Η ρευστότητα που τροφοδότησε τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών, αλλά και την άνοδο των περιουσιακών στοιχείων τα προηγούμενα χρόνια πλέον στερεύει. Η πρόσβαση στο φθηνό χρήμα είναι πιθανό να εξασθενίσει φέτος.
Αυτό αναφέρει σε ανάλυση της η Morgan Stanley, συστήνοντας στους επενδυτές να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκια τους, ευνοώντας την έκθεση σε ακίνητα, χρυσό, hedge funds και επενδύσεις σε αναδυόμενες αγορές, την Ιαπωνία και την Ευρώπη.
Ο κίνδυνος
Κατά την Morgan Stanley, καθώς οι επενδυτές απολαμβάνουν την πρόσφατη άνοδο της αγοράς, πολλοί φαίνεται να παραβλέπουν έναν σημαντικό κίνδυνο για τη συνεχιζόμενη απόδοσή της: μια αντιστροφή της πλεονάζουσας χρηματοοικονομικής ρευστότητας που τροφοδότησε το ράλι.
Τι είναι η «ρευστότητα» και γιατί έχει σημασία; Με απλά λόγια, τα μέτρα ρευστότητας αντιπροσωπεύουν πόσο εύκολο είναι για τις εταιρείες και τα νοικοκυριά να δανείζονται χρήματα και να χρηματοδοτούν τις δαπάνες και τις επενδύσεις τους. Το επίπεδο ρευστότητας αντικατοπτρίζει σε γενικές γραμμές το διαθέσιμο χρηματικό ποσό στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, το οποίο μπορεί να επηρεάσει τη διαθεσιμότητα πίστωσης καθώς και τη ροή κεφαλαίων και τις τιμές περιουσιακών στοιχείων στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Οι επενδυτές είχαν κατακλυστεί από ρευστότητα. Χάρη στη δημοσιονομική τόνωση της εποχής του COVID και στα προγράμματα διάσωσης των τραπεζών της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, το “M2” (ένα ευρύ μέτρο της προσφοράς χρήματος) έχει αυξηθεί από τις αρχές του 2020. Μέχρι σήμερα, «τρέχει» κατά τρισεκατομμύρια δολάρια υψηλότερα από ό,τι υποδηλώνουν οι μακροπρόθεσμες τάσεις , αν και οι ισορροπίες υποχωρούν από την κορύφωση του Ιουλίου 2022.
Αυτή η πλεονάζουσα ρευστότητα έχει δημιουργήσει εύκολες οικονομικές συνθήκες που συνέβαλαν στην αύξηση των περισσοτέρων μετοχικών αγορών το 2023. Οι επενδυτές με μετρητά στο χέρι ανέβασαν τις τιμές των μετοχών ταχύτερα από ό,τι αυξήθηκαν τα κέρδη των εταιριών.
Η πλεονάζουσα ρευστότητα μπορεί σύντομα να… «στεγνώσει»
Ωστόσο, οι εύκολες οικονομικές συνθήκες είναι πιθανό να εξασθενίσουν, κατά την Morgan Stanley, καθώς η προσφορά του δημόσιου χρέους πιθανόν να διογκωθεί ακόμη περισσότερο, ενώ η ζήτηση των επενδυτών υποχωρεί.
Από την πλευρά της προσφοράς, τα δημοσιονομικά ελλείμματα των ΗΠΑ προβλέπεται να αυξηθούν από το τρέχον επίπεδο του 6%-7% του ΑΕΠ –που είναι ήδη ιστορικά υψηλό για μια περίοδο οικονομικής επέκτασης– στο 10% του ΑΕΠ έως το 2053. Η Morgan Stanley Research προβλέπει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα εκδώσει περισσότερο χρέος από πέρυσι, με την καθαρή έκδοση του 2024 να αυξάνεται περισσότερο από 60% από πέρυσι, στα 1,8 τρισεκατομμύρια δολάρια. Και όλα αυτά έρχονται εν μέσω της προβλεπόμενης αύξησης των νέων ομολόγων που εκδίδονται από κυβερνήσεις και εταιρείες σε όλο τον κόσμο, με το σύνολο να εκτιμάται στα 3,5 τρισ. δολάρια φέτος, από 3 τρισ. δολάρια πέρυσι, ήτοι στο υψηλότερο επίπεδο από το 2021.
