Ταΐζετε αδέσποτα ζώα; Ποιες είναι οι υποχρεώσεις σας και πότε κινδυνεύετε να σας υποβάλουν μήνυση

Όσοι φροντίζουν αδέσποτα ζώα, θα πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματά, αλλά και τις υποχρεώσεις τους. Επίσης, είναι φρόνιμο να τους προσφέρουν τροφή που δεν βλάπτει την υγεία τους.

Το in απευθύνθηκε στην πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νέμεσις για το Περιβάλλον, τα Ζώα και το αντί-κυνήγι, και νομικό, Νατάσα Μπομπολάκη. Για να μας αποσαφηνίσει τι ισχύει για τη σίτιση των αδέσποτων ζώων, αλλά και για τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα όσων τα φροντίζουν. Ενώ η κτηνίατρος, Άννα Μπαρδάνη, μας ενημερώνει σχετικά με τις τροφές που μπορεί να βλάψουν την υγεία τους.

Αν οι φιλόζωοι τηρούν τους κανόνες καθαριότητας και υγιεινής μετά τη σίτιση, κανένας δεν μπορεί να διαμαρτυρηθεί ή να τους απειλήσει

Η κα Μπομπολάκη μας λύνει κάθε απορία.

1. Σύμφωνα με τον νόμο «η παροχή τροφής, νερού και ιατροφαρμακευτικής φροντίδας σε αδέσποτα ζώα συντροφιάς από φιλόζωους πολίτες επιτρέπεται, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι κανόνες καθαριότητας και υγιεινής για όλους, καθώς και οι κανόνες ευζωίας των ζώων». Θα ήθελα να αποσαφηνίσουμε τους κανόνες καθαριότητας και υγιεινής, αλλά και της ευζωίας των αδέσποτων ζώων που φροντίζουν οι φιλόζωοι πολίτες.

Η σίτιση των αδέσποτων ζώων είναι, ή θα έπρεπε να είναι, ηθική υποχρέωση του κάθε ένα μας, σε μια σύγχρονη, πολιτισμένη και ευαισθητοποιημένη κοινωνία.

Από το 2012, με τους νόμους 4039/12 και 4235/14, και με την εξαιρετική εγκύκλιο 1/2013 του Αρείου Πάγου, ενός φωτισμένου εισαγγελέα του ανώτατου ποινικού δικαστηρίου, του Ρούσσου Παπαδάκη, αποσαφηνίζεται ότι επιτρέπεται η σίτιση, φροντίδα και παροχή νερού στα άστεγα ζώα συντροφιάς.

Η σχετική εγκύκλιος

Επίσης, αναφέρει -μεταξύ άλλων- ότι «η παροχή τροφής και νερού σε αδέσποτα ζώα δεν παραβιάζει τις διατάξεις του ν. 4039/2012, είναι μέσα στο πνεύμα σεβασμού κάθε έμβιας ύπαρξης για δικαίωμα στη ζωή.

Στο σημερινό νόμο 4830/21, στο άρθρο 10, παρ. 5, περ. γ, ρητά ορίζεται ότι επιτρέπεται η σίτιση. Και η γενικότερη φροντίδα των άστεγων ζώων.

Με τη ρύθμιση αυτή ο νομοθέτης, μέσα στο πνεύμα σεβασμού κάθε έμβιας ύπαρξης για δικαίωμα στη ζωή, επιχειρεί, αυτονόητα, να διασφαλίσει ότι οι φιλόζωοι πολίτες μπορούν να προσφέρουν φαγητό και να φροντίσουν τα ζώα που ζουν στον δρόμο. Και να διατηρούν το περιβάλλον καθαρό. Έτσι, ώστε να αποφεύγουν τη δημιουργία εστιών μόλυνσης από υπολείμματα τροφών.

