Γερμανία: Αυξάνονται οι επιθέσεις εναντίον μουσουλμάνων

«Έζησα τις εβδομάδες μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Νιώθω σαν να επέστρεψα σε εκείνη την περίοδο», θυμάται ο Σουλεϊμάν Μαλίκ, μουσουλμάνος από τη Θουριγγία.

Από διάφορα μέρη της Γερμανίας ο Μαλίκ μαθαίνει για νέες επιθέσεις σε βάρος μουσουλμάνων: για υβριστικές επιθέσεις σε γυναίκες που φορούν μαντίλα ή για μηνύματα μίσους προς μουσουλμανικές κοινότητες. «Λείπουν οι άνθρωποι που θα πουν: εσείς οι μουσουλμάνοι είστε μέρος της κοινωνίας μας, θα σας προστατεύσουμε».

Ο 35χρονος Μαλίκ, που έχει γεννηθεί στο Πακιστάν, είναι ένας από τους μουσουλμάνους της κοινότητας Αχμαντίγια που ενσωματώθηκαν σωστά. Μιλάει άψογα γερμανικά, εργάζεται ως σύμβουλος προσωπικού και είναι αντιδήμαρχος στη Ριτ της Ερφούρτης. Εδώ και αρκετά χρόνια επιβλέπει την κατασκευή ενός μικρού τζαμιού στα περίχωρα της πόλης.

Μουσουλμάνοι ενάντια στον αντισημιτισμό

Όπως λέει ο Μαλίκ στην DW, όσοι εκφράζουν τη συμπόνοια και τη συμπαράστασή τους προς τον άμαχο παλαιστινιακό πληθυσμό που υποφέρει στη Γάζα, συνδέονται άμεσα με τον αντισημιτισμό. «Όμως ακόμη και ορισμένοι Εβραίοι δεν συμφωνούν με τις ενέργειες της ισραηλινής κυβέρνησης».

Ο Μαλίκ καταδικάζει επίσης απερίφραστα και τις τρομοκρατικές ενέργειες της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ, παραθέτοντας ένα εδάφιο του Κορανίου, το οποίο απαγορεύει τις επιθέσεις στους θρησκευτικούς χώρους των άλλων. Ο ίδιος τονίζει ακόμη πως «οι μουσουλμάνοι έχουν την υποχρέωση να προστατεύουν τις ζωές των Εβραίων». Όποιος κάνει κάτι διαφορετικό, δεν έχει κατανοήσει σωστά τις διδαχές του Ισλάμ. Γι’ αυτό και η κοινωνία θα έπρεπε να επιδιώξει τη συνεργασία με τους μουσουλμάνους στον αγώνα ενάντια στον αντισημιτισμό.

Ο Μαλίκ μιλάει και για τις συνθήκες που επικρατούν στη Θουριγγία, καθώς και για την AfD. «Έχουμε ένα κόμμα που δημοσκοπικά συγκεντρώνει ήδη περίπου το 1/3 των ψήφων και το οποίο έχει μετατρέψει την ισλαμοφοβία σε κεντρικό άξονα του προγράμματός του». Κάθε εβδομάδα, λέει, οι ακροδεξιοί διαδηλώνουν ενάντια στην κατασκευή του τζαμιού της κοινότητάς του.

Η ισλαμοφοβία στη Γερμανία

Τον Ιούνιο παρουσιάστηκε μία μελέτη με τίτλο «Ισλαμοφοβία – ένας γερμανικός απολογισμός» – η εκπόνηση της έρευνας ανατέθηκε από τη γερμανική κυβέρνηση στον Ανεξάρτητο Κύκλο Εμπειρογνωμόνων για την Ισλαμοφοβία (UEM), μετά από την επίθεση που έλαβε χώρα τον Φεβρουάριο του 2020 στο Χάναου, όταν ένας ακροδεξιός δολοφόνησε εννέα ανθρώπους από οικογένειες μεταναστών.

Η έρευνα διαπιστώνει την έκταση της εχθρότητας της γερμανικής κοινωνίας απέναντι στους μουσουλμάνους, αναδεικνύοντας πρωτίστως πόσο λίγα πράγματα είναι γνωστά σχετικά με το φαινόμενο αυτό. Ωστόσο καθίσταται σαφές πως «η ισλαμοφοβία δεν αποτελεί κάποιο κοινωνικό φαινόμενο του περιθωρίου, αλλά έχει επεκταθεί σε μεγάλο μέρος της γερμανικής κοινωνίας και εδώ και πολλά χρόνια βρίσκεται σταθερά σε υψηλό επίπεδο».

