Σε μια εκκλησία του 19ου αιώνα που κατασκευάστηκε για το Βρετανικό Ναυτικό σε ένα νησί στις εκβολές του Τάμεση, η μία κερκιδωτή σκάλα έχει ανοικοδομηθεί και η άλλη έχει διατηρηθεί ως ερείπιο. Για τον αρχιτέκτονα του έργου Hugh Broughton, αυτό αποτελεί μια μεταφορά όσον αφορά στη σκέψη πίσω από μια νέα χρήση αυτής της εκκλησίας.

Το μοναστήρι Saint-Lazare στην κοιλάδα του Λίγηρα αποτελεί κομμάτι της ανάπλασης του αβαείου Fontevraud και των τεσσάρων γειτονικών μοναστηριών που συνθέτουν ένα σύμπλεγμα μοναστηριών που χρονολογείται από τον Μεσαίωνα

Κατασκευασμένη το 1828, η διατηρητέα εκκλησία του Sheerness Dockyard, ήταν ένα ερείπιο από τότε που επλήγη από πυρκαγιά το 2001. Τώρα έχει αποκτήσει μια νέα μορφή ως χώρος απασχόλησης για νέους επιχειρηματίες στη νήσο Sheppey, ένα από τα πιο υποβαθμισμένα μέρη του Κεντ στη νότια Αγγλία.

Το θρησκευτικό στίγμα των ιστορικών κτιρίων

Για τον Broughton, οι μετατροπές εκκλησιών είναι μια πράξη εξισορρόπησης. «Δεν θέλετε να χαθεί όλη η αίσθηση της ιστορίας και της αρχικής λειτουργίας της. Ούτε πρέπει η προηγούμενη χρήση της να επηρεάζει εμφανώς τη νέα της λειτουργία και τη σχέση των ανθρώπων μαζί της», λέει στο BBC Culture.

Στην εκκλησία του Sheerness Dockyard, η εσωτερική τοιχοποιία επιστρώθηκε με ένα απαλό χρώμα, για να χαθεί μέσα στο φόντο, και όλα τα εναπομείναντα κομμάτια του διακοσμητικού πλασέρ σώθηκαν (αντί να αποκατασταθούν) και καρφώθηκαν πίσω στον τοίχο.

Εκεί όπου κάποτε υπήρχε το παλάτι ενός Πολωνού καρδιναλίου, ένα μοναστήρι, ένα παρεκκλήσι και -στη σοβιετική εποχή- ένα νοσοκομείο, τώρα υπάρχουν νέα κτίρια με γραφεία, τρεις κατοικίες, εστιατόριο, σπα, πισίνα και χώρος εκδηλώσεων

Στην Αγγλία, περίπου είκοσι εκκλησίες της Εκκλησίας της Αγγλίας παραμένουν κλειστές για λατρεία κάθε χρόνο. Και στις ΗΠΑ, περίπου 4.500 προτεσταντικές εκκλησίες έκλεισαν το 2019, δηλαδή το πιο πρόσφατο έτος που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, αν και άνοιξαν περίπου 3.000 νέες εκκλησίες, σύμφωνα με την Lifeway Research.

Τα ιστορικά αυτά κτίρια, τα οποία προκαλούν σκόπιμα δέος, είναι συχνά επιβλητικά ακόμη και όταν είναι κλειστά. Κάποια από αυτά που κλείνουν κατεδαφίζονται. Τα υπόλοιπα που είναι «τυχερά» μεταμορφώνονται, συχνά από τοπικές ομάδες ή ιδιώτες ιδιοκτήτες.

Το πόσο παραμένει το θρησκευτικό τους στίγμα εξαρτάται από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται, την προσέγγιση του αρχιτέκτονα και τις ανάγκες του νέου φορέα εκμετάλλευσης.

Ξενοδοχείο και εστιατόριο Fontevraud, Γαλλία

Το μοναστήρι Saint-Lazare στην κοιλάδα του Λίγηρα αποτελεί κομμάτι της ανάπλασης του αβαείου Fontevraud και των τεσσάρων γειτονικών μοναστηριών που συνθέτουν ένα σύμπλεγμα μοναστηριών που χρονολογείται από τον Μεσαίωνα.

Η Agence Jouin Manku μετέτρεψε το προστατευόμενο εσωτερικό του μοναστηριού Saint-Lazare σε ξενοδοχείο και εστιατόριο. Οι σχεδιαστές τοποθέτησαν έπιπλα που σχεδιάστηκαν κατά παραγγελία σε ελεύθερα σημεία για να χωρίσουν τους χώρους στο παρεκκλήσι, το οίκημα του παραρτήματος και την τραπεζαρία, ενώ η τελευταία αποτελεί πλέον αίθουσα δεξιώσεων με μια τραπεζαρία μήκους 8 μέτρων.

Κοινοτικό κέντρο, Ηνωμένο Βασίλειο

Η εκκλησία Sheerness Dockyard Church στο Isle of Sheppey σχεδιάστηκε τη δεκαετία του 1820 από τον George Ledwell Taylor σε ύφος ελληνικής αναβίωσης. Αναβαθμίστηκε από τους Hugh Broughton Architects και τους ειδικούς σε θέματα συντήρησης Martin Ashley Architects, με τη δημιουργία νέας στέγης που ταιριάζει με το αρχικό προφίλ και ανακατασκευασμένου πύργου ρολογιού.

Στο εσωτερικό του, υπάρχει τώρα ένας εκθεσιακός χώρος, ένα καφέ και ένας χώρος εκδηλώσεων στο ισόγειο.

