Η Σίσσυ Τουμάση επιλέχθηκε ανάμεσα σε 3.832 καλλιτέχνες από 131 χώρες για την Berlinale 2024

«Όταν ένας τόσο σπουδαίος ευρωπαϊκός θεσμός αναγνωρίζει την αξία και τη δουλειά σου με πλήρη διαφάνεια, σου δίνει δύναμη να συνεχίσεις» θα πει η Σίσσυ Τουμάση για τη συμμετοχή της στην Berlinale για τα Ταλέντα του 2024.

Η νέα, ταλαντούχα ηθοποιός, που φέτος βλέπουμε στο «Προξενιό της Ιουλίας» στον Alpha, δηλώνει «Λάνθιμος fan» ενώ έχει σκοπό να σπάσει τα στερεότυπα των κακοποιητικών συμπεριφορών στο χώρο της. «Συμπεριφορές που στην πραγματικότητα μαρτυρούν ανεπάρκεια και νοσηρότητα. Αισθάνομαι ότι η γενιά μου αλλά και οι επόμενες γενιές δημιουργούμε σιγά σιγά ένα δίκτυ ασφαλείας και αλληλεγγύης ώστε να προστατεύουμε και να προασπιζόμαστε ο ένας τον άλλον» θα πει μεταξύ άλλων.

-Περιγράψτε μου την πρώτη σας αντίδραση όταν ενημερωθήκατε ότι θα λάβετε μέρος στην Berlinale για τα Ταλέντα του 2024.

Τη στιγμή που το έμαθα ήμουν στο αμφιθέατρο της Φιλοσοφικής Σχολής και παρακολουθούσα ένα μάθημα. Κατά τη διάρκεια του διαλείμματος, είδα το email που μόλις είχε σταλεί από τη Berlinale. Θυμάμαι ότι δεν μπορούσα να το πιστέψω. Το διάβασα τρεις φορές για να συνειδητοποιήσω την επιτυχία. Στην αρχή νόμιζα ότι ήταν πολύ ευγενικοί στον τρόπο που απορρίπτουν και πως κάτι είχα καταλάβει λάθος. Όταν βεβαιώθηκα ότι έγινα δεκτή αισθάνθηκα τόση χαρά και ενθουσιασμό που παρακολούθησα όλη την υπόλοιπη ώρα το μάθημα μου με ένα μόνιμο χαμόγελο στο πρόσωπο μου.

«Σε μια εποχή όπου η κοινωνική λογική μοιάζει να μας εγκαταλείπει, επιλέγω τη μόρφωση. Προσωπικά ασκώ πολιτική με τον τρόπο που επιλέγω να υπάρχω ως πολίτης αυτής της χώρας»

-Τι σημαίνει για εσάς αυτή η διάκριση;

Είναι πολύ μεγάλη τιμή, πρόκειται για μία σπουδαία αναγνώριση. Το γεγονός ότι επιλέγεσαι ανάμεσα σε τόσους καλλιτέχνες από όλον τον κόσμο είναι μια πολύ σημαντική διάκριση. Είχα την τιμή να επιλεχθώ ανάμεσα από 3.832 καλλιτέχνες από 131 χώρες. Έκανα την αίτηση μόνη μου και με κίνητρο την αγάπη μου για τον κινηματογράφο και την καλλιτεχνική μου εξέλιξη. Ήταν μία απαιτητική διαδικασία, όπου πέρα από ένα βίντεο με σκηνές μου από ταινίες που έχουν διακριθεί σε διεθνή φεστιβάλ, χρειαζόταν και η ανάπτυξη σκέψης πάνω σε μία σειρά αρκετά απαιτητικών ερωτήσεων ευρείας θεματικής γκάμας. Έχω μεγάλη χαρά και ανυπομονησία να βρεθώ στο φεστιβάλ με συναδέλφους μου από όλον τον κόσμο γιατί αυτό απαντά και στον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τον κινηματογράφο και γενικότερα την τέχνη. Δηλαδή σαν έναν δίαυλο επικοινωνίας, μία ενιαία γλώσσα που διαρρηγνύει σύνορα, φυλετικές και πολιτισμικές διαφορές και ενώνει τους ανθρώπους υπό το πρίσμα της κοινής εμπειρίας και των αγωνιών. Όταν ένας τόσο σπουδαίος ευρωπαϊκός θεσμός αναγνωρίζει την αξία και τη δουλειά σου με πλήρη διαφάνεια, σου δίνει δύναμη να συνεχίσεις. Προσωπικά μου επιβεβαιώνει ότι αξίζει να προσπαθούμε με όλες μας τις δυνάμεις να κατακτήσουμε τα όνειρα μας. Γιατί όσο σκοτάδι και να υπάρχει εκεί έξω, εμείς πάντα θα μπορούμε να βρούμε την έξοδο προς το φως.

