«Τι κάνει αυτός ο ουρανοξύστης εδώ;»

Η λέξη «ουρανοξύστης» συνοδεύεται από πολλούς ορισμούς, αλλά ένας εξαιρετικά ευφυής βρίσκεται στο βιβλίο και το podcast «The 99% Invisible» των Roman Mars και Kurt Kohlstedt.

Τον περιγράφουν ως «μια μηχανή που έχει σχεδιαστεί για να μετατρέπει τη γη σε χρήμα». Καθώς οι πόλεις άρχισαν να επεκτείνονται, η κατακόρυφη ανάπτυξη τους καθοριζόταν από οικονομικούς παράγοντες. Η κλιμάκωση τέτοιων «υψών» απαιτούσε αξιοσημείωτες τεχνολογικές εξελίξεις, και είμαστε τυχεροί που ο κ. Elisha Otis εφηύρε ασφαλείς ανελκυστήρες το 1854.

Σύμφωνα με τον Kimmelman, το 1931, με ένα δολάριο είχατε πρόσβαση στο παρατηρητήριο του Empire State Building, το οποίο σας παρείχε μια θεϊκή θέα της Νέας Υόρκης

Το «ταξίδι» προς τους ουρανούς που ξεκίνησε στο Σικάγο πριν από τόσα χρόνια συνεχίζεται ακόμη δυναμικά.

Empire State Building: Το σύμβολο της Νέας Υόρκης

Ο κριτικός αρχιτεκτονικής των New York Times Michael Kimmelman δημοσίευσε τον Οκτώβριο του 2023 ένα μακροσκελές άρθρο με τίτλο «Όταν ο ουρανοξύστης που μισείς εμποδίζει τον ουρανοξύστη που αγαπάς».

Η Berman πιστεύει ότι η διαφύλαξη αυτής της οπτικής γραμμής είναι εξίσου σημαντική με την προστασία ενός ιστορικού μνημείου

Αναφερόταν στο Empire State Building, έναν αξιοσημείωτο και πελώριο πύργο που αγκαλιάστηκε από τους Νεοϋορκέζους το 1931, όταν έγινε το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο, συμβολίζοντας τον θρίαμβο πάνω στη Μεγάλη Ύφεση. Στέγασε υπαλλήλους γραφείων, εργάτες ενδυμάτων, τραπεζίτες και εμπόρους διαμαντιών.

Μέχρι πρόσφατα, όταν έφευγες από το Flatiron Building και περπατούσες στην πλατεία Μάντισον κοντά στην 5η Λεωφόρο, αντίκριζες το Empire State Building. Τώρα, αν κατευθυνθείτε προς τη βορειοδυτική γωνία του πάρκου, το μόνο που μπορείτε να δείτε είναι ένας αδιάφορος ουρανοξύστης που εμποδίζει τη θέα του κτιρίου που αποτελεί το σύμβολο της Νέας Υόρκης.

Ο ανεπανάληπτος «ορίζοντας» της Νέας Υόρκης καταλαμβάνεται πλέον από διαμερίσματα για δισεκατομμυριούχους, τα οποία αντικατοπτρίζουν το αυξανόμενο εισοδηματικό χάσμα της πόλης και την εκτίναξη του κόστους στέγασης στα ύψη

Σύμφωνα με τον Kimmelman, το 1931, με ένα δολάριο είχατε πρόσβαση στο παρατηρητήριο του Empire State Building, το οποίο σας παρείχε μια θεϊκή θέα της Νέας Υόρκης.

Minoru Yamasaki, ένας αρχιτέκτονας που φοβόταν τα ύψη

Το Empire State Building συνέδεε τους Νεοϋορκέζους με τον διαρκώς εξελισσόμενο ορίζοντα της πόλης τους, όπως η γέφυρα του Μπρούκλιν τη διαμόρφωσε το 1883. Ο Kimmelman εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι μια επίσκεψη στα κορυφαία παρατηρητήρια του κτιρίου θα σας κοστίζει πλέον 79 δολάρια, μόνο και μόνο για να μπορέσετε να δείτε έναν νέο πύργο πολυτελών κατοικιών ύψους 260 μέτρων (860 πόδια). Είναι αυτό πρόοδος; Θα πρέπει η Νέα Υόρκη να εξετάσει το ενδεχόμενο να ελέγξει τον ουρανό της;

Η Miriam Berman, συγγραφέας του Madison Square: The Park and Its Celebrated Landmarks, η οποία είναι επίσης συντηρήτρια και ξεναγός και της αρέσει να παροτρύνει τους ταξιδιώτες να εκτιμήσουν την οπτική σύνδεση μεταξύ του Flatiron Building και του Empire State Building στην απέναντι πλευρά της Fifth Avenue. Η Berman πιστεύει ότι η διαφύλαξη αυτής της οπτικής γραμμής είναι εξίσου σημαντική με την προστασία ενός ιστορικού μνημείου.

Το Empire State Building έχει χάσει την αίγλη του εξαιτίας «μιας υπερμεγέθους απόλαυσης για τους εκατομμυριούχους που υψώνεται από την 29η οδό», λέει ο Kimmelman. Αναπολεί τον τρόπο με τον οποίο συνήθιζε να βγαίνει από το μετρό και να κοιτάζει προς τα πάνω τους εμβληματικούς ουρανοξύστες της πόλης για να προσανατολιστεί. Θυμάται ακόμη και τους Δίδυμους Πύργους που σχεδίασε ο Minoru Yamasaki, ένας αρχιτέκτονας που φοβόταν τα ύψη.

«Δεν πρόκειται να το αγοράσω»

Ο ανεπανάληπτος «ορίζοντας» της Νέας Υόρκης καταλαμβάνεται πλέον από διαμερίσματα για δισεκατομμυριούχους, τα οποία αντικατοπτρίζουν το αυξανόμενο εισοδηματικό χάσμα της πόλης και την εκτίναξη του κόστους στέγασης στα ύψη, γράφει ο Kimmelman.

Το λεπτό σαν μολύβι νέο κτίριο στην 262 Fifth Avenue που χαλάει τη θέα του Empire State Building σχεδιάστηκε από το ρωσικό αρχιτεκτονικό γραφείο Meganom. Σύμφωνα με το περιοδικό Crain’s, θα έχει 56 ορόφους αλλά μόνο 26 (τεράστια) διαμερίσματα.

Ευτυχώς, το Empire State Building είναι ορατό σε όλο του το μεγαλείο από την 28η οδό, γεγονός που μας θυμίζει αυτό που είπε η Fran Lebowitz για τους ουρανοξύστες της πόλης στο ντοκιμαντέρ της, Pretend It’s a City. «Το εντυπωσιακό με το Chrysler Building είναι όλες οι μικρές λεπτομέρειες και το πόσο όμορφο είναι. Νομίζω ότι είναι προς πώληση. Δεν πρόκειται να το αγοράσω ή κάτι τέτοιο, αλλά για μένα είναι το τέλειο μέγεθος για ένα σπίτι ενός ατόμου».

Με πληροφορίες από: El Pais | Κεντρικό Gif θέματος: Tenor