Σε ένα νέο ημιώροφο, υπάρχει ένας ανοιχτός κόμβος για τους νέους της περιοχής. Οι αρχικοί κίονες από χυτοσίδηρο διατηρήθηκαν και ανακαινίστηκαν. Αντί για μια πλήρη αναστήλωση, οι αρχιτέκτονες επέλεξαν να διατηρήσουν ό,τι απέμεινε, συντηρώντας ορισμένα στοιχεία ως απομεινάρια της ιστορίας του κτιρίου.

Bokšto 6 αίθουσα εκδηλώσεων, Λιθουανία

Η παλιά πόλη του Βίλνιους αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Σε έναν περιφερειακό δρόμο, μια συλλογή κτιρίων που μετράει 500 χρόνια ιστορίας έχει επανέλθει στη ζωή από το Studio Seilern Architects με έδρα το Λονδίνο.

Εκεί όπου κάποτε υπήρχε το παλάτι ενός Πολωνού καρδιναλίου, ένα μοναστήρι, ένα παρεκκλήσι και -στη σοβιετική εποχή- ένα νοσοκομείο, τώρα υπάρχουν νέα κτίρια με γραφεία, τρεις κατοικίες, εστιατόριο, σπα, πισίνα και χώρος εκδηλώσεων.

Φωτογραφία: Studio Seilern Architects

Ο τελευταίος δημιουργήθηκε με την αποκατάσταση του διώροφου παρεκκλησίου, το οποίο διαθέτει τώρα μια μεταλλική σπειροειδή σκάλα που οδηγεί στο ανακαινισμένο χοροστάσιο με γυάλινο μπαλκόνι.

Οι νέες προσθήκες στην αυλή περιλαμβάνουν έναν εξωτερικό ανελκυστήρα και μια οροφή για το εστιατόριο στο κάτω μέρος του ισογείου, και οι δύο επενδυμένες με ανακλαστικό, γυαλισμένο ανοξείδωτο ατσάλι.

Κέντρο αναρρίχησης Vertige Escalade, Καναδάς

Η Eglise Christ-Roi χτίστηκε στην πόλη Sherbrooke του Κεμπέκ τη δεκαετία του 1940, και σχεδιάστηκε από τον Alphonse Bélanger. Το 1965, το χαμηλότερο τμήμα της εκκλησίας επιστρώθηκε με μαρμάρινες πλάκες. Η τελευταία λειτουργία τελέστηκε το 2006 και η εκκλησία έκλεισε τις πόρτες της και πουλήθηκε. Η Vertige Escalade Inc. την εκμεταλλεύεται πλέον ως γυμναστήριο αναρρίχησης.

Στο σχέδιο του αρχιτεκτονικού γραφείου Carlo Rondina, οι τοίχοι αναρρίχησης είναι χωροθετημένοι περιμετρικά και σε ένα τεράστιο κεντρικό τμήμα. Τα θρησκευτικά στοιχεία έχουν αφαιρεθεί, με τους Σταθμούς του Σταυρού να έχουν αντικατασταθεί με αθλητικές φωτογραφίες και τα χαμηλότερα τοξωτά βιτρό παράθυρα να έχουν αντικατασταθεί με διάφανο γυαλί.

Ο βωμός δεν μπορούσε να αφαιρεθεί, οπότε κρύβεται πίσω από έναν σταθμό αναρρίχησης.

Las Iglesia skatepark, Ισπανία

Όταν ένας skateboarder δοκιμάζει ένα εναέριο κόλπο στην πόλη Llanera της βόρειας Ισπανίας, έρχεται αντιμέτωπος με το είδος των τοιχογραφιών που σπάνια βλέπει κανείς σε μια εκκλησία νεορωμαϊκού σχεδίου με νεο-γοτθικές λεπτομέρειες.

Αλλά αυτό το κτίριο που μετράει έναν αιώνα ζωής είναι πλέον γνωστό ως Las Iglesia Skate, και το έργο τέχνης είναι ευγενική προσφορά του Okuda San Miguel (γνωστού και ως Okudart). Με την ονομασία Kaos Temple, η τοιχογραφία διαθέτει τα χαρακτηριστικά πολύχρωμα γεωμετρικά πρόσωπα και ζώα του καλλιτέχνη πάνω από τις πρόσφατα τοποθετημένες καμπυλωτές ξύλινες ράμπες.

Βιβλιοθήκη Monique-Corriveau, Καναδάς

Η εκκλησία Saint-Denys-du-Plateau του 1964 στο Κεμπέκ του Jean-Marie Roy παραλληλίζεται από τους αρχιτέκτονες της βιβλιοθήκης με μια τεράστια σκηνή που διογκώνεται από τον άνεμο και στερεώνεται στο έδαφος με τεντωτήρες. Οι αείμνηστοι Dan Hanganu και Côté Leahy Cardas έφεραν τις δημόσιες λειτουργίες της βιβλιοθήκης στον κεντρικό ναό.

Η προσθήκη τους -που υλοποιήθηκε με διαφανή, μεταξοτυπικά και χρωματιστά γυάλινα πάνελ- περιλαμβάνει την αίθουσα διοίκησης και την κοινοτική αίθουσα.

Διαχωρίζεται από τη βιβλιοθήκη με ένα κενό, που έχει σκοπό να σηματοδοτήσει τη μετάβαση από το παλιό στο νέο. Και διατηρώντας τις λειτουργίες χωριστά, η κοινοτική αίθουσα μπορεί να παραμείνει ανοιχτή εκτός των ωρών λειτουργίας της βιβλιοθήκης, ενώ ο χώρος του κυρίως ναού διατηρείται.

Με πληροφορίες από: ΒΒC | Kεντρική φωτογραφία θέματος: Instagram | laiglesiaskate | haywirephoto

Headlines