Αποκάλυψη: Τι κρύβεται πίσω από το ενδιαφέρον των κυβερνήσεων για τα δικαιώματα των ομοφύλων

Ενώ βρισκόταν σε ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2018, η Ρίκι Νέιθανσον έμαθε ότι η μυστική αστυνομία την αναζητούσε στο σπίτι και το γραφείο της στη Ζιμπάμπουε. Τότε ήταν που η διάσημη τρανς ακτιβίστρια συνειδητοποίησε ότι δεν μπορούσε να γυρίσει πίσω (στη φωτογραφία του Reuters/Bernadett Szabo, επάνω, διαδήλωση στη Βουδαπέστη κατά του νόμου που απαγορεύει το περιεχόμενο των ΛΟΑΤΚΙ+ στα σχολεία και τα μέσα ενημέρωσης).

Περισσότερα από τέσσερα χρόνια νωρίτερα είχε συλληφθεί από την αστυνομία της Ζιμπάμπουε υπό την απειλή όπλου για χρήση γυναικείας τουαλέτας.

Υπολογίζοντας το οικονομικό κόστος των νόμων κατά των ΛΟΑΤΚΙ+

Η Ρίκι Νέιθανσον, διάσημη τρανς ακτιβίστρια, αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα της εξαιτίας των φρικτών γεγονότων που έζησε και να ζητήσει άσυλο στις ΗΠΑ (φωτογραφία από το X)

Αναγκάστηκε να βγάλει όλα της τα ρούχα για να «επαληθεύσει το φύλο της», την πέταξαν στη φυλακή και την ξυλοκόπησαν επανειλημμένα.

Αλλά όταν ένας δικαστής ρώτησε τον εισαγγελέα πώς η Νέιθανσον είχε προκαλέσει «δημόσια ενόχληση» – την κατηγορία που αντιμετώπιζε – η υπόθεση απορρίφθηκε. «Η σύλληψη και τα γεγονότα που ακολούθησαν ήταν εξαιρετικά τραυματικά, ταπεινωτικά και εξευτελιστικά», είπε η ίδια.

Φρικτή εμπειρία

Αργότερα, το ίδιο έτος, υπέβαλε μήνυση κατά της κυβέρνησης για τη σύλληψή της. Αλλά η φρικτή εμπειρία της συνεχίστηκε τους επόμενους μήνες και επόμενα χρόνια.

Κάποιος την ακολουθούσε συνεχώς, το τηλέφωνό της παρακολουθούνταν, «κακοποιά στοιχεία» εισέβαλαν δύο φορές στο σπίτι της και τη δεύτερη φορά τη χτύπησαν.

Ετσι, όταν βρέθηκε στη Νέα Υόρκη για τη σύνοδο κορυφής του OutRight Action International, το 2018, αποφάσισε να ζητήσει άσυλο και να εγκαταλείψει την πατρίδα της.

Δεν είναι μια επιλογή που η Νέιθανσον έκανε ελαφρά τη καρδία. Επιτυχημένη τρανς ακτιβίστρια στη Ζιμπάμπουε, είχε λάβει καλή εκπαίδευση και ήταν ενεργό μέλος της κοινωνίας.

Ομως, όπως πολλά άλλα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας σε χώρες με κατασταλτικούς και συχνά επικίνδυνους νόμους εναντίον τους, ήξερε ότι οι επιλογές της ήταν ν’ αντιμετωπίσει την παρενόχληση και την κακοποίηση εκεί, να κρύψει την ταυτότητά της ή να φύγει.

Ποινικό αδίκημα

Η ίδια εκτιμά ότι τα τελευταία χρόνια χιλιάδες ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα έχουν εγκαταλείψει τη Ζιμπάμπουε, όπου η ομοφυλοφιλία θεωρείται ποινικό αδίκημα και δεν προβλέπονται από τον νόμο τρόποι αλλαγής φύλου.

Συχνά, ο εκπατρισμός τους προσφέρει στον νέο τόπο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό και χρήματα που διαφορετικά θα πήγαιναν στην ταλαιπωρημένη οικονομία του έθνους της Νότιας Αφρικής.

Είναι ένα ζήτημα που οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι οικονομολόγοι λένε ότι οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις καλό θα ήταν να εξετάσουν καθώς οι οικονομίες σ’ όλο τον κόσμο αγωνίζονται ν’ ανακάμψουν από το πλήγμα που επέφεραν τα lockdown και οι περιορισμοί της COVID-19.

