Διακήρυξη των Αθηνών Μητσοτάκης και Ερντογάν θα τηρηθεί και θα θεμελιώσει τη νέα εποχή φιλίας, στα συντρίμμια ετών καχυποψίας και έντασης.
Στο μεταξύ οι πάγιες θέσεις των δύο πλευρών παραμένουν ως εκ τούτου και τα μεγάλα αγκάθια που χωρίς λύσεις απειλούν να μετατρέψουν για ακόμα μία φορά την ηρεμία σε παρένθεση, στον φαύλο κύκλο των εντάσεων.
Ορόσημο η επόμενη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν που έχει προαναγγελθεί για την άνοιξη και θα δείξει αν υπάρχει βούληση για περαιτέρω βήματα με τελικό προορισμό το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Αλβανία: Η απειλή της ρήξης
Η σύλληψη του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας Φρέντι Μπελέρη δύο μέρες πριν από τις δημοτικές εκλογές στην Αλβανία με την κατηγορία της εξαγοράς ψήφων, γκρέμισε το αφήγημα της οικοδόμησης μίας σχεδόν ιδανικής σχέσης μεταξύ Αθήνας – Τιράνων, που είχε ξεκινήσει από τη συμφωνία των δύο πλευρών να λύσουν τη διαφορά των θαλασσίων ζωνών με κοινή προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Μία δέσμευση που ποτέ δεν υλοποιήθηκε άλλωστε, αφού ο Εντι Ράμα έβρισκε ισχυρές αντιστάσεις στο εσωτερικό της χώρας του για την πρόοδο των συνομιλιών που θα κατέληγαν σε συνυποσχετικό.
Ακόμα και αν το 2022 είχε κλείσει πανηγυρικά με την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στα χωριά της ελληνικής εθνικής μειονότητας στην Αλβανία και τον Εντι Ράμα να τον συναντά στη Δερβιτσάνη, με πολλές υποσχέσεις, ένα χρόνο μετά οι σχέσεις Αθήνας – Τιράνων απειλούνται από μία δίκη που αρκετοί χαρακτηρίζουν παρωδία, να οδηγηθούν σε ρήξη.
Ρωσία: Στο ναδίρ οι σχέσεις
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η ευθυγράμμιση της Ελλάδας με τις θέσεις της ΕΕ, έφερε τις σχέσεις Αθήνας – Μόσχας στο ναδίρ.
Τον Νοέμβριο η πρέσβης Αικατερίνη Ξαγοράρη έδωσε τα διαπιστευτήριά της στον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Με Αθήνα και Λευκωσία να παρακολουθούν τις ρωσικές κινήσεις κυρίως όσον αφορά το Κυπριακό, καθώς το ψευδοκράτος θέλει να αξιοποιήσει τον πάγο στις σχέσεις λόγω Ουκρανίας προκειμένου να μεταβάλλει η Μόσχα τη θέση της, προχωρώντας σταδιακά ακόμα και σε αναγνώριση των Κατεχομένων.
Κάτι που επί του παρόντος δεν έχει επιτευχθεί.
ΗΠΑ: Στο καλύτερο σημείο
Οι σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ όπως επαναλαμβάνουν σταθερά οι δύο πλευρές βρίσκονται στο υψηλότερο σημείο τους, σε μία συμμαχία στρατηγικού χαρακτήρα και την Ελλάδα να θεωρείται παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή.
Ο Γιώργος Γεραπετρίτης αναμένεται το επόμενο διάστημα να ταξιδέψει στην Ουάσιγκτον για τη συνέχιση του στρατηγικού διαλόγου Ελλάδας – ΗΠΑ, ενώ οι «διευκολύνσεις» που παρέχονται στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις επί ελληνικού εδάφους στην παρούσα συγκυρία αποδεικνύονται στρατηγικής σημασίας
Τόσο στη Σούδα και την Αλεξανδρούπολη, όσο και στη Λάρισα.
