Εκλογές στην Ταϊβάν: Πόλεμος και η μεγαλύτερη παγκόσμια οικονομική κρίση ή ειρήνη;

Ο πόλεμος για την Ταϊβάν θα είχε τεράστιο κόστος σε αίμα και χρήμα σύμφωνα με το Bloomberg που ακόμη και οι πιο δυσαρεστημένοι με το status quo έχουν λόγους να μην το διακινδυνεύσουν. Το Bloomberg Economics υπολογίζει το κόστος σε περίπου 10 τρισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ – επισκιάζοντας το πλήγμα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, την πανδημία του Κόβιντ και την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.

Η αυξανόμενη οικονομική και στρατιωτική ισχύς της Κίνας, η εκκολαπτόμενη αίσθηση εθνικής ταυτότητας της Ταϊβάν και οι τεθλασμένες σχέσεις μεταξύ Πεκίνου και Ουάσινγκτον σημαίνουν ότι υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για μια κρίση. Με τις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών του στενού στο προσκήνιο, οι εκλογές της Ταϊβάν στις 13 Ιανουαρίου αποτελούν ένα πιθανό σημείο ανάφλεξης.

Από τους επενδυτές της Wall Street, τους στρατιωτικούς σχεδιαστές και τις επιχειρήσεις που βασίζονται στους ημιαγωγούς της Ταϊβάν, κινούνται ήδη για να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο

Λίγοι δίνουν μεγάλη πιθανότητα σε μια επικείμενη κινεζική εισβολή. Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός δεν συγκεντρώνει στρατεύματα στις ακτές. Οι αναφορές για διαφθορά στον κινεζικό στρατό θέτουν υπό αμφισβήτηση την ικανότητα του προέδρου Σι Τζινπίνγκ να διεξάγει μια επιτυχημένη εκστρατεία. Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι οι εντάσεις υποχώρησαν κάπως στη σύνοδο κορυφής του Νοεμβρίου μεταξύ του προέδρου Τζο Μπάιντεν και του Σι, ο οποίος υποσχέθηκε «εγκάρδια» μέτρα για να προσελκύσει τους ξένους επενδυτές.

Το ζήτημα της κινέζικης εισβολής που θα εξαρτηθεί σε ένα βαθμό από τις εκλογές στην Ταϊβάν, μονοπωλεί τις συζητήσεις και τις αναλύσεις

Παρόλα αυτά, το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και τη Γάζα υπενθυμίζουν πώς οι εντάσεις που υποβόσκουν επί μακρόν μπορούν να ξεσπάσουν σε σύγκρουση. Όλοι, από τους επενδυτές της Wall Street μέχρι τους στρατιωτικούς σχεδιαστές και το πλήθος των επιχειρήσεων που βασίζονται στους ημιαγωγούς της Ταϊβάν, κινούνται ήδη για να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο. Ειδικοί εθνικής ασφάλειας στο Πεντάγωνο, think-tanks στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία και παγκόσμιες εταιρείες συμβούλων σχεδιάζουν σενάρια επί σεναρίων.  Από ένα πιθανό κινεζικό θαλάσσιο αποκλεισμό της Ταϊβάν, μέχρι την κατάληψη των απομακρυσμένων νησιών της Ταϊβάν και μια πλήρους κλίμακας κινεζική εισβολή.

Ο Τζούντ Μπλάνσετ, ειδικός σε θέματα Κίνας στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, λέει ότι το ενδιαφέρον για μια κρίση στην Ταϊβάν από τις πολυεθνικές εταιρείες που συμβουλεύει έχει «εκραγεί» μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Το θέμα έρχεται στο προσκήνιο στο 95% των συζητήσεων, είπε. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η έλλειψη ημιαγωγών, καθώς ο κόσμος άνοιξε ξανά από τα λουκέτα του Covid, δίνουν μια μικρή γεύση του τι διακυβεύεται για την παγκόσμια οικονομία. Ο αντίκτυπος ενός πολέμου στα Στενά της Ταϊβάν θα ήταν πολύ μεγαλύτερος.

Η Ταϊβάν κατασκευάζει τους περισσότερους από τους προηγμένους λογικούς ημιαγωγούς στον κόσμο, αλλά και πολλά lagging edge chips. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 5,6% της συνολικής προστιθέμενης αξίας προέρχεται από τομείς που χρησιμοποιούν τσιπ ως άμεσες εισροές – σχεδόν 6 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Η συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς για τους 20 μεγαλύτερους πελάτες του γίγαντα των τσιπ Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. είναι περίπου 7,4 τρισεκατομμύρια δολάρια. Τα στενά της Ταϊβάν είναι ένας από τους πιο πολυσύχναστους θαλάσσιους δρόμους στον κόσμο.