Διαδήλωση θρησκευόμενων και ακροδεξιών με σταυρούς, εικόνες και λάβαρα στο Βελιγράδι ενάντια στη διοργάνωση πορείας υπερηφάνειας τον Αύγουστο του 2022 (φωτογραφία από το Reuters)

Ορισμένοι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι οι χώρες χάνουν δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο λόγω της ομοφοβίας, των απαγορευτικών νόμων και των πρακτικών αποκλεισμού.

Το τίμημα στην οικονομία

Περιορίζοντας την πρόσβαση ενός ατόμου σε θέσεις εργασίας, εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη – και θέτοντας άλλα εμπόδια – οι νόμοι κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ εμποδίζουν τους ανθρώπους να συμμετέχουν πλήρως στην οικονομία ενός έθνους.

Αυτό σημαίνει ότι η νομοθεσία που εισάγει διακρίσεις αποτελεί τροχοπέδη στην οικονομική ανάπτυξη, σε βάρος ολόκληρου του έθνους.

Οι νόμοι κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ και οι διακρίσεις εκτιμάται ότι κοστίζουν στις οικονομίες έως και το 1% της συνολικής οικονομικής παραγωγής που μετράται με βάση το ετήσιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ), σύμφωνα με τη Λι Μπέιντγκετ, καθηγήτρια οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Amherst της Μασαχουσέτης και ανώτερο επιστήμονα στο Williams Institute.

Μια μελέτη του 2018 που συνέταξε η ίδια, και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό World Development, εξέτασε οικονομικά δεδομένα για περισσότερες από 120 χώρες μεταξύ 1990 και 2014.

Διαπίστωσε ότι μια αύξηση κατά 1.506 δολάρια στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ συσχετίστηκε με μια αύξηση κατά μία μονάδα για μια χώρα στον Παγκόσμιο Δείκτη Νομικής Αναγνώρισης Ομοφυλοφιλικού Προσανατολισμού (GILRHO), ο οποίος χρησιμοποιεί στοιχεία δημοσκοπήσεων για την εκτίμηση του επιπέδου αποδοχής των ΛΟΑΤΚΙ+.

Υπονομεύουν την ανάπτυξη

Εφαρμόζοντας μια διαφορετική μέτρηση σε μια μελέτη του 2019, η Μπέιντγκετ και άλλοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μία επιπλέον μονάδα στον δείκτη GILRHO, ο οποίος δημιουργήθηκε από τον Kees Waaldijk, ολλανδό καθηγητή Νομικής και αποτελείται από οκτώ κατηγορίες νομικής αναγνώρισης και προστασίας, συσχετίστηκε με αύξηση του πραγματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά περίπου 2.000 δολάρια.

Αυτές και άλλες μελέτες χρησιμοποιούν «διαφορετικά είδη μετρήσεων [για να] πουν την ίδια ιστορία… ότι οι οικονομίες εξασθενούν από την ομοφοβία και την τρανσφοβία», δήλωσε η Μπέιντγκετ, η οποία έγραψε επίσης το βιβλίο The Economic Case for LGBT Equality.

Στιγμιότυπο από την πρώτη πορεία υπερηφάνειας στα Σκόπια, στις 29 Ιουνίου 2019 (φωτογραφία Reuters/Ognen Teofilovski)

Συμπερασματικά, η μειωμένη επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο και η μη αποτελεσματική κατανομή των ανθρώπινων πόρων υπονομεύουν την οικονομική ανάπτυξη και θέτουν εμπόδια και σε μακροοικονομικό επίπεδο.

Από νεαρή ηλικία

Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τουλάχιστον 69 χώρες έχουν εθνικούς νόμους που ποινικοποιούν τις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται στην Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Καραϊβική. Εννέα έχουν νόμους που ποινικοποιούν μορφές έκφρασης φύλου.

Σε πολλές, ο οικονομικός αντίκτυπος της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας ξεκινά από νεαρή ηλικία, σύμφωνα με την Μπέιντγκετ. Ο σχολικός εκφοβισμός λόγω κοινωνικού στιγματισμού και άλλων παραγόντων οδηγεί σε χαμηλότερους βαθμούς και υψηλότερα ποσοστά εγκατάλειψης του σχολείου για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.

Ο αποκλεισμός τους από την κοινωνία επηρεάζει επίσης τη σωματική και ψυχική υγεία τους. Ολα αυτά μαζί έχουν ως αποτέλεσμα της μείωση της παραγωγικότητας και των δεξιοτήτων που απαιτούνται για ν’ αναπτυχθούν οι οικονομίες.

