Οι ανθεκτικοί και ασθενείς κλάδοι στην Ελλάδα – Τα πρώτα «σύννεφα» της διεθνούς ύφεσης

Γύρω γύρω ύφεση και στη μέση η Ελλάδα… Η ελληνική οικονομία αν και καταγράφει θετικούς ρυθμούς στο ΑΕΠ, εντούτοις από το 2024 μπαίνει σε δοκιμασία. Οι γεωπολιτικές προκλήσεις και άλλες απειλές, όπως του πληθωρισμού, θα τεστάρουν τις αντοχές των επιχειρηματικών κλάδων.

Τα περιθώρια παρέμβασης της κυβέρνησης είναι πια περιορισμένα καθώς για τη διάθεση πόρων ή και επιδοτήσεων απαιτείται η έγκριση των Βρυξελλών.

Οι επιχειρηματικοί κλάδοι

Από τα στοιχεία που επεξεργάστηκε ο ΟΤ παρουσιάζονται οι κλάδοι που έχουν επιβραδύνει τους ρυθμούς ανάπτυξης το 2023, εκείνοι που κινούνται θετικά, αλλά και όσοι έχουν περάσει σε αρνητικό πρόσημο βάσει των δεικτών οικονομικής συγκυρίας.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ως προς την οικονομική δραστηριότητα, ο όγκος στο λιανεμπόριο (χωρίς τα καύσιμα) έχει περάσει σε αρνητικό έδαφος, την ώρα που πληθωρισμός αυξάνεται.

Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης έχει υποχωρήσει, ενώ αντιθέτως η οικοδομή έχει σημειώσει άνοδο. Κάτι που μοιάζει με παράδοξο. Καθότι τα στοιχεία δείχνουν ότι η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα έχει αυξηθεί, όμως η πιστωτική επέκταση (δηλαδή τα στεγαστικά δάνεια) είναι σε αρνητικό έδαφος. Σε αυτή την εξίσωση να προστεθεί και το γεγονός ότι τα δάνεια προς επιχειρήσεις έχουν θετικό πρόσημο.

Η βιομηχανία

Η αβεβαιότητα για το οικονομικό περιβάλλον παραμένει και αυτό διατυπώνεται σε ερώτηση που αφορά στην ευκολία πρόβλεψης της μελλοντικής ανάπτυξης της βιομηχανίας (ΙΟΒΕ).

Τον Δεκέμβριο το 50% των επιχειρήσεων θεώρησαν ότι αυτή μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, έναντι 55% τον Νοέμβριο. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, ο δείκτης οικονομικού κλίματος υποχώρησε τον Δεκέμβριο και διαμορφώνεται στις 106,0 μονάδες, από 106,4 μονάδες τον Νοέμβριο. Στους επιμέρους επιχειρηματικούς δείκτες, καταγράφεται υποχώρηση των προσδοκιών στη Βιομηχανία, ενώ στους υπόλοιπους τομείς σημειώνεται μικρή βελτίωση.

Οι επιχειρήσεις, στους διάφορους κλάδους, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, κινούνται σε ένα πλαίσιο της ελληνικής οικονομίας που είναι σταθερότερη και ισχυρότερη από ό,τι πριν λίγα χρόνια, όμως το κόστος τους αυξάνεται και η ζήτηση αναμένεται πως θα πιεστεί λόγω και του συνεχιζόμενου πληθωρισμού. H παρατεταμένη καλοκαιρία έχει μειώσει την επίπτωση του ενεργειακού κόστους όσον αφορά στη θέρμανση, ενώ η γενικότερη υποχώρηση των τιμών των ενεργειακών αγαθών έχει σε ένα βαθμό αμβλύνει τις πιέσεις σε μια σειρά κλάδων της οικονομίας.