Μοντελοποίηση του κόστους μιας κρίσης

Το Bloomberg Economics έχει μοντελοποιήσει δύο σενάρια: μια κινεζική εισβολή που θα τραβήξει τις ΗΠΑ σε μια τοπική σύγκρουση και έναν αποκλεισμό που θα αποκόψει την Ταϊβάν από το εμπόριο με τον υπόλοιπο κόσμο. Μια σειρά μοντέλων χρησιμοποιείται για την εκτίμηση των επιπτώσεων στο ΑΕΠ, λαμβάνοντας υπόψη το πλήγμα στην προσφορά ημιαγωγών, τη διαταραχή της ναυτιλίας στην περιοχή, τις εμπορικές κυρώσεις και τους δασμούς, καθώς και τις επιπτώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Για τους κύριους πρωταγωνιστές, τις άλλες μεγάλες οικονομίες και τον κόσμο στο σύνολό του, το μεγαλύτερο πλήγμα προέρχεται από την έλλειψη ημιαγωγών. Οι γραμμές παραγωγής των εργοστασίων που παράγουν φορητούς υπολογιστές, τάμπλετ και smartphones – όπου τα πολυτελή τσιπ της Ταϊβάν είναι η αναντικατάστατη «χρυσή λεπτομέρεια» θα σταματήσουν. Τα αυτοκίνητα και άλλοι τομείς που χρησιμοποιούν τσιπ χαμηλότερης ποιότητας θα δεχτούν επίσης σημαντικό πλήγμα.

Τα εμπόδια στο εμπόριο και ένα σημαντικό σοκ κινδύνου στις χρηματοπιστωτικές αγορές προσθέτουν στο κόστος.

Σε περίπτωση πολέμου

Η οικονομία της Ταϊβάν θα αποδεκατιστεί. Με βάση συγκρίσιμες πρόσφατες συγκρούσεις, το Bloomberg Economics εκτιμά ότι το πλήγμα στο ΑΕΠ θα είναι 40%. Ο πληθυσμός και η βιομηχανική βάση που είναι συγκεντρωμένα στην ακτή θα πρόσθεταν στο ανθρώπινο και οικονομικό κόστος.

Με τις σχέσεις με σημαντικούς εμπορικούς εταίρους να έχουν διακοπεί και χωρίς πρόσβαση σε προηγμένους ημιαγωγούς, το ΑΕΠ της Κίνας θα υφίστατο πλήγμα 16,7%.

Για τις ΗΠΑ, που βρίσκονται πιο μακριά από το κέντρο της δράσης, αλλά εξακολουθούν να διακυβεύονται πολλά – για παράδειγμα, μέσω της εξάρτησης της Apple από την ασιατική αλυσίδα εφοδιασμού ηλεκτρονικών ειδών – το ΑΕΠ θα μειωνόταν κατά 6,7%.

Για τον κόσμο συνολικά, το ΑΕΠ θα μειωνόταν κατά 10,2%, με τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία και άλλες οικονομίες της Ανατολικής Ασίας να επηρεάζονται περισσότερο.

Εργοστάσια, στρατιωτικές βάσεις και αεροδρόμια, όλα στις ακτές της Ταϊβάν και όλα σε κίνδυνο από ενδεχόμενη εισβολή

Μια βασική υπόθεση σε αυτό το καταστροφικό σενάριο είναι ότι οι ΗΠΑ θα καταφέρουν να στρατολογήσουν συμμάχους σε συντονισμένες και αυστηρές οικονομικές κυρώσεις κατά της Κίνας. Να σημειωθεί πως οι οικονομικές κυρώσεις κατά της Κίνας συνεπάγονται αύξηση του κόστους ζωής σε όλο τον κόσμο.

Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι η κινεζική αντίδραση στην επίσκεψη της τότε προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ Νάνσι Πελόζι στην Ταϊπέι τον Αύγουστο του 2022 βοήθησε να πειστούν άλλες χώρες της G7 ότι ο κίνδυνος σύγκρουσης είναι πραγματικός. Το Πεκίνο την είδε ως μια αλλαγή στο status quo που έκανε τον Σι να φανεί αδύναμος, ιδίως μετά την άποψη εγχώριων σχολιαστών ότι η Κίνα θα μπορούσε να την εμποδίσει να προσγειωθεί στην Ταϊπέι.