Και μόνο η απόρριψη των δοχείων σίτισης ή νερού, ή και της τροφής/νερού, συνιστά το αδίκημα της κακοποίησης των ζώων

Οι κροκέτες δεν αφήνουν κανένα υπόλειμμα φαγητού. Όταν, όμως, η τροφή αφήνει υπολείμματα, το σημείο θα πρέπει να καθαρίζεται σχολαστικά με αρκετό νερό. Τα δοχεία νερού και τροφής να είναι πάντα καθαρά για λόγους υγιεινής και μη ρύπανσης του χώρου, όσο και για την αποφυγή διενέξεων με συμπολίτες μας.

Κανόνες ευζωίας των ζώων

Η αναφορά στο παραπάνω άρθρο, στην τήρηση των κανόνων ευζωίας των ζώων, μπορεί να αφορά την καθαριότητα των δοχείων νερού και τροφής, τυχόν βρώμικα καταλύματα που μπορεί να τοποθετηθούν. Όπως και ο περιβάλλων χώρος, όπου σιτίζονται τα ζώα, να είναι καθαρός. Για παράδειγμα, θα πρέπει να αποφεύγεται το τάισμα κοντά σε κάδους σκουπιδιών και χωματερές, όπου υπάρχουν απορρίμματα, που μπορεί να προκαλέσουν πολλά προβλήματα υγείας στα άστεγα ζώα.

Θα πρέπει να διευκρινίσουμε, επίσης, ότι η σίτιση των άστεγων ζώων επιτρέπεται στους κοινόχρηστους χώρους, στις πυλωτές, στα πεζοδρόμια κλπ. Πολλές Αρχές και πολίτες συγχέουν το άρθρο 15, παρ 2α του νόμου για παραμονή κατοικίδιων σε κοινόχρηστους χώρους κατόπιν ομόφωνης απόφασης των ενοίκων της πολυκατοικίας. Που αφορά, όμως, τα μη άστεγα – δεσποζόμενα ζώα συντροφιάς. Και όχι τα άστεγα – αδέσποτα.

2. Στην περίπτωση που οι φιλόζωοι πολίτες δεν τηρούν τους κανόνες καθαριότητας και υγιεινής μπορεί κάποιος να τους υποβάλει μηνυτήρια αναφορά;

Στον βαθμό που δεν τηρούνται και δεν εφαρμόζονται από τους εθελοντές οι προϋποθέσεις της παραπάνω διάταξης, μπορεί να υποβληθεί μήνυση εναντίον τους για ρύπανση και υποβάθμιση περιβάλλοντος.

3. Αν κάποιοι επιπλήττουν ή απειλούν τους πολίτες που φροντίζουν αδέσποτα, τι πρέπει να κάνουν;

Καθημερινά έχουμε απαράδεκτες συμπεριφορές προς τους φιλόζωους (εθελοντές ή απλούς πολίτες), που αφήνουν λίγο φαγητό και νερό σε γωνίες των δρόμων, σε πεζοδρομία κλπ, για τα άστεγα ζώα. Από ανθρώπους, που θεωρούν ότι η πράξη αυτή είναι ανθυγιεινή, αντιαισθητική, και ότι απαγορεύεται.

Αν, λοιπόν, οι φιλόζωοι τηρούν τους κανόνες καθαριότητας και υγιεινής μετά τη σίτιση, κανένας δεν μπορεί να διαμαρτυρηθεί ή να τους απειλήσει. Παράλληλα, προσφέρουν κοινωνικό έργο με προσωπική και οικονομική θυσία.

Στην περίπτωση που εξακολουθούν να δέχονται παράπονα ή απειλές από άλλους πολίτες -ειδικά όταν αυτές παραπέμπουν άμεσα ή έμμεσα σε κακοποίηση ζώων-, θα πρέπει να απευθύνονται στις αρμόδιες αστυνομικές Αρχές.

