Η «υπόγεια» πρόοδος των Ισραηλινών δυνάμεων – Ισραηλινή ειδήμων στα τούνελ κάνει απολογισμό

Τρείς μήνες μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, οι στρατιωτικές δυνάμεις του Τελ Αβίβ έχουν επιδοθεί στην εξολόθρευση ενός εχθρού που κατέχει ένα όπλο που σύμφωνα με ειδικούς αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση στην ιστορία του: τα τούνελ.

Με την έναρξη λοιπόν του 2024, την εκατόμβη άμαχων Παλαιστινίων και την διάλυση του συνόλου των υποδομών της Λωρίδας της Γάζας, το βασικό ερώτημα για στρατιωτικούς και αναλυτές είναι: Πόσο κοντά βρίσκεται το Ισραήλ στην καταστροφή του δικτύου σήραγγας; Και πόσο καιρό θα χρειαστεί για τα στρατεύματά της να επικρατήσουν αυτής της απειλής;

Επιχειρώντας να απαντήσει η Ισραηλινή επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Ράιχμαν στο Ισραήλ Δάφνη Ρίτσεμοντ-Μπάρακ, καταδεικνύει εκ προοιμίου ότι πρόκειται για μια διαδικασία εξαιρετικά αργή και επίπονη. Σημειώνεται, μάλιστα, ότι η Δάφνη Ρίτσεμοντ έχει επισημάνει ότι ακόμα και ένα μια υποδομή της Χαμάς βρίσκεται κάτω από ένα νοσοκομείο, αυτό δεν καθιστά τους ασθενείς νόμιμο στόχο των Ισραηλινών.

Η Μπάρακ, έχοντας βραβευτεί για το βιβλίο της σχετικά με τον υπόγειο πόλεμο, «UNDERGROUND WARFARE», τονίζει σε ανάλυσή της στο Foreign Policy ότι η καταστροφή των τούνελ είναι απαραίτητη για την υποβάθμιση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Χαμάς και την αποτροπή παρόμοιων επιθέσεων.

Το Ισραήλ έμαθε με τον πιο σκληρό τρόπο, το 2014, ότι πανίσχυρα όπλα, -όπως Β-52, φλογοβόλα, θερμοβαρικά όπλα, βόμβες, πύραυλοι ακριβείας κτλ- έχουν αποτύχει να εξαλείψουν έναν εχθρό που ενεργούσε από σπηλιές, σήραγγες και άλλες τεχνητές ή ανθρωπογενείς υπόγειες κατασκευές, όπως λέει.

«Ακόμη και οι πιο εξειδικευμένες μονάδες του IDF έχουν υποστεί απώλειες λόγω των παγιδευμένων με εκρήξεις εισόδων σήραγγας».

H Ισραηλινή επιστήμων Δάφνη Ρίτσεμοντ-Μπάρακ σε συνέντευξή της το 2021 (Youtube).

Μπορεί μετά την 7^η Οκτωβρίου οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) να μπήκαν στη μάχη κατέχοντας τις πιο προηγμένες στρατιωτικές δυνατότητες στον εντοπισμό, τη χαρτογράφηση, την εξουδετέρωση και την καταστροφή σηράγγων, αλλά σύμφωνα με την Μπάρακ, αυτό ούτε πτόησε τη Χαμάς από το σκάψιμο, ούτε μείωσε την πρόκληση της μάχης σε ένα υπόγειο περιβάλλον.

«Ακόμη και οι πιο εξειδικευμένες μονάδες του IDF έχουν υποστεί απώλειες λόγω των παγιδευμένων με εκρήξεις εισόδων σήραγγας».

Άποψη μιας σήραγγας που ο ισραηλινός στρατός λέει ότι βρήκε κοντά σε ένα τζαμί, σε μια τοποθεσία που αναφέρεται ως Khan Younis, στη Γάζα, 4 Ιανουαρίου, 2024. (Ισραηλινός Στρατός)

Ο χρόνος είναι ο πιο πολύτιμος πόρος στην προσπάθεια, λέει η ίδια επισημαίνοντας ότι ο εντοπισμός των υπόλοιπων τούνελ, η εργασία γύρω από παγίδες που έχει στήσει η Χαμάς και η αποφυγή αιφνιδιαστικών επιθέσεων απαιτούν μια αργή και μεθοδική προσέγγιση. Προειδοποιεί ότι όπως συνέβη και σε προηγούμενους υπόγειους πολέμους, στη Γάζα τα τούνελ όχι μόνο έχουν καθυστέρησει το τέλος του πολέμου, καθιστούν τη νίκη των Ισραηλινών λιγότερο σίγουρη.

