ΕΕ: Παρέκκλιση για ένα χρόνο από την αγρανάπαυση

Τη δυνατότητα παρέκκλισης από τους κανόνες της ΚΑΠ που υποχρεώνει τους αγρότες  να διατηρούν τουλάχιστον το 4% της γης τους σε αγρανάπαυση, προτείνει η Κομισιόν και για το 2024.

Πρόκειται για μια «πράσινη» παρέκκλιση, όπου ουσιαστικά δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους ευρωπαίους αγρότες να εξαιρεθούν απ’ αυτή την απαίτηση, χωρίς να χάνουν τις σχετικές επιδοτήσεις (βασική ενίσχυση).

«Η πρόταση της Επιτροπής, που εστάλη σήμερα στα κράτη μέλη παρέχει μια πρώτη συγκεκριμένη πολιτική απάντηση για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των αγροτών για το εισόδημα», επισημαίνει σχετικά η Κομισιόν, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται επί της ουσίας για  αιτήματα που υποβλήθηκαν από πολλά κράτη μέλη στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Γεωργίας.

Πρόκειται για μια «πράσινη» παρέκκλιση, όπου ουσιαστικά δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους ευρωπαίους αγρότες να εξαιρεθούν απ’ αυτή την απαίτηση, χωρίς να χάνουν τις σχετικές επιδοτήσεις (βασική ενίσχυση)

Το πρότυπο GAEC 8

Για να λάβουν τη στήριξη της ΚAΠ που δικαιούνται, οι αγρότες πρέπει να σέβονται ένα ενισχυμένο σύνολο εννέα προτύπων επωφελών για το περιβάλλον και το κλίμα. Αυτή η αρχή των όρων ισχύει για σχεδόν το 90% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης στην ΕΕ και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωση των πρακτικών βιώσιμης γεωργίας. Αυτό το σύνολο βασικών προτύπων αναφέρεται ως GAEC, που σημαίνει «καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες».

Το πρότυπο GAEC 8 απαιτεί, μεταξύ άλλων, την αφιέρωση ενός ελάχιστου μεριδίου καλλιεργήσιμης γης σε μη παραγωγικές περιοχές ή χαρακτηριστικά. Το τελευταίο αναφέρεται συνήθως σε αγρανάπαυση, αλλά και σε χαρακτηριστικά όπως φράκτες ή δέντρα. Οι εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από δέκα εκτάρια καλλιεργήσιμης γης συνήθως εξαιρούνται από την υποχρέωση αυτή. Σήμερα, η Επιτροπή παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους γεωργούς της ΕΕ να εξαιρεθούν από αυτήν την απαίτηση και να εξακολουθούν να είναι επιλέξιμοι για τη βασική άμεση ενίσχυση της ΚAΠ.

Ποιοι θα πληρούν την απαίτηση

Αντί να διατηρούν τη γη σε αγρανάπαυση ή μη παραγωγική στο 4% της αρόσιμης γης τους, οι αγρότες της ΕΕ που καλλιεργούν καλλιέργειες αζωτοδέσμευσης (όπως φακές, μπιζέλια ή φάβα) ή/και δευτερεύουσες καλλιέργειες στο 7% της αρόσιμης γης τους θα θεωρούνται ότι πληρούν την απαίτηση. Οι δευτερεύουσες είναι φυτά που αναπτύσσονται ανάμεσα σε δύο κύριες καλλιέργειες. Αυτές οι καλλιέργειες μπορούν να χρησιμεύσουν ως ζωοτροφή για τα ζώα ή ως χλωρή κοπριά. Η χρήση καλλιεργειών που δεσμεύουν το άζωτο και δευτερευουσών καλλιεργειών αποφέρει μια σειρά περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων για την υγεία του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας του εδάφους. Οι καλλιέργειες πρέπει να καλλιεργούνται χωρίς φυτοπροστατευτικά προϊόντα για να διατηρηθεί η περιβαλλοντική φιλοδοξία της ΚΑΠ.

Η πρόταση της Επιτροπής είναι προσεκτικά βαθμονομημένη ώστε να παρέχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της παροχής κατάλληλης ανακούφισης στους αγρότες που αντιμετωπίζουν πολυάριθμες κρίσεις, αφενός, και της προστασίας της βιοποικιλότητας και της ποιότητας του εδάφους, αφετέρου, επισημαίνει η Κομισιόν.

Με αναδρομική ισχύ

Το μέτρο αναμένεται να ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες από τα κράτη μέλη. Μετά από αυτό, η Επιτροπή θα προχωρήσει στην επίσημη έγκριση.

Να σημειωθεί ότι ο κανονισμός θα εφαρμοστεί αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2024. Τα κράτη μέλη που επιθυμούν να εφαρμόσουν την παρέκκλιση σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή εντός 15 ημερών, ώστε οι αγρότες να μπορούν να ενημερωθούν το συντομότερο δυνατό.