Η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νέμεσις για το Περιβάλλον, τα Ζώα και το αντί-κυνήγι, και νομικός, Νατάσα Μπομπολάκη

Αρχικά, αιτούνται -αναλόγως με την ένταση της απειλής- τη διενέργεια αυστηρών συστάσεων προς τους διαμαρτυρόμενους πολίτες, να σταματήσουν να τους ενοχλούν.

Παράλληλα, ζητούν, και απαιτούν, την καταγραφή των όσων έγιναν στο δελτίο συμβάντων. Δεν υπέχει θέση καταγγελίας – μήνυσης, αλλά μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν (την καταγραφή) σε περίπτωση που υπάρξει κακοποίηση ή απειλή κακοποίησης ζώων, ή και απειλές προς τους ίδιους τους εθελοντές.

Δυστυχώς, πολλοί αστυνομικοί αντιδρούν απαξιωτικά προς τους εθελοντές. Και ουκ ολίγες φορές, λόγω άγνοιας του νόμου, ισχυρίζονται, ότι απαγορεύεται το τάϊσμα των άστεγων ζώων.

Εξαιρετικά σημαντικό είναι, επίσης, να γνωρίζουμε ότι και μόνο η απόρριψη των δοχείων σίτισης ή νερού, ή και της τροφής/νερού, συνιστά το αδίκημα της κακοποίησης των ζώων. Καθώς χωρίς νερό και τροφή δεν μπορούν να επιζήσουν. Υπάρχει και σχετική νομολογία, όπως, για παράδειγμα, η απόφαση 4721/2019 του Αυτόφωρου Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών. Επιπλέον, συντελείται το αδίκημα της φθοράς ξένης ιδιοκτησίας, ή της αυτοδικίας.

Τα φαγητά που δεν πρέπει να δίνουμε στα αδέσποτα ζώα γιατί βλάπτουν την υγεία τους

«Όσον αφορά τα φαγητά που δεν πρέπει να δίνουμε στα αδεσποτάκια, είναι, καταρχάς, τα κόκκαλα. Τα κόκκαλα μπορεί να πέσουν βαριά στο στομάχι, στο έντερο και να είναι δύσπεπτα για τον σκύλο. Με αποτέλεσμα να του προκαλέσουν εμετό, διάρροια, δυσκοιλιότητα. Ή να λειτουργήσουν και ως ξένο σώμα και να φράξουν το έντερο του», επισημαίνει η κτηνίατρος, Άννα Μπαρδάνη.

Επειδή είναι αδέσποτος, όπως λέει η κτηνίατρος, δεν σημαίνει ότι μπορεί να τα φάει και να τα μασήσει όλα. Μπορεί να του προκαλέσουν τεράστια προβλήματα. Μάλιστα, δεν θα μάθουμε ποτέ εάν έκανε εμετό ή διάρροια, έτσι ώστε να μπορέσουμε να τον βοηθήσουμε.

Η κτηνίατρος, Άννα Μπαρδάνη

«Όσοι έχουμε δεσποζόμενα σκυλιά, σίγουρα μια φορά στη ζωή τους, τους δώσαμε κόκκαλο – για να το ευχαριστηθούν, όπως λέμε. Και μπορεί να τους προκάλεσε κάποιο πρόβλημα, όπως δυσπεψία, δυσκοιλιότητα, εμετό, ή διάρροια. Οπότε, καλό είναι να ξεψαχνίζουμε τα κόκκαλα και να δίνουμε μόνο τα κρεατάκια και τα λιπάκια τους. Τα κόκκαλα πρέπει να τα βάζουμε σε καλά κλεισμένη σακούλα και να την πετάμε σε κλειστό κάδο», αναφέρει η κτηνίατρος.

Κόκκαλα από κοτόπουλο

Διευκρινίζει ότι τα κόκκαλα από κοτόπουλο μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη ζημία, κυρίως στους σκύλους. Η γάτα θα καταφέρει να το σπάσει και να το μασήσει. Ο σκύλος, όμως, θα το σπάσει άγαρμπα, και μπορεί να του σκίσει το στομάχι ή το έντερο, προκαλώντας του σοβαρά πεπτικά προβλήματα. Και κανείς δεν θα μπορέσει να βοηθήσει το αδέσποτο, καθώς δεν θα το δει.

