Από τη συναίνεση στο… πυρ ομαδόν – Η «συνεννόηση» και η παρέμβαση που δεν έγινε

Τη συζήτηση που άρχισε χθες στην Ολομέλεια της Βουλής και συνεχίζεται σήμερα για τη θεσμοθέτηση της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές και σε δημοψηφίσματα (για τους εκτός επικράτειας ψηφοφόρους, αλλά και προαιρετικά για τους εντός) «δυναμιτίζει» η ξαφνική τροπολογία για επέκταση του μέτρου στις εθνικές εκλογές αλλά μόνο για τους Έλληνες του εξωτερικού. Είναι σαφές ότι το θέμα παίρνει νέα τροπή, μετά τον αιφνιδιασμό της Νίκης Κεραμέως, ο οποίος προκάλεσε πυρ ομαδόν από την αντιπολίτευση.

«Η συναίνεση που επετεύχθη την περασμένη εβδομάδα ανοίγει τον δρόμο για μία ακόμα μεγάλη αλλαγή» είπε η υπουργός Εσωτερικών, διερωτώμενη «αν συμφωνούμε για τις ευρωεκλογές γιατί να μην το εφαρμόσουμε και στις εθνικές εκλογές;». Σημειωτέον ότι η θεσμοθέτηση της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές απαιτεί απλή πλειοψηφία επί των παρόντων (άρα θα περάσει από τη Βουλή), ωστόσο η επέκταση του μέτρου στις εθνικές εκλογές απαιτεί αυξημένη πλειοψηφία 200 βουλευτών.

Με την τροπολογία ορίζεται ως αποκλειστικός τρόπος ψηφοφορίας για τους εκτός της επικράτειας εκλογείς η επιστολική ψήφος και στις εθνικές εκλογές ενώ αναφέρεται ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής αίτησης εγγραφής στους ειδικούς καταλόγους επιστολικής ψήφου η επομένη της προκήρυξης των βουλευτικών εκλογών.

Άλλαξε το κλίμα

Ενδεικτικό της αλλαγής κλίματος είναι το γεγονός ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ υπερψήφισαν τις ενστάσεις αντισυνταγματικότητας που είχαν καταθέσει το ΚΚΕ, η Ελληνική Λύση, η Νέα Αριστερά και η Νίκη επί του νομοσχεδίου για την επιστολική ψήφο στις ερχόμενες ευρωεκλογές, ενώ είχαν τοποθετηθεί

επί της αρχής υπέρ στο νόμο, αν και είχαν διατυπώσει επιμέρους ενστάσεις (για το οριζόντιο μέτρο στους εντός επικράτειας εκλογείς).

Οι ενστάσεις αντισυνταγματικότητας απορρίφθηκαν πάντως από τους βουλευτές της ΝΔ και της Πλεύσης Ελευθερίας.

Καμία αναφορά

Πριν από την κατάθεση της τροπολογίας που όπως φαίνεται… γύρισε ολοκληρωτικά το κλίμα ευρείας συναίνεσης που καταγραφόταν στο νομοσχέδιο δεν υπήρξε σχετικό σινιάλο από το κυβερνητικό στρατόπεδο. Ο εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης ανέλυσε κατά τη διάρκεια του μπρίφινγκ μόνο τους τέσσερις άξονες του νομοσχεδίου, μιλώντας για «εμβληματική» και «ιστορική» μεταρρύθμιση χωρίς περαιτέρω αναφορές για τις κυβερνητικές προθέσεις.

«Η δυνατότητα αύξησης της συμμετοχής συνεπάγεται διεύρυνση και εμβάθυνση της Δημοκρατίας, καθώς αυτή γίνεται πιο αντιπροσωπευτική (…) Το κράτος εκσυγχρονίζεται, συμπορεύεται με πιο σύγχρονες θεσμικές διαδικασίες, ανταποκρίνεται στις ευρωπαϊκές συστάσεις, υιοθετεί καλές πρακτικές δημόσιας» σημείωσε ο Μαρινάκης.

Όμως και η Νίκη Κεραμέως σε δηλώσεις της το μεσημέρι (Σκάι 100,3) αναφερόταν σε μια συναίνεση που «τιμά τα κόμματα» προσπερνά «κόμματα και χρώματα» και προανήγγειλε απλώς ότι η κυβέρνηση θα ενσωματώσει βελτιωτικές προτάσεις της αντιπολίτευσης. Την ερώτηση για το αν αυτή η εικόνα συναίνεσης δίνει στην κυβέρνηση θάρρος να προχωρήσει σε επόμενο βήμα, η υπουργός μάλλον την προσπέρασε.

«Το παρόν νομοθέτημα», είπε, «αφορά όπως κατατέθηκε τις ευρωεκλογές και τα δημοψηφίσματα» και αναφέρθηκε (χωρίς άλλες διευκρινίσεις) στη σταθερή «προσπάθειά μας που αφορά τη διευκόλυνση της άσκησης του δικαιώματος ψήφου».

