Η 4ήμερη εργασία ως γερμανικό πείραμα για πιο δυνατή οικονομία

Ο αγώνας της Γερμανίας να αναζωογονήσει την υποτονική οικονομία της πρόκειται να πάρει πειραματική τροπή καθώς πολλές εταιρείες δοκιμάζουν τα πλεονεκτήματα του να εργάζεσαι λιγότερο.

Ένα εξάμηνο πρόγραμμα που ξεκινά την 1η Φεβρουαρίου θα χορηγεί ρεπό κάθε εβδομάδα σε εκατοντάδες υπαλλήλους, ενώ θα τους διατηρεί με πλήρεις αποδοχές. Η μελέτη στοχεύει να ανακαλύψει εάν τα εργατικά συνδικάτα έχουν δίκιο ότι θα μπορούσε όχι μόνο να αφήσει το προσωπικό πιο υγιές και πιο χαρούμενο, αλλά και πιο παραγωγικό.

7 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται να εγκαταλείψουν το γερμανικό εργατικό δυναμικό έως το 2035

«Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι οι επενδύσεις σε «νέα πρότυπα δουλειας» αποδίδουν επειδή αυξάνουν την ευημερία και το κίνητρο, αυξάνοντας στη συνέχεια την αποτελεσματικότητα», δήλωσε στο Bloomberg ο Sören Fricke, συνιδρυτής της Solidsense, μία από τις 45 εταιρείες που συμμετέχουν στο πιλοτικό πρόγραμμα. «Η τετραήμερη εργασία, αν λειτουργήσει, δεν θα μας κοστίσει τίποτα μακροπρόθεσμα».

Χωρίς εργατικά χέρια και ειδίκευση

Το έργο υπογραμμίζει μια ευρύτερη αλλαγή που λαμβάνει χώρα στη γερμανική αγορά εργασίας, όπου η έλλειψη ειδικευμένων εργαζομένων ασκεί πίεση στις εταιρείες να καλύψουν τις τάξεις τους. Η έλλειψη – σε συνδυασμό με τον υψηλό πληθωρισμό – έχει ενθαρρύνει τους εργαζομένους σε όλους τους κλάδους να επιδιώξουν αυξήσεις μισθών και να διατηρήσουν την ευελιξία και την ανεξαρτησία που απέκτησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Η δυσαναλογία τροφοδοτεί τις εντάσεις εργοδοτών-εργαζομένων. Οι μηχανοδηγοί της Γερμανίας πραγματοποιούν αυτή τη στιγμή εξαήμερη απεργία, απαιτώντας από την Deutsche Bahn να μειώσει την εβδομάδα εργασίας σε 35 ώρες από 38 ώρες χωρίς καμία μείωση μισθού. Το συνδικάτο κατασκευών της χώρας ζητά αύξηση μισθών άνω του 20% για πολλούς από τους 930.000 εργαζομένους του – μια κίνηση που ορισμένοι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι θα μπορούσε να πυροδοτήσει τον πληθωρισμό.

«Η τετραήμερη εργασία, αν λειτουργήσει, δεν θα μας κοστίσει τίποτα μακροπρόθεσμα»

Σύμφωνα με έρευνα του λόμπι του κλάδου πέρυσι, οι μισές γερμανικές εταιρείες αδυνατούν τουλάχιστον εν μέρει να καλύψουν τις κενές θέσεις εργασίας. Ο γίγαντας λογισμικού SAP SE σταμάτησε να ζητά πανεπιστημιακά πτυχία από τους αιτούντες το 2022, ενώ η εταιρεία ακινήτων Vonovia SE προσέλαβε άτομα από την Κολομβία πέρυσι για να αντιμετωπίσει την έλλειψη.

Μια χώρα που «γερνάει»

Και το πρόβλημα πρόκειται να επιδεινωθεί: περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται να εγκαταλείψουν το γερμανικό εργατικό δυναμικό έως το 2035, καθώς τα ποσοστά γεννήσεων και η μετανάστευση υπολείπονται πολύ από αυτό που απαιτείται για την αντικατάσταση του γηράσκοντος πληθυσμού.

Και οι δυστυχισμένοι εργάτες έχουν υψηλό τίμημα. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Gallup, η χαμηλή δέσμευση κοστίζει στην παγκόσμια οικονομία 8,1 τρισεκατομμύρια ευρώ (8,8 τρισεκατομμύρια δολάρια) πέρυσι. Αυτό είναι το 9% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.

Ενώ το προσωπικό εργάζεται λιγότερες ώρες κατά τη διάρκεια του πειράματος με την ίδια αμοιβή, η παραγωγή του θα πρέπει να παραμείνει σταθερή — ή ακόμη και να αυξηθεί, σύμφωνα με τη μη κερδοσκοπική εταιρεία 4 Day Week Global με έδρα τη Νέα Ζηλανδία, η οποία ηγείται του πιλότου. Εκτός από αυτή την ώθηση στην παραγωγικότητα, οι εταιρείες αναμένεται επίσης να επωφεληθούν από τη μείωση των δαπανηρών απουσιών λόγω άγχους, ασθενειών και εξουθένωσης.

Ο μέσος όρος 21,3 ημερών που οι Γερμανοί ήταν ανίκανοι να εργαστούν το 2022 σήμαινε απώλεια 207 δισεκατομμυρίων ευρώ σε προστιθέμενη αξία, σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία.

Οι πολέμιοι

Οι υποστηρικτές της τετραήμερης εβδομάδας υποστηρίζουν επίσης ότι θα μπορούσε να προσελκύσει αναξιοποίητες δυνατότητες στην αγορά εργασίας στη Γερμανία – μια χώρα που έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μερικής απασχόλησης στην ΕΕ, επίσης μεταξύ των γυναικών, σύμφωνα με τη Eurostat.

Περισσότεροι από 7 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται να εγκαταλείψουν το γερμανικό εργατικό δυναμικό έως το 2035

Ενώ η Γερμανία έχει μακράν τη μεγαλύτερη οικονομική παραγωγή στην Ευρώπη, η έλλειψη επενδύσεων στην καινοτομία και την ψηφιοποίηση έχει εμποδίσει τα κέρδη παραγωγικότητας. Χωρίς βελτιώσεις σε αυτούς τους τομείς, είναι απίθανο οι Γερμανοί εργαζόμενοι να δουν σημαντική αύξηση της παραγωγικότητας απλώς μειώνοντας τις ώρες εργασίας, σύμφωνα με τον Ένζο Βέμπερ, οικονομολόγο στο Ινστιτούτο Έρευνας Αγοράς Εργασίας στη Νυρεμβέργη.

Ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, που προέρχεται από το κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών, έχει ασκήσει πιο έντονη κριτική για το πιλοτικό πρόγραμμα, λέγοντας ότι μια τέτοια κίνηση θα απειλούσε την οικονομική ανάπτυξη και τη γερμανική ευημερία.

Ωστόσο, προηγούμενα πειράματα στις ΗΠΑ και τον Καναδά δείχνουν ότι είναι πιθανά κέρδη, σύμφωνα με το 4 Day Week Global. Οι εργαζόμενοι που συμμετείχαν ανέφεραν βελτιωμένη σωματική και ψυχική υγεία ενώ η επαγγελματική εξουθένωση μειώθηκε.