Οι επιπτώσεις από την επίσκεψη της Πελόζι, η οποία είδε την Κίνα να διεξάγει μεγάλης κλίμακας ναυτικές ασκήσεις που θεωρήθηκαν ως εξάσκηση για αποκλεισμό, βοήθησαν στη δημιουργία «διπλωματικής μυϊκής μνήμης» (σ.σ. Να εφαρμόσουν γρήγορα σενάρια σε περίπτωση αποκλεισμού της Ταϊβάν) για συντονισμένες αντιδράσεις, όπως δήλωσαν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι.

«Η ρητορική της Κίνας και η αντίδραση του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού στην επίσκεψη της Πελόζι προκάλεσαν ένα κύμα σιωπηλού εταιρικού σχεδιασμού απρόβλεπτων καταστάσεων και σεναρίων», δήλωσε ο Ρικ Γουότερς, διευθύνων σύμβουλος της πρακτικής για την Κίνα στο Eurasia Group και πρώην κορυφαίος αξιωματούχος της πολιτικής για την Κίνα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Η περίπτωση του θαλάσσιου αποκλεισμού της Ταϊβάν αντί πολέμου

Το Bloomberg Economics υπολόγισε επίσης τι θα σήμαινε για την παγκόσμια οικονομία ένας ετήσιος αποκλεισμός της Ταϊβάν από την ηπειρωτική Κίνα:

Για την Ταϊβάν, μια μικρή, ανοικτή οικονομία που έχει ευδοκιμήσει μέσω του εμπορίου, το ΑΕΠ κατά το πρώτο έτος θα μειωνόταν κατά 12,2%.

Για την Κίνα, τις ΗΠΑ και τον κόσμο συνολικά, το ΑΕΠ κατά το πρώτο έτος θα μειωνόταν κατά 8,9%, 3,3% και 5% αντίστοιχα.

Ο λόγος για τον μικρότερο αντίκτυπο σε σχέση με το σενάριο πολέμου είναι ότι ενώ η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να χάνει την πρόσβαση σε όλα τα τσιπ της Ταϊβάν, οι άλλοι κλυδωνισμοί – συμπεριλαμβανομένων των δασμών μεταξύ των ΗΠΑ και των συμμάχων τους και της Κίνας, της διαταραχής της ασιατικής ναυτιλίας και των επιπτώσεων στις χρηματοπιστωτικές αγορές – μειώνονται.

Η άσκηση του Bloomberg Economics είναι -από όσο γνωρίζουμε- μοναδική στη συγκέντρωση γεωπολιτικής και οικονομικής τεχνογνωσίας μοντελοποίησης.

Παρόλα αυτά, τα αποτελέσματα επηρεάζονται σημαντικά από τις παραδοχές των σεναρίων και το εύρος αβεβαιότητας (σ.σ. από παράγοντες που δεν μπορούν να υπολογιστούν) είναι μεγάλο.

Ένας πόλεμος ή αποκλεισμός μικρότερης διάρκειας και με λιγότερο σημαντικές διαταραχές στην προμήθεια και το εμπόριο ημιαγωγών, θα είχε μικρότερο αντίκτυπο.

Μια συνεπακόλουθη εκλογή

Ακόμη και αν το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ταϊβάν δεν προκαλέσει άμεση κρίση, θα καθορίσει την κατεύθυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών. Ο Λάι Τσινγκ Τε – που επί του παρόντος υπηρετεί ως αντιπρόεδρος στην κυβέρνηση του Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος (DPP) – έχει φροντίσει να παρουσιάσει τον εαυτό του ως υποψήφιο συνέχειας, χωρίς να σχεδιάζει να διαταράξει τις σχέσεις με το Πεκίνο.

Στο παρελθόν, ωστόσο, περιέγραψε τον εαυτό του ως «πραγματιστή εργάτη για την ανεξαρτησία της Ταϊβάν». Για το Πεκίνο, το οποίο θεωρεί το νησί ως μέρος της επικράτειάς του, οποιαδήποτε επίσημη ώθηση για ανεξαρτησία θα περνούσε μια κόκκινη γραμμή.

Στη συνάντησή του με τον Μπάιντεν, ο Σι εξέφρασε βαθιά ανησυχία για το ενδεχόμενο νίκης του Λάι, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο της κυβέρνησης.

