Μ. Ανατολή: Πώς το Ιράν και οι ΗΠΑ διατηρούν δίαυλο επικοινωνίας για να κατευνάζουν τις εντάσεις

Εννέα μήνες αφότου το Ριάντ και η Τεχεράνη αποκατέστησαν -τυπικά- τους δεσμούς τους μετά από χρόνια εχθρότητας, η Σαουδική Αραβία έχει αναλάβει νέο ρόλο ως μεσάζων μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών, σύμφωνα με όσα δήλωσαν τρεις πηγές στο Ιράν στο Middle East Eye. Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι στο Ριάντ έχουν συμβάλει καθοριστικά στη μεταβίβαση μηνυμάτων μεταξύ των χωρών και στη μείωση των εντάσεων σχετικά με τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα.

Η διαδικασία ξεκίνησε τον Νοέμβριο, όταν ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν συμμετείχε σε έκτακτη σύνοδο κορυφής στο Ριάντ για τον πόλεμο στη Γάζα, στην οποία συμμετείχαν ηγέτες από τον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας και χώρες του Αραβικού Συνδέσμου.

Οι πηγές περιγράφουν την προσέγγιση ΗΠΑ-Ιράν ως μια συνεννόηση ώστε να μην κλιμακωθούν τα πράγματα περαιτέρω μεταξύ των δύο

Ένας Ιρανός γνώστης του θέματος δήλωσε στο MEE ότι ο Αμίρ-Αμπντολαχιάν είχε μαζί του ένα μήνυμα προς τις ΗΠΑ για να το δώσει στους Σαουδάραβες αξιωματούχους. Ήταν μια απάντηση σε ένα μήνυμα που έλαβε πρόσφατα από την Ουάσινγκτον. Οι Σαουδάραβες στη συνέχεια μετέφεραν το μήνυμα αυτό σε ανώτερους αξιωματούχους στην Ουάσινγκτον, δήλωσε η πηγή.

H Σαουδική Αραβία, προσφάτως «φίλη» με το Ιράν, ενίοτε μεσολαβεί μεταφέροντας σημαντικά μηνύματα στις δύο πλευρές.

Το Ομάν, το Κατάρ και η Ελβετία, είναι οι χώρες που μαζί με την Σαουδική Αραβία συντηρούν την επικοινωνία για τη Μέση Ανατολή

Μια άλλη πηγή στο υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν δήλωσε στο MEE ότι η Σαουδική Αραβία έχει χρησιμοποιηθεί ως αγωγός μεταξύ των δύο πλευρών μαζί με το Ομάν, το Κατάρ και την Ελβετία, η οποία εκπροσωπεί περιστασιακά τις ΗΠΑ διπλωματικά στην Τεχεράνη. Οι τέσσερις χώρες χρειάστηκε να λειτουργήσουν επανειλημμένα ως μεσολαβητές μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου υπό την ηγεσία της Χαμάς κατά του Ισραήλ και τον πόλεμο στη Γάζα.

Το Ιράν είναι ο ισχυρότερος υποστηρικτής της παλαιστινιακής ομάδας και άλλες ομάδες που συνδέονται με το Ιράν, όπως η Χεζμπολάχ στο Λίβανο και το κίνημα Χούθι στην Υεμένη, έχουν επιτεθεί στο Ισραήλ και σε στόχους που συνδέονται με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, καθώς κλιμακώνεται η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα. Σύμφωνα με την πηγή του υπουργείου Εξωτερικών, οι επικοινωνίες που πέρασαν μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ επικεντρώθηκαν κυρίως στον περιορισμό των εντάσεων και την αποφυγή μεγαλύτερης κλιμάκωσης στην περιοχή.

Η πηγή δήλωσε ότι η Τεχεράνη προειδοποίησε τις ΗΠΑ για τις πιθανές συνέπειες εάν ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα, ο οποίος έχει ήδη σκοτώσει 25.000 ανθρώπους, φέρει τις περιφερειακές εντάσεις σε ανεξέλεγκτο επίπεδο. Αυτές περιελάμβαναν την ήττα του Ισραήλ σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο και την αύξηση της πίεσης για την ασφάλεια του αμερικανικού στρατού.

Το Ιράν επιθυμεί να ανελιχθεί ως σημαντική περιφερειακή δύναμη και φέρεται να είχε την ψυχραιμία να κρατήσει ανοιχτό τον δίαυλο επικοινωνίας με τις ΗΠΑ.