«Ήδη, έχει καταστεί σαφές ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να εντοπίσει ή να χαρτογραφήσει το σύνολο του δικτύου σήραγγας της Χαμάς. Προκειμένου το Ισραήλ να κηρύξει πειστικά τη νίκη, κατά την άποψή μου, πρέπει να καταστρέψει τουλάχιστον τα 2/3 της γνωστής υπόγειας υποδομής της Χαμάς».

Η Ισραηλινή εμπειρογνώμονας αναφέρει ότι τα μέτρα που χρησιμοποίησε ο ισραηλινός στρατός, όπως αποστολή ρομπότ, drones με βιντεοκάμερες και σκύλοι για ανίχνευση εκρηκτικών ή ανθρώπων, βοήθησαν βοήθησαν να αποκαλυφθεί το εύρος του δικτύου και επέτρεψαν την είσοδο των στρατιωτών στις σήραγγες – πριν προχωρήσουν στη φάση της καταστροφής. Ωστόσο, μέχρι οι βόμβες καταστροφής, που χρησιμοποιούσαν μέχρι πρόσφατα οι Ισραηλινοί είχαν περιορισμένη ικανότητα διείσδυσης στο έδαφος και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλα τα εδάφη.

Αλλά ακόμα και η χρήση του νερού για την καταστροφή των υπόγειων υποδομών είναι φαίνεται μια περίπλοκη υπόθεση. Για να είχε αποτελέσματα η χρήση θαλασσινού νερού για την καταστροφή των τούνελ, η Ισραηλινή ειδικός θεωρεί ότι έπρεπε υιοθετηθεί διαφορετική προσέγγιση. «Για να επιτύχουμε την καταστροφή της δομής, το νερό πρέπει να εγχυθεί απευθείας από τη θάλασσα στα οριζόντια τμήματα των σηράγγων σε μεγάλο όγκο και πίεση – ενισχύοντας τη δύναμη που ασκείται στο τσιμέντο» τονίζει η Μπάρακ ως τη μόνη αποτελεσματική μέθοδο.

Ωστόσο, δίχως να παραγνωρίζει ότι και η χρήση θαλασσινού νερού ενέχει κινδύνους πρόκλησης μη αναστρέψιμων περοβαλλοντικών ζημιών, η Μπαράκ σημειώνει ότι και αυτή η μέθοδος ενδέχεται να μην εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις.

«Ορισμένες από τις σήραγγες είναι πολύ μακριά από την ακτογραμμή, ενώ άλλες έχουν αποσυνδεθεί σκόπιμα από τα κύρια συμπλέγματα. Σε σήραγγες όπου πιστεύεται ότι κρατούνται όμηροι, το Ισραήλ ενδέχεται να απέχει από τη χρήση αυτής της μεθόδου εντελώς. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση καθιστά δυνατή, τουλάχιστον θεωρητικά, το Ισραήλ να επιτύχει τον στόχο του να καταστρέψει σημαντικά τμήματα της υποδομής της σήραγγας».

Για τον Ισραηλινή ακαδημαϊκό, η ολοκλήρωση της καταστροφής μπορεί να διαρκέσει μερικούς μήνες ακόμη. «Σε έναν πόλεμο τούνελ που απαιτεί αντοχή, χρόνο και επιμονή, ο πρόωρος τερματισμός του πολέμου θα μπορούσε να σημαίνει ήττα. Για να αποφευχθεί ένα τέτοιο αποτέλεσμα, η ικανότητα του Ισραήλ να καθορίσει το δικό του χρονοδιάγραμμα είναι το κλειδί».

Συνεπώς, αναλογικά με τον θάνατο τόσων αμάχων, μάλλον οι Ισραηλινοί δεν φαίνεται να έχουν καταφέρει και πολλά.