«Σε συνεννόηση»

Εξ ου και αργότερα η κατάθεση της τροπολογίας σήκωσε – πέρα από την αντίδραση της αντιπολίτευσης – συζητήσεις ακόμα και για το αν επρόκειτο για κίνηση σε συνεννόηση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εσωτερικών με το Μαξίμου ή αν προέκυψε αιφνιδιασμός ακόμα και στα «κεντρικά» σε ό,τι αφορά τον χειρισμό. Μια τέτοια εικόνα δεν θέλησαν πάντως να αφήσουν προς τα έξω πρωθυπουργικοί συνεργάτες.

Κυβερνητικός παράγοντας ανέφερε συγκεκριμένα ότι έγινε «βεβαίως σε συνεννόηση», χωρίς να μαρτυρά κάποια δυσφορία στην Ηρώδου Αττικού. Άλλος κυβερνητικός παράγοντας άφηνε να εννοηθεί, ή καλύτερα εκτιμούσε, ότι το θέμα θα υπερασπιζόταν προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρωθυπουργός πράγματι είχε την πρόθεση να μιλήσει στη Βουλή. Μία παρέμβαση όμως η οποία ματαιώθηκε λόγω της νόσησής του από γρίπη Α Η1Ν1.

Έτσι τελευταία φορά που ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην επιστολική ψήφο ήταν την περασμένη Πέμπτη και την Κυριακή. «Θα καταστεί δυνατό για τους Έλληνες του εξωτερικού να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές και να χρησιμοποιήσουν επιστολική ψήφο, ουσιαστικά να επεκτείνουμε την ίδια δυνατότητα και στους Έλληνες εντός της χώρας. Για παράδειγμα, τον Ιούνιο ένας νέος ή μία νέα που εργάζεται σε ένα από τα νησιά μας, δεν μπορεί να συμμετάσχει στις εκλογές, δεν μπορεί να φύγει για το Σαββατοκύριακο και να πάει να ψηφίσει. Θέλω να τους δώσω τη δυνατότητα της επιστολικής ψήφου» είπε από το Νταβός.

Και τρεις ημέρες μετά, μέσα από την εβδομαδιαία ανασκόπηση στο Facebook, έγραφε ότι θα έχει και ο ίδιος την ευκαιρία να επισημάνει «πόσο σημαντικό είναι τέτοιες μείζονες αλλαγές, που προάγουν τη συμμετοχή των εκτός αλλά και εντός Ελλάδας πολιτών στις εκλογές, να στηρίζονται από όλες τις πολιτικές δυνάμεις. Γιατί τελικά έτσι ενδυναμώνεται η Δημοκρατία και μαζί της η εμπιστοσύνη της κοινωνίας στην πολιτική».

Οι διαρροές

Μετά το «κύμα» αντίδρασης ήταν πηγές του υπουργείου Εσωτερικών εκείνες που ανέλαβαν με διαρροές να επεξηγήσουν το σκεπτικό της πρωτοβουλίας. Στο ερώτημα «γιατί τώρα;» έλεγαν ότι διαφάνηκε μια ιστορική συναίνεση και «η φυσική συνέχεια ήταν η αυτονόητη επέκταση της επιστολικής ψήφου» για Έλληνες του εξωτερικού και στις εθνικές εκλογές. «Αλίμονο» πρόσθεταν «αν τα νομοσχέδια ψηφίζονται αυτολεξεί όπως κατατίθενται στην αρχή μιας διαδικασίας». Και στήριζαν την επιχειρηματολογία τους στα σχετικά αιτήματα από ομογενειακούς φορείς.

Για πράξη ευθύνης και όχι για αιφνιδιασμό μίλησε πάντως από την πλευρά του ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ Θάνος Πλεύρης, ενόσω η «γραμμή» της κυβερνώσας παράταξης είναι ότι υπάρχει χρόνος για συζητηθεί το θέμα καθώς η τροπολογία μπήκε στην έναρξη της Ολομέλειας που μπορεί να διαρκέσει «όσο χρειαστεί».

Η σκυτάλη στους αρχηγούς

Τη σκυτάλη θα πάρουν σήμερα οι πολιτικοί αρχηγοί με τις τοποθετήσεις τους στην Ολομέλεια. Ήδη πάντως έχουν καταγραφεί σφοδρά «πυρά» προς τον πρωθυπουργό, με τα οποία φαίνεται να απειλείται η αρχική βάση της κοινοβουλευτικής συναίνεσης.

«Μετατρέψατε την αρχική μας συναίνεση σε επικοινωνιακό τρικ μικροκομματικής αντίληψης» είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Θεόφιλος Ξανθόπουλος ενώ από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ ο Μιχάλης Κατρίνης έκανε λόγο με νόημα για «μια άλλη συζήτηση από μηδενική βάση».