Από την 7η Οκτωβρίου 2023 και την αιματηρή τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ, ειδικότερα δε μετά τις διαδηλώσεις στους δρόμους της Γερμανίας όπου ορισμένοι πανηγύριζαν για την επίθεση, ενώ άλλοι αμφισβητούσαν το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ, σχεδόν κανείς δεν αναφέρεται πλέον στην ανωτέρω έρευνα. Η στάση της πολιτικής έχει πλέον αλλάξει.

Εμπρησμός με ρατσιστικά κίνητρα στο Βέχτερσμπαχ;

Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν υπάρξει αναφορές από πολλές περιοχές της Γερμανίας για επιθέσεις σε τζαμιά, υλικές ζημιές και απειλητικά μηνύματα. Και το πιο φοβερό: πριν τα Χριστούγεννα ξέσπασε πυρκαγιά σε μία κατοικία στο Βέχτερσμπαχ της Έσσης.

Σε αρκετούς από τους τοίχους του κτηρίου βρέθηκε γραμμένη η φράση «Έξω οι ξένοι». Έκτοτε συζητείται το ενδεχόμενο να πρόκειται για εμπρησμό με ρατσιστικά κίνητρα – όμως οι έρευνες συνεχίζονται. Στο σπίτι ζούσε μία οικογένεια από το Πακιστάν, η οποία κατοικεί εδώ και καιρό στο Βέχτερσμπαχ και έχει ενσωματωθεί στην κοινωνία. Πρόκειται δηλαδή για ανθρώπους όπως ο Μαλίκ.

Ο Μαλίκ είναι αγανακτισμένος με το πόσο λίγα στατιστικά και άλλα στοιχεία υπάρχουν σχετικά με τις αντι-μουσουλμανικές επιθέσεις στη Γερμανία. Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία για τους τελευταίους μήνες του 2023, οι υπάλληλοι ορισμένων συμβουλευτικών κέντρων εκτιμούν πως έχει σημειωθεί αισθητή αύξηση στα περιστατικά.

«Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός μουσουλμάνων που ζουν εδώ στη Γερμανία χωρίς προβλήματα και συμμερίζονται τις αξίες αυτής της κοινωνίας», δηλώνει ο Σουλεϊμάν Μπαγκ, πρώην δημοσιογράφος στο Βερολίνο. «Όμως η προοπτική αυτής της κανονικότητας χάνεται». Τώρα δημιουργείται συχνά η εντύπωση πως οι μουσουλμάνοι αποτελούν το κοινωνικό πρόβλημα της Γερμανίας – παρ’ ότι σε αναφορές της Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος διαπιστώνεται πως τα περιστατικά δεξιού και αριστερού εξτρεμισμού είναι σοβαρότερα.

Ο ένας ρατσισμός να μην παραγκωνίζει τον άλλον

Ίσως όμως σε όλα αυτά να αντανακλάται και μία διάχυτη ανασφάλεια. Μία κοινωνία που νιώθει αβέβαιη μπροστά στη βάρβαρη τρομοκρατία και τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή και που ταυτοχρόνως μάχεται και η ίδια με τις τάσεις ριζοσπαστικοποίησης, αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη καχυποψία τις μειονότητές της.

Για τον Έρεν Γκιβερτσίν από τη φιλελεύθερη κοινότητα Αλχάμπρα δεν αρκεί να ρίξει κανείς μία ματιά μονάχα στη μία μορφή ρατσισμού, δηλαδή στην ισλαμοφοβία. Παρ’ ότι αυτή αποτελεί φυσικά ένα «σημαντικό ζήτημα».

Ωστόσο δεν πρέπει να καταλήξουμε «να ανταγωνιζόμαστε για το ποιος είναι περισσότερο θύμα», όπου ο ένας ρατσισμός παραγκωνίζεται από τον άλλον. Εάν η μουσουλμανική κοινωνία δεν συζητήσει ανοιχτά για τα προβλήματα που υπάρχουν στους κόλπους τους, για τα αντισημιτικά κλισέ και το μίσος εναντίον των Εβραίων, δεν πρόκειται να βελτιωθούν και οι συνθήκες γύρω από τη δική της περιθωριοποίηση.

Αυτό είναι κάτι που κατά τον Γκιβερτσίν ισχύει και για ολόκληρη τη χώρα. «Η πολιτική και η κοινωνία πρέπει να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη σοβαρότητα το γεγονός ότι ο ρατσισμός εντείνεται».

Κρίστοφ Στρακ

Επιμέλεια: Γιώργος Πασσάς