Σε ποιες χώρες και γιατί ξεσηκώνονται οι αγρότες της Ευρώπης [χάρτης]

Μπορεί οι κυβερνώντες στην ΕΕ να φαίνεται πως αιφνιδιάστηκαν από τις κινητοποιήσεις διαρκείας και μεγάλης έκτασης των ευρωπαίων αγροτών, όμως στην πραγματικότητα το έδαφος ήταν έτοιμο. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν μια σπίθα για να ανάψει η φωτιά και να εξαπλωθεί με ταχύτητα από την Ανατολή στη Δύση και από τον Βορρά στον Νότο της Ευρώπης.

Συσσωρευμένα χρέη που είναι αδύνατο να εξοφληθούν, ο μόνιμος στραγγαλισμός από τους ισχυρότερους κρίκους της αλυσίδας της αγοράς –κυρίως τις μεγάλες αλυσίδες του λιανεμπορίου- αβάσταχτη αύξηση του κόστους παραγωγής και την ίδια στιγμή τα ακραία καιρικά φαινόμενα που γίνονται όλο και πιο συχνά και οι φθηνές εισαγωγές από τρίτες χώρες έχουν δημιουργήσει ένα βουνό από προβλήματα για τους αγρότες. Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, το κεντρικά σχεδιασμένα σύστημα επιδοτήσεων και ενισχύσεων ευνοεί τους μεγαλοαγρότες, όπως γράφει το Politico.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επιδεινώσει τα πράγματα. Η άνοδος των τιμών για καλλιέργειες όπως το σιτάρι αποδείχθηκε βραχύβια. Και η τακτική της Ρωσίας έχει ανατρέψει τις εμπορικές ροές, προκαλώντας υπερφόρτωση της προσφοράς. Οι πολωνοί αγρότες ήταν οι πρώτοι που βγήκαν στους δρόμους και απέκλεισαν τις συνοριακές διαβάσεις, ήδη από την άνοιξη του 2023. Αλλά οι διαδηλώσεις έχουν εξαπλωθεί. Στον χορό μπαίνουν χώρες με μεγάλο αγροτικό πληθυσμό και σημαντική παραγωγή όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ρουμανία και βέβαια η Ελλάδα.

Τα τρακτέρ στους δρόμους

Από μια δίωρη δράση διαμαρτυρίας σε όλη την Πολωνία έως μια πολυήμερη «πολιορκία» του Παρισιού, οι αγρότες διαδηλώνουν σε όλη την Ευρώπη από την αρχή του χρόνου.

Μια μεγάλη μερίδα διαμαρτύρεται για υπερβολικό πλαίσιο κανονισμών της ΕΕ και γραφειοκρατία που υψώνει εμπόδια στην πρόσβαση, υψηλά κόστη και πτώση των εισοδημάτων. Αλλά η ιεράρχηση των προβλημάτων διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα.

O χάρτης αυτός δείχνει τα μπλόκα των αγροτών ανά την Ευρώπη

Οι Γερμανοί αντιδρούν στις περικοπές των επιδοτήσεων για αγροτικό πετρέλαιο που αποφάσισε η κυβέρνηση. Στη Γαλλία διαμαρτύρονται για τις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών και τους περιβαλλοντικούς κανόνες στην Ελλάδα για το υψηλό κόστος παραγωγής και την ΚΑΠ.

Πάντως, κοινός παρονομαστής είναι το δυσβάσταχτο κόστος της ενέργειας και των εισροών, σε συνδυασμό με την κατάρρευση των πραγματικών τιμών που λαμβάνουν οι αγρότες για τα προϊόντα τους στις περισσότερες χώρες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλείται το Politico, σε 11 χώρες της ΕΕ, οι τιμές των αγροτικών προϊόντων όταν φορτώνονται από το χωράφι μειώθηκαν κατά περισσότερο από 10% από το 2022 έως το 2023. Εξαιρούνται η Ελλάδα και η Κύπρος που εμφανίζουν αύξηση στα αγροτικά έσοδα, γεγονός το οποίο αποδίδεται σε σημαντικό βαθμό στην αύξηση της τιμής του ελαιολάδου.

Οι αγρότες υπό πίεση

Οι τιμές που παίρνουν οι αγρότες για τα αγροτικά τους προϊόντα κορυφώθηκαν το 2022, αλλά έκτοτε μειώνονται σταθερά.

Υποχώρησαν σχεδόν 9% μεταξύ του τρίτου τριμήνου του 2022 και της ίδιας περιόδου του 2023, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat.

Στο παραπάνω γράφημα αποτυπώνεται η εξέλιξη των τιμών των αγροτικών προϊόντων και του κόστους εισροών:

Ωστόσο, οι τιμές των προϊόντων εμφανίζει διακυμάνσεις από τη μια άκρη μέχρι την άλλη της ΕΕ.

Ποσοστιαία μεταβολή στις τιμές των γεωργικών προϊόντων το τρίτο τρίμηνο του 2023, σε σύγκριση με το 2022

Ο δείκτης της Eurostat για τις τιμές των αγροτικών προϊόντων δείχνει ότι η μέση τιμή προϊόντων όπως τα δημητριακά και το γάλα μειώθηκε κατά τη διάρκεια του 2023, ενώ οι τιμές για το ελαιόλαδο και τις πατάτες αυξήθηκαν.

Δείκτης τιμών γεωργικής παραγωγής με έτος βάσης 2015

Πηγή: ot.gr