Οι χώρες που αποκλείουν τους ΛΟΑΤΚΙ+ αφαιρούν αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν «ανθρώπινο κεφάλαιο», είπε η Μπέιντγκετ, προσθέτοντας ότι οι νόμοι και το στίγμα εναντίον τους «στερούν τον δυναμισμό [από αυτά τα άτομα] που διαφορετικά θα μπορούσαν ν’ αξιοποιήσουν για να συμμετάσχουν σε μια οικονομία».

«Ωφέλιμη για τις επιχειρήσεις»

Η ένταξη των ΛΟΑΤΚΙ+ δεν είναι μόνο ωφέλιμη για τις κυβερνήσεις και τις οικονομίες, λένε οι ερευνητές, αλλά και για τις επιχειρήσεις.

Αυτό αναδεικνύεται σε πολλαπλά επίπεδα, σύμφωνα με τον Γιον Μίλερ, συνεργάτη στον όμιλο Brunswick και ιδρυτή του Open for Business, ενός συνασπισμού εταιρειών που υποστηρίζουν την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+.

Για τα άτομα, «η απόδοση είναι καλύτερη σε περιβάλλοντα που περιλαμβάνουν ΛΟΑΤΚΙ+», ανέφερε ο Μίλερ: «Παίρνεις περισσότερα από τους ανθρώπους. Εχουν περισσότερα κίνητρα [και] φέρνουν όλο τους τον εαυτό στη δουλειά».

Sharni Edwards, 27 ετών, και Robyn Peoples, 26 ετών: το πρώτο ομόφυλο ζευγάρι από το Μπέλφαστ που παντρεύτηκε στη Βόρεια Ιρλανδία, φιλιέται μετά την ολοκλήρωση της τελετής, στις 11 Φεβρουαρίου 2020 (φωτογραφία Reuters/Phil Noble)

Στο μεταξύ, οι εταιρείες που έχουν και ΛΟΑΤΚΙ+ εργαζόμενους είναι «πιο καινοτόμες, πιο πρωτοπόρες, πιο ικανές να συνεργαστούν σε διάφορους τομείς, [και] περισσότερο έτοιμες να προσελκύσουν τους πιο ταλαντούχους ανθρώπους και στη συνέχεια να τους διατηρήσουν», πρόσθεσε.

Σε μια έκθεση του 2019, το Open for Business διαπίστωνε ότι η Κένυα έχανε περίπου 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως λόγω διακρίσεων σε βάρος των ΛΟΑΤΚΙ+.

«Οικονομίες δημιουργικής γνώσης»

Ενώ οι σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου παραμένουν ποινικοποιημένες στη χώρα αυτή, ο Μίλερ είπε ότι εν μέρει ο δημόσιος διάλογος άλλαξε από τη μία μέρα στην άλλη μετά τη δημοσίευση της έκθεσης.

«Διαφοροποιούμενοι από τη βασική σύγκρουση των ηθικών συστημάτων άρχισαν να διερωτώνται: Αν θέλουμε ν’ αναπτύξουμε τον τεχνολογικό τομέα μας στο Ναϊρόμπι, αν θέλουμε ν’ αυξήσουμε τα επίπεδα επιχειρηματικότητας στη χώρα, τότε αυτοί οι κατασταλτικοί νόμοι είναι κατάλληλοι γι’ αυτόν τον σκοπό»;

Ακόμη και σε χώρες που εξαρτώνται από εξορυκτικές βιομηχανίες, όπως τα ορυχεία ή το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, υπάρχει ισχυρό επιχειρηματικό κίνητρο για την ένταξη των ΛΟΑΤΚΙ+, επισήμανε ο Μίλερ.

Ο ίδιος ανέφερε ως παράδειγμα τις χώρες του Κόλπου που επιχειρούν να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους από τα ορυκτά καύσιμα.

«Ολοι κοιτάζουν να εξελίξουν τους υψηλής αξίας βιομηχανικούς τομείς τους σε οικονομίες δημιουργικής γνώσης», τόνισε.

Αυτές οι χώρες πρέπει επομένως να εξετάσουν πώς ν’ αποκτήσουν «μια κουλτούρα που να είναι ρηξικέλευθη, δημιουργική και στην οποία να υπάρχει ένα οικοσύστημα καινοτομίας, ώστε αυτό το είδος οικονομικής δραστηριότητας ν’ αρχίσει να ανθίζει», σημείωσε.

Καλύτερα εξοπλισμένες για ανάκαμψη

Τα κράτη που είναι πιο ανεκτικά βρίσκονται σε καλύτερη θέση για ν’ ανακάμψουν από το οικονομικό πλήγμα που προκάλεσε η Covid-19, καθώς και από μελλοντικά σοκ, λένε οι ερευνητές.

