Γυρίζοντας σκηνές σεξ στην εποχή του #MeToo

Βαδίζοντας προς τα Οσκαρ, η συζήτηση που έχει ξεκινήσει γύρω από το «Poor Things», τη νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, μετά την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ της Βενετίας τον περασμένο Σεπτέμβριο, φουντώνει.

Οι μεγάλες της νίκες στις απονομές των κινηματογραφικών βραβείων, οι all star πρωταγωνιστές της, η ιδιαίτερη κινηματογράφηση και τα θέματα που βάζει η ιστορία στο τραπέζι δίνουν διαρκώς τροφή για σχόλια στα social media και όχι μόνο.

H Ελ ΜακΑλμπιν μπήκε στην παραγωγή του «Poor Things» στο τελευταίο στάδιο της προετοιμασίας του, όταν ο Γιώργος Λάνθιμος και η Εμα Στόουν είχαν ήδη καθορίσει τις παραμέτρους των σεξουαλικών σκηνών.

Απαρατήρητες δεν θα μπορούσαν να περάσουν ούτε οι σκηνές σεξουαλικού περιεχομένου με κεντρικό πρόσωπο την Eμα Στόουν, οι οποίες είναι οργανικά τοποθετημένες στην αφήγηση και συχνά κρύβουν τους δικούς τους συμβολισμούς.

Η Στόουν υποδύεται την Μπέλα Μπάξτερ, μια γυναίκα δημιούργημα του Δόκτωρος Γκόλντγουιν Μπάξτερ (Γουίλεμ Νταφόε), με το μυαλό ενός  βρέφους και το σώμα μιας ενήλικης.

Με την πάροδο του χρόνου, αυτή ωριμάζει και εξερευνά τις δικές της φιλοδοξίες και επιθυμίες.

Κομμάτι αυτού του ταξιδιού της προς την απελευθέρωση αποτελεί το σεξ, το οποίο δοκιμάζει αυτοϊκανοποιούμενη με ένα μήλο κατά τη διάρκεια ενός δείπνου, κόντρα στους κοινωνικούς περιορισμούς, πριν περάσει στην ηδονή με παρτενέρ τον Μαρκ Ράφαλο, για να καταλήξει ιέρειά του, σχεδόν απομυθοποιώντας το, όταν πιάνει δουλειά σε έναν οίκο ανοχής.

Η Έμα Στόουν αντιμετώπισε τη σεξουαλικότητα της ηρωίδας της στην ταινία ως αναπόσπαστο κομμάτι της ανάπτυξής της

Συντονίστρια οικειότητας

Προκειμένου οι σκηνές αυτές να βγουν όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικές και να διατηρηθεί το επαγγελματικό επίπεδο της δουλειάς των πρωταγωνιστών, χωρίς να νιώσουν οι ίδιοι σε δύσκολη θέση, επιστρατεύθηκε η Ελ ΜακΑλπιν, intimacy coordinator.

Η συντονίστρια οικειότητας, οποία ανέλαβε να χορογραφήσει ακριβώς κάθε κίνηση των ηθοποιών και να τους καθοδηγήσει ανάλογα με τις ανάγκες κάθε φορά του σκηνοθέτη.

«Οι ερωτικές σκηνές ήταν πολύ άνετες. Ηταν ένα πολύ μικρό δωμάτιο κάθε φορά, ήταν πολύ λίγοι άνθρωποι μέσα και είχαμε μια καταπληκτική συντονίστρια. Κατά κάποιον τρόπο αυτές οι σκηνές ήταν κάπως πιο εύκολες από τις άλλες, επειδή ήταν τόσο χορογραφημένες και τόσο απλές» ανέφερε η Εμα Στόουν μιλώντας στο σάιτ GamesRadar+.

Ο συμπρωταγωνιστής της Μαρκ Ράφαλο δήλωσε από την πλευρά του ότι η ύπαρξη μιας συντονίστριας οικειότητας βοήθησε τους ηθοποιούς να είναι «συνειδητοποιημένοι και παρόντες» κατά τη διάρκεια της σκηνής, εμφανιζόμενος στην εκπομπή «USA Today».

H Ελ ΜακΑλμπιν μπήκε στην παραγωγή του «Poor Things» στο τελευταίο στάδιο της προετοιμασίας του, όταν ο Γιώργος Λάνθιμος και η Εμα Στόουν είχαν ήδη καθορίσει τις παραμέτρους των σεξουαλικών σκηνών.

Από εκείνη ζητήθηκε να βρει έναν τρόπο να τις στήσει ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι να νιώσουν όσο πιο άνετα γίνεται.

Αν και εκ των υστέρων τόσο ο έλληνας σκηνοθέτης όσο και οι πρωταγωνιστές του επαίνεσαν τη δουλειά της ΜακΑλμπιν, η Εμα Στόουν παραδέχθηκε ότι η ίδια ήταν «ηλίθια επιφυλακτική στην αρχή» απέναντί της, αφού είχε περάσει μήνες συνθέτοντας όλες τις λεπτομέρειες της εμφάνισής της.

«Είχαν χτίσει μια γλώσσα μαζί. Ηταν ο τρόπος της να πει «έχω εμένα, ο Γιώργος έχει εμένα, είμαι εντάξει»» σχολίασε η συντονίστρια οικειότητας μιλώντας στην εφημερίδα «The Guardian», για την εμπειρία της από την ταινία.

Οπως όμως εξήγησε και στην ηθοποιό στην πρώτη τους επικοινωνία, δεν θα μπορούσε μόνο εκείνη να επωφεληθεί από την παρέμβασή της στις σκηνές από τη συντονίστρια οικειότητας αλλά και όλοι οι συνάδελφοί της που στη διάρκεια του φιλμ εμφανίζονται να συνευρίσκονται μαζί της ερωτικά.

Η σημασία του σεξ στην ταινία

Η Εμα Στόουν αντιμετώπισε τη σεξουαλικότητα της ηρωίδας της ως αναπόσπαστο κομμάτι της ανάπτυξής της, κάτι στο οποίο συμφωνεί και η Ελ ΜακΑλμπιν, αφού είναι η παιδική περιέργεια του χαρακτήρα για το σεξ και η αναζήτηση των παρορμήσεών της «τόσο όμορφες».

«Νομίζω ότι υπάρχει μια αποκοπή του κεφαλιού και του σώματος, γενικά στην κοινωνία μας – είμαστε τόσο εγκεφαλικοί» είπε η συντονίστρια.

Γι’ αυτήν, «το σενάριο του Τόνι ΜακΝαμάρα έθετε το ερώτημα «Τι θα συνέβαινε αν ακούγαμε περισσότερο το σώμα μας;».

Και το σεξ είναι ένα τεράστιο μέρος αυτού… Μπορείς να αισθανθείς, με τον οργασμό, αυτό που επιδιώκουν οι άνθρωποι όταν παίρνουν ναρκωτικά: είναι η λήθη – και την αναζητούμε συνεχώς», όπως υπογραμμίζει.

Στο πέρασμα της Μπέλα από τον οίκο ανοχής η ΜακΑλμπιν βλέπει μια σκοτεινή, βίαιη βύθιση της ηρωίδας στην πραγματικότητα, κόντρα στην «ελεύθερη και ρευστή» γυναικεία παρουσία που είχε μέχρι τότε, αφού εκεί «η κουλτούρα και η κοινωνία τής επιβάλλονται».

Φυσικά, προσθέτει, η πραγματικότητα της εγκατάλειψης της εργασίας του σεξ είναι «πολύ πιο δύσκολη από ό,τι δείχνει αυτή η ταινία».

Η πρόκληση, ωστόσο, στη δική της δουλειά ήταν η ανάπτυξη της Μπέλα που έκανε αυτές τις σκηνές απαιτητικές.

«Πρόκειται για τον εγκέφαλο ενός μωρού, στο σώμα μιας γυναίκας, και κάνουμε «έξαλλο πήδημα». Πώς μου κάθεται αυτό, ως ανθρώπινο ον;» αναρωτιέται η συντονίστρια, αλλά παραδέχεται ότι:

«Πήγα να κάνω μια δουλειά… Ως συντονίστρια οικειότητας, βρίσκεσαι εκεί για να υπηρετήσεις το όραμα».