Λιανεμπόριο

Ο εποχικά διορθωμένος γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση 2,2% τον Οκτώβριο 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου 2023. Ενώ, ο γενικός δείκτης κύκλου εργασιών (κύκλος εργασιών σε τρέχουσες τιμές) παρουσίασε αύξηση 0,1% τον Οκτώβριο 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Οκτωβρίου 2022, ενώ σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου 2023 σημείωσε μείωση 1,8%. Ο εποχικά διορθωμένος γενικός δείκτης παρουσίασε μείωση 1,4% τον Οκτώβριο 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου 2023.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, ο όγκος των πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο της Ελλάδας τον Οκτώβριο σημείωσε μείωση 6,3%, καθώς ο τζίρος κινήθηκε πτωτικά σε όλα ανεξαιρέτως τα επιμέρους καταστήματα. Όπως ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, ο γενικός δείκτης όγκου (κύκλος εργασιών σε σταθερές τιμές) στο λιανικό εμπόριο παρουσίασε μείωση 6,3% τον Οκτώβριο 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Οκτωβρίου 2022, ενώ σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου 2023 σημείωσε μείωση 3,3%.

Οι κίνδυνοι στην ελληνική οικονομία – Προβλέψεις

Οι κίνδυνοι για το 2024 υφίστανται και σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Eurobank, είναι μια πιθανή κλιμάκωση των εντάσεων στα πολεμικά μέτωπα της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής, μια μεγαλύτερη του αναμενομένου παραμονή των επιτοκίων στα τρέχοντα υψηλά επίπεδα λόγω μιας νέας έξαρσης του πληθωρισμού, μια μικρότερη του αναμενομένου ανάκαμψη των οικονομιών-σημαντικών εμπορικών εταίρων της Ελλάδος, μια πιθανή καθυστέρηση στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και πιθανές φυσικές καταστροφές.

Μακροπρόθεσμα οι προκλήσεις είναι σημαντικές και συνδέονται με τον τομέα της προσφοράς. Η αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας αντιμετωπίζει περιορισμούς λόγω του δημογραφικού προβλήματος και της μείωσης του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, λόγω των χαμηλών επενδύσεων (παρά την ανάκαμψη των τελευταίων ετών) και λόγω παραγόντων που σχετίζονται με τη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση της αγοράς, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα εκτιμάται ότι ενισχύθηκε κατά 2,3% το 2023, ενώ για το 2024 προβλέπεται επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 2,0%.

Κατασκευές και οικοδομικές άδειες

Ως προς τις κατασκευές παρατηρείται σημαντική ενίσχυση των προσδοκιών, με αισθητή βελτίωση σε ιδιωτικά έργα. Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές διαμορφώθηκε τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ στις 160,0 μονάδες (από 148,2 μον. τον Νοέμβριο), παραμένοντας σε επίπεδο πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (102,4 μονάδες). Αυτή η έντονη μεταβολή ήταν αποτέλεσμα της σημαντικής ενίσχυσης των προσδοκιών στις Ιδιωτικές Κατασκευές, με τα Δημόσια έργα να κινούνται όμως επίσης ανοδικά. Από τις βασικές μεταβλητές του δείκτη, οι αρνητικές προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων περιορίστηκαν σημαντικά, ενώ παράλληλα οι θετικές προβλέψεις για την απασχόληση διατηρήθηκαν αμετάβλητες. Οι περισσότερες επιχειρήσεις (39%) επισημαίνουν την έλλειψη εργατικού δυναμικού ως το βασικότερο εμπόδιο στη λειτουργία τους, ένα 21% την ανεπαρκή χρηματοδότηση, αλλά και ένα 9% την έλλειψη μηχανολογικού εξοπλισμού.

Η αύξηση στις οικοδομικές άδειες ανήλθε στο 6,2% το πρώτο 9μηνο του 2023, ενώ ανεβασμένοι είναι οι δείκτες τιμών παραγωγού στις υπηρεσίες, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.

Το μέγεθος της Συνολικής Οικοδομικής Δραστηριότητας (Ιδιωτικής – Δημόσιας), κατά τον μήνα Σεπτέμβριο 2023, στο σύνολοτης Χώρας με βάση τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, ανήλθε σε 2.287 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 524.572m2 επιφάνειας και 2.248.140 m3 όγκου, παρουσίασε δηλαδή, αύξηση κατά 6,2% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών,αύξηση κατά 24,9% στην επιφάνεια και αύξηση κατά 25,4% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022.

Πηγή: ot.gr