«Θα είναι μια ιστορική μέρα» – Ο αγώνας της ελληνικής ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας για το δικαίωμα στον γαμο

Η Βικτώρια Καλφάκη ακόμα θυμάται έντονα τη στιγμή όταν εκείνη και η σύζυγός της, Χριστίνα Λεϊμονή, συνειδητοποίησαν την ανάγκη να αγωνιστούν για το δικαίωμα της οικογένειάς τους να αναγνωριστεί. Το ζευγάρι, και οι δύο ανώτεροι στελέχη εταιρειών τεχνολογίας που είχαν επιστρέψει στην Ελλάδα μετά από χρόνια στο Λονδίνο, βρίσκονταν στο νοσοκομείο με την κόρη τους.

«Η Νιόβη ήταν δύο ετών και άρρωστη με βρογχίτιδα», δήλωσε η Καλφάκη, η οποία είναι επικεφαλής του τμήματος δημόσιου τομέα του Google Cloud στην Αθήνα. «Φυσικά θέλαμε και οι δύο να είμαστε μαζί της, αλλά όταν οι γιατροί ρώτησαν «Ποια είναι η μητέρα;» και άκουσαν «Είμαστε και οι δύο», η απάντησή τους ήταν «Αυτό δεν είναι νομικά δυνατό» και αρνήθηκαν να αφήσουν τη Χριστίνα να μπει. Υπήρξε μια τρομερή σκηνή καθώς εκείνη διαφωνούσε και παρακαλούσε αλλά ήταν ανένδοτοι. Μόνο εγώ, ως βιολογική μητέρα της Νιόβης, μπορούσα να είμαι μαζί της».

Δεν ήταν η πρώτη σύγκρουση του ζευγαριού με το νόμο. Μήνες νωρίτερα η ελληνική πρεσβεία στο Λονδίνο είχε αρνηθεί να αναγνωρίσει το πιστοποιητικό γέννησης της κόρης τους επειδή έφερε τα ονόματα τόσο του Καλφάκη όσο και του Λεϊμονή

«Έβαλα τα κλάματα», δήλωσε η Καλφάκη, η οποία στα 45 της έχει περάσει περισσότερο από το ένα τρίτο της ζωής της με τη Λεϊμονή. «Ήταν τραυματικό, αυτό το συναίσθημα ότι ως ομόφυλο ζευγάρι είσαι όχι απλώς κατώτερος αλλά και αβοήθητος σύμφωνα με τον νόμο. Τότε ήταν που η Χριστίνα είπε ότι θα πρέπει να αγωνιστούμε για να προστατεύσουμε τα δικαιώματά μας».

O «τερατώδης» νόμος που προκάλεσε οργή

Λίγες μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα έχουν προκαλέσει τόση οργή και συζήτηση. Στις τέσσερις εβδομάδες από τότε που ανακοίνωσε την απόφαση της κυβέρνησής του να καταρτίσει το σχέδιο νόμου, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε να αντιμετωπίσει την οργή της ισχυρής ορθόδοξης εκκλησίας, την ανησυχία πολλών βουλευτών του κεντροδεξιού κόμματός του, της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ), και τον παγιωμένο κοινωνικό συντηρητισμό ενός πληθυσμού που αντιστέκεται στις αλλαγές και είναι καχύποπτος απέναντι στη διαφορετικότητα. Οι λαϊκίστικες φυλλάδες χαρακτήρισαν τον νόμο «τερατώδη».

Ενδεικτικό της εχθρότητας απέναντι στο μέτρο, ο αρχηγός του ακροδεξιού κόμματος των Σπαρτακιστών, Βασίλης Στίγκας, δήλωσε στο κοινοβούλιο ότι το νομοσχέδιο ισοδυναμεί με «άνοιγμα του παραθύρου» στους παιδόφιλους, καθώς κάλεσε τους βουλευτές της ΝΔ να το καταψηφίσουν.

Εάν, όπως αναμένεται, το νομοσχέδιο ψηφιστεί -με την υποστήριξη άλλων κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου του ΣΥΡΙΖΑ, της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με επικεφαλής τον Στέφανο Κασσελάκη, τον πρώτο ομοφυλόφιλο ηγέτη του ελληνικού κόμματος- η Ελλάδα θα γίνει η 21η στην Ευρώπη, η 16η στην ΕΕ και η 37η παγκοσμίως που νομιμοποιεί τον γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων, όπως αναφέρει ο Guardian.