Οι δολοφονίες στρατιωτικών του Ιράν κλιμάκωσαν την εχθρότητα με το Ισραήλ και οι ΗΠΑ έκαναν παραχωρήσεις για να μην υπάρξουν αντίποινα

Η πρώτη πηγή ανέφερε ότι η Σαουδική Αραβία χρησιμοποιήθηκε ως αγωγός όταν οι εντάσεις αυξήθηκαν μετά τη δολοφονία από το Ισραήλ ανώτερων διοικητών του «Άξονα της Αντίστασης», της ομάδας χωρών και ένοπλων ομάδων στην περιοχή που υποστηρίζεται από το Ιράν. Αφού το Ισραήλ σκότωσε τον Ραζί Μουσαβί, στρατηγό της επίλεκτης δύναμης Quds της Ισλαμικής Φρουράς της Επανάστασης του Ιράν, στις 25 Δεκεμβρίου, μια σαουδαραβική αντιπροσωπεία επισκέφθηκε την Τεχεράνη με ένα μήνυμα από την Ουάσινγκτον που έλεγε ότι οι ΗΠΑ ήθελαν να περιορίσουν τη σύγκρουση στη Γάζα.

Σύμφωνα με την πρώτη πηγή, οι ΗΠΑ πρότειναν πιθανές παραχωρήσεις από το Ισραήλ. Μία από αυτές ήταν ότι οι ΗΠΑ δεν θα έδιναν στήριξη ή υποστήριξη σε σκληροδεξιούς Ισραηλινούς αξιωματούχους, οι οποίοι κυριαρχούν στην κυβέρνηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Αυτό, είπε η πηγή, θα εξαρτιόταν από το αν το Ιράν δεν θα προσπαθούσε να εκτροχιάσει τις προσπάθειες για την καθιέρωση πλήρων δεσμών μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, μια διαδικασία που διακόπηκε με το ξέσπασμα του πολέμου στη Γάζα.

Στις 8 Ιανουαρίου, ο Χοσεΐν Ακμπάρι, ο πρεσβευτής του Ιράν στη Συρία, δήλωσε ότι το Ιράν έλαβε μήνυμα από «μία από τις χώρες του Περσικού Κόλπου». Σύμφωνα με τον Ακμπάρι, η χώρα αυτή έστειλε μια αντιπροσωπεία στο Ιράν με ένα μήνυμα από τους Αμερικανούς, προσφέροντας ένα σχέδιο για την επίλυση των συγκρούσεων για ολόκληρη την περιοχή, αντί να ασχοληθεί αποκλειστικά με τον πόλεμο στη Γάζα. Η χώρα του Περσικού Κόλπου φέρεται να είναι η Σαουδική Αραβία και το σχέδιο, αυτό του παλαιστινιακού κράτους.

Οι Χούθι, όπως η Χεζμπολάχ και οι άλλες οργανώσεις προκαλούν αντιδράσεις στους δυτικούς, με το Ιράν να τους αφήνει ελεύθερους και «να τραβά τα χαλινάρια» κατά το δοκούν.

Οι Χούθι ως μοχλός πίεσης

Ακόμα μια πηγή από το Ιράν δήλωσε στο MEE ότι η Ουάσινγκτον χρησιμοποίησε τα σαουδαραβικά κανάλια για να ενημερώσει την Τεχεράνη ότι επρόκειτο να πλήξει τους Χούθι της Υεμένης, οι οποίοι έχουν οργανώσει επιθέσεις σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα για να διαταράξουν τις ισραηλινές προμήθειες και το εμπόριο.

Το μήνυμα προέτρεπε το Ιράν να συγκρατήσει τις συμμαχικές του ομάδες κατά τη διάρκεια του αμερικανικού χτυπήματος. Ανέφερε επίσης ότι τα χτυπήματα κατά των Χούθι δεν θα ήταν αρχικά πολύ ισχυρά, αλλά αν η Τεχεράνη αντιδρούσε δυναμικά, τότε θα ακολουθούσε σφοδρή αμερικανική απάντηση. Οι δυνάμεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου πραγματοποίησαν έναν πρώτο γύρο αεροπορικών επιδρομών κατά της ομάδας της Υεμένης στις 12 Ιανουαρίου.

Εκείνη την ημέρα, κατά τη διάρκεια μιας ξενάγησης σε μια καφετέρια στο Allentown της Πενσυλβάνια, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε: «Έχω ήδη παραδώσει το μήνυμα στο Ιράν. Γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να κάνουν τίποτα. Θα φροντίσουμε να απαντήσουμε στους Χούθι αν συνεχίσουν αυτή την εξωφρενική συμπεριφορά μαζί με τους συμμάχους μας».

Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ Μάθιου Μίλερ δήλωσε στο Middle East Eye: «Οι ισχυρισμοί σε αυτό το άρθρο είναι ψευδείς».