Οι Τοσοδούληδες – Συστάσεις με τα μικρότερα πλάσματα του κόσμου

Από τον νανοχαμαιλέοντα της Μαδαγασκάρης μέχρι το πουλί που έχει το μπόι μελισσας, τα πιο μικρόσωμα είδη συχνά επισκιάζονται από τους μεγαλύτερους, πιο φωτογενείς συγγενείς τους.

Κι όμως, αυτά τα πλάσματα που φέρνουν τη ζωή στα άκρα συναρπάζουν τους ζωολόγους.

Τον 19^ο αιώνα, το ερώτημα του σωματικού μεγέθους εξετάστηκε από τον γερμανό φυσιοδίφη Κρίστιαν Μπέργκμαν, ο οποίος διερωτήθηκε γιατί κάποια ζώα έχουν ασυνήθιστα μικρό μέγεθος.

Η απάντηση που βρήκε παραμένει σήμερα γενικός κανόνας της βιολογίας: όσο ψυχρότερο είναι το περιβάλλον όπου ζει ένα θερμόαιμο ζώο, τόσο μεγαλύτερο το σωματικό του μέγεθος.

«Ο Μπέργκμαν επισήμανε ότι τα πιο μικρόσωμα είδη τείνουν να ζουν σε θερμότερα κλίμακα. Η τάση αυτή έχει να κάνει με την επιφάνεια σε σχέση με τον όγκο: τα μικρότερα είδη χάνουν θερμότερα ταχύτερα και πασχίζουν να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματός τους όταν κάνει πολύ κρύο» είπε στον Guardian ο δρ Σάιμον Λόουντερ, επιμελητής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.

Η βρετανική εφημερίδα ζήτησε τη γνώμη διαφόρων ειδικών για τα μικρότερα πλάσματα της κατηγορίας του.

Το μικρότερο ερπετό: Νανοχαμαιλέοντας Brookesia nana, Μαδαγασκάρη

Πηγή: Glaw, F., Köhler, J., Hawlitschek, O. et al.

Είδος που ανακαλύφθηκε μόλις το 2021, το μικρότερο γνωστό ερπετό του κόσμου κρέμεται στο χείλος της εξαφάνισης λόγω της αποδάσωσης. Τα θηλυκά πλησιάζουν σε μήκος τα 3 εκατοστά, ενώ τα αρσενικά δεν υπερβαίνουν τα 2.

Το απομονωμένο νησί της Μαδαγασκάρη φιλοξενεί μια ποικιλία ασυνήθιστα μικρών ζώων, ανάμεσά τος ο μικροκήβος της Βέρθας (Microcebus berthae), ο μικρότερος λεμούριος και το μικρότερο πρωτεύον θηλαστικό του κόσμου.

Το μικρότερο πτηνό: Κολίμπρι Mellisuga helenae, Κούβα

Πηγή: Charles J. Sharp

Κάτοικος πυκνών δασών στην Κούβα, αυτό το πτηνό ζυγίζει όσο ένας συνδετήρας και δεν ξεπερνά σε μήκος τα 6 εκατοστά. Ανοιγοκλείνει τα φτερά του 80 φορές το δευτερόλεπτο και γεννά αβγά σε μέγεθος κόκκο καφέ.

«Ο πληθυσμός του εκτιμάται ότι μειώνεται κατά 20-29% ανά δεκαετία λόγω της απώλειας και υποβάθμισης δασών, και έχει ήδη εξαφανιστεί από πολλές περιοχές όπου ήταν κάποτε κοινό» είπε ο δρ Ίαν Μπέρφιλντ της ορνιθολογικής εταιρείας BirdLife International.

«Όπως άλλα κολιμπρί, τρέφεται με νέκταρ από μια ποικιλία λουλουδιών και παίζει σημαντικό οικολογικό ρόλο ως επικονιαστής, κάτι που σημαίνει ότι η μείωσή του είναι διπλά ανησυχητική» επισήμανε.

Το μικρότερο έντομο: Παρασιτική σφήκα Dicopomorpha echmepterygis, ΗΠΑ

Πηγή: John T. Huber, John S. Noyes, J. Read – Huber J, Noyes J

Αυτό το έντομο είναι μικρότερο από κάποιους μονοκύτταρους οργανισμούς. Με μήκος 0,139 χιλιοστά, η παρασιτική σφήκα περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της μέσα στο σώμα του ξενιστή της, ένα είδος ψείρας του ξύλου.

Τα θηλυκά γεννούν τα αβγά τους μέσα στα αβγά της ψείρας, εξήγγσε ο δρ Γκάβιν Μπρόουντ, επιμελητής Εντομολογίας στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.

