Ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι δεν έχασε καθόλου χρόνο. Σαράντα οκτώ ώρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στις 10 Δεκεμβρίου, ο υπουργός Οικονομίας που όρισε, ο Λουίς Καπούτο, πρώην τραπεζίτης, ανακοίνωσε μια σειρά από μέτρα για τη μείωση των δημοσίων δαπανών κατά 3% επί του ΑΕΠ. Υποτίμησε το πέσο, δεσμεύτηκε να μειώσει τις επιδοτήσεις και κατάργησε εννέα από τα 18 κυβερνητικά υπουργεία. Μια εβδομάδα αργότερα ο Μιλέι αποφάσισε ότι οι κρατικές εταιρείες θα μπορούσαν να ιδιωτικοποιηθούν, οι έλεγχοι των τιμών να καταργηθούν και η εργατική νομοθεσία να “μεταρρυθμιστεί”.

Εν μέσω της χειρότερης οικονομικής κρίσης της Αργεντινής των τελευταίων δύο δεκαετιών, αυτή η ατζέντα του Μιλέι υποτίθεται ότι στοχεύει να μετατρέψει σε πλεονασματικό τον προϋπολογισμό (πριν από τις πληρωμές τόκων) μέχρι το τέλος του 2024.

Το ΔΝΤ, στο οποίο η Αργεντινή οφείλει 43 δισ. δολάρια, φαίνεται ότι συμφωνεί με τα μέτρα. Στις 10 Ιανουαρίου συμφώνησε να επανεκκινήσει τις πληρωμές στο δημόσιο ταμείο της Αργεντινής, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση Μιλέι «κινείται γρήγορα και αποφασιστικά» για να «αποκαταστήσει τη μακροοικονομική σταθερότητα».

Το πολυνομοσχέδιο των μεταρρυθμίσεων

Όμως, εκτός από την προσπάθεια για «δημοσιονομική ορθότητα», ο κ. Μιλέι είναι σθεναρά αποφασισμένος να καταστρέψει αυτό που ονόμασε «κάστα», ένα δίκτυο διεφθαρμένων πολιτικών, συνεργατών των επιχειρήσεων, μιντιακών ανδρείκελων και, το πιο σημαντικό, ισχυρών συνδικαλιστών.

Στις 27 Δεκεμβρίου κατέθεσε ένα πολυνομοσχέδιο στο Κογκρέσο, με σκοπό να «ελευθερώσει τις παραγωγικές δυνάμεις του έθνους από τα δεσμά του καταπιεστικού κράτους». Με το συγκεκριμένο νομοθέτημα θα δίδεται η δυνατότητα στον Μιλέι να κυβερνά με διάταγμα για δύο χρόνια, να αλλάξει το εκλογικό σύστημα της Αργεντινής και να επιβάλει ποινές φυλάκισης έως και έξι ετών για όσους οργανώνουν διαδηλώσεις που εμποδίζουν τη μεταφορά ή καταστρέφουν περιουσίες. Όλα αυτά για να «καταστρέψει την κάστα». Ένα μήνα μετά την προεδρία του Μιλέι όμως η «κάστα» έχει αρχίσει να αντεπιτίθεται.

Οι δικηγόροι είναι εξαγριωμένοι με τα σχέδια για τα διαζύγια που θα διεκπεραιωθούν γρήγορα μέσω του ληξιαρχείου χωρίς να απαιτούν τις υπηρεσίες τους. Οι γιατροί καταγγέλλουν μια νέα απαίτηση να συνταγογραφούν κατά προτίμηση γενόσημα φάρμακα. Οι άνθρωποι της τέχνης διαμαρτύρονται για το κλείσιμο του εθνικού ινστιτούτου θεάτρου και ενός εθνικού ταμείου για τις τέχνες. Οι ψαράδες διαφωνούν με την απελευθέρωση αδειών αλιείας.

Οι παραγωγοί ζάχαρης διαφωνούν με τα σχέδια άρσης των δασμολογικών φραγμών στις εισαγωγές. Οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι κάνουν ελιγμούς για να ξεφύγουν από τα σχέδια μετατροπής τους σε εταιρείες περιορισμένης ευθύνης προκειμένου να προσελκύσουν επενδύσεις από αυτό που ο κ. Μιλέι αποκαλεί «αραβικούς ομίλους».

Αλλά καμία ομάδα δεν επηρεάζεται περισσότερο από τη θεραπεία σοκ του κ. Μιλέι όσο τα συνδικάτα της Αργεντινής. Οι εργασιακές μεταρρυθμίσεις στοχεύουν να τους γονατίσουν απαιτώντας από τους εργαζομένους να πληρώνουν οι ίδιοι τη συμμετοχή τους σε συνδικάτα, αντί τα τελευταία να λαμβάνουν αυτόματα τις εισφορές τους όπως είναι σήμερα. Αυτό θα άφηνε τα συνδικάτα με κενά ταμεία….

Πανεθνική απεργία από τη CGT

Την επόμενη μέρα που ο Μιλέι υποσχέθηκε να «σπάσει τα δεσμά του καταπιεστικού κράτους», η Γενική Συνομοσπονδία Εργασίας (CGT), η μεγαλύτερη συνδικαλιστική οργάνωση της Αργεντινής, κάλεσε σε εθνική απεργία για τις 24 Ιανουαρίου. Πρόκειται για χρόνο ρεκόρ για έναν Αργεντινό πρόεδρο να εξωθήσει τα εργατικά συνδικτα σε μια τέτοια ενέργεια. Ο νέος πρόεδρος θα αντιμετωπίσει γενική απεργία μόλις 44 ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του όταν ο μέσος Αργεντινός πρόεδρος διαχειρίζεται συνολικά 692 ημέρες εξουσίας.

Τα συνδικάτα αντεπιτίθενται και μέσω των δικαστηρίων. Στις 3 Ιανουαρίου ένα δικαστήριο ανέστειλε το κεφάλαιο για τη μεταρρύθμιση της εργασίας στο διάταγμα έκτακτης ανάγκης, ως απάντηση σε διαταγή που κατατέθηκε από το CGT.

Οι αγορές ήταν αρχικά ενθουσιασμένες με τα σχέδια του κ. Μιλέι. Οι τιμές των ομολόγων έφτασαν σε υψηλό δύο ετών μετά την ανακοίνωση του έκτακτου διατάγματος. Αλλά από τότε οι επενδυτές άρχισαν να αμφισβητούν την πολιτική σκοπιμότητα του έργου του αργεντίνου προέδρου.

Η αντιπολίτευση των συνδικάτων δεν είναι το μόνο εμπόδιο. Για να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα, ο κ. Καπούτο θέλει όχι μόνο να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες αλλά και να αυξήσει τα ετήσια έσοδα κατά 2% του ΑΕΠ. Στόχος του είναι να δημιουργήσει τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας, τα οποία είναι 7 δισ. δολάρια στο κόκκινο. Θα το έκανε αυτό αυξάνοντας τους φόρους εισαγωγών και εξαγωγών και συνδέοντας με το δολάριο το πέσο το οποίο υποτιμάται κατά 2% κάθε μήνα.

Αλλά το Κογκρέσο δεν έχει ακόμη εγκρίνει τις αυξήσεις φόρων και τα έσοδα μειώνονται. Η Αργεντινή βρίσκεται σε ύφεση. Πέρυσι το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 2,7%, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, κυρίως λόγω μιας ιστορικής ξηρασίας.

Η υποτίμηση του κ. Μιλέι και η άρση των ελέγχων των τιμών θα τροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό και θα βαθύνουν την ύφεση της Αργεντινής, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Αυτός ο συνδυασμός σημαίνει ότι μέχρι να εισπραχθούν οι φόροι, η αξία τους θα έχει πέσει. Η Econviews, μια εταιρεία συμβούλων στο Μπουένος Άιρες, εκτιμά ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να χάσει το 0,8% του ΑΕΠ στη συλλογή φόρων το 2024. Οι λαϊκιστικές κακοτοπιές έχουν επίσης πλήξει τα έσοδα. Τον Σεπτέμβριο, πριν από τις προεδρικές εκλογές, ο υποψήφιος των περονιστών, Σέρχιο Μάσα —ο οποίος ήταν και υπουργός Οικονομίας εκείνη την εποχή— κατάργησε τους φόρους εισοδήματος, οι οποίοι αντιστοιχούσαν σχεδόν στο 11% των εσόδων της κυβέρνησης.

Πληθωρισμός 211% τον Δεκέμβριο

Πολλοί αναλυτές αρχίζουν να φοβούνται ότι το 2% δεν είναι αρκετό, καθώς οι τιμές αυξάνονται ταχύτερα από το αναμενόμενο. Ο ετήσιος πληθωρισμός ξεπέρασε το 211% τον Δεκέμβριο, υψηλότερος από το ποσοστό στη Βενεζουέλα. Το πέσο εξασθενεί για άλλη μια φορά στη μαύρη αγορά της χώρας, η οποία προσφέρει μια διαδρομή γύρω από τους ελέγχους νομισμάτων. Εάν πλησιάσει άλλη μια απότομη υποτίμηση, οι τιμές θα μπορούσαν να αυξηθούν ακόμη περισσότερο.

Θα είναι επίσης δύσκολο να εγκριθεί μεγάλο μέρος του πολυνομοσχεδίου στην τρέχουσα μορφή του. Ακόμη και με την υποστήριξη κεντροδεξιών κομμάτων, ο κ. Μιλέι δεν μπορεί να συγκεντρώσει πλειοψηφία στο Κογκρέσο, κάτι που απειλεί και με αυξήσεις φόρων. Ωστόσο, προσπαθεί σκληρά. Το Κογκρέσο, λέει ο κ. Μιλέι, μπορεί είτε να κάνει το σωστό και να περάσει τον νόμο του, είτε να αφοσιωθεί «στην καταστροφή των ζωών των Αργεντινών».

Ο εγκέφαλος πίσω από μεγάλο μέρος αυτού του πολυνομοσχεδίου, ο Φεντερίκο Στουρζένεγκερ, πρώην πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας που συμβουλεύει τον κ. Μιλέι, φαίνεται να μην ενοχλείται. Λέει ότι η κυβέρνηση μόλις ξεκινά. Σε συνέντευξή του στο Bloomberg, είπε ότι η κυβέρνηση θα στείλει ένα άλλο νομοσχέδιο στο Κογκρέσο σύντομα για να καταργήσει 160 «παράλογους» κανονισμούς. Με τόλμη, ισχυρίστηκε ότι ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η σάπια οικονομική δομή της Αργεντινής είναι «να την αφοπλίσουμε» και «να την αποστραγγίσουμε από τους πόρους της»….

Headlines