«Μεταλλαγμένο» φυτό που λάμπει κάνει ντεμπούτο σε φυτώρια

Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθοκομίας, ένα γενετικά τροποποιημένο φυτό που λάμπει φτάνει σε κήπους και μπαλκόνια.

Η «πετούνια-πυγολαμπίδα», όπως ονομάζεται το προϊόν της εταιρείας Light Bio, δεν διαφέρει από άλλες πετούνιες στο φως της ημέρας. Το βράδυ, όμως, γίνεται ορατό το πρασινωπό φως που εκπέμπουν τα φύλλα και τα  άνθη της.

Η φωτεινή πετούνια εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο από το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας ως καλλωπιστικό φυτό και η πρώτη παρτίδα 50.000 φυτών θα φτάσει σε ανθοπωλεία και φυτώρια των ΗΠΑ τον Απρίλιο, αναφέρει ο δικτυακός τόπος του Nature.

Ανεξάρτητοι ειδικοί που μίλησαν στο περιοδικό δήλωσαν πως δεν βλέπουν κίνδυνο διαρροής ξένων γονιδίων στο περιβάλλον, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη πετούνια (Petunia hybrida) δεν είναι αυτοφυής στις ΗΠΑ και δεν θεωρείται χωροκατακτητικό είδος.

Παρόλα αυτά, η αδειοδότηση αφορά μόνο τις ηπειρωτικές ΗΠΑ και όχι το περιβαλλοντικά ευαίσθητο αρχιπέλαγος της Χαβάης.

Η νέα πετούνια, η οποία πωλείται στην τιμή των 29 δολαρίων, παραπέμπει στα φωτεινά ψάρια ενυδρείου GlowFish που κυκλοφορούν εδώ και χρόνια στη αμερικανική αγορά.

Τα ψάρια αυτά, στα οποία έχουν εισαχθεί γονίδια από μέδουσες, κοράλλια και άλλα είδη, εκπέμπουν φως με το φαινόμενο του φθορισμού, κάτι που σημαίνει ότι λάμπουν μόνο όταν φωτίζονται με ειδικές υπεριώδεις λάμπες.

Η νέα πετούνια, αντίθετα, δεν απαιτεί ειδικό φωτισμό. Φέρει γονίδια από ένα μανιτάρι  με «βιοφωταύγεια», το οποίο εξαρτάται μόνο από χημικές αντιδράσεις στο εσωτερικό των κυττάρων.

Η εισαγωγή γονιδίων φθορισμού ή βιοφωταύγειας είναι συνήθης πειραματική πρακτική για τη μελέτη ζώων και φυτών. Για παράδειγμα, οι ερευνητές μπορούν να τροποποιούν έναν οργανισμό έτσι ώστε να λάμπει μόνο όταν ενεργοποιείται ένα συγκριμένο γονίδιο ενδιαφέροντος.

Η μελέτη της γονιδιακής έκφρασης φυτών ήταν αρχικά το αντικείμενο του Κιθ Γουντ, συνιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου της Light Bio, ο οποίος το 1989 είχε δημιουργήσει το πρώτο φωτεινό, ένα είδος καπνού στο οποίο είχε εισαχθεί το γονίδιο της λουσιφεράσης, μιας φθορίζουσας ουσίας από πυγολαμπίδες.

Η «πετούνια-πυγολαμπίδα» βασίζεται σε πιο σύνθετο μηχανισμό. Περιέχει μια ολόκληρη ομάδα γονιδίων από το μανιτάρι Neonothopanus nambi, το οποίο εκπέμπει φως χάρη σε μια χημική αντίδραση που περιλαμβάνει το καφεϊκό οξύ, μια ουσία που παράγεται και από τα φυτά. Ειδικά ένζυμα μετατρέπουν το καφεϊκό οξύ σε λουσιφερίνη, ένα μόριο που εκπέμπει φως. Στη συνέχεια η λουσιφερίνη μετατρέπεται και πάλι σε καφεϊκό οξύ και ο κύκλος επαναλαμβάνεται επ’ αόριστον.

«Αν φροντίζετε το φυτό σωστά, δέχεται αρκετό ηλιακό φως και είναι υγιές, θα είναι πιο φωτεινό» είπε η Κάρεν Σαρκίσιαν, συνθετική βιολόγος που συμμετείχε στην ανάπτυξη της πετούνιας.

Σύμφωνα με την Light Bio, η ένταση της βιοφωταύγειας είναι συγκρίσιμη σε ένταση με το «φως της πανσελήνου».

Η πετούνια είναι το δεύτερο γενετικά τροποποιημένο φυτό που λαμβάνει άδεια στις ΗΠΑ για πωλήσεις απευθείας στους καταναλωτές.

Είχαν προηγηθεί οι σπόροι μιας γενετικά τροποποιημένης, μοβ τομάτας που φέρει γονίδια από το φυτό σκυλάκι και περιέχει υψηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών ουσιών που ονομάζονται ανθοκυανίνες.