«Πολλές φορές αυτά τα ζώα τρώνε και πολύ λαίμαργα, για να ανταγωνιστούν τα υπόλοιπα. Μπορεί να είναι και φοβισμένα. Οπότε, σίγουρα τα κόκκαλα θα τους πέσουν σαν βαρίδι στο στομάχι», αναφέρει η κα Μπαρδάνη.

Χαλασμένα φαγητά

Τα αδέσποτα δεν σημαίνει ότι είναι ανθεκτικά, όπως λέει η κα Μπαρδάνη, γι΄αυτό δεν θα πρέπει να τους δίνουμε χαλασμένα φαγητά.
«Ίσα – ίσα, μπορεί να έχουν χαμηλό ανοσοποιητικό, σκουλήκια, παράσιτα (εσωτερικά και εξωτερικά) και πολλές ασθένειες. Ένα χαλασμένο φαγητό, λοιπόν, μπορεί να τα πειράξει ακόμα πιο πολύ, από ό,τι ένα δεσποζόμενο ζώο, ή έναν άνθρωπο. Δεν σημαίνει ότι ένας αδέσποτος σκύλος ή μια αδέσποτη γάτα μπορούν να τα χωνέψουν όλα, επειδή τα βλέπουμε να τρώνε από τα σκουπίδια. Τρώνε από τα σκουπίδια αναγκαστικά, γιατί δεν βρίσκουν φαγητό. Οπότε, ένα χαλασμένο φαγητό, που μπορεί να έχει μουχλιάσει, να έχει σαλμονέλα κ.α, θα πειράξει τα αδέσποτα ζώα. Γι’ αυτό, καλό είναι να μην τους προσφέρουμε χαλασμένα φαγητά», υπογραμμίζει η κτηνίατρος.

Μαγειρευτά φαγητά

Τα μαγειρευτά φαγητά που μπορεί να περιέχουν κρεμμύδια, σκόρδα, μπαχαρικά, όπως λέει η κτηνίατρος, είναι βαριά. Ένα ζώο που πεινάει, θα τα φάει, αλλά μπορεί να του δημιουργήσουν τυμπανισμό, πεπτικά προβλήματα κ.α.

Υγρή και ξηρή τροφή

«Όσον αφορά τους καλοκαιρινούς μήνες, καλό είναι να αποφεύγουμε την υγρής μορφής τροφή, γιατί χαλάει πολύ γρήγορα, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας. Δηλαδή, αν η κονσέρβα δεν καταναλωθεί αμέσως από το ζώο, αλλά τη φάει μετά από έξι – επτά ώρες, το πιθανότερο είναι να έχει χαλάσει. Καλό είναι, λοιπόν, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες να δίνουμε στα αδέσποτα ζώα ξηρά τροφή, που είναι πιο ανθεκτική», συμβουλεύει η κτηνίατρος.

Προσοχή στα κονσερβοκούτια

Επισημαίνει ότι τα μεγάλα κονσερβοκούτια, κυρίως αυτά του σκύλου, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για τις γάτες, καθώς βάζουν τη μουσούδα τους μέσα, και μπορεί να σφηνώσει το κεφάλι τους. Επίσης, μπορεί να κόψουν τη γλώσσα και τα ούλα τους.

Νερό

Τέλος, η κα Μπαρδάνη υπογραμμίζει: «Καλό είναι, το νερό που βάζουμε, να το ανανεώνουμε συχνά. Καθώς πολλές φορές δεν βρίσκουν, και αναγκάζονται να πίνουν από τους βόθρους ή από σωληνώσεις. Νερά που είναι μολυσμένα. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες κυρίως, το νερό και το φαγητό να τοποθετούνται σε σκιερά σημεία».