Ο αντίλογος του DPP, ο οποίος ευθυγραμμίζεται με την εκτίμηση στην Ουάσιγκτον, είναι ότι η πολεμική διάθεση του Πεκίνου είναι το πρόβλημα – όχι η επιθυμία της Ταϊβάν για συνέχιση της αυτονομίας. Οι αντίπαλοι του Λάι- ο Χου Γιου-ιχ του Κουόνμιτάνγκ και ο Κο Γουέν-τζε του Λαϊκού Κόμματος της Ταϊβάν – υπόσχονται και οι δύο ρεαλιστικά βήματα για τη βελτίωση των σχέσεων με τον γίγαντα γείτονα της Ταϊβάν, χωρίς να θυσιάσουν την de facto ανεξαρτησία του νησιού.

Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι η Κίνα μπορεί να σχεδιάζει μια πολύπλευρη αντίδραση στις εκλογές, με στρατιωτικές επιδρομές, οικονομικές κυρώσεις και τακτικές γκρίζας ζώνης, όπως κυβερνοεπιθέσεις. Αξιωματούχοι στην Ουάσινγκτον και την Ταϊπέι λένε ότι η περίοδος από τις εκλογές του Ιανουαρίου έως την ορκωμοσία του νέου προέδρου τον Μάιο αποτελεί επικίνδυνη ζώνη για κινεζικές ενέργειες που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση του επόμενου προέδρου της Ταϊβάν.

Στενεύουν τα περιθώρια στα Στενά της Ταϊβάν

Όποιος και αν κερδίσει θα πρέπει να αντιμετωπίσει ένα αλλαγμένο και προκλητικό, σύνολο πραγματικοτήτων στα σύνορα μεταξύ των δύο πλευρών των στενών. Το 1979, όταν οι ΗΠΑ άλλαξαν τη διπλωματική αναγνώριση από την Ταϊπέι στο Πεκίνο, το ΑΕΠ των ΗΠΑ ήταν δεκαπλάσιο από αυτό της Κίνας, ο στρατός της Κίνας βρισκόταν στα πρώτα στάδια του εκσυγχρονισμού και η Ταϊβάν βρισκόταν ακόμη υπό μονοκομματική διακυβέρνηση.

Ερχόμενοι στο σήμερα, το ΑΕΠ της Κίνας έχει καλύψει μεγάλο μέρος της διαφοράς με τις ΗΠΑ, ο στρατός της μπορεί να υπερηφανεύεται ότι είναι σχεδόν ισότιμος – ειδικά κοντά στην πατρίδα του – και η φιλελεύθερη δημοκρατία της Ταϊβάν αποτελεί ορατή αντίθεση σε σχέση με το «αυταρχικό σύστημα της Κίνας».

Οι δηλώσεις των ηγετών του Πεκίνου και της Ουάσιγκτον έχουν επιτείνει την ένταση. Ο Σι έχει πει περισσότερες από μία φορές ότι η Ταϊβάν δεν είναι ένα ζήτημα που μπορεί να «μεταβιβαστεί από γενιά σε γενιά». Μαζί με τις προσπάθειές του να εκσυγχρονίσει τον στρατό, οι δηλώσεις αυτές έχουν προκαλέσει εικασίες ότι θέλει να επιτύχει την ενοποίηση επί των ημερών του, με το 2027 να αναφέρεται ως έτος κινδύνου από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και στρατιωτικούς αξιωματούχους.

Κατά τη συνάντησή του με τον Μπάιντεν, ο Σι εξέφρασε την απογοήτευσή του για την άποψη ότι οι δυνάμεις της Κίνας στοχεύουν στην ετοιμότητα για μια εισβολή μέχρι το 2027, κάτι που είπε ότι ήταν λάθος, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο των ΗΠΑ.

Αυτά σύμφωνα πάντα με το Bloomberg, καθώς η μεγάλη ενόχληση προήλθε από ατάκα του προέδρου Μπάιντεν προς δημοσιογράφους μετά την συνάντηση με τον Σι. Τότε ερωτώμενος ο πρόεδρος Μπάιντεν αν επιμένει στην γνώμη του πως ο Σι είναι δικτάτορας, απάντησε πως «Είναι δικτάτορας στην λογική πως είναι ένας τύπος που ηγείται μιας χώρας που είναι κομμουνιστική χώρα! Με την αντίδραση του Άντονι Μπλίνκεν να είναι απολαυστική!

H μεθοδολογία της ανάλυσης και ο τρόπος με τον οποίο προκύπτουν οι πιθανές ζημίες, υπάρχουν στο αρχικό κείμενο του Bloomberg στην αρχή του κειμένου.