«Δεν μπορείς ποτέ να προστατευτείς πλήρως από ένα οικονομικό σοκ, αλλά αυτό που μπορείς να κάνεις είναι να προσπαθήσεις να βεβαιωθείς πως όταν συμβεί θα βρίσκεσαι σε μια ανθεκτική θέση που θα προσφέρει στην οικονομία τη δυνατότητα να εξισορροπηθεί γρήγορα», είπε ο Μίλερ.

«Οι κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς είναι πολύ πιο ικανές να βρουν τον βηματισμό τους και να επιστρέψουν σε μια αναπτυξιακή τροχιά μετά από ένα πραγματικά αρνητικό οικονομικό γεγονός» εξήγησε.

Αστυνομικοί του Τμήματος της Νέας Υόρκης στην παρέλαση υπερηφάνειας το 2019, τη μεγαλύτερη που έγινε ποτέ στην πόλη (φωτογραφία Reuters/Lucas Jackson)

Το οικονομικό και επιχειρηματικό κίνητρο για την ένταξη των ΛΟΑΤΚΙ+ είναι ξεκάθαρο, λένε οι ειδικοί, αλλά χρειάζεται περισσότερη έρευνα, καθώς πολλές χώρες με κατασταλτικούς νόμους δεν έχουν σταθερά δεδομένα γι’ αυτές τις κοινότητες.

Από την πλευρά της, η Ρίκι Νέιθανσον έλαβε άσυλο στις ΗΠΑ το 2019. Την ίδια χρονιά, ένα δικαστήριο στη Ζιμπάμπουε έκρινε υπέρ της για την παράνομη σύλληψή της, επιδικάζοντάς της 400.000 δολάρια Ζιμπάμπουε (περίπου 1.100 δολάρια τότε).

Λέει ότι είναι δύσκολο να μην μπορεί να επιστρέψει στην πατρίδα της και να επισκεφτεί την οικογένεια και τους φίλους της. Αλλά τελικά, επισημαίνει, αυτό είναι μια απώλεια για τη Ζιμπάμπουε.

Η μελέτη της Wells Fargo

Στις ΗΠΑ, οι πολιτείες με υψηλότερες συγκεντρώσεις ανθρώπων που προσδιορίζονται ως λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι ή τρανς είχαν υψηλότερα ποσοστά οικονομικής ανάπτυξης, σύμφωνα με μελέτη της Wells Fargo.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις αρχές του περασμένου Ιουνίου προς τιμή του Μήνα Υπερηφάνειας, εξέτασε το ακαθάριστο προϊόν (GSP) των 50 πολιτειών και της Ουάσιγκτον μεταξύ 2010 και 2019. Στη συνέχεια, οι ερευνητές στάθμισαν αυτές τις πληροφορίες έναντι του πληθυσμού ΛΟΑΤΚΙ+ που εντοπίστηκε το 2012.

Ωστόσο, ο αριθμός των ενηλίκων στις ΗΠΑ που αναγνωρίζονται ως μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας έχει αυξηθεί από το 2012. Μια δημοσκόπηση της Gallup διαπίστωσε ότι το 2012 μόνο το 3,5% του συνολικού πληθυσμού των ΗΠΑ αναγνωρίστηκε ως ΛΟΑΤΚΙ+, αλλά αυτός ο αριθμός έχει υπερδιπλασιαστεί κατά την τελευταία δεκαετία. Μια άλλη δημοσκόπηση της Gallup διαπίστωσε ότι το 7,1% των ενηλίκων αναγνωρίστηκαν ως ΛΟΑΤΚΙ+ το 2022.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι πολιτείες με πληθυσμό ΛΟΑΤΚΙ+ υψηλότερο του μέσου όρου ανέφεραν επίσης υψηλότερα GSP. Πολλοί παράγοντες συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη ενός κράτους όπως τα ποσοστά ανεργίας, ο διάμεσος μισθός και οι εταιρικοί φορολογικοί συντελεστές, αναγνωρίζει η ανάλυση.

Τα ποσοστά ανά γενιά

Αλλά σημειώνει ότι μετά τον έλεγχο αυτών των διαφορετικών παραγόντων, η Wells Fargo διαπίστωσε επίσης μια θετική σχέση μεταξύ των υψηλότερων ΛΟΑΤΚΙ+ πληθυσμών και της υψηλότερης οικονομικής ανάπτυξης.

