Ανοικτός διάδρομος για τα F-35 στην Ελλάδα

Δύο στάσεις σε Κωνσταντινούπολη και Χανιά έκανε το Σάββατο ο αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντονι Μπλίνκεν, στο πλαίσιο της ευρύτερης περιοδείας του στην περιοχή, με επίκεντρο τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή.

Δύο στάσεις σε διαφορετικό κλίμα η καθεμία, με τα χαμόγελα να περισσεύουν στην Κρήτη και τον Μπλίνκεν να υπογραμμίζει ιδιαίτερα την ηγεσία της Ελλάδας σε περιφερειακά θέματα και να κάνει ειδική αναφορά στη βοήθεια της Αθήνας τόσο προς την Ουκρανία όσο και στις προσπάθειας να διασφαλιστεί η ελεύθερη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς οι ΗΠΑ δίνουν ιδιαίτερη βάση στην επιχείρηση «Prosperity Guardian».

Για τον Μπλίνκεν ψηλά στην ατζέντα ήταν και η επαναπροσέγγιση Ελλάδας – Τουρκίας, καθώς ενημερώθηκε για τα αποτελέσματα του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που έγινε στην Αθήνα και την επίσκεψη Ερντογάν, που είχε σαν αποτέλεσμα να υπογραφεί η Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας ως πολιτική δέσμευση μεταξύ των δύο χωρών.

Με την ελληνική πλευρά να παίρνει διαβεβαιώσεις για τα F-35, που ήταν ψηλά στην ατζέντα, αφού η Αθήνα εξακολουθεί να τελεί εν αναμονή της αποστολής της απαντητικής επιστολής (LoA) από την Ουάσιγκτον για να προχωρήσει και τυπικά η διαδικασία, που έχει κλειδώσει ήδη από το 2023.

Μια απάντηση που αναμένεται στην Αθήνα, όπως εκτιμούν αρμόδιες πηγές, έως τον Φεβρουάριο.

«Η Ελλάδα ως συνεπής και αξιόπιστος εταίρος και σύμμαχος θα λάβει αυτά που έχουν συμφωνηθεί» απαντούσαν χαρακτηριστικά κυβερνητικές πηγές για τα F-35, τονίζοντας ότι το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένονται και «περαιτέρω θετικά βήματα στον τομέα της αμυντικής συνεργασίας».

Κάτι που επιβεβαίωναν και αμερικανικές πηγές, χωρίς να δίνουν λεπτομέρειες.

Με την όποια παρασκηνιακή σύνδεση στο πλαίσιο ενός διπλωματικού παζαριού των ελληνικών F-35 με τα τουρκικά F-16 υπήρξε – ατύπως – να δείχνει να «σπάει», αφού Ελλάδα και Τουρκία έχουν πλέον ανεξάρτητες πορείες όσον αφορά τις σχέσεις τους με τις ΗΠΑ, με την Αθήνα να δηλώνει σταθερά ότι δεν ετεροπροσδιορίζει τη στάση της με την Ουάσιγκτον.

Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη Τετάρτη έφτασε στην Αθήνα και η απάντηση (LoA) για το ελληνικό αίτημα περί προμήθειας ελικοπτέρων Blackhawk για την αεροπορία Στρατού, ενώ Ελλάδα και ΗΠΑ συζητούν και για ενδεχόμενα προγράμματα που θα μπορούσαν να αφορούν αποδέσμευση αμυντικού υλικού από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, όπως C-130 αλλά και πλοία τύπου LCS.

Ο αμερικανός ΥΠΕΞ από τη Σούδα και λίγο πριν από την αναχώρησή του τόνισε για μια ακόμα φορά το εξαιρετικά υψηλό επίπεδο των σχέσεων Ελλάδας – ΗΠΑ, επεσήμανε τον ρόλο της Σούδας, στο πλαίσιο και των «διευκολύνσεων» που παρέχονται στις αμερικανικές δυνάμεις στην αποτροπή κινήσεων επιθετικότητας, ενώ αναφέρθηκε και στη σημασία της κίνησης του Πρωθυπουργού να τον υποδεχθεί στο σπίτι του.

Για τον Μπλίνκεν ψηλά στην ατζέντα ήταν και η επαναπροσέγγιση Ελλάδας – Τουρκίας, καθώς ενημερώθηκε για τα αποτελέσματα του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που έγινε στην Αθήνα και την επίσκεψη Ερντογάν, που είχε σαν αποτέλεσμα να υπογραφεί η Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας ως πολιτική δέσμευση μεταξύ των δύο χωρών.

Το επόμενο διάστημα αναμένεται επίσης και συνάντηση Γεραπετρίτη – Φιντάν, πιθανότατα στο περιθώριο κάποιας συνόδου που θα βρίσκονται και οι δύο στο εξωτερικό.

Αρμόδιες πηγές δεν αποκλείουν επίσκεψη Φιντάν στην Αθήνα, εφόσον απαιτηθεί, ωστόσο όπως έλεγαν μέχρι στιγμής δεν έχει συζητηθεί.

