Τι πιστεύαμε για τον γάμο στα ομόφυλα ζευγάρια το 1990

Η τεκνοθεσία και ο γάμος στα ομόφυλα ζευγάρια, λόγω του σχετικού νομοσχεδίου που αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή είναι στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις οι άνθρωποι που διαφωνούν με τη «θεσμοθέτηση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών» είναι κατά ένα μικρό ποσοστό περισσότεροι από αυτούς που συμφωνούν.

Ενδιαφέρον πάντως θα είχε να δούμε τι πίστευε η ελληνική κοινωνία του 1990 για το θέμα των σεξουαλικών σχέσεων και του γάμου μεταξύ ανθρώπων ιδίου φύλου.

Σε αυτό θα μας βοηθήσει έρευνα που διενήργησε το περιοδικό «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» τον Δεκέμβριο του 1990.

Aπαράδεκτο

Γράφει ο «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» στο τεύχος της 6ης Δεκεμβρίου:

«Απαράδεκτες θεωρεί η πλειοψηφία των κατοίκων της πρωτεύουσας (59%) τις σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ ενηλίκων του ιδίου φύλου.

»Ακόμα μία σημαντική μειοψηφία (11%) πιστεύει ότι οι ομοφυλόφιλοι πρέπει να τιμωρούνται ή να απομονώνονται από την υπόλοιπη κοινωνία!…Φυσικό είναι, με αυτά τα πιστεύω, οι Αθηναίοι να είναι αντίθετοι (65%) στην καθιέρωση ενός νόμου, ο οποίος θα επιτρέπει στους ομοφυλόφιλους να παντρεύονται άτομα του δικού τους φύλου.

»Αυτά είναι τα πιο εντυπωσιακά συμπεράσματα έρευνας, την οποία πραγματοποίησε η “Global Link” στην περιοχή της πρωτεύουσας, για λογαριασμό του “Ταχυδρόμου”. (…)

»Η μεγαλύτερη αποδοχή των ομοφυλοφιλικών σχέσεων από τους νεότερους και τους πιο μορφωμένους είναι ενδεικτική της τάσης για κατάρριψη ορισμένων ταμπού.

»Νότα αισιοδοξίας είναι και ο ελάχιστος βαθμός αποδοχής που δηλώθηκε ως προς τα μέτρα απομόνωσης ή ρατσισμού εναντίον ασθενών με AIDS,  όπως τα τατουάζ ή απόλυση υπαλλήλων μόνον επειδή είναι φορείς. (…)

»Ας δούμε όμως αναλυτικά τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήχθη, σε δείγμα εξακοσίων ατόμων στην περιοχή της πρωτεύουσας.

Απαράδεκτες σεξουαλικές σχέσεις

»Υψηλό είναι το ποσοστό (59%) το οποίο θεωρεί πάντοτε ή σχεδόν πάντοτε απαράδεκτες τις σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ δύο ενηλίκων του ιδίου φύλου (πίνακας 1).

»Λιγότερο επικριτικοί είναι:

• Οι γυναίκες (56%)
• Οι νεότερες ηλικίες 18-25 ετών (36%) και 26-35 ετών (38%)
• Τα άτομα ανώτερης ή ανώτατης μόρφωσης (38%) και
• Οι ψηφοφόροι του “Συνασπισμού” (44%)

»Περισσότεροι επικριτικοί εμφανίζονται:

• Οι άνδρες (62%)
• Οι μεγαλύτερες ηλικίες 45-55 ετών (66%) και άτομα από 55 ετών και άνω (81%)
• Τα άτομα χαμηλότερης μόρφωσης (απόφοιτοι δημοτικού με ποσοστό 82% – το μεγαλύτερο ποσοστό που εμφανίζεται στην έρευνα) και
• Τα άτομα κατώτερου οικονομικού επιπέδου (με ποσοστό 66% για τους έχοντες εισοδήματα κάτω από 70.000 δρχ το μήνα)

»Ακόμα όμως και μεταξύ εκείνων οι οποίοι θεωρούν τις απόψεις τους προοδευτικές στα θέματα ομοφυλοφιλίας, ένα ποσοστό 22% απάντησε ότι οι σχέσεις μεταξύ ενηλίκων του ιδίου φύλου είναι πάντοτε ή σχεδόν πάντοτε απαράδεκτες.