Η ανάλυση αναγνώρισε ακόμη ότι τα μέλη της κοινότητας τείνουν να είναι νεότερα και πιο μορφωμένα από τον μέσο ενήλικα των ΗΠΑ. Και πάλι οι ερευνητές διαπίστωσαν μια σχέση μεταξύ ενός μεγαλύτερου ποσοστού ΛΟΑΤΚΙ+ πληθυσμού και μεγαλύτερης οικονομικής ανάπτυξης.

Το 2021, περίπου το 20% των ενηλίκων της Γενιάς Ζ — ή των ατόμων που γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2003 — προσδιορίστηκαν ως ΛΟΑΤΚΙ+.

Εταιρείες που συμμετέχουν στην καμπάνια LGBT Great Careers για την προσέλκυση ταλέντων από μέλη υποεκπροσωπούμενων κοινωνικών υποβάθρων

Στο μεταξύ, το 10,5% των Millennials, το 4,2% της Generation X και το 2,6% των Baby Boomers προσδιορίζονται ως λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι ή τρανς, σύμφωνα με την Gallup.

Η μελέτη διαπιστώνει ότι ένας μεγαλύτερος από τον μέσο ΛΟΑΤΚΙ+ πληθυσμό φαίνεται να βελτιώνει την οικονομική ανάπτυξη, και χαρακτηρίζει τη σύνδεση «αξιοσημείωτη». «Προς το παρόν, αφήνουμε στη μελλοντική έρευνα να προσδιορίσει την ακριβή σχέση μεταξύ αυτών των δύο μεταβλητών», υπογραμμίζει.

«Η θετική ώθηση» από τον γάμο

Αναφερόμενη, η Λι Μπέιντγκετ, στον γάμο ομόφυλων ζευγαριών, επισημαίνει, ότι «πάνω από μια δεκαετία έρευνας από εμένα και άλλους οικονομολόγους και ανάλυσης από το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου υπό τη διεύθυνση του Douglas Holtz-Eakin υποδηλώνει (…) ότι οι κρατικοί και ομοσπονδιακοί προϋπολογισμοί θα δεχτούν πραγματικά θετική ώθηση εάν επιτραπεί στα ομόφυλα ζευγάρια να παντρευτούν».

Πέρα από την αύξηση των φορολογικών εσόδων εξαιτίας του «πέναλτι των εγγάμων» (σ.σ. πληρώνουν περισσότερους φόρους από τους άγαμους), η ίδια τονίζει ότι «η κυβέρνηση θα έπρεπε να δώσει προτεραιότητα στη νομιμοποίηση των γάμων ομοφύλων για τον εξής λόγο: εκατοντάδες χιλιάδες ενθουσιασμένα ζευγάρια θα άρχιζαν να σχεδιάζουν γάμους, αποφέροντας τουλάχιστον 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου, σε δαπάνες για λουλούδια, τούρτες, συγκροτήματα, γεύματα, φωτογράφους, ξενοδοχεία, γαμήλιο τουρισμό γενικότερα, κοστούμια και φορέματα (για να μην αναφέρουμε τις μιας χρήσης τουαλέτες για τα πρόσωπα που πλαισιώνουν το ζευγάρι – γονείς, κουμπάροι, παράνυφοι κ.ά.).

»Και φυσικά όλες αυτές οι αγορές αποφέρουν εκατομμύρια έσοδα από φόρους επί των πωλήσεων για τις πολιτείες και τις τοπικές κυβερνήσεις».

Αίτημα των μεγάλων εταιρειών

Αυτά τα αρκετά προφανή δημοσιονομικά οφέλη απλώς αγγίζουν την επιφάνεια του τι μπορεί να κερδίσει η οικονομία μας, τονίζει η Λι Μπέιντγκετ. Οι μεγάλες εταιρείες, για παράδειγμα, θέλουν να επιτρέπεται στα ομόφυλα ζευγάρια να παντρεύονται επειδή πιστεύουν ότι ο γάμος τους θα είναι ωφέλιμος για τις επιχειρήσεις.

Εκατοντάδες εργοδότες μεγάλοι και μικροί, συμπεριλαμβανομένων της Google, της Apple, της Verizon, της Walt Disney, της Viacom, της Nike, της Morgan Stanley και της Microsoft, (….) υποστήριξαν ότι θέλουν να προσλάβουν και να διατηρήσουν τους πιο δημιουργικούς και παραγωγικούς εργαζόμενους για να κάνουν τις επιχειρήσεις τους ανταγωνιστικές, και σ’ αυτόν τον σχεδιασμό περιλαμβάνονται λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι και τρανς (ΛΟΑΤΚΙ+) εργαζόμενοι.

