Εκτινάχθηκαν οι τιμές βασικών αγαθών – Γίγαντες Πρεσπών με 12,60€ το κιλό

Ασημένιο μετάλλιο στην ακρίβεια λαμβάνει η Ελλάδα καθώς αναδεικνύεται δεύτερη ακριβότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα στοιχεία του πληθωρισμού για τον Δεκέμβριο. Προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, τα γαλακτοκομικά και φρούτα είναι ορισμένα από τα προϊόντα που οι αυξήσεις στη χώρα μας ξεπέρασαν κατά πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο με τα νοικοκυριά να βιώνουν καθημερινά τον εφιάλτη στο ράφι.

Οι καταναλωτές, οι οποίοι πλέον σε κάθε επίσκεψή τους στα σουπερμάρκετ βλέπουν τις τιμές να ανεβαίνουν ψάχνουν λύσεις για να μειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τα έξοδά τους αλλά η εξίσωση δεν είναι πάντα εύκολη.

Όσπρια και ρύζι ακολουθούν το ράλι των ανατιμήσεων

Δυστυχώς, οι ανατιμήσεις «χτύπησαν» και τα όσπρια, το τελευταίο καταφύγιο των νοικοκυριών που αναζητούν οικονομικότερες λύσεις για την καθημερινή τους επιβίωση.

Ούτε το ρύζι φαίνεται να γλιτώνει από το συνεχιζόμενο κύμα ανατιμήσεων με το MEGA να παρουσιάζει τις αυξήσεις «φωτιά» από τον Ιανουάριο του 2022 μέχρι τον Ιανουάριο του 2024.

Σύμφωνα με τα στοιχεία:

• Φακές: 1,90 € (Ιανουάριος ’22), 2,20 – 5,12 € (Ιανουάριος ’23), 2,00 – 7,40 € (Ιανουάριος ’24)
• Φασόλια μέτρια: 3,94 € (Ιανουάριος ’22), 2,14 – 6,36 € (Ιανουάριος ’23), 2,50 – 8,38 € (Ιανουάριος ’24)
• Γίγαντες (εισαγωγής): 3,98€  (Ιανουάριος ’22), 4,14€ (Ιανουάριος ’23), 4,98€ (Ιανουάριος ’24)
• Γίγαντες (Πρεσπών): 8,00 € (Ιανουάριος ’22), 11,96€ (Ιανουάριος ’23), 11,00 – 12,60€ (Ιανουάριος ’24)
• Ρεβίθια:  5,48€  (Ιανουάριος ’22), 6,20€ (Ιανουάριος ’23), 6,80€(Ιανουάριος ’24)
• Ρύζι (Καρολίνα): 1,50 – 3,20 € (Ιανουάριος ’22), 1,44 – 3,90 € (Ιανουάριος ’23), 2,16 – 4,90 € (Ιανουάριος ’24)

 Από το χωράφι στο ράφι, τρεις φορές πάνω

«Τρεις φορές επάνω από την τιμή του παραγωγού» πουλάνε οι έμποροι λέει (MEGA), o πρόεδρος της ένωσης εργαζομένων καταναλωτών Ελλάδας, Απόστολος Ραυτόπουλος, υπογραμμίζοντας ότι πέρυσι οι παραγωγοί πουλούσαν φθηνότερα από ό,τι φέτος.

«Πουλάμε φθηνότερα» λέει από την πλευρά του ο Παρασκευάς Στεργίου, παραγωγός.

«Οι παραγωγές μας μένουν στις αποθήκες, δε φεύγουν όπως παλιότερα. Ο κόσμος δεν μπορεί να αγοράσει με τέτοιες τιμές», συμπληρώνει.

Θλιβερές πρωτιές της Ελλάδας και παρεμβάσεις από την κυβέρνηση

Η κυβέρνηση, με φόντο τον ασταμάτητο καλπασμό των τιμών σε είδη καθημερινής ανάγκης, επιχειρεί να παρέμβει ώστε να συγκρατηθούν οι τιμές όμως τα αποτελέσματα εκτός από καθυστερημένα δείχνουν πενιχρά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή στα τρόφιμα τον Δεκέμβριο κατέγραψε αύξηση 8,9% στην Ελλάδα έναντι 6% στις χώρες της Ευρωζώνης, με τη χώρα μας να παίρνει αργυρό μετάλλιο ακρίβειας, αφού ο εγχώριος πληθωρισμός στα είδη διατροφής ήταν ο δεύτερος υψηλότερος μετά από εκείνον της Μάλτας.

Ειδικότερα, όπως φαίνεται στα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Eurostat για τις τιμές Δεκεμβρίου 2023, η τιμή του ελαιολάδου αυξήθηκε στην Ελλάδα κατά 58,5% – με τη χώρα μας να βρίσκεται πίσω μόνο από την Πορτογαλία που κατέγραψε αύξηση 64,8%. Την ίδια ώρα, στην Ευρωζώνη η αύξηση φτάνει στο 48,5%.

Στα φρούτα, η Ελλάδα καταγράφει αύξηση 14,9%, ποσοστό που είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, με την Κύπρο να έρχεται δεύτερη με +13,7%, ενώ στον τομέα των γαλακτοκομικών στην Ελλάδα παρατηρείται αύξηση 9,4% όταν αντίστοιχα στην Ευρωζώνη υπάρχει επιβράδυνση των ανατιμήσεων με μόλις +1,7% στις τιμές των προϊόντων.

