Άγιος Βαλεντίνος: Πώς να μην μπλέξετε σε… επικίνδυνες σχέσεις

Συμβουλές για να αποτρέψουμε τους απατεώνες από το να κλέψουν κάτι περισσότερο από την… καρδιά μας δίνει η παγκόσμια εταιρία ψηφιακής ασφάλειας ESET με αφορμή της ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου.

Οι διαδικτυακές γνωριμίες έχουν φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συνδέονται. Τουλάχιστον 350 εκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποίησαν εφαρμογές γνωριμιών το 2022. Εκτός όμως από έναν εύκολο τρόπο να γνωρίσετε άλλους ανθρώπους, αυτές οι εφαρμογές προσφέρουν πολλές ευκαιρίες στους απατεώνες και τους χάκερ να εκμεταλλευτούν ανυποψίαστους χρήστες. Με τη μεγάλη δημοτικότητα των εφαρμογών γνωριμιών και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει γίνει ευκολότερο για τους ψεύτικους μνηστήρες να βρίσκουν και να εξαπατούν τα θύματά τους.

Πολύ συχνότερα από ότι νομίζετε, οι μοναχικές καρδιές αντί να βρουν την αγάπη καταλήγουν να χάνουν τα χρήματα τους. Μια έκθεση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου των Ηνωμένων Πολιτειών διαπίστωσε ότι οι ρομαντικές απάτες κόστισαν σε σχεδόν 70.000 ανθρώπους το 2022 το ιλιγγιώδες ποσό των 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, αυτή δεν είναι όλη η εικόνα, καθώς πολλά θύματα απάτης ντρέπονται να προχωρήσουν σε καταγγελίες.

Πολλά θύματα ρομαντικής απάτης έχουν επίσης γίνει άθελά τους βαποράκια μεταφοράς χρημάτων. Όπως αποδεικνύεται από τη διασταύρωση της ρομαντικής απάτης και της απάτης με κρυπτονομίσματα που είναι γνωστή ως butchering fraud (το ίδιο συμβαίνει και με τις απάτες Sugar Daddy), οι απατεώνες προσθέτουν συνεχώς νέα συστατικά σε δοκιμασμένες συνταγές. Σε μια ακόμα παραλλαγή της ρομαντικής απάτης, οι απατεώνες χρησιμοποιούν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για γίνουν πιο πειστικοί και να προσποιηθούν ότι είναι κάποιος διάσημος σαν τον Κέβιν Κόστνερ.

Τι μπορείτε να κάνετε για να προστατέψετε τον εαυτό σας, αν σερφάρετε στο διαδίκτυο σε αναζήτηση μιας ερωτικής σχέσης;

Πώς λειτουργούν οι απατεώνες ρομαντικών σχέσεων και ποιες απειλές παραμονεύουν στις εφαρμογές γνωριμιών;

1.     Catfishing: Δημιουργία πλαστών ταυτοτήτων

Μια από τις πιο διαδεδομένες τακτικές που χρησιμοποιούν οι απατεώνες στις εφαρμογές γνωριμιών είναι το catfishing – δηλαδή η δημιουργία ψεύτικων προφίλ στα social media με σκοπό να εξαπατήσουν το θύμα τους. Αυτοί οι απατεώνες χρησιμοποιούν συχνά κλεμμένες ή αποθηκευμένες φωτογραφίες και κατασκευασμένες προσωπικές πληροφορίες για να δελεάσουν τα ανυποψίαστα θύματα. Υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για τη δημιουργία εικόνων και ρεαλιστικών φωτογραφιών ανθρώπων (οι οποίοι, όπως μαντέψατε, δεν υπάρχουν) τις οποίες οι απατεώνες μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να δημιουργήσουν μια ρεαλιστική προσωπικότητα στο διαδίκτυο.

Στη συνέχεια, οι απατεώνας θα χρησιμοποιήσουν αυτό το προφίλ για να συνδεθούν με ανυποψίαστους χρήστες, να στείλουν μηνύματα και να εντοπίσουν τα θύματά τους. Μόλις διαπιστώσουν ότι ο συνομιλητής του είναι σε θέση να τους δώσει αυτό που θέλουν, θα καταβάλουν μεγάλες προσπάθειες για αποκτήσουν την εμπιστοσύνη των θυμάτων τους και να τα παραπλανήσουν ώστε να νομίζουν ότι βρίσκονται σε μια κανονική σχέση.

Στη συνέχεια, ο απατεώνας μπορεί να εκμεταλλευτεί οικονομικά το θύμα, χρησιμοποιώντας ψεύτικες δακρύβρεχτες ιστορίες και ψεύτικες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης με αιτήματα για την καταβολή χρημάτων. Το ερωτευμένο θύμα μπορεί να προχωρήσει σε μεταφορές χρημάτων, να τους αγοράσει δώρα ή ακόμη και να κλείσει αεροπορικά εισιτήρια με την ελπίδα να στηρίξει τον “σύντροφό” του/της και να κάνει πραγματικότητα τα όνειρά του για αληθινό ειδύλλιο.