Ψηφοφόροι

Η έρευνα του «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ» κατέγραψε τα ποσοστά των διαφωνούντων προς τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις και με βάση το κόμμα που ψήφιζαν

«Οι ψηφοφόροι (με βάση την ψήφο του Απριλίου 1990) του “Συνασπισμού”, με 44%, δίνουν το πιο “προοδευτικό” ποσοστό ενώ εκείνοι της “Νέας Δημοκρατίας”, με 69%, το πιο “συντηρητικό” ως προς την απόρριψη των ομοφυλοφιλικών σχέσεων.

»Οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ ωστόσο είναι εκείνοι οι οποίοι αποδέχονται σε μεγαλύτερο ποσοστό (18%) τη θέση ότι οι σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου δεν είναι καθόλου απαράδεκτες.

»Οι ψηφοφόροι των άλλων δύο κομμάτων δίνουν: “Συνασπισμός” 16% και “Νέα Δημοκρατία” 7%. (…)

Κοινό χαρακτηριστικό

»Ένα κοινό χαρακτηριστικό των απαντήσεων είναι ότι οι ομάδες που δίνουν το υψηλότερα ποσοστά αποδοχής των ομοφυλοφιλικών σχέσεων δίνουν και τα υψηλότερα ποσοστά…άγνοιας, δηλώνοντας “δεν γνωρίζω/δεν απαντώ».

»Εκτός από το 10% του “Συνασπισμού” (οι της Ν.Δ. δίνουν 6% και του ΠΑΣΟΚ 4%) οι έχοντες εισόδημα πάνω από 150.000 δραχμές δίνουν σχεδόν διπλάσιο ποσοστό (7%) από τις άλλες κατηγορίες (εισόδημα μέχρι 70.000 δρχ. 3% και από 70 έως 150.000 δρχ. 4%).

»Το ίδιο συμβαίνει με τις γυναίκες (ποσοστό 6% έναντι 4% των ανδρών) και με τις μικρές ηλικίες (6% έναντι 1% για τους ηλικίας 46-55 ετών και 4% για τους μεγαλύτερους των 55 ετών).

Πόσοι εγκρίνουν

»Τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις τώρα τις εγκρίνει μια μικρή μειοψηφία της τάξης του 11%, ενώ το 44% τις απορρίπτει (πίνακας 2).

»Υπάρχει όμως και μια ιδιάζουσα κατηγορία (42%), η οποία θεωρεί τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις αποδεκτές για τους άλλους όχι όμως και για τον εαυτό τους(!).

»Σε γενικές γραμμές, πάντως, οι απαντήσεις (ποσοστά) κατά κατηγορία ακολουθούν τις προηγούμενες παρατηρήσεις. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν, για μία ακόμα φορά, οι ψηφοφόροι των κομμάτων όπου:

»Οι του ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 15% εγκρίνουν τις σχέσεις έναντι 11% του “Συνασπισμού” και 4% της “Νέας Δημοκρατίας”.  [Οι ψηφοφόροι του Συνασπισμού] εγκρίνουν τις σχέσεις για άλλους στο υψηλό ποσοστό 52% (έναντι 35% της Ν.Δ. και 41% του ΠΑΣΟΚ) εξαιρώντας βέβαια τους εαυτούς τους.

»Ακόμα ένα 7% του “Συνασπισμού” (έναντι 2% της Ν.Δ. και 1% του ΠΑΣΟΚ) “δεν γνωρίζει / δεν απαντά”.

»Οι θεωρούντες τους εαυτούς τους ως έχοντας προοδευτικές απόψεις περί ομοφυλοφιλίας δίνουν το μεγαλύτερο ποσσοστό (32%) – σε όλες τις κατηγορίες- έγκρισης των σεξουαλικών σχέσεων μεταξύ δύο ομοφυλοφίλων (μετριοπαθείς 4%, συντηρητικοί 2%).

