Ενας δύσκολος συμβιβασμός στο παρά πέντε

«Εχουμε συμφωνία. Ενότητα», διεμήνυσε μέσω του Χ, λίγο πριν από τις 12 το μεσημέρι, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, αναγγέλλοντας το τέλος του θρίλερ αναφορικά με το νέο πακέτο βοήθειας της ΕΕ προς την Ουκρανία, ύψους 50 δισ. ευρώ.

Η αγωνία ήταν έκδηλη μέχρι την τελευταία στιγμή, καθώς ουδείς μπορούσε να είναι βέβαιος ότι ο Βίκτορ Ορμπαν θα πειθόταν να αναιρέσει το βέτο του στη διάρκεια της έκτακτης συνόδου κορυφής των 27.

Ετσι, ο Ορμπαν θα αναγκαστεί να βασιστεί στη μεγαλοψυχία των εταίρων του, ελπίζοντας πως δεν θα τον εκθέσουν, καθώς και στα ελεγχόμενα από τον ίδιο ΜΜΕ της χώρας, προκειμένου να φανεί ότι επιστρέφει «δαφνοστεφανωμένος»

Τελικά, όπως συνηθίζεται στην ΕΕ, ο δύσκολος συμβιβασμός επιτεύχθηκε στο παρά πέντε.

Για να καμφθούν οι αντιρρήσεις του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας χρειάστηκε οι εταίροι του να χρησιμοποιήσουν τόσο το μαστίγιο όσο και το καρότο.

Με άλλα λόγια, να του ξεκαθαρίσουν πως εάν επέμενε, το κόστος για τον ίδιο και τη χώρα του θα ήταν δυσβάσταχτο, προσφέροντάς του ταυτόχρονα κάτι το οποίο θα μπορούσε να παρουσιάσει ως «εθνική επιτυχία» κατά την επιστροφή του στη Βουδαπέστη.

Ο μυστικός δείπνος

Η τελική προσπάθεια για να μεταπειστεί το «κακό παιδί» της ΕΕ ξεκίνησε με το δείπνο των ευρωπαίων ηγετών, το βράδυ της Τετάρτης.

Καθώς από εκεί δεν βγήκε λευκός καπνός, συνεχίστηκε και εκτυλίχθηκε σε αλλεπάλληλους γύρους.

Το πρώτο βήμα ήταν μια συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών με τον Ορμπαν, στην οποία μετείχαν, εκτός από τον Μισέλ και την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι ηγέτες των τριών μεγαλύτερων κρατών – μελών: Ολαφ Σολτς, Εμανουέλ Μακρόν και Τζόρτζια Μελόνι, με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως ο ρόλος της τελευταίας ήταν αποφασιστικός, εξαιτίας και των καλών της σχέσεων με τον Ορμπαν.

Στη συνέχεια και καθώς φαίνεται πως είχαν καταφέρει να αποσπάσουν το αρχικό «ναι» του ούγγρου πρωθυπουργού, στην αίθουσα προσήλθαν και οι επικεφαλής των κυβερνήσεων της Πολωνίας, της Ολλανδίας και του Βελγίου, ενώ ύστερα από λίγη ώρα ακολούθησαν εκείνοι των τριών Βαλτικών Χωρών – Εσθονίας, Λετονίας και Λιθουανίας.

Μέγιστη δυνατή συναίνεση

Στόχος αυτής της διαδοχικής «διεύρυνσης» του κύκλου των συμμετεχόντων ήταν να διασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή συναίνεση στο τελικό κείμενο, προκειμένου να μην αφεθεί περιθώριο στους υπόλοιπους να διαφωνήσουν.

Κάτι που, όπως φαίνεται και από το τελικό αποτέλεσμα, επετεύχθη.

«Είναι το ιδανικό σενάριο; Οχι. Βρήκαμε, όμως, τον δρόμο προς την ενότητα και την ομοφωνία σήμερα; Ναι, και έτσι στείλαμε ένα μήνυμα αντίθετο με αυτό που θα επιθυμούσε ο Πούτιν», σχολίασε χαρακτηριστικά η Ρομπέρτα Μέτσολα, πρόεδρος της Ευρωβουλής, η οποία καλείται πλέον να εγκρίνει τη συμφωνία εντός του Φεβρουαρίου, έτσι ώστε στις αρχές Μαρτίου να εκταμιευθεί η πρώτη δόση προς το Κίεβο, κάπου 4,5 δισ. ευρώ.