Η Μέση Ανατολή

Μητσοτάκης και Μπλίνκεν αφιέρωσαν αρκετό χρόνο κατά τις συνομιλίες τους στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή, με τον Πρωθυπουργό να εκφράζει την έντονη ανησυχία του τόσο για την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα όσο και για τους κινδύνους επέκτασης της κρίσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια.

Στις παραμέτρους που απασχόλησαν και το Μεταναστευτικό.

Ιδιαίτερα όσον αφορά τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Μητσοτάκης στάθηκε στη σταθερή θέση της Ελλάδας υπέρ της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών και των σχέσεων καλής γειτονίας με βάση το Διεθνές Δίκαιο, αρχές που διασφαλίζουν την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια.

«Σε αυτούς τους δύσκολους και απαιτητικούς καιρούς για την περιοχή, είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς να σταθούμε δίπλα δίπλα, όχι μόνο για να εργαστούμε για την περαιτέρω ενίσχυση της σχέσης μας, αλλά και για να ενεργήσουμε ως σύμμαχοι και να διασφαλίσουμε ότι η ειρήνη και η σταθερότητα θα επιστρέψουν στην ταραγμένη περιοχή μας» σημείωσε ο Μητσοτάκης, με τον Μπλίνκεν να απαντά πως «δεν θυμάμαι ποτέ η σχέση, η εταιρική σχέση, η φιλία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας να ήταν πιο ισχυρή».

Βήμα σημειωτόν για τα F-16 στην Τουρκία

Νέες υποσχέσεις ότι το θέμα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα έρθει στην ολομέλεια της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης φέρεται να πήρε ο Αντονι Μπλίνκεν κατά τις επαφές του στην Κωνσταντινούπολη με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον ομόλογό του Χακάν Φιντάν, αλλά όχι δεσμεύσεις για την έγκρισή της.

Ενώ την ίδια στιγμή η τουρκική πλευρά έβαλε στο τραπέζι το αίτημά της για την απόκτηση των νέων F-16 και την αναβάθμιση των παλιών, χωρίς αντίστοιχα να λαμβάνει τις δεσμεύσεις που ήθελε από τον Μπλίνκεν.

Με το παζάρι μεταξύ των δύο πλευρών να συνεχίζεται. Η τουρκική πλευρά μάλιστα επανέλαβε μέσω διαρροών πως το θέμα της Σουηδίας εξαρτάται από τη Βουλή.

Αποτέλεσμα, η λύση στο δίλημμα «πρώτα τα F-16 ή πρώτα η Σουηδία» να μη φαίνεται ακόμα στον ορίζοντα αφού ούτε η Αγκυρα ούτε η Ουάσιγκτον θέλουν αντίστοιχα να κάνουν το πρώτο βήμα.

Η Ελλάδα πάντως θέλει να βγει από το κάδρο του παζαριού και το πετυχαίνει.

Ενδεικτικό ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν σκοπό να αναλάβουν δεσμεύσεις πριν δουν δείγματα γραφής από την Τουρκία, με επίκεντρο τη Σουηδία, το γεγονός ότι ο Μπλίνκεν απέφυγε κάθε δήλωση ή διαρροή από αμερικανικής πλευράς για τα F-16.

Ο δύσκολος σύμμαχος

Η Τουρκία, όπως φάνηκε από τις δηλώσεις του αμερικανού ΥΠΕΞ στη Σούδα, εξακολουθεί να αποτελεί έναν απαραίτητο αλλά διαρκώς δύσκολο σύμμαχο.

Η λύση στο δίλημμα «πρώτα τα F-16 ή πρώτα η Σουηδία» δεν φαίνεται ακόμα στον ορίζοντα αφού ούτε η Άγκυρα ούτε η Ουάσιγκτον θέλουν αντίστοιχα να κάνουν το πρώτο βήμα

Στην ατζέντα των επαφών Μπλίνκεν στην Κωνσταντινούπολη κυριάρχησαν η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και ο ρόλος που μπορεί να παίξει η Τουρκία τόσο στην αποτροπή της διάχυσης του πολέμου όσο και στην επόμενη ημέρα στη Γάζα, σε σχέση, όπως επεσήμανε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, με τη διακυβέρνηση υπό τους Παλαιστίνιους, την ανοικοδόμηση, αλλά και την αξιοποίηση των σχέσεών της για τη διαρκή ειρήνη και ασφάλεια στην περιοχή.

Με την τουρκική πλευρά να δηλώνει έτοιμη να διαδραματίσει θετικό ρόλο, σύμφωνα με τον Μπλίνκεν.

Κατά τις συναντήσεις του αμερικανού ΥΠΕΞ με τον Ερντογάν αλλά και τον Φιντάν στην Κωνσταντινούπολη δεν έγιναν δηλώσεις, ενώ τα μικρόφωνα έμειναν κλειστά, ακόμα και στην υποδοχή του Μπλίνκεν, αποδεικνύοντας ότι η ατμόσφαιρα ήταν «βαριά» και απείχε κατά πολύ από το κλίμα εμπιστοσύνης που κυριάρχησε στις επαφές του στην Κρήτη, όπου το περιβάλλον αναδείχθηκε ιδιαίτερα οικείο.

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»