Στεγαστική κρίση στην Ιρλανδία – Δύο στους τρεις νέους μένουν με τους γονείς τους

Μείζονα στεγαστική κρίση έχει ξεσπάσει στην Ιρλανδία, η οποία προέρχεται από την εκτίναξη του κόστους των ενοικίων, πράγμα που έχει δημιουργήσει  μεγάλα προβλήματα στους πολίτες που προσπαθούν να αντέξουν οικονομικά τη στέγαση και την ακρίβεια στο Δουβλίνο, ωθώντας πολλούς, είτε να μετακομίζουν στο εξωτερικό, είτε να νοικιάζουν σε απομακρυσμένες περιοχές, καλύπτοντας παράλληλα μεγάλες αποστάσεις, για να φτάσουν στη δουλειά τους.

Σύμφωνα με τους New York Times, η κρίση έχει αφήσει τους εκπαιδευτικούς και τους κοινωνικούς λειτουργούς εκτός των κοινοτήτων που εκπροσωπούν, τα επαγγελματικά ζευγάρια  να μην μπορούν να αγοράσουν σπίτια και τους ανθρώπους με χαμηλά εισοδήματα να φοβούνται την έλλειψη στέγης.  Οι πρόσφατες ξενοφοβικές ταραχές στο Δουβλίνο κεφαλαιοποίησαν τα παράπονα των ανθρώπων που αγωνίζονται να καλύψουν τα έξοδα στέγασης και εξέθεσαν στον κόσμο τα βαθιά ρήγματα που έχει δημιουργήσει η κρίση.

Το Δουβλίνο στο επίκεντρο της στεγαστικής κρίσης

Αν και αποτελεί μείζον ζήτημα σε ολόκληρη την Ιρλανδία, η έλλειψη στέγης γίνεται πιο έντονα αισθητή στην περιοχή του Δουβλίνου, όπου κατοικεί περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας, ο οποίος ξεπερνά τα πέντε εκατομμύρια. Τα δύο τρίτα των Ιρλανδών 18 έως 34 ετών εξακολουθούν να ζουν με τους γονείς τους – ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη σύμφωνα με τις στατιστικές της Ε.Ε., οι οποίες τοποθετούν τον μέσο όρο της ηπείρου στο 42%.

Το μέσο τυποποιημένο μηνιαίο ενοίκιο στο Δουβλίνο είναι τώρα 2.102 ευρώ – περίπου 2.200 δολάρια, και διπλάσιο από ό,τι ήταν πριν από μια δεκαετία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Με τους μέσους μισθούς στην πρωτεύουσα πέρυσι να ανέρχονται σε περίπου 3.285 ευρώ το μήνα, αυτό είναι απρόσιτο για πολλούς.

Στη συνέχεια, η αγορά κατέρρευσε μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Στεγαστικά έργα εγκαταλείφθηκαν μισοτελειωμένα. Τα σπίτια κατασχέθηκαν. Η Ιρλανδία δημιούργησε τον Εθνικό Οργανισμό Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων, ή NAMA, ο οποίος απέκτησε χαρτοφυλάκια καθυστερημένων δανείων και αργότερα τα πούλησε σε μειωμένες τιμές στα λεγόμενα κεφάλαια-γύπες. Για ένα διάστημα, η ανάπτυξη σταμάτησε, και καθώς η προσφορά συρρικνώθηκε, οι τιμές ανέβηκαν.

Για χρόνια, ακόμη και πριν από το κραχ, υπήρχε μια στροφή από την κοινωνική στέγαση που κατασκευάζονταν από τις τοπικές αρχές και μια μεγαλύτερη εξάρτηση από την αγορά. Καθώς η οικοδόμηση ξεκίνησε εκ νέου τα τελευταία χρόνια, επικεντρώθηκε περισσότερο στην ανάπτυξη βραχυχρόνιων μισθώσεων ή σε πολυτελείς κατασκευές.

Εκατό χρόνια μετά η στεγαστική κρίση επιστρέφει στην Ιρλανδία

Τι λένε οι αναλυτές για το στεγαστικό πρόβλημα

«Η εφαρμοσθείσα πολιτική δημιούργησε αυτή την κρίση», δήλωσε ο Rory Hearne, αναπληρωτής καθηγητής κοινωνικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Maynooth, δυτικά του Δουβλίνου. «Δεν φταίνε οι μετανάστες, δεν φταίνε οι αιτούντες άσυλο», πρόσθεσε, κατονομάζοντας ομάδες που η ακροδεξιά κατηγορεί ότι ανεβάζουν τη ζήτηση για στέγαση. «Η στεγαστική πολιτική δημιούργησε αυτή τη στεγαστική κρίση, και αυτή η πλήρης άρνηση να αναπτυχθούν δημόσιες κατοικίες και να κατασκευαστούν οικονομικά προσιτές κατοικίες».

Η μεγαλύτερη αιτία, λένε οι αναλυτές, είναι η αποτυχία των διαδοχικών κυβερνήσεων να επενδύσουν στην κοινωνική στέγαση, την οποία κάποτε έχτιζαν οι τοπικές αρχές για όσους δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να νοικιάσουν ιδιωτικά. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, καθώς η οικονομία της Ιρλανδίας άνθιζε, η ιδιωτική οικοδομή εκτοξεύτηκε και οι ιδιοκτήτες ενθαρρύνθηκαν να αγοράσουν ενοικιαζόμενα ακίνητα ως επενδύσεις, συμπιέζοντας τους λιγότερο εύπορους αγοραστές.

Από την πλευρά του, ο Δρ. Χερν δήλωσε ότι οι νεότεροι σήμερα είναι συχνά εγκλωβισμένοι σε υψηλού κόστους ενοίκια ή ζουν με τους γονείς τους, μη μπορώντας να δουν ένα μέλλον, όπου θα μπορούσαν να είναι ιδιοκτήτες μίας κατοικίας.  «Νομίζω ότι το κοινωνικό συμβόλαιο έχει διαρραγεί εντελώς για τις νεότερες γενιές», δήλωσε ο Δρ Χερν και πρόσθεσε ότι «Στο παρελθόν, αυτό συνέβαινε όταν οι άνθρωποι παντρεύονταν, έκαναν παιδιά, και τώρα είναι κολλημένοι στο πατρικό τους σπίτι.»