Άλλοι τομείς που η Ελλάδα κατακτά το «χρυσό μετάλλιο ακρίβειας» είναι τα «διατηρημένα φρούτα και προϊόντα με βάση τα φρούτα» με την αύξηση τον Δεκέμβριο να φτάνει στο 14,3%, στις «τεχνητές γλυκαντικές ουσίες» (+10,4%) και στα αναψυκτικά οι τιμές των οποίων ανατιμήθηκαν σε ποσοστό 14,9%.

Επιπλέον τη δεύτερη θέση στην Ευρωζώνη έλαβε η χώρα μας όσον αφορά τις ανατιμήσεις στα παρασκευάσματα με βάση το κρέας (π.χ. το σνίτσελ και το ρολό κοτόπουλου, το ζαμπονάκι κονσέρβα κ.ά.) με +14,1% τον Δεκέμβριο.

Με γενικευμένο το αίσθημα της δυσαρέσκειας -όπως αποτυπώνεται σε όλες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις- δημοσιεύθηκαν στο ΦΕΚ τα νέα μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας που είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση την προηγούμενη εβδομάδα.

Με ορίζοντας εφαρμογής τον Μάρτιο, προβλέπουν τη μείωση μείωση των παροχών προς τα σούπερ μάρκετ, την αποτροπή αδικαιολόγητων ανατιμήσεων, «καθαρές» τιμές από το χωράφι στο ράφι και πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους για το βρεφικό γάλα.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στις νέες διατάξεις:

• Μείωση των εκπτώσεων που παρέχουν οι προμηθευτές στα σούπερ μάρκετ κατά 30% και μεταφορά του οφέλους στον καταναλωτή με αντίστοιχη μείωση των τιμών των προϊόντων στο ράφι. Το εν λόγω μέτρο θα είναι μόνιμου χαρακτήρα, θα εφαρμοστεί κατ’ αρχάς στις ακόλουθες κατηγορίες: απορρυπαντικά, καθαριστικά σπιτιού, οδοντόκρεμες, αφρόλουτρα, σαμπουάν και βρεφικές πάνες. Πρόκειται για τα προϊόντα στα οποία παρατηρούνται τα μεγαλύτερα ποσοστά προωθητικών ενεργειών και μάλιστα πολύ μεγάλης διάρκειας.
• Απαγόρευση της πραγματοποίησης προωθητικών ενεργειών σε προϊόντα που έχουν ανατιμηθεί. Η απαγόρευση θα ισχύει για διάστημα τριών μηνών από όταν έγινε η ανατίμηση. Το μέτρο αφορά όλα τα προϊόντα που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ και θα ισχύσει κατ’ αρχάς για το 2024. Η σχετική νομοθετική ρύθμιση θα προβλέπει ότι η απαγόρευση ξεκινάει από τις 10 Ιανουαρίου 2024.
• Οι προμηθευτές θα πωλούν τα νωπά φρούτα, νωπά λαχανικά και νωπά κρέατα στα σούπερ μάρκετ σε «καθαρές τιμές». Θα επιτρέπεται πιστωτικό τιμολόγιο ύψους έως 3% μόνο για επιστροφές προϊόντων ή φύρας (καθώς πρόκειται για ευπαθή). Το μέτρο αυτό, που αποσκοπεί στη διαφάνεια των τιμών «από το χωράφι στο ράφι», προβλέπεται στην πραγματικότητα από την κοινοτική οδηγία 2019/633, όπου χαρακτηρίζονται ως αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και για τον λόγο αυτό απαγορεύονται περιπτώσεις που ο αγοραστής απαιτεί από τον προμηθευτή να βαρύνεται με το κόστος εκπτώσεων και προωθητικών ενεργειών, με το κόστος διαφήμισης, διαρρύθμισης των χώρων που χρησιμοποιούνται για την πώληση των προϊόντων του προμηθευτή. Το μέτρο είναι μόνιμο.
• Τίθεται πλαφόν στο περιθώριο μεικτού κέρδους των εταιρειών που εισάγουν, παράγουν και διακινούν το βρεφικό γάλα στην Ελλάδα. Το πλαφόν ορίζεται ως το άθροισμα του λειτουργικού κόστους της εταιρείας για τη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων και εμπορικού κέρδους 7%. Το μέτρο είναι προσωρινού χαρακτήρα, ενώ για τον υπολογισμό θα ληφθεί υπόψη το λειτουργικό κόστος της τελευταίας κλεισμένης οικονομικής χρήσης.

Ορίζεται ακόμη το ύψος των προστίμων σε περιπτώσεις παράβασης όλων των παραπάνω διατάξεων, από 5.000 μέχρι 2 εκατ. ευρώ και ανακοίνωση της επωνυμίας του παραβάτη και του επιβληθέντος προστίμου.

Τα μέτρα έρχονται, η αγορά προεξοφλεί νέες αυξήσεις

Αναφορικά με την εξέλιξη των τιμών μέσα στο έτος, τα μηνύματα της αγοράς υποδεικνύουν ότι η πορεία των αυξήσεων στο ράφι θα κινηθεί σε χαμηλότερα επίπεδα αλλά δεν θα τραβήξουν χειρόφρενο.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις, οι ανατιμήσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ για το 2024 υπολογίζεται ότι θα κινηθούν στο 4,5% στο σύνολο των ταχυκίνητων προϊόντων (FMCGs) από 7,3% που ήταν το 2023, ενώ ειδικότερα στα τρόφιμα, που αντιπροσωπεύουν το 75% του καλαθιού των καταναλωτών, προβλέπεται ότι αυξήσεις των τιμών θα ανέλθουν στο 4,6% ( έναντι 7,3% το 2023).