Μύθοι και αλήθειες για το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών- Τι αλλάζει και τι όχι με τον νέο νόμο

Η επικοινωνιακή γραμμή που πρόταξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ανοίγοντας ο ίδιος τον δημόσιο διάλογο για την «ισότητα στον γάμο», ήταν ότι η κυβέρνηση θέλει να νομοθετήσει για μια πραγματικότητα που ήδη υπάρχει στην κοινωνία: ζευγάρια ομοφύλων με παιδιά χωρίς αναγνωρισμένα δικαιώματα.

Η συζήτηση είναι σε πλήρη εξέλιξη και μπορεί κατά τον Πρωθυπουργό να μην είναι «πρώτο» στην ιεράρχηση των θεμάτων που αντιμετωπίζει η κοινωνία, ωστόσο απασχολεί για τις πολιτικές, κοινωνικές, νομικές και ηθικές διαστάσεις του.

«ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο» αποκωδικοποιούν όλες τις λεπτομέρειες για τις επικείμενες ανατροπές ή, αντίθετα, για όσα δεν αλλάζουν με βάση τις προβλέψεις της νομοθετικής πρωτοβουλίας.

Ενα γκέι ζευγάρι θα παντρεύεται στην εκκλησία

ΛΑΘΟΣ. Θεσμοθετείται ο πολιτικός – όχι ο θρησκευτικός – γάμος. Ενα ζευγάρι ανδρών ή γυναικών, το οποίο μέχρι σήμερα έχει το δικαίωμα να συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, θα μπορεί να ακολουθήσει την ίδια διαδικασία στα δημαρχεία, που προβλέπεται για τα ετερόφυλα ζευγάρια. Δηλαδή θα προβλέπεται πολιτικός γάμος με απαλοιφή οποιασδήποτε διάκρισης ανάλογα με τον σεξουαλικό προσανατολισμό.

Η αναγνώριση του πολιτικού γάμου στην Ελλάδα για τα ετερόφυλα ζευγάρια υπάρχει από το 1982 (Ν. 1250/82). «Δεν μιλάμε για γάμο στην Εκκλησία, δεν ζητάω πράγματα τα οποία ξέρω ότι η Εκκλησία δεν μπορεί να κάνει», τόνισε ο Πρωθυπουργός.

Παιδί ομόφυλου ζευγαριού θα έχει πια, επισήμως, δύο γονείς.

ΣΩΣΤΟ. Ο άνδρας ή η γυναίκα που δεν είναι ο βιολογικός γονιός του παιδιού θα μπορεί πλέον να αναγνωριστεί ως κηδεμόνας. Μέχρι σήμερα η ελληνική νομοθεσία δεν αναγνωρίζει τις οικογένειες ομόφυλων ζευγαριών, συνεπώς το παιδί που μεγαλώνει από δύο άνδρες/γυναίκες δεν έχει επισήμως δύο γονείς αλλά τον έναν – τον βιολογικό ή θετό γονιό αλλά όχι τον/τη σύντροφό του. Με την αναγνώριση των ομόφυλων ζευγαριών οι δύο γονείς θα έχουν ίσα δικαιώματα στο παιδί.

Δύο άνδρες θα μπορούν να υιοθετήσουν παιδί

ΣΩΣΤΟ. Το δικαίωμα στην υιοθεσία παιδιού αφορά προς το παρόν τα ετερόφυλα ζευγάρια, καθώς και μία γυναίκα μόνη ή έναν άνδρα μόνο. Η δυνατότητα αυτή υπάρχει από το 1946 – με ό,τι προϋποθέσεις αλλά και προσκόμματα ή καθυστερήσεις συνοδεύουν τη διαδικασία. Τόσο για μια γυναίκα όσο και για έναν άνδρα ο οποίος έχει υιοθετήσει παιδί αλλά το μεγαλώνει σε ομόφυλη σχέση το πλαίσιο που αποδέχεται η πολιτεία είναι εκείνο της μονογονεϊκής οικογένειας. Αυτό θα ανατραπεί.

Ενας άνδρας θα μπορεί να υιοθετήσει το παιδί του συντρόφου του

ΣΩΣΤΟ. Με τον ίδιο τρόπο που ισχύει για έναν ετερόφυλο γάμο, με τη θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια θα υπάρξει και αντίστοιχη αναγνώριση κηδεμονίας.