-Πείτε μου λίγα λόγια για αυτόν τον διεθνή θεσμό;

Είναι το ετήσιο τμήμα της Berlinale, δηλαδή μία πλατφόρμα του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Βερολίνου, που φιλοξενεί ταλαντούχους δημιουργούς από όλον τον κόσμο. Οι επιλεχθέντες ανάλογα με τον τομέα που δραστηριοποιούνται εντάσσονται στην αντίστοιχη ομάδα. Εγώ είμαι μέλος του Acting Studio του φεστιβάλ. Οι ηθοποιοί που φιλοξενούμαστε εκεί έχουμε τη δυνατότητα να δουλέψουμε και να εξελίξουμε τα «εργαλεία» της τέχνης μας. Θα παρακολουθούμε καθημερινά masterclasses και workshops πάνω στην υποκρική τέχνη του κινηματογράφου με αναγνωρισμένους μέντορες του σύγχρονου σινεμά. Για μένα που η μάθηση και η διαρκής εξέλιξη είναι στόχοι ζωής, αυτό από μόνο του είναι πολύ σημαντικό. Ειδικά αν το συνδυάσει κανείς με το ότι οι σπουδές ενός ηθοποιού στην Ελλάδα παραμένουν προσηλωμένες μόνο στο θέατρο και κανείς μας δεν μαθαίνει τίποτα για την τηλεόραση ή τον κινηματογράφο. Η κάμερα απαιτεί εντελώς διαφορετική χρήση των εκφραστικών μας μέσων και δυστυχώς είμαστε αναγκασμένοι να το μαθαίνουμε μόνοι μας στη δουλειά. Μέσω αυτού του θεσμού επίσης, τα επιλεγμένα μέλη συνδιαλέγονται με καλλιτέχνες από όλον τον κόσμο και δικτυώνονται, κάτι αναμφίβολα σημαντικό στον χώρο μας.

-Στο προφίλ σας στην Berlinale βλέπω στα ενδιαφέροντά σας ότι σας απασχολούν η πολιτική, η γυναικεία ενδυνάμωση και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πόσο ενεργή είστε στις ανάλογες διεκδικήσεις.

Πριν από τρία χρόνια ξεκίνησα τις σπουδές μου, πάνω στην επιστήμη της Ιστορίας, στη Φιλοσοφική Σχολή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Οι σπουδές αυτές με βοηθούν να κατανοώ τα κακώς κείμενα των καιρών μας και να αντιλαμβάνομαι το τι συμβαίνει γύρω μου. Σε μια εποχή όπου η κοινωνική λογική μοιάζει να μας εγκαταλείπει, επιλέγω τη μόρφωση. Προσωπικά ασκώ πολιτική με τον τρόπο που επιλέγω να υπάρχω ως πολίτης αυτής της χώρας. Θεωρώ πως αυτή είναι η πρώτιστη υποχρέωση μου απέναντι στην κοινωνία της οποίας είμαι μέλος και απέναντι στον εαυτό μου. Ο καταστατικός μισογυνισμός είναι τόσο παρών όσο και οι κραυγές των γυναικών που ζητούν δικαιοσύνη και δικαίωση. Επιλέγω συνειδητά στην καθημερινότητα μου να παίρνω θέση, να διεκδικώ και να μη μένω αμέτοχη σε συμπεριφορές έμφυλης καταπίεσης και αδικίας. Ευελπιστώ μία μέρα να εξαλείψουμε τα στερεότυπα και τα ταμπού που πηγάζουν από το πατριαρχικό περιβάλλον που μεγαλώσαμε και να αγκαλιάσουμε την ισότητα που αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.

«Δίνεται μία μεγάλη μάχη για να εξοβελιστούν αυτές οι κακοποιητικές συμπεριφορές που ήταν ενδεδυμένες με τον μανδύα της εξουσίας και της αυθεντίας»

-Τι έχει αλλάξει στον χώρο του θεάματος τα τελευταία χρόνια ως προς το θέμα των ανισοτήτων;