Θέλουν οι ΛΟΑΤΚΙ+ υπάλληλοί τους να μπορούν να επικεντρωθούν στη δουλειά τους και όχι στην αντιμετώπιση του στιγματισμού και της ανισότητας που προκαλούν προβλήματα στις οικογένειές τους.

Τα οικονομικά οφέλη του γάμου ομοφύλων μπορούν να επεκταθούν ακόμη περισσότερο. Ορισμένοι παρατηρητές, κυρίως ο γκουρού της ανταγωνιστικότητας Ρίτσαρντ Φλόριντα, υποστηρίζουν ότι οι ανεκτικές πολιτικές και τα ανεκτικά περιβάλλοντα – συμπεριλαμβανομένων των ομοφύλων – είναι απαραίτητα για την ανάδειξη δημιουργικών εργαζομένων που θα οδηγήσουν την οικονομική ανάπτυξη.

Μ’ αυτό το σκεπτικό, οι επιχειρήσεις, οι πόλεις, τα κράτη – και ίσως ακόμη και τα έθνη – που επιτρέπουν σε ζευγάρια του ίδιου φύλου να παντρεύονται θα στείλουν επίσης ένα ισχυρό μήνυμα σε κάθε εργαζόμενο ότι το ταλέντο και η δημιουργικότητά του/της θα εκτιμηθούν.

Η επιχειρηματικότητα των ομοφύλων

Σε εκτενή ανάλυσή του, το fastercapital.com επικεντρώνεται στην επιχειρηματικότητα των ομοφύλων, αναφέροντας στα συμπεράσματά του ότι «η αξιοποίηση της δυναμικής της διαφορετικότητας, ιδίως με τη συμμετοχή των ΛΟΑΤΚΙ+ επιχειρηματιών, αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης.

Eνας αυξανόμενος όγκος αποδεικτικών στοιχείων δείχνει ότι οι διακρίσεις σε βάρος των ΛΟΑΤΚΙ+ έχουν αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο στην κοινωνία, τονίζει σε έκθεσή της η Παγκόσμια Τράπεζα

»Αγκαλιάζοντας την πολυμορφία, οι επιχειρήσεις μπορούν να αξιοποιήσουν καινοτόμες ιδέες, να προσεγγίσουν μια ευρύτερη αγορά, να προσελκύσουν κορυφαία ταλέντα, να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα και να δημιουργήσουν νέες οικονομικές ευκαιρίες.

»Καθώς η κοινωνία συνεχίζει ν’ αναγνωρίζει την αξία της διαφορετικότητας, είναι σημαντικό για τις επιχειρήσεις και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον χωρίς αποκλεισμούς που υποστηρίζει και ενδυναμώνει όλους τους επιχειρηματίες, ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου τους.

»Μόνο αν ενστερνιστούμε την πολυμορφία μπορούμε ν’ απελευθερώσουμε το πλήρες δυναμικό της οικονομίας μας και να προωθήσουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη για το μέλλον».

Οι νόμοι που εισάγουν διακρίσεις εμποδίζουν το μέγεθος του εργατικού δυναμικού, την ψυχική υγεία των εργαζομένων και τον διεθνή τουρισμό. Πώς θα μπορούσαν να μην επηρεάσουν το ΑΕΠ μιας χώρας, διερωτάται η Λι Μπέιντγκετ.

Εκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας

Οι διακρίσεις σε βάρος λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανσέξουαλ και διαφυλικών (ΛΟΑΤΚΙ+) είναι μια πολύ γνωστή ιστορία, τονίζει σε έκθεσή της και η Παγκόσμια Τράπεζα.

Τα μέλη αυτής της κοινότητας γίνονται συχνά στόχοι βίας και άλλων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προκαταλήψεων και δυσκολιών στην εργασία, στον δημόσιο χώρο και στο σπίτι.

Απαιτείται δράση για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλοι – ανεξαρτήτως φυλής, φύλου, ηλικίας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου – έχουν ίσες ευκαιρίες να ζήσουν μια υγιή και ευημερούσα ζωή.

Αυτό δεν είναι μόνο δίκαιο, αλλά και οικονομικά λογικό: ένας αυξανόμενος όγκος αποδεικτικών στοιχείων δείχνει ότι οι διακρίσεις σε βάρος των ΛΟΑΤΚΙ+ έχουν αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο στην κοινωνία, τονίζεται στην έκθεση.

Πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα γνωρίζουν διακρίσεις από μικρή ηλικία – οι οποίες συχνά συνεχίζονται σε όλη τους τη ζωή και τα εμποδίζουν, τόσο κοινωνικά όσο και οικονομικά, από την κούνια μέχρι τον τάφο.

