Μήπως πάσχετε από το σύνδρομο της «τέλειας στιγμής»;

Την 1η Ιανουαρίου, πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δίστασαν να ανοίξουν το Instagram. Φοβήθηκαν ότι θα βομβαρδιζόταν από εικόνες τέλειων πρωτοχρονιάτικων πάρτι με πλούσιους προϋπολογισμούς και ελκυστικούς, διασκεδαστικούς φίλους.

Η κατάδυση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εκείνη την ημέρα σήμαινε ότι διακινδύνευαν ένα είδος αναδρομικού FOMO που θα επισκίαζε τις δικές τους χλωμές γιορτές, παρασύροντας τις αναμνήσεις σαν τσουνάμι. Ακόμα και όσοι δεν συνδέθηκαν ποτέ, ένιωσαν έντονο αίσθημα δυσαρέσκειας και θλίψης.

Όσοι μπορούν να ταυτιστούν με αυτή την ιστορία μπορεί να βιώνουν το σύνδρομο της «Τέλειας Στιγμής». Είναι μια δημοφιλής έννοια στις μέρες μας που προσπαθεί να συλλάβει το αίσθημα της απογοήτευσης όταν οι εμπειρίες της ζωής μας – γεγονότα, πάρτι, διακοπές – δεν ανταποκρίνονται στις υψηλές προσδοκίες μας.

Οι άλλοι περνούν καλύτερα

Όσοι πάσχουν από αυτό το σύνδρομο τείνουν να εστιάζουν σε αρνητικές λεπτομέρειες, όπως κεριά τούρτας που δεν ανάβουν, συννεφιασμένους ουρανούς και αδύναμες διακοσμήσεις πάρτι. Ως αποτέλεσμα, συχνά αισθάνονται δυσαρεστημένοι και δυσκολεύονται να απολαύσουν τη στιγμή.

«Πιστεύω ότι το σύνδρομο της «τέλειας στιγμής» σχετίζεται με διάφορους παράγοντες, αλλά ο κυριότερος είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που μας βομβαρδίζουν με εικόνες από όμορφα μέρη, αξιοζήλευτες στιγμές και συναισθηματικά έντονες εμπειρίες», δήλωσε η Bárbara Tovar, ψυχολόγος με ειδίκευση στο άγχος και το στρες.

«Αυτές οι αναρτήσεις που βλέπουμε ξανά και ξανά μας δείχνουν μια πραγματικότητα (ή μια υποτιθέμενη πραγματικότητα) που είναι πολύ διαφορετική από τη δική μας. Αυτό μας κάνει να θέλουμε να ζήσουμε τις ζωές που βλέπουμε σε αυτές τις εικόνες».

Σε περιόδους όπως αυτή, η σύγκριση αναφέρεται συχνά ως σημαντική απειλή για την ψυχική ευεξία. Είναι σχεδόν αδύνατο να μείνει κανείς ανεπηρέαστος από τις φαινομενικά τέλειες ζωές που απεικονίζονται στο Instagram και το TikTok. Σε σύγκριση, η δική μας ζωή μπορεί να φαίνεται βαρετή και κενή

Δείτε ένα βίντεο για το άγχος που προκαλούν τα σόσιαλ μίντια 

Εμείς γιατί δε ζούμε έτσι;

Σε περιόδους όπως αυτή, η σύγκριση αναφέρεται συχνά ως σημαντική απειλή για την ψυχική ευεξία. Είναι σχεδόν αδύνατο να μείνει κανείς ανεπηρέαστος από τις φαινομενικά τέλειες ζωές που απεικονίζονται στο Instagram και το TikTok. Σε σύγκριση, η δική μας ζωή μπορεί να φαίνεται βαρετή και κενή.

«Αυτό συμβαίνει επειδή στον πολιτισμό μας, τείνουμε να συνδέουμε την ευτυχία με εξωτερικά πράγματα και όχι με εσωτερικά πράγματα, όπως το να νιώθουμε ότι μας αγαπούν, να γελάμε ή απλά να είμαστε σε ειρήνη με τον εαυτό μας», δήλωσε η Tovar.

«Νομίζω ότι αυτό το πρόβλημα συνδέεται στενά με αυτό που ο οικογενειακός θεραπευτής Juan Luis Linares αποκαλεί «όλα είναι μια χαρά»», δήλωσε η ψυχολόγος Laura Esquinas. «Πρόκειται για οικογένειες που, ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες, προσπαθούν να προβάλλουν μια εικόνα ευτυχίας και ευημερίας. Είναι η ιδέα του “μην βγάζεις τα άπλυτά σου στη φόρα”. Γι’ αυτό πιστεύω ότι αυτή η ιδέα συνδέεται στενά με την πεποίθηση ότι η ευτυχία προέρχεται από εξωτερικές πηγές, ότι η εξωτερική ευημερία είναι εφικτή και ότι είναι δυνατόν να αισθάνεσαι υπέροχα όλη την ώρα».

«Αυτό συμβαίνει επειδή στον πολιτισμό μας, τείνουμε να συνδέουμε την ευτυχία με εξωτερικά πράγματα και όχι με εσωτερικά πράγματα, όπως το να νιώθουμε ότι μας αγαπούν, να γελάμε ή απλά να είμαστε σε ειρήνη με τον εαυτό μας»

Οι επιπτώσεις του συνδρόμου της «τέλειας στιγμής»

Η Esquinas λέει ότι η επίμονη απογοήτευση επηρεάζει την ψυχική υγεία όσων αισθάνονται έτσι. «Συχνά, κατηγορούν τον εαυτό τους επειδή δεν έχουν την τέλεια ζωή που επιθυμούν. Όταν συμβαίνει αυτό, το κυνήγι της τέλειας στιγμής γεννά αισθήματα κατωτερότητας που μπορεί να οδηγήσουν σε αυτοτραυματισμό».

«Μπορούν επίσης να εμφανιστούν προβλήματα χρόνιου στρες», δήλωσε η Tovar. «Σας κάνει να αισθάνεστε κουρασμένοι και ανισόρροποι ή ότι πρέπει να συνδεθείτε με ανθρώπους για περισσότερη κοινωνική αλληλεπίδραση». Ο Tovar λέει ότι αυτό το σύνδρομο είναι ένα είδος «εργοστασίου απαισιοδοξίας», αφού δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο στον οποίο το μυαλό μας συνηθίζει στην αρνητικότητα επειδή δεν βιώνουμε ποτέ την ανέφικτη τέλεια στιγμή.

Πώς να το αντιμετωπίσετε

«Για να ξεπεράσετε αυτό το συναίσθημα, ξεκινήστε μειώνοντας τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η συνεχής έκθεση σε τέλειες καταστάσεις ενισχύει την αίσθηση του κενού», δήλωσε η Tovar. «Θα ενθάρρυνα τους ανθρώπους να αναπτύξουν καθημερινές συνήθειες που ικανοποιούν την ανάγκη τους για ξεκούραση, αναψυχή, γέλιο και παιχνίδι. Επιπλέον, στρατηγικές ψυχικής υγείας όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός και ο αθλητισμός μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση μιας θετικής διάθεσης ανεξάρτητα από εξωτερικούς παράγοντες».

Πολλές μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μιας από το Πανεπιστήμιο της Γιούτα, επιβεβαιώνουν ότι η εξάσκηση της ενσυνειδητότητας μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε καλύτερα αυτές τις αισθήσεις.

Εστιάζοντας στο παρόν, μπορούμε να το εκτιμήσουμε χωρίς να μένουμε στο τι θα μπορούσε να έχει γίνει.

Η τελειότητα δεν είναι ρεαλιστική

«Η ενσυνειδητότητα μας βοηθά να εστιάσουμε στο πώς νιώθουμε γι’ αυτό που κάνουμε αυτή τη στιγμή, είτε πρόκειται για φαγητό, είτε για ντους, είτε για φιλί. Έχει να κάνει με το να βρισκόμαστε στη στιγμή αντί να φαντασιωνόμαστε», δήλωσε η Tovar.

Για τη Laura Esquinas, «Για να επωφεληθούμε από την ενσυνειδητότητα, πρέπει να αλλάξουμε τις πεποιθήσεις μας και να εσωτερικεύσουμε ότι η τελειότητα δεν υπάρχει. Οι αξέχαστες στιγμές και οι μαγικές καταστάσεις μπορούν να είναι όμορφες, ακόμα κι αν δεν είναι τέλειες. Μπορούμε να τις επηρεάσουμε δίνοντας προσοχή σε αυτό που μας αρέσει και ακολουθώντας τα πάθη μας. Αλλά κάποια πράγματα είναι απλά πέρα από τον έλεγχό μας. Η ενσυνειδητότητα βοηθά στη διαχείριση των προσδοκιών, έχοντας επίγνωση κάθε βήματος και κάθε στιγμής. Δεδομένου ότι η τελειότητα δεν είναι ρεαλιστική, η ενσυνειδητότητα είναι πολύτιμη όταν αισθάνεστε απογοητευμένοι από κάτι απροσδόκητο».

Για να ελέγξετε το σύνδρομο της «τέλειας στιγμής», η Esquinas είπε: «Αντί να εστιάζετε στο αποτέλεσμα ή στο μέλλον, δώστε προσοχή σε αυτό που πραγματικά θέλετε να κάνετε ή σας αρέσει να κάνετε. Η ιδέα είναι να ενεργείτε με βάση τις δικές σας επιθυμίες και ανάγκες και να εστιάζετε εκεί την προσοχή σας».

Να ένας ενδιαφέρον στόχος για το 2024.

*Με στοιχεία από elpais.com