Οι δύο χώρες έχουν συνεργασία και στον τομέα των εξοπλιστικών, με την Αθήνα να περιμένει την απάντηση για τα F-35, που έχουν μπει στο διπλωματικό παζάρι, ενώ οι πληροφορίες θέλουν ΗΠΑ και Ελλάδα να συζητούν και για νέα προγράμματα που θα αξιολογηθούν στη βάση και του χώρου που δίνει στην Αθήνα η περίοδος ηρεμίας με την Τουρκία.
Σημαντική για τις ΗΠΑ και η απόφαση της Αθήνας να λάβει μέρος στην επιχείρηση «Prosperity Guardian» στην Ερυθρά Θάλασσα.
Γαλλία: Ορόσημο η συμφωνία
Στρατηγική χαρακτηρίζεται και η σχέση Ελλάδας – Γαλλίας, με το Παρίσι να έχει στηρίξει αποφασιστικά την Αθήνα την περίοδο της έντασης με την Τουρκία.
Ορόσημο η συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής το 2021 καθώς και τα συμβόλαια τόσο για την προμήθεια των Rafale όσο και για τις τρεις φρεγάτες FDI.
Η Γαλλία δηλώνει σταθερά δίπλα στην Ελλάδα υπογραμμίζοντας τον σεβασμό στην κυριαρχία της, ενώ Παρίσι και Αθήνα συντονίζονται σταθερά στην αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, όπως η κλιματική κρίση και το Μεταναστευτικό.
Ενώ σειρά πολιτιστικών δράσεων αναμένονται ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού.
Ισραήλ: Πολύπλευρη συνεργασία
Σταθερή και πολύπλευρη είναι η στρατηγική συνεργασία Ελλάδας – Ισραήλ, ξεκινώντας από τον τομέα της άμυνας, της ενέργειας, του τουρισμού και όχι μόνο.
Ενδεικτική ήταν και η στάση της κυβέρνησης στην έναρξη του πολέμου στη Μέση Ανατολή, που παρείχε πλήρη στήριξη στο Ισραήλ και να αναζητεί την ισορροπία στη συνέχεια.
Η ελληνική διπλωματία επιδιώκει να διαδραματίσει τον δικό της ρόλο σε σχέση με την ανάγκη παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, χωρίς να κρύβει την ανησυχία της για τη διάχυση του πολέμου.
Με τον Γεραπετρίτη να επιδιώκει να διατηρήσει ανοιχτούς διαύλους με τους πρεσβευτές των αραβικών χωρών στην Αθήνα, καθώς η κρίση στη Μέση Ανατολή αποτελεί μία από τις μεγάλες προτεραιότητες για το ΥΠΕΞ.
Αίγυπτος: Διεύρυνση των σχέσεων
Η Αίγυπτος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους στρατηγικούς συμμάχους της Ελλάδας.
Δεσμοί που υπογραμμίστηκαν με τη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών το 2020 και επαναβεβαιώνονται διαρκώς, με Κάιρο και Αθήνα να είναι σε διαρκή συντονισμό επί σειράς ζητημάτων.
Η ανταλλαγή επισκέψεων μεταξύ των ΥΠΕΞ αλλά και των υπουργών Αμυνας είναι διαρκής με τις δύο χώρες να αναζητούν και νέους τομείς για διεύρυνση της συνεργασίας.
Με την Ελλάδα να αναδεικνύεται σε γέφυρα τόσο για την Αίγυπτο όπως και για άλλες χώρες του αραβικού κόσμου με την ΕΕ.
Ινδία: Ψηλά στην ατζέντα
Η Ινδία αποτελεί τον νέο διπλωματικό στόχο της Ελλάδας, που επιδιώκει να αποκτήσει έναν ακόμα στρατηγικό εταίρο.
Εντός του 2024 και πριν απ’ τον Απρίλιο αναμένεται ταξίδι του Γεραπετρίτη στην Ινδία, ενώ μετά τις εκλογές στη χώρα αναμένεται να οργανωθεί και η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Το μέγεθος της Ινδίας, καθώς και οι δυνατότητες συνεργασίας στους τομείς της οικονομίας, της άμυνας, αλλά και της διπλωματίας, την τοποθετούν ψηλά στην ατζέντα της ελληνικής διπλωματίας, που αναζητά συμμαχίες και έξω από το κουτί, σε μία περίοδο νέων στόχων.