Από την πλευρά της ζήτησης, τα πλεονάζοντα κεφάλαια των επενδυτών για να απορροφήσουν όλο αυτό το νέο χρέος μειώνονται. Το πρόγραμμα διάσωσης περιφερειακών τραπεζών της Fed, το οποίο βοήθησε να καλυφθούν έως και 200 δισεκατομμύρια δολάρια σε ελλείμματα τραπεζικών ισολογισμών, πρόκειται να λήξει στις αρχές Μαρτίου.
Τι σημαίνει για τους επενδυτές
Αυτή η πιθανή αναντιστοιχία προσφοράς-ζήτησης θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερα προσαρμοσμένα με τον πληθωρισμό ή «πραγματικά» επιτόκια. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στις αποτιμήσεις των μετοχών, καθώς τα υψηλότερα επιτόκια μπορεί να επιβαρύνουν τα μελλοντικά κέρδη.
Θα μπορούσε επίσης να μειώσει τα πιστωτικά περιθώρια –δηλαδή, την πρόσθετη απόδοση που θα κέρδιζε ένας επενδυτής πάνω από τη συγκρίσιμη απόδοση του Δημοσίου για την κατοχή ενός πιο ριψοκίνδυνου τύπου περιουσιακών στοιχείων σταθερού εισοδήματος– που θα μπορούσε να κάνει τα εταιρικά ομόλογα λιγότερο ελκυστικά για ορισμένους επενδυτές.
Συνδυάζοντας τα όλα αυτά, η Morgan Stanley αναμένει ότι η απόδοση της αγοράς θα παραμείνει περίπου στα τρέχοντα επίπεδα, με μεσαίες μονοψήφιες αποδόσεις πιθανές στις μετοχές και τα ομόλογα φέτος. Μια οικονομική «ήπια προσγείωση», εάν επιτευχθεί, πιθανότατα σημαίνει ομαλοποίηση της ανάπτυξης και των επιτοκίων – όχι, όμως όπως ελπίζουν πολλοί επενδυτές.
Σε αυτό το περιβάλλον, οι επενδυτές θα πρέπει να δημιουργούν χαρτοφυλάκια υψηλής διαφοροποίησης με έμφαση στην ενεργή επιλογή μετοχών και ομολόγων. Τα καταπιστεύματα επενδύσεων σε ακίνητα (REIT), ο χρυσός, τα hedge funds, οι επενδύσεις στην Ιαπωνία, οι αναδυόμενες αγορές (εκτός Κίνας) και επιλεγμένες ευρωπαϊκές εταιρείες είναι πιθανό να έχουν καλύτερες επιδόσεις, καταλήγει η Morgan Stanley.
Τους νεκρούς στη Νότια Κορέα τούς βρήκαν άνδρες του λιμενικού χωρίς τις αισθήσεις τους και τους διακόμισαν σε νοσοκομείο, όπου απλώς διαπιστώθηκε ο θάνατός τους
Ομάδες ατόμων επιτέθηκαν σε οπαδούς της Μακάμπι Τελ Αβίβ στο Άμστερνταμ, στέλνει αεροσκάφη το Ισραήλ για να τους παραλάβει. Νωρίτερα είχαν σκίσει παλαιστινιακές σημαίες
Το Σάββατο, 9 Νοεμβρίου, το Μουσικό Σύνολο «Mix n’ Match» θα εμφανιστεί στην Τεχνόπολη, έχοντας δίπλα του, δύο special guests: την Έλλη Πασπαλά και την Ντόρα Μπακοπούλου.