Στο σχολείο, αντιμετωπίζουν προκαταλήψεις, μισαλλοδοξία, διαχωρισμούς και βία – που διαταράσσουν την ικανότητά τους για μάθηση και οδηγούν σε ελλιπή φοίτηση και υψηλότερα ποσοστά εγκατάλειψης.

Στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Τσεχική Δημοκρατία και την Πολωνία, για παράδειγμα, ένα ποσοστό 83-95% των μαθητών έχουν γίνει μάρτυρες αρνητικών σχολίων που απευθύνονται σε συμμαθητή τους ο οποίος θεωρούνταν ΛΟΑΤΚΙ+.

Αυτά τα ίδια ζητήματα επιμένουν και στο εργατικό δυναμικό, οδηγώντας σε επαγγελματικό διαχωρισμό, λιγότερες ευκαιρίες για προαγωγή και αυξημένες πιθανότητες να χάσει κανείς τη δουλειά του. Ετούτη η ζοφερή πραγματικότητα μπορεί να οδηγήσει πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα σε μια δύσκολη πορεία ζωής καθώς και στην έλλειψη στέγης μεταξύ των νέων, τονίζει η Παγκόσμια Τράπεζα.

Τα οφέλη από την ένταξη των ΛΟΑΤΚΙ+ στη Β. Μακεδονία και τη Σερβία

Σε μια άλλη έκθεσή της τον Σεπτέμβριο του 2023 εκτιμά ότι η οικονομική ένταξη των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων θα προσθέσει στη Βόρεια Μακεδονία και στη Σερβία περίπου 360 εκατομμύρια δολάρια στο συνδυασμένο ετήσιο ΑΕΠ τους.

Οι πολιτικές που στοχεύουν στην ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης των λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανσέξουαλ και διαφυλικών (ΛΟΑΤΚΙ+) θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην οικοδόμηση πιο δίκαιων και ισότιμων κοινωνιών και να ωφελήσουν τις οικονομίες της Βόρειας Μακεδονίας και της Σερβίας, επισημαίνεται στη νέα έρευνα της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Σύμφωνα με αυτήν, το ετήσιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της Βόρειας Μακεδονίας και της Σερβίας θ’ αυξηθεί κατά μέσο όρο κατά 0,6% εάν μειωθούν τα εμπόδια εισόδου στην αγορά εργασίας για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα – που αντιμετωπίζουν διακρίσεις λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου, της έκφρασης και των χαρακτηριστικών του φύλου.

Η εξάλειψη του αποκλεισμού στη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία θα προσθέσει επιπλέον 64 εκατομμύρια δολάρια και 293 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, αντίστοιχα, στις οικονομίες τους.

«Για να φτάσουν οι χώρες στην αξιοποίηση του πλήρους αναπτυξιακού δυναμικού τους, η ένταξη είναι απαραίτητη. Η πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες και αγορές και η ευκαιρία να ζήσουν μια ζωή με αξιοπρέπεια, είναι θεμελιώδες δομικό στοιχείο μιας επιτυχημένης και βιώσιμης ανάπτυξης», δηλώνει ο Xiaoqing Yu, Διευθυντής της Παγκόσμιας Τράπεζας για τα Δυτικά Βαλκάνια.

«Οικονομικά επωφελής»

«Αυτή η έρευνα δείχνει ότι η ένταξη των ΛΟΑΤΚΙ+ δεν είναι μόνο δίκαιη, αλλά και οικονομικά επωφελής», προσθέτει. Οι νέες εκθέσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας τονίζουν ότι τόσο η Βόρεια Μακεδονία όσο και η Σερβία έχουν εφαρμόσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις που προστατεύουν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+.

Το παραπάνω γράφημα δείχνει, βάσει έρευνας που έγινε το 2020, ανά χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το ποσοστό των ατόμων που απάντησαν «Πάντα» όταν ρωτήθηκαν εάν «Αποφεύγετε να κρατιέστε χέρι χέρι δημόσια με σύντροφο του ιδίου φύλου από φόβο μήπως δεχθείτε επίθεση, απειλή ή παρενόχληση;»

Ωστόσο, συνεχίζουν ν’ αντιμετωπίζουν διακρίσεις και αποκλεισμό, με τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στη Σερβία το πιο πιθανό να είναι οικονομικά λιγότερο ευκατάστατα από τον γενικό πληθυσμό και ένας στους επτά ΛΟΑΤΚΙ+ στη Βόρεια Μακεδονία να συνεχίζει ν’ αντιμετωπίζει διακρίσεις στον χώρο εργασίας σε προσλήψεις, επαγγελματική ανέλιξη και απολύσεις.