«Είναι σαν μια χορογραφία όπου όλοι πρέπει να αισθάνονται άνετα»

Η κορυφαία συντονίστρια οικειότητας Ιτα Ο’Μπράιεν στα «ΝΕΑ».

Η Μακάλμπιν μπήκε στον χώρο του συντονισμού οικειότητας αφότου αποφοίτησε από τη δραματική σχολή τον Σεπτέμβριο του 2017 και συμμετείχε σε ένα σεμινάριο που διοργάνωσε η Ιτα Ο’Μπράιεν, μία από τους πρωτοπόρους του συγκεκριμένου επαγγέλματος.

«Κάνουμε πρόβα με τα ρούχα μας, δεν υπάρχει γυμνό στις πρόβες και όλοι νιώθουν άνετα. Βεβαιωνόμαστε ότι είναι εντάξει να τους αγγίξουν. Ρωτάμε αν αισθάνονται καλά να φιλήσουν στα χείλια ή αν ανησυχούν για κάτι. Συμμετέχουν στην εξέλιξη και γι’ αυτό τους λέω ότι το «όχι» τους είναι δώρο».

H Ιτα Ο’Μπράιεν είχε μιλήσει στα «Πρόσωπα» των «ΝΕΩΝ» στις 20 Μαρτίου 2021, αποκαλύπτοντας κάποια από τα μυστικά αυτής της ειδικότητας, που άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως στο Χόλιγουντ της μετά το #MeToo εποχής.

«Ο συντονιστής οικειότητας είναι ένας επαγγελματίας που φέρνει τις ικανότητές του στο πλατό ώστε να συμβάλει στο γύρισμα ευαίσθητου περιεχομένου.

Είναι όπως ο χορογράφος που επιστρατεύει τις ικανότητές του για να φτιάξει τη χορογραφία ενός τάνγκο, ή την όμορφη ταινία του Μπαζ Λούρμαν «Μουλέν Ρουζ».

Ακούει τον σκηνοθέτη, καταλαβαίνει τι είδους σωματική επαφή χρειάζεται, διδάσκει τους ηθοποιούς πώς να την πετύχουν με γνώμονα πάντα την ασφάλεια και την απόσταση που πρέπει να έχουν. Κάνει τη χορογραφία για τις ερωτικές σκηνές ώστε όλοι να ξέρουν ακριβώς τι θα συμβεί.

Αυτό σημαίνει ότι όταν βρεθούν μπροστά στην κάμερα ξέρουν ακριβώς τι γίνεται κι εσύ τους βοηθάς να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό» είχε επισημάνει η συντονίστρια που δραστηριοποιείται στον κινηματογράφο, την τηλεόραση και το θέατρο.

Πολύ προτού το σκάνδαλο Γουάινστιν σαρώσει τη βιομηχανία του θεάματος, η Ο’Μπράιεν αξιοποιώντας την εμπειρία της ως χορογράφου, μουσικού και ηθοποιού άρχισε από το 2014 να φτιάχνει ένα σύνολο κανόνων που αφορά τη διαχείριση των ηθοποιών και των ερωτικών σκηνών που καλούνται να παίξουν από την οντισιόν μέχρι τα γυρίσματα και να υπάρχει ευαίσθητη επαγγελματική αντιμετώπισή τους.

Ετσι, έκανε το «Intimacy on Set Guidelines», έναν κώδικα συμπεριφοράς που εφαρμόζουν κορυφαίοι οργανισμοί σε όλον τον κόσμο όπως οι BBC, Amazon Prime, Netflix, HBO, Sky TV, ρυθμίζοντας τις λεπτομέρειες των σκηνών.

«Είναι στην ουσία ένας χορός σωμάτων. Δύο άνθρωποι κινούνται μαζί προοδευτικά μέσα σ’ έναν ρυθμό που εξυπηρετεί την αφήγηση μιας ιστορίας και το πώς αυτή η ερωτική σκηνή την προωθεί, τι μας λέει για τους χαρακτήρες και τη σχέση τους.