»Πλην όμως οι έχοντες μετριοπαθείς απόψεις θεωρούν τις σχέσεις αυτές αποδεκτές για άλλους μόνο κατά έξι ολόκληρες ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από τους δεδηλωμένους προοδευτικούς (56% έναντι 50%). Για να επιβεβαιωθεί το ρηθέν ότι “στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις”…

Στην πυρά!

»Η κοινή γνώμη πάντως βλέπει σαφώς με δυσμένεια τους ομοφυλόφιλους. Δέκα χρόνια πριν από το 2000, ένα ποσοστό 11% υποστηρίζει την ακραία θέση ότι οι ομοφυλόφιλοι (άνδρες και γυναίκες) πρέπει να απομονώνονται ή να τιμωρούνται.

»Ακόμα περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες (52%) δηλώνουν ότι δεν πρέπει οι ομοφυλόφιλοι να εκδηλώνονται δημόσια (πίνακας 3). Ενδεικτικό της αντιμετώπισης του φαινομένου είναι ότι δεν υπάρχει καμιά διαφοροποίηση μεταξύ ανδρών και γυναικών».

Γάμοι; Όχι ευχαριστώ…

Το 2024, είκοσι τέσσερα χρόνια μετά το 2000, για να δανειστούμε το προαναφερθέν χρονικό σημείο αναφοράς, σύμφωνα με τις μετρήσεις αντίθετοι με έναν νόμο που θα επιτρέψει τον γάμο στα ομόφυλα ζευγάρια είναι παραπάνω από τους μισούς Έλληνες. Το 1990 πόσοι ήταν;

«Μετά απ’ όλα αυτά είναι φανερό ότι η κοινή γνώμη είναι σαφώς αντίθετη (65%) με την καθιέρωση ενός νόμου, ο οποίος θα επέτρεπε στους ομοφυλόφιλους να παντρεύονται άτομα του δικού τους φύλου (πίνακας 5) .

»Ο βαθμός απόρριψης είναι μεγαλύτερος μεταξύ:

• Των ανδρών (66%) έναντι (64%) των γυναικών.
• Των ηλικιών από 46 έως 55 ετών (73%) και ατόμων ηλικίας μεγαλύτερης των 55 ετών (84%).
• Των χαμηλής μόρφωσης ατόμων (87% για τους αποφοίτους Δημοτικού.
• Των ατόμων κατώτατοι οικονομικού επιπέδου (70% για όσους το εισόδημα δεν ξεπερνά μηνιαίως τις 70.000 δραχμές) και
• Των ψηφοφόρων της “Nέας Δημοκρατίας” (74%)

(…)

»Δύσκολα λοιπόν η κοινή γνώμη θα δεχθεί νόμους παρόμοιους με αυτούς οι οποίοι έχουν υιοθετηθεί σε άλλες χώρες της ΕΟΚ και οι οποίοι θα θεσμοθετούσαν τις σχέσεις μεταξύ των ομοφυλοφίλων.

»Όχι βέβαια ότι ετοίμασε ποτέ, οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση σχετικό νόμο…»

Να λοιπόν, που 34 χρόνια μετά, το ελληνικό κράτος δείχνει έτοιμο να υιοθετήσει νομοθεσία που ήδη ισχύει στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Το αν είναι έτοιμη η ελληνική κοινωνία να το δεχτεί, θα φανεί, αν και όπως δήλωσε η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αστικού Δικαίου Νομικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, Ελένη Ζερβογιάννη στο «ΒΗΜΑ» και τη Δέσποινα Δημά:

«Η κοινή γνώμη δεν μπορεί να συνιστά καθοριστικό γνώμονα νομοθέτησης. Η λήψη μέτρων για την προστασία και κατοχύρωση δικαιωμάτων της μειοψηφίας, προς την κατεύθυνση της άρσης των διακρίσεων, είναι απαραίτητη σε μια δημοκρατική κοινωνία και δεν μπορεί να εξαρτάται από την αποδοχή της πλειοψηφίας».