«Οι εκθέσεις υποδηλώνουν ότι η μείωση του στιγματισμού και των διακρίσεων σε βάρος τους μπορεί να έχει σημαντικό, θετικό, αντίκτυπο στην οικονομία», λέει ο Clifton Cortez, παγκόσμιος σύμβουλος Σεξουαλικού Προσανατολισμού και Ταυτότητας Φύλου της Παγκόσμιας Τράπεζας.

«Αυτό θ’ απαιτούσε την εφαρμογή των υφιστάμενων νόμων κατά των διακρίσεων και την περαιτέρω ενίσχυσή τους σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η απασχόληση και η υγεία», επισημαίνει.

Στις εκθέσεις σημειώνεται, επίσης, ότι η ενίσχυση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ απαιτεί δράση για την εφαρμογή βασικών μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν ως μέρος της διαδικασίας ένταξης των δύο χωρών στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Επιπλέον, τονίζουν ότι η αποτελεσματικότερη εφαρμογή των υφιστάμενων νόμων θα μπορούσε να προστατεύσει καλύτερα τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ στην αγορά εργασίας, έτσι ώστε να προσελκύονται και να προσλαμβάνονται τα καλύτερα δυνατά ταλέντα χωρίς αποκλεισμούς.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, η ομοφυλοφιλία αποποινικοποιήθηκε το 1956, σχετικά νωρίς σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνα του FRA, το 48% των ΛΟΑΤΚΙ+ στην Ελλάδα έχουν αντιμετωπίσει διακρίσεις λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού.

Επίσης, σύμφωνα με άλλη έρευνα του ίδιου οργανισμού, το 43% αυτών των ατόμων στην Ελλάδα αναγκάζεται να κρύβει τη σεξουαλική του ταυτότητα στον χώρο εργασίας του ενώ υπόκειται συνολικά σε πολλές διακρίσεις και στον χώρο της εκπαίδευσης.

Τα παραπάνω ποσοστά ξεπερνούν κατά πολύ, δυστυχώς, τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Επομένως, υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης της ποιότητας ζωής και της αποδοχής των ΛΟΑΤΚΙ+.

Ποιο είναι το μυστικό για να πείσεις τον κόσμο να υποστηρίξει ένα κίνημα; Ανακαλύπτοντας πώς θα μπορούσε να επηρεάσει συνολικά την παγκόσμια οικονομία, λέει η Λι Μπέιντγκετ.

Οικονομικοί λόγοι, ανάμεσα σε άλλους, ώθησαν το σύγχρονο κίνημα ενδυνάμωσης των γυναικών. Και τώρα, προσφέρουν ένα αναδυόμενο επιχείρημα για την ένταξη των ΛΟΑΤΚΙ+: Η άνιση μεταχείρισή τους, όπως αποδεικνύεται, μπορεί να προκαλέσει οικονομική ζημιά, οδηγώντας σε χαμηλότερη οικονομική απόδοση για άτομα, επιχειρήσεις, ακόμη και χώρες.

Και από την άλλη πλευρά, οι πολιτικές χωρίς αποκλεισμούς μπορούν να ενισχύσουν το ΑΕΠ μιας χώρας. Αυτό το επιχείρημα παίρνει σάρκα και οστά καθώς η αντιμετώπιση των ΛΟΑΤΚΙ+ επιδεινώνεται ή παραμένει στάσιμη σε πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο, καταλήγει η Λι Μπέιντγκετ.

Υποκρισία

Τα στοιχεία των ερευνών είναι συντριπτικά και δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για το πραγματικό κίνητρο των όψιμων δικαιωματιστών και δήθεν προοδευτικών, ιδιαίτερα του νεοφιλελεύθερου χώρου.

Τα δικαιώματα των ομοφύλων, αν πράγματι ενδιαφέρονταν γι’ αυτά, θα έπρεπε να τα είχαν κατοχυρώσει χθες και όχι να γίνονται εν έτει 2024 αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης από ανθρώπους που ξόδεψαν τη ζωή τους εφαρμόζοντας αντεργατικούς και αντιλαϊκούς νόμους.

Υπό τις διατάξεις αυτών των νόμων, άλλωστε, θα γίνει και η όποια ένταξη των ΛΟΑΤΚΙ+, που όπως αποδεικνύεται έχει για τους κυβερνώντες ως κίνητρο την οικονομία και όχι τα δικαιώματα.