Όμως η εμπρηστική ρητορική κατά την προετοιμασία της ψηφοφορίας δεν άφησε αμφιβολίες ότι χρειάζονται περισσότερα, αν οι Έλληνες – που εξακολουθούν να είναι επιρρεπείς στην απόρριψη της ιδέας ότι υπήρχαν ομοφυλόφιλοι στην αρχαιότητα – πρόκειται να υιοθετήσουν τις αντιλήψεις του 21ου αιώνα για τη σύγχρονη οικογένεια που γίνονται αποδεκτές αλλού στην Ευρώπη. Οι ομοφοβικές επιθέσεις έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τις τελευταίες εβδομάδες και οι τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης ομοφυλόφιλων έχουν κατακλυστεί από κλήσεις.

Στο περιθώριο η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα

Ελλείψει ορατότητας, η κοινότητα παρέμεινε στο περιθώριο της κοινωνίας, με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και την εκκλησία να είναι συχνά απροκάλυπτα ομοφοβικά. Οι πρώτες πορείες υπερηφάνειας των ομοφυλοφίλων στην Αθήνα θεωρήθηκαν τόσο αμφιλεγόμενες που οι συμμετέχοντες έγιναν δέκτες βίαιων αντιδράσεων – σε πλήρη αντίθεση με τους σημερινούς εορτασμούς στους οποίους παρευρίσκονται ξένοι πρέσβεις και πολιτικοί.

Λίγοι άνθρωποι το γνωρίζουν αυτό καλύτερα από την γκαλερίστα Rebecca Camhi. Η 58χρονη, που θεωρείται εδώ και καιρό η βασίλισσα της σύγχρονης καλλιτεχνικής σκηνής της ελληνικής πρωτεύουσας, δεν έκρυψε ποτέ τη σεξουαλικότητά της. Σε ένα ντοκιμαντέρ για διακεκριμένες Ελληνίδες που προβλήθηκε στην κρατική τηλεόραση πριν από μερικά χρόνια, σήκωσε περισσότερα από μερικά φρύδια μιλώντας για την οικογενειακή ζωή με τη σύντροφό της, Μαρίνα Κομνηνού, και την κόρη της, Ανατόλια, που τώρα σπουδάζει στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.

Αλλά μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα πέρυσι η Camhi προχώρησε περισσότερο, εξασφαλίζοντας ότι το θέμα θα ακουστεί περισσότερο στην «καλή κοινωνία», όταν το ζευγάρι διοργάνωσε ένα πάρτι για να γιορτάσει το σύμφωνο συμβίωσης που είχαν συνάψει λίγες ημέρες νωρίτερα.

Μέχρι τώρα, τα ομόφυλα ζευγάρια έπρεπε να μεταβούν στο εξωτερικό αν ήθελαν να παντρευτούν. Ενώ οι πολιτικές ενώσεις παρείχαν νομική προστασία, οι πρακτικές δυσκολίες παρέμεναν τόσο θεμελιώδεις που πολλοί που ζουν στο εξωτερικό απλώς απέκλειαν το ενδεχόμενο να επιστρέψουν ποτέ.

«Θα είναι μια ιστορική μέρα»

«Τη στιγμή που προσγειωνόμαστε στην Ελλάδα, τα δύο αγόρια μας χάνουν τον έναν από τους γονείς του», δήλωσε ο Κώστας Ανδρουλάκης, 46 ετών, ο οποίος μεγαλώνει τους υιοθετημένους γιους του στο Λονδίνο μαζί με τον σύζυγό του, Μιχάλη. «Αυτή τη στιγμή, επειδή δεν αναγνωρίζονται ως παιδιά μας, δεν μπορούν να κληρονομήσουν από εμάς, δεν δικαιούνται δωρεάν [κρατική] υγειονομική περίθαλψη στην Ελλάδα ή εκπαίδευση ή να γίνουν Έλληνες πολίτες».

Ο Ανδρουλάκης είναι μεταξύ εκείνων που πέταξαν στην Αθήνα για να παρακολουθήσουν την ψηφοφορία που θα μπορούσε να αλλάξει τη ζωή του και τη ζωή τόσων άλλων. «Θα είναι μια ιστορική μέρα», δήλωσε ο σύμβουλος επιχειρήσεων, ο οποίος εγκατέλειψε την Ελλάδα τη δεκαετία του 1990, όταν ήταν «όλα καταδικασμένα για τους ομοφυλόφιλους» και μια τέτοια νομοθεσία φαινόταν σχεδόν αδύνατη.

Η Καλφάκη δεν θα μπορούσε να συμφωνήσει περισσότερο. «Ναι, υπάρχουν ελλείