Την επιστροφή σε αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες ανοίγει η πολιτική συμφωνία των κρατών μελών της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τις πρώτες πρωινές ώρες για τη μεταρρύθμιση της νέας οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δεδομένων των στενών χρονικών περιθωρίων, το ΕΚ και τα κράτη-μέλη κατέληξαν σε συμφωνία μετά από 16 ώρες διαπραγματεύσεων. Το κείμενο της συμφωνίας θα πρέπει να ψηφιστεί στην Ολομέλεια του ΕΚ στο Στρασβούργο πριν τη λήξη της νομοθετικής περιόδου τον Απρίλη του 2024.

Η συμφωνία που επιτεύχθηκε χθες το βράδυ θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τους νέους κανόνες φέτος για τους προϋπολογισμούς τους για το 2025.

Ο κύριος στόχος της μεταρρύθμισης είναι να διασφαλίσει υγιή και βιώσιμα δημόσια οικονομικά, προάγοντας παράλληλα τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη σε όλα τα κράτη μέλη μέσω μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων.

Όπως αναφέρει η βελγική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ «οι νέοι κανόνες θα διασφαλίσουν ισορροπημένα και βιώσιμα δημόσια οικονομικά, θα ενισχύσουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις, την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε ολόκληρη την ΕΕ. Χαίρομαι που βρήκαμε μια ισορροπημένη συμφωνία που θα επιτρέψει τώρα την ταχεία εφαρμογή».

Τα βασικά στοιχεία της προσωρινής συμφωνίας

Το Συμβούλιο (κράτη-μέλη) και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν να διατηρήσουν τον γενικό στόχο της μεταρρύθμισης για μείωση των δεικτών χρέους και των ελλειμμάτων με σταδιακό, ρεαλιστικό, διατηρήσιμο και φιλικό προς την ανάπτυξη τρόπο, προστατεύοντας παράλληλα τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς, όπως η ψηφιακή και η πράσινη μετάβαση, οι αμυντικές επενδύσεις και η ενίσχυση της κοινωνικής και οικονομικής ανθεκτικότητας.

Η συμφωνία διατηρεί την υποχρέωση των κρατών μελών να υποβάλλουν εθνικά μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά διαρθρωτικά σχέδια (τετραετή σχέδια προσαρμογής, με δυνατότητα επέκτασής τους σε επτά έτη, με αντάλλαγμα μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις).

Η Επιτροπή θα προβλέπει μια καθορισμένη δημοσιονομική τροχιά («τροχιά αναφοράς») για κάθε χώρα ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψη τη βιωσιμότητα του χρέους, π.χ. για τα κράτη μέλη όπου το δημόσιο χρέος υπερβαίνει το 60% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) ή όπου το δημόσιο έλλειμμα υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ. Η τροχιά αναφοράς δείχνει πώς τα κράτη μέλη μπορούν να διασφαλίσουν ότι μέχρι το τέλος μιας περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής, το δημόσιο χρέος βρίσκεται σε εύλογη πτωτική τροχιά ή παραμένει σε συνετά επίπεδα μεσοπρόθεσμα. Η προσωρινή συμφωνία προβλέπει έναν προαιρετικό διάλογο μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής εκ των προτέρων.

Βάσει της συμφωνίας, προβλέπονται δύο διασφαλίσεις με τις οποίες πρέπει να συμμορφώνονται τα κράτη-μέλη: τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους για τη μείωση των επιπέδων του χρέους και τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας του ελλείμματος για την παροχή περιθωρίου ασφαλείας κάτω από το όριο ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ, προκειμένου να δημιουργηθούν δημοσιονομικά αποθέματα ασφαλείας.

Με βάση την τροχιά αναφοράς, τα κράτη μέλη θα ενσωματώνουν την πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής στα εθνικά τους μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά διαρθρωτικά σχέδια. Τα εθνικά σχέδια δημοσιονομικής προσαρμογής, συμπεριλαμβανομένων των καθαρών πορειών δαπανών, πρέπει να εγκριθούν από το Συμβούλιο. Η συμφωνία προβλέπει ότι ένας λογαριασμός ελέγχου θα καταγράφει αποκλίσεις από τις διαδρομές καθαρών δαπανών για κάθε χώρα.

Η σημερινή προσωρινή πολιτική συμφωνία για το προληπτικό σκέλος του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης υπόκειται σε έγκριση από το Συμβούλιο στην επιτροπή των μόνιμων αντιπροσώπων και από την επιτροπή οικονομικών υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πριν από την επίσημη ψηφοφορία τόσο στο Συμβούλιο όσο και στο Κοινοβούλιο. Ο κανονισμός για το διορθωτικό σκέλος και η οδηγία για τις απαιτήσεις για τα δημοσιονομικά πλαίσια των κρατών μελών απαιτούν μόνο τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Headlines