«Μία θηλυκή σφήκα θα αναπτυχθεί μέσα στο αβγό του ξενιστή και θα φάει το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου του. Συνοδεύεται από ένα έως τρία αρσενικά, τα οποία δεν έχουν φτερά, έχουν υποτυπώδες κεφάλι και είναι γενικά απλοποιημένα, δεδομένου ότι δεν βγαίνουν ποτέ από το αβγό: βρίσκονται εκεί μόνο για να γονιμοποιήσουν το θηλυκό».

Το μικρότερο αμφίβιο: Βάτραχος Paedophryne amauensis, Παπούα Νέα Γουινέα

Πηγή: Christopher Austin/Louisiana State University

Μικρότερο από κέρμα, το αμφίβιο αυτό γεννιέται με πόδια, αντί ως γυρίνος όπως άλλοι βάτραχοι.

Είδος που ανακαλύφθηκε το 2012, το βατράχι ζει ανάμεσα στα πεσμένα φύλλα στο έδαφος της ζούγκλας και τρέφεται με μικρά αρθρόποδα.

«Αυτός ο τρόπος ζωής είναι συνηθισμένος στα πιο μικρόσωμα είδη βατράχου, κάτι που αναδεικνύει τον ζωτικό ρόλο που παίζουν οι μικροβιότοποι των πεσμένων φύλλων στην επιβίωση αυτών των μικροσκοπικών αμφιβίων» σχολίασε ο δρ Τζεφ Στρέιτσερ, επιμελητής Ερπετολογίας στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.

Τα μικρότερα θηλαστικά: Μια μυγαλή και μια νυχτερίδα

Πηγή: Wikimedia Commons

Οι δύο επικρατέστεροι για τον τίτλο του μικρότερου θηλαστικού δείχνουν να ισοψηφούν. Η νανομυγαλή Suncus etruscus, η οποία απαντά σε τμήμα της Αφρικής και της Ευρασίας, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, έχει μέσο βάρος 1,2-2,7 γραμμαρίων. Είναι μοναχικό, νυκτόβιο ζώο που τρέφεται με μικρά ασπόνδυλα, ανέφερε η Πόλα Τζένκινς, επιμελήτρια Θηλαστικών στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.

Πηγή: Ada Chornelia / University of Hong Kong

Ο έτερος υποψήφιος είναι η νυχτερίδα Craseonycteris thonglongyai, η οποία ζει μόνο σε δύο περιοχές της Ταϊλάνδης και της Μιανμάρ. Έχει βάρος γύρω στα 2 γραμμάρια με άνοιγμα φτερών έως 14,5 εκατοστά.

Το μικρότερο ανθοφόρο φυτό: Wolffia globosa, Ασία

Πηγή: Andrey Zharkikh / CC BY 2.0 DEED

Παρά το μέγεθός του, αυτό το υδρόβιο φυτό αναπτύσσεται εξαιρετικά γρήγορα και μπορεί να καταλάβει ολόκληρες λίμνες. Δεν έχει φύλλα, ρίζες και βλαστούς, παράγει όμως τους μικρότερους καρπούς του κόσμου, οι οποίοι είναι μάλιστα ιδιαίτερα θρεπτικοί.

«Παρά το μέγεθός του, το Wolffia ανήκει στην ίδια οικογένεια φυτών με το άρο Amorphophallus titanum, αγγειόσπερμο που παράγει τη μεγαλύτερη ταξιανθία του κόσμου», επισήμανε ο Τομ Πίκερινγκ των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων του Κιου στη Βρετανία.

Το μικρότερο ψάρι: Εξαρτάται ποιον θα ρωτήσεις…

Πηγή: Ted Pietsch/University of Washington

Εδώ οι απόψεις διίστανται: σύμφωνα με το Βιβλίο των Ρεκόρ Guinness, κάτοχος του ρεκόρ είναι το αρσενικό του ψαριού Photocorynus spiniceps (εικόνα πάνω), μήκους 6,2 χιλιοστών. Στην άβυσσο της Θάλασσας των Φιλιππίνων, το αρσενικό ζει ως «σεξουαλικό παράσιτο» που προσκολλάται μόνιμα στο πολύ μεγαλύτερο θηλυκό και το γονιμοποιεί διά βίου.

Πηγή: Lukas Rüber, Museum of Natural History Bern

Δεδομένου όμως ότι τα θηλυκά είναι πολύ πιο μεγαλόσωμα, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι το ρεκόρ ανήκει στο ψάρι Paedocypris progenetica (εικόνα) που ανακαλύφθηκε το 2006 στην Ινδονησία, μήκους 7,9 χιλιοστών.