«Είναι ένα σαφές σημάδι ότι η Ουκρανία θα αντέξει και ότι η Ευρώπη θα αντέξει», δήλωσε από την πλευρά του ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι μόλις έγινε γνωστή η συμφωνία, την οποία χαιρέτισε.

Οσο για τον καγκελάριο της Γερμανίας, ο οποίος άφησε αιχμές για ανεπαρκή βοήθεια προς την Ουκρανία από αρκετά κράτη – μέλη της ΕΕ, εξέφρασε την ελπίδα ότι η απόφαση της ΕΕ θα στείλει το κατάλληλο μήνυμα και προς την Ουάσιγκτον, διευκολύνοντας τον Τζο Μπάιντεν να περάσει το «πακέτο» που έχει προτείνει και, για την ώρα, παραμένει μπλοκαρισμένο στο Κογκρέσο.

Η «Προσφορά»

Τι ήταν, όμως, αυτό το «κάτι» που πρόσφεραν στον Ορμπαν οι 26 εταίροι του προκειμένου να κάνει πίσω;

Τα συμπεράσματα της συνόδου και οι πληροφορίες συγκλίνουν στην εκτίμηση πως δεν πρόκειται για κάποια ουσιαστική υποχώρηση, η οποία θα μπορούσε να αλλοιώσει το πλαίσιο της αρχικής πρότασης για τη χορήγηση της βοήθειας, που στόχο έχει να κρατήσει όρθια την οικονομία της Ουκρανίας για τα επόμενα 3-4 χρόνια.

Συγκεκριμένα, έγινε αποδεκτό το αίτημα να υπάρχει διαβούλευση σε ετήσια βάση ανάμεσα στους ηγέτες αναφορικά με τον τρόπο υλοποίησης της συμφωνίας από το Κίεβο, ενώ προστέθηκε και μια πρόταση που δίνει τη δυνατότητα στην Κομισιόν, εφόσον κριθεί αναγκαίο, να υποβάλει πρόταση αναθεώρησής της εντός διετίας.

Σε καμία από τις δύο διαδικασίες, όμως, η Ουγγαρία δεν θα διαθέτει δικαίωμα βέτο, κάτι που αποτελούσε «κόκκινη γραμμή» για τις Βρυξέλλες και τα περισσότερα κράτη – μέλη.

Η φράση – κλειδί

Ταυτόχρονα, προστέθηκε μία ακόμη φράση η οποία, σύμφωνα με αρκετούς, ήταν ακόμη πιο σημαντική για τον Ορμπαν και αποτέλεσε το «κλειδί» για να συμφωνήσει, καθώς έχει να κάνει με τα ευρωπαϊκά κονδύλια για την Ουγγαρία (κάπου 20 δισ. ευρώ) που παραμένουν «στον πάγο».

Πρόκειται για μια φράση η οποία περιλαμβάνεται στο κείμενο συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής που είχε πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο του 2020 και αναφέρει πως «η απλή διαπίστωση ότι έχει σημειωθεί παραβίαση του κράτους δικαίου δεν αρκεί για την ενεργοποίηση του μηχανισμού (κυρώσεων)».

Σημειώνεται, επίσης, ότι η Κομισιόν, στην περίπτωση που εισηγείται επιβολή κυρώσεων, οφείλει να είναι «αντικειμενική, δίκαιη, ανεξάρτητη και βασισμένη σε στοιχεία», διασφαλίζοντας πως δεν θα υπάρχουν διακρίσεις.

Αποτελούν, άραγε, όλα τα παραπάνω επαρκείς εγγυήσεις για τον Ορμπαν ώστε να ισχυριστεί ότι πέτυχε τον σκοπό του;

Ο ίδιος θεωρεί προφανώς ότι αυτό συμβαίνει, όπως φάνηκε και από ανάρτηση στο Facebook, στην οποία έδωσε θριαμβευτικό τόνο:

«Πολεμήσαμε και πετύχαμε! Δεν θα μπορούν να δώσουν τα χρήματα των Ούγγρων στους Ουκρανούς! Δεν μετέχουμε στον πόλεμο, δεν στέλνουμε όπλα, παραμένουμε στην πλευρά της ειρήνης».

Αντικειμενικά, ωστόσο, η απάντηση είναι αρνητική.

Ετσι, ο Ορμπαν θα αναγκαστεί να βασιστεί στη μεγαλοψυχία των εταίρων του, ελπίζοντας πως δεν θα τον εκθέσουν, καθώς και στα ελεγχόμενα από τον ίδιο ΜΜΕ της χώρας, προκειμένου να φανεί ότι επιστρέφει «δαφνοστεφανωμένος».

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»