Αυτό που άλλαξε είναι ότι οι γυναίκες αισθανόμαστε ότι μπορούμε πλέον να μιλήσουμε και να αντισταθούμε απέναντι στην αδικία. Όχι φυσικά χωρίς κόστος, απλώς το κάνουμε παρά το κόστος. Ξέρουμε καλά πως όταν άνδρας συνάδελφος διεκδικήσει ή φέρει αντίρρηση σε κάτι που δεν επιθυμεί θα χαρακτηριστεί ως δυναμικός ενώ μια γυναίκα ηθοποιός θα είναι ντίβα, ψωνάρα, φαντασμένη. Το γυναικείο γυμνό θεωρείται αυτονόητο στο χώρο του θεάματος ως συνάρτηση της σεξουαλικής εργαλειοποίησης του γυναικείου σώματος, εν αντιθέσει με τον άντρα που σπανίως εκτίθεται σε ερωτικές σκηνές. Σε μία συζήτηση για τα οικονομικά με κάποιον παραγωγό είναι σαφώς διαφορετική η αντιμετώπιση απέναντι στους άντρες και στις γυναίκες. Πολύ απλά, μία γυναίκα χρειάζεται να κάνει 10 φορές μεγαλύτερο κόπο για να αποδείξει την αξία της, την καλλιέργεια της, το ταλέντο της ή ακόμα και την ηθική της, απλώς και μόνο επειδή είναι γυναίκα. Όμως είμαι αισιόδοξη γιατί ξέρω ότι οι γυναικείες φωνές στον χώρο μας πληθαίνουν και όλο και περισσότερες γυναίκες καλλιτέχνιδες διεκδικούν και μάχονται υπέρ της ισότητας που θα έπρεπε να είναι θεμελιωδώς αυτονόητη.

-Μιλώντας με ηθοποιούς της γενιάς σας κατάλαβα ότι κακοποιητικές συμπεριφορές, που ενδεχομένως πριν ήταν αποδεκτές ως έναν βαθμό, σήμερα δε χωράνε. Είναι έτσι;

Δίνεται μία μεγάλη μάχη για να εξοβελιστούν αυτές οι κακοποιητικές συμπεριφορές που ήταν ενδεδυμένες με τον μανδύα της εξουσίας και της αυθεντίας. Συμπεριφορές που στην πραγματικότητα μαρτυρούν ανεπάρκεια και νοσηρότητα. Αισθάνομαι ότι η γενιά μου αλλά και οι επόμενες γενιές δημιουργούμε σιγά σιγά ένα δίκτυ ασφαλείας και αλληλεγγύης ώστε να προστατεύουμε και να προασπιζόμαστε ο ένας τον άλλον. Η αλληλεγγύη και ο πολιτισμός έγκειται στο να προστατεύεις αυτόν που δεν μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό του, να γίνεσαι η φωνή του. Και η αλληλεγγύη σήμερα είναι πολιτική πράξη.

-Ο μύθος του «κολασμένου καλλιτέχνη» που μόνο μέσα από την σκληρότητα και το ανικανοποίητο βρίσκει ισορροπία φαντάζει παλιός στα μάτια σας;

Φαντάζει τρομερά κλισέ και νομίζω ότι στόχο είχε να κανονικοποιήσει τις αλλοπρόσαλλες και τοξικές συμπεριφορές που έβρισκαν καταφύγιο στο χώρο μας. Οι κοινωνίες προχωρούν και αφού πλέον αγιοποιήσαμε και εντάξαμε στο απυρόβλητο, αρκετούς «κακοποιητικούς κολασμένους», ήρθε η ώρα να δώσουμε λόγο και σε αυτούς που έχουν φως μέσα τους.

-Τι θα θέλατε να πείτε ως καλλιτεχνική γενιά;

Ζούμε σε μία υλιστική εποχή πνευματικής κρίσης όπου κυρίαρχο ρόλο παίζει η εικόνα και η νοοτροπία του νεοπλουτισμού. Μία εποχή ηθικής και πνευματικής παρακμής. Η Τέχνη έχει χρέος να είναι το τελευταίο προπύργιο αντίστασης των ανθρώπων απέναντι σε αυτήν την παρακμή. Θα ήθελα η γενιά μου να μπορέσει να καθοδηγήσει τους ανθρώπους να πιστέψουν ξανά στην σκέψη. Δηλαδή στην ελευθερία τους.

-Μιας και βρισκόμαστε στον αστερισμό του Λάνθιμου, θα θέλατε να μου πείτε τη γνώμη σας για την ταινία Poor Things;

Αριστούργημα με χιούμορ, ειλικρίνεια και ευαισθησία. Ένα μπονιουελικό μανιφέστο για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα. Μαγεύτηκα από την γενναιοδωρία και την ελευθερία αυτής της ταινίας. Είμαι «Λάνθιμος fan και πάντα θα εύχομαι να υπάρξω στο κινηματογραφικό του σύμπαν. Είχα πολύ καιρό να δω μία ταινία που να τη σκέφτομαι για μέρες.