Εμείς εστιάζουμε στο γιατί είναι εκεί και το καταλαβαίνουμε κάνοντας μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη ώστε η σωματική επαφή να γίνει ξεκάθαρη. Μόλις το κάνουμε αυτό, αντιμετωπίζουμε τη σωματική επαφή ως ένα ενσωματωμένο κομμάτι της ιστορίας και της δίνουμε χρόνο και χώρο για να το συζητήσουμε» εξηγούσε η Ο’Μπράιεν για το στήσιμο ερωτικών σκηνών σε σειρές όπως οι «Sex Education», «Normal People», «Watchmen», «Gentleman Jack», «The Great», «A Brave New World» και ταινίες όπως «The Pope’s Exorcist», «Chevalier» και «Lady Chatterly’s Lover» που έχει φτιάξει η ίδια.

Πρόβα με τα ρούχα

«Στο παρελθόν οι άνθρωποι ντρέπονταν να μιλήσουν για αυτές τις σκηνές. Πιέζονταν και απλώς το έκαναν. Απλώς φιλιούνταν ή απλώς έβγαζαν τα ρούχα τους, κι αυτό τους άφηνε πολύ ευάλωτους.

Ο σκηνοθέτης δεν έπαιρνε τη σκηνή που ήθελε. Μόλις ξέρεις τι σωματική επαφή υπάρχει, κυριολεκτικά τη χορογραφείς όπως οποιαδήποτε άλλη σκηνή.

Κάνουμε πρόβα με τα ρούχα μας, δεν υπάρχει γυμνό στις πρόβες και όλοι νιώθουν άνετα. Βεβαιωνόμαστε ότι είναι εντάξει να τους αγγίξουν. Ρωτάμε αν αισθάνονται καλά να φιλήσουν στα χείλια ή αν ανησυχούν για κάτι.

Συμμετέχουν στην εξέλιξη και γι’ αυτό τους λέω ότι το «όχι» τους είναι δώρο. Μοιραζόμαστε ανοιχτά τα «όχι» των ηθοποιών, ώστε να δουλέψουμε επαγγελματικά και ανοιχτά, με τη σύμφωνη γνώμη και τη συγκατάθεσή τους.

Λέμε πάντα πως αν υπάρχει ένα «ίσως» τότε το λαμβάνουμε ως «όχι». Γιατί αν κάποιος δεν είναι σίγουρος, δεν αισθάνεται άνετα να ανοιχτεί.

Βοηθάμε τον ηθοποιό να αισθανθεί πως συμμετέχει, κι αυτό είναι μια μεγάλη αλλαγή στη βιομηχανία. Να ξέρει ότι υπάρχουν όρια, ότι δεν μπορούν τα πάντα να συμβούν» είχε πει η συντονίστρια οικειότητας.

Οσον αφορά το σκεπτικό της κάθε χορογραφίας:

«Λέμε για παράδειγμα πως το χέρι πιάνει το μάγουλο, σκύβουν να φιληθούν, ξαπλώνουν στο κρεβάτι, το γόνατο του ενός μπαίνει ανάμεσα στα πόδια του άλλου.

Τους καθοδηγούμε βήμα βήμα με σαφή δομή σε μια χορογραφία όπως το τάνγκο.

Το επαναλαμβάνουμε κάνα δυο φορές για να ξέρουμε αν είναι εντάξει και με τον σκηνοθέτη, φεύγουν οι ηθοποιοί, βγάζουν τα ρούχα τους αν είναι σκηνή με γυμνό κι όταν επιστρέφουν ζητάμε από όλους να βγουν έξω.

Οι ηθοποιοί ανακαλύπτουν ξανά τη δομή της σκηνής, την ίδια χορογραφία με την απαραίτητη δόση γύμνιας που απαιτεί.

Κι αν δεν είναι χαρούμενοι με αυτό ίσως αλλάξει λίγο η χορογραφία κι αν δεν αισθάνονται άνετα τους δίνεται ο κατάλληλος χρόνος και χώρος για να νιώσουν».

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»