Δύο γυναίκες θα μπορούν να αποκτήσουν παιδί μέσω παρένθετης μητέρας

ΣΩΣΤΟ ΚΑΙ ΛΑΘΟΣ. Η παρένθετη μητρότητα στην Ελλάδα ισχύει από το 2002 (Ν. 3089/2002) και απευθύνεται μόνο σε ετερόφυλα ζευγάρια καθώς και γυναίκες μόνες τους – αποκλειστικά όμως για ιατρικούς λόγους και με δικαστική άδεια. Από τη στιγμή που ο νόμος δεν θα τροποποιήσει το πλαίσιο, ένα ζευγάρι γυναικών θεωρητικώς έχουν την επιλογή, όπως την έχει κάθε γυναίκα, αποκλειστικά και μόνον εφόσον πληρούνται οι ισχύουσες προϋποθέσεις του νόμου και της απόφασης της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΦΕΚ Β’ 5524/26.10.2022).

Μια γυναίκα θα μπορεί να πληρωθεί για να γίνει παρένθετη σε ζευγάρι ανδρών

ΛΑΘΟΣ. Ούτε ένας άνδρας μόνος του ούτε ένα ζευγάρι ανδρών μπορούν σήμερα ή θα μπορούν μετά τον νόμο να απευθυνθούν επί πληρωμή ή όχι σε παρένθετη μητέρα. Θα έχουν μόνο την επιλογή να υιοθετήσουν παιδί. Με βάση και τον ισχύοντα νόμο στην Ελλάδα για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή δεν υπάρχει αμοιβή, παρά μόνο προβλέπονται ποσά υπό τη μορφή αποζημίωσης (ιατρικά έξοδα κ.λπ.).

Η πολιτεία εισάγει «γονέα 1» και «γονέα 2»

ΛΑΘΟΣ. Η κυβέρνηση ξεκαθαρίζει ότι στον δικό της νόμο δεν θα τεθεί θέμα «γονέα 1 – γονέα 2», ένας όρος ο οποίος προτείνεται να εισαχθεί με τον νόμο που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Με βάση την κυβερνητική θέση, θα διατηρηθούν όλοι οι ορισμοί περί μητρότητας και πατρότητας.

Ενα παιδί γεννημένο από παρένθετη στο εξωτερικό αναγνωρίζεται κανονικά

ΣΩΣΤΟ. Τα παιδιά που γεννήθηκαν μέσω παρένθετης μητέρας στο εξωτερικό, όπου επιτρέπεται ο συγκεκριμένος τρόπος υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, θα αναγνωρίζονται πλέον και από τους δύο γονείς τους, με αναγνώριση της κηδεμονίας. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως δεν θα υπάρχουν αόρατοι γονείς, οι οποίοι σε ενδεχόμενο θάνατο του/της συντρόφου τους δεν αναγνωρίζονται ως τέτοιοι, ούτε σε αυτήν την περίπτωση.

Σε όλη την Ευρώπη ισχύουν ο πολιτικός γάμος, η τεκνοθεσία και η παρένθετη μητρότητα

ΛΑΘΟΣ.  Οι χώρες που έχουν θεσμοθετήσει τον πολιτικό γάμο είναι 20 στην Ευρώπη, ενώ άλλες 11 (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα)  το σύμφωνο συμβίωσης – από το 2018, ωστόσο, όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ επιβάλλεται να τον αναγνωρίζουν, αν έστω και ένα μέλος του ζευγαριού είναι ευρωπαίος πολίτης.

Στις 19 ανέρχονται οι χώρες στις οποίες προβλέπεται τεκνοθεσία, ενώ στην Ιταλία και το Σαν Μαρίνο αναγνωρίζεται μόνο η κηδεμονία του βιολογικού παιδιού ενός συντρόφου. Για την παρένθετη μητρότητα οι νόμοι στην Ευρώπη είναι ιδιαίτερα αυστηροί: οι περισσότερες χώρες την απαγορεύουν, ενώ η Ελλάδα θεωρείται ένα από τα κράτη-μέλη της ΕΕ με τις πιο «ανεκτικές» διατάξεις.

Το νομοσχέδιο πρέπει να συγκεντρώσει 151 «ναι»

ΛΑΘΟΣ. Το νομοσχέδιο για να ισχύσει πρέπει να λάβει πλειοψηφία επί των παρόντων. Επομένως στην περίπτωση μαζικής αποχής βουλευτών από την αίθουσα, η πλειοψηφία που απαιτείται μπορεί να είναι αρκετά μικρότερη, διευκολύνοντας την υπερψήφισή του.