Οι κυβερνοεγκληματίες κάνουν την έρευνά τους και μπορούν να φαίνονται τόσο αυθεντικοί όσο και κάθε άλλο προφίλ στην εφαρμογή. Μπορεί να μπουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να μάθουν περισσότερα για τα χόμπι, τις πεποιθήσεις και τις συνήθειες των θυμάτων τους, χρησιμοποιώντας αυτές τις πληροφορίες για να δώσουν την ψευδαίσθηση ότι έχουν κοινά ενδιαφέροντα, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός ακόμη ισχυρότερου δεσμού. Αυτός ο δεσμός τους δίνει στη συνέχεια περισσότερη δύναμη για συναισθηματική χειραγώγηση.

Πώς να προστατευτείτε: Ακούγεται απλό, αλλά όταν είσαστε ερωτευμένοι, μπορεί να μην είναι η πρώτη σας σκέψη να βεβαιωθείτε ότι ο συνομιλητής σας είναι υπαρκτό πρόσωπο. Κάνοντας έναν έλεγχο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ζητώντας να συναντηθείτε μαζί τους, κάνοντας ερωτήσεις που απαιτούν ειδικές γνώσεις, ζητώντας απόδειξη ταυτότητας – όλα αυτά θα σας πείσουν ότι η Καρολίνα από τη Σουηδία είναι όντως η Καρολίνα από τη Σουηδία και όχι ο… Κλάιβ από τις ΗΠΑ.

Ακόμα όμως και αν πειστείτε ότι ο συνομιλητής σας είναι πράγματι αυτός που ισχυρίζεται, θα πρέπει να είστε πάντα καχύποπτοι αν σας ζητήσει χρήματα, χάρες ή πολύτιμες πληροφορίες. Μπορεί να είναι υπαρκτά πρόσωπα, αλλά οι προθέσεις τους μπορεί να μην είναι καλές. Πάρα πολύ συχνά, οι ερωτευμένοι του internet έχουν πέσει πάνω σε ψεύτικες δακρύβρεχτες ιστορίες. Ο διαδικτυακός τους έρωτας μπορεί τους πείσει ότι χρειάζεται χρήματα για να πληρώσει τους ιατρικούς λογαριασμούς του άρρωστου συγγενή του, να σώσει τη νεοσύστατη επιχείρησή του ή για να εκμεταλλευτεί μια μοναδική επενδυτική ευκαιρία.

2.     Επιθέσεις Phishing και «μόλυνση» με κακόβουλο λογισμικό

Ως ηλεκτρονική πλατφόρμα, οι εφαρμογές γνωριμιών προσφέρουν μια εύκολη πύλη για επιθέσεις phishing και «μόλυνση» με κακόβουλο λογισμικό. Οι κυβερνοεγκληματίες μπορούν να δημιουργήσουν προφίλ και να στείλουν φαινομενικά αθώα μηνύματα με κακόβουλους συνδέσμους ή συνημμένα αρχεία, πείθοντας τους απελπισμένους μοναχικούς ανθρώπους να κάνουν κλικ σε αυτά. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν bots για να το κάνουν αυτό σε μεγάλη κλίμακα. Αυτοί οι σύνδεσμοι οδηγούν στην εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού στη συσκευή του θύματος. Μόλις εγκατασταθεί το κακόβουλο λογισμικό, μπαίνουν σε κίνδυνο οι προσωπικές πληροφορίες ή τα δεδομένα που είναι αποθηκευμένα στη συσκευή, αυξάνοντας μαζικά τον κίνδυνο κλοπής ταυτότητας και απάτης με πιστωτικές κάρτες.

Πώς να προστατευτείτε: Στα πρώτα στάδια μιας γνωριμίας, προτού γνωρίσετε καλύτερα τον συνομιλητή σας, μην ανοίγετε και μην κάνετε κλικ σε συνδέσμους που σας στέλνουν. Ακόμα και αν φαινομενικά είναι ένας ακίνδυνος σύνδεσμος προς ένα εστιατόριο το οποίο σας αρέσει και το οποίο αναφέρετε στο προφίλ σας, οι απατεώνες μπορούν να είναι δημιουργικοί και μπορούν να κάνουν τους συνδέσμους να φαίνονται δελεαστικοί και αυθεντικοί. Περιμένετε λίγο μέχρι να βεβαιωθείτε ότι εμπιστεύεστε το ταίρι σας προτού προχωρήσετε στην ανταλλαγή συνδέσμων και εξερευνήσετε μαζί τα μονοπάτια του διαδικτύου.

3.     Συλλογή δεδομένων για εκβιασμό

Οι διαδικτυακές πλατφόρμες γνωριμιών αποθηκεύουν ένα σωρό προσωπικές πληροφορίες, γεγονός που τις κάνει ελκυστικούς στόχους για τους χάκερ. Μια δημοσιογράφος του Guardian συνειδητοποίησε ότι μέσω του προφίλ της στο Tinder, η εφαρμογή μάζεψε δεδομένα 800 σελίδων, συμπεριλαμβανομένων likes, ενδιαφερόντων, φωτογραφιών, φίλων και ρομαντικών προτιμήσεων.

Οι απατεώνες μπορεί να χρησιμοποιούν τακτικές όπως η εξόρυξη δεδομένων για να αποσπάσουν αυτές τις ευαίσθητες λεπτομέρειες από τα προφίλ των χρηστών. Επίσης, τα περιστατικά όπου τέτοιες πληροφορίες διαρρέουν δεν είναι κάτι ανήκουστο – για παράδειγμα,  τα προσωπικά δεδομένα 260.000 χρηστών διέρρευσαν από βάση δεδομένων μιας εφαρμογής γνωριμιών πέρσι.

Πώς να προστατευτείτε: Πολλές εφαρμογές απαιτούν πρόσβαση σε ορισμένα από τα δεδομένα σας για να σας προσφέρουν την απαιτούμενη λειτουργικότητα και εμπειρία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ποια δεδομένα συλλέγονται και πώς χρησιμοποιούνται. Εξετάστε το ενδεχόμενο να μείνετε μακριά από εφαρμογές που δεν σας επιτρέπουν να εξαιρεθείτε από την κοινή χρήση δεδομένων με τρίτους.

Επιπλέον, να γνωρίζετε ότι από τη στιγμή που θα δώσετε τις πληροφορίες, δεν υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν. Επομένως, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να είστε προσεκτικοί σε ό,τι δημοσιεύετε στο διαδίκτυο. Μην ποστάρετε κάτι που θα μπορούσε στο μέλλον να σας δημιουργήσει πρόβλημα.

Ακόμα χειρότερα, μην υποκύψετε στον πειρασμό να στείλετε πονηρές φωτογραφίες ή βίντεο σε μια γνωριμία. Αυτό συμβαίνει ιδίως σε νέους ανθρώπους και συχνά ξεκινά με το να μοιράζεται ο ψεύτικος μνηστήρας “δικές του” αποκαλυπτικές φωτογραφίες και να ζητά σε αντάλλαγμα παρόμοιες φωτογραφίες των θυμάτων του. Αν δεχτείτε, αρχίζει ο εκβιασμός – ο απατεώνας θα σας απειλήσει ότι θα μοιραστεί το υλικό με τις επαφές σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκτός αν πληρώσετε ή στείλετε περισσότερες προκλητικές φωτογραφίες ή βίντεο.

Για να αποφύγετε τον εκβιασμό – sextortion, μην μοιραστείτε ποτέ φωτογραφίες που θα ντρεπόσασταν να δείτε δημοσιευμένες στο διαδίκτυο. Με την ίδια λογική, μην μοιράζεστε σεξουαλικές εικόνες και μην ποζάρετε γυμνοί στην κάμερα.

4.     Απειλές σχετίζονται με τον εντοπισμό της τοποθεσίας σας

Πολλές εφαρμογές γνωριμιών χρησιμοποιούν υπηρεσίες που βασίζονται στην τοποθεσία των χρηστών για να συνδεθούν με άλλους εργένηδες σε κοντινή απόσταση. Ενώ αυτό το χαρακτηριστικό διευκολύνει τους ανθρώπους να βρουν πιθανούς συντρόφους σε κοντινή απόσταση, ανοίγει επίσης την πόρτα για πιθανές απειλές. Οι χάκερ μπορούν να εκμεταλλευτούν τα δεδομένα τοποθεσίας για να εντοπίσουν και να επιτεθούν σε άτομα, δημιουργώντας ανησυχία για την ασφάλεια στον πραγματικό κόσμο.

Πώς να προστατευθείτε: Ας υποθέσουμε ότι δε θέλετε να απενεργοποιήσετε τις υπηρεσίες εντοπισμού τοποθεσίας στις εφαρμογές γνωριμιών, επειδή θέλετε να ταιριάξετε με κάποιον που βρίσκεται κοντά σας, και όχι στην άλλη άκρη του κόσμου. Ένας συμβιβασμός θα μπορούσε να είναι να απενεργοποιείτε τις υπηρεσίες εντοπισμού τοποθεσίας όταν δεν κάνετε ενεργή σάρωση ή κύλιση γνωριμιών. Με αυτόν τον τρόπο αφαιρείτε αυτό το επιπλέον κομμάτι ευπάθειας που σας κάνει πιο ελκυστικό στόχο για κακόβουλους χρήστες.