Μία σαπουνόπερα διχάζει την Τουρκία

Μια τηλεοπτική σειρά έχει ανοίξει αυτή την περίοδο έντονες συζητήσεις στην Τουρκία. Λέγεται «Kizil Goncalar», δηλαδή «Κόκκινα μπουμπούκια», και έκανε πρεμιέρα στα μέσα του Δεκεμβρίου στο αντικυβερνητικό κανάλι Fox TV. Το όνομα δεν διαφέρει σε τίποτα από εκείνα μιας τυπικής τουρκικής σαπουνόπερας – αλλά κάθε άλλο παρά τυπική είναι η θεματολογία της.

Το πολιτικά εκρηκτικό θα έλεγε κανείς περιεχόμενό της αντικατοπτρίζει την κοινωνική, πολιτική και οικονομική κρίση, στην οποία έχει περιέλθει η χώρα. Και το κυριότερο: κάνει εντελώς ξεκάθαρο το πόσο βαθιά διχασμένη είναι ήδη η κοινωνία της Τουρκίας, μοιρασμένη ανάμεσα σε έναν αυστηρά ισλαμικό-θρησκευτικό και έναν φιλελεύθερο-δυτικό κόσμο.

Δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι

Η ταινία αφηγείται την ιστορία της Μεριέμ, η οποία παντρεύτηκε σε ηλικία 13-14 ετών τον Ναΐμ, μέλος του ισλαμικού τάγματος «Faniler» («Οι θνητοί»). Σε αυτό το τάγμα, το οποίο είναι ωστόσο προϊόν φαντασίας και -με όρους δυτικής Ευρώπης- θυμίζει περισσότερο αίρεση, τα μέλη πρέπει να παραμένουν πιστά, κάτι που ο Ναΐμ εκπληρώνει με μεγάλη αφοσίωση.

Μετά τον καταστροφικό σεισμό του 2023, ο Ναΐμ, η Μεριέμ και η κόρη τους Ζεϊνέπ εγκαταλείπουν την κατεστραμμένη πατρίδα τους, τη νοτιοανατολική Ανατολία, και μετακομίζουν στην Κωνσταντινούπολη. Ο Ναΐμ εργάζεται σε ένα μοναστήρι του τάγματος, η Μεριέμ βοηθάει στην κοινότητα και η κόρη τους επιτρέπεται να φοιτήσει μόνο σε κορανικό σχολείο, όχι σε κανονικό κρατικό σχολείο. Σύντομα θα έχει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα: Η κοινότητα θέλει να παντρέψει τη Ζεϊνέπ με έναν ηγέτη του τάγματος. Αυτός λαμβάνει ιατρική περίθαλψη από τον γιατρό Λεβέντ, ο οποίος υποστηρίζει τα δυτικά ιδεώδη, όπως αυτά εκφράστηκαν από τον Κεμάλ Ατατούρκ. Αυτοί οι δύο κόσμοι, που δύσκολα θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικοί, απεικονίζονται με μεγάλη δόση ρεαλισμού.

Μία ιστορία επιτυχίας και σφοδρής κριτικής

Η Τουρκία είναι μία χώρα βαθιά διχασμένη εδώ και χρόνια. Υπό το συντηρητικό κόμμα ΑΚΡ, το χάσμα μεταξύ θρησκευτικών ομάδων και των αποδυναμωμένων κοσμικών έχει γίνει πολύ μεγαλύτερο. Ταυτόχρονα, ενώ οι φιλελεύθεροι εκδιώχθηκαν από τον κρατικό μηχανισμό, το δικαστικό σώμα, την τριτοβάθμια εκπαίδευση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, από τον ιδιωτικό τομέα, πολλά θρησκευτικά τάγματα, αδελφότητες και οργανώσεις έλαβαν περισσότερα προνόμια και μία σημαντική οικονομική στήριξη. Ο φόβος ότι όλα αυτά τα προνόμια ενδέχεται να χαθούν, σε περίπτωση αλλαγής της κυβέρνησης τροφοδοτείται επομένως εκ νέου πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση.

Η σαπουνόπερα «Κόκκινα μπουμπούκια» δίνει το έρεισμα στους τηλεθεατές να δουν και τη ζωή της άλλης πλευράς, αναγκάζοντάς τους να συνειδητοποιήσουν ότι η χώρα είναι πολωμένη και ίσως να αναρωτηθούν σε ποια Τουρκία θέλουν να ζήσουν. Το δεύτερο επεισόδιο άγγιξε ήδη σχεδόν 7 εκατ. θεατές – έναν αξιοσημείωτο αριθμό σε μια χώρα με πληθυσμό 85 εκατομμυρίων κατοίκων.