Κομματική πειθαρχία εναντίον Συντάγματος

Μία ενδιαφέρουσα δήλωση έκανε προ ημερών μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή η γραμματέας του κυβερνώντος κόμματος Μαρία Συρεγγέλα σχετικά με το μέγα θέμα των ημερών: τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και την ψήφισή του στη Βουλή.

Είπε σχετικά: «Δεν μπαίνει στα θέματα συνείδησης κομματική πειθαρχία».

Ενδιαφέρουσα για δύο λόγους: ο πρώτος είναι σχετικός με τα ίδια τα γεγονότα.

Και ο δεύτερος, ο πιο σημαντικός, με το Σύνταγμα.

Και οι δύο δείχνουν εκκωφαντικά πόσο προβληματική είναι όχι μόνον η θέση της γραμματέως (και, προδήλως, του κόμματος), αλλά και η ίδια μας η δημοκρατία.

Πρώτον, η θέση αυτή έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με προηγούμενη που είχε διατυπωθεί από το κόμμα της πριν από τη σχετική θύελλα, όταν είχε αρχικά τεθεί ζήτημα κομματικής πειθαρχίας, το οποίο λόγω των κακά υπολογισμένων αντιδράσεων, πάρθηκε άρον άρον πίσω.

Τότε λοιπόν τι συνέβαινε;

Τότε στα θέματα συνείδησης έμπαινε κομματική πειθαρχία, μέχρι που επέστρεψε ως μπούμερανγκ και έπρεπε να τη μαζέψουν οι εμπνευστές της για να μη φτάσει στο κεφάλι τους και τους το κόψει.

Ομως αυτό δεν λέγεται «θέμα συνείδησης». Λέγεται πολιτικαντισμός. Και καλό είναι να μην τα μπερδεύουν άλλο οι πολιτικοί, ιδίως της νεότερης γενιάς.

Υποτίθεται ότι κάποτε κάτι πρέπει να αλλάξει. Πολύ καλύτερη θα ήταν η σιωπή.

Και ακόμα καλύτερη θα ήταν η αλήθεια: κάναμε λάθος. Αυτή θα ήταν νέα πολιτική συμπεριφορά.

Μα όπως προκύπτει αντί για μπροστά πάμε πίσω. Και αντί για «ευρωπαϊκά» επιμένουμε μονίμως βαλκανικά.

Δεύτερον, η κατάσταση γίνεται πολύ χειρότερη όταν φτάνουμε στο άλλο ζήτημα που εγείρεται από τη δήλωση: το συνταγματικό.

Επειδή δείχνει καθαρά ότι το πολιτικό σύστημα της χώρας (δεν είναι προσωπικό, δεν αφορά μόνον την κυρία Συρεγγέλα αλλά συνολικά το πολιτικό σύστημα που αυτό το επιχείρημα το μηρυκάζει διαρκώς μα σπάνια τόσο καθαρά), ακόμα και στην πιο κεντρική έκφρασή του είτε αγνοεί, είτε περιφρονεί εντελώς το ίδιο το Σύνταγμα ως κουρελόχαρτο.

Το θεμέλιο της δημοκρατικής πολιτείας, τον καταστατικό χάρτη της χώρας, το οποίο ορκίζεται και σκίζει τα ιμάτιά του ότι δήθεν υπηρετεί.

Και αυτό καθώς το Σύνταγμα ορίζει κάτι εντελώς διαφορετικό τόσο από την παραπάνω δήλωση, όσο, και πολύ περισσότερο, από τα περί «κομματικής πειθαρχίας» που αναπαράγονται ελαφρά τη καρδία τις τελευταίες ημέρες.

Στο Αρθρο 60.1 το Σύνταγμα δεν αφήνει το παραμικρό περιθώριο παρερμηνείας για το πώς ψηφίζουν οι βουλευτές: «Oι βουλευτές έχουν απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και ψήφου κατά συνείδηση».

Κατά συνέπεια, η ιδέα ότι υπάρχουν θέματα στα οποία οι βουλευτές καλούνται να ψηφίσουν και τα οποία κάποιος, σε ρόλο «νονού», διαχωρίζει, με τον δικό του κάθε φορά χρήσιμο γι’ αυτόν αυθαίρετο τρόπο σε «θέματα συνείδησης» ή μη, έρχεται σε πλήρη αντίθεση τόσο προς το Σύνταγμα, όσο και προς τη λογική.

Τι σημαίνει δηλαδή «θέματα συνείδησης»; Ποια είναι αυτά και ποια όχι για τον νομοθέτη; Ποιο είναι λ.χ. ένα παράδειγμα που οι βουλευτές μπορούν να ψηφίζουν χωρίς συνείδηση;

Κρίμα που δεν της υποβλήθηκε μία τέτοια ερώτηση.

Θα ήταν λίαν διαφωτιστικό το τι θα απαντούσε, αν φυσικά απαντούσε.

Η κομματική πειθαρχία είναι μία δημοκρατικά αδιανόητη κατασκευή που καταργεί πλήρως τη διάκριση των εξουσιών και πρέπει να ξεπεραστεί αν η ελληνική δημοκρατία θέλει επιτέλους να ωριμάσει.

Αν όχι, άλλο ζήτημα.

Πάντως, ο βουλευτής, στον πολιτισμένο κόσμο (ναι, δυστυχώς έτσι ακριβώς) είναι κύριος της ψήφου του.

Εκλέγεται από τον λαό και τον εκφράζει και το Σύνταγμα τον καλύπτει πλήρως να το πράξει.

Σε χώρες μάλιστα όπως οι ΗΠΑ, και όχι μόνον, οι κυβερνήσεις όχι μόνον δεν ελέγχουν τους νομοθέτες των ίδιων τους των κομμάτων, αλλά ιδρώνουν κάθε φορά να τους πείσουν για να πάρουν την ψήφο τους.

Γιατί αυτό είναι δημοκρατία.

Το άλλο, το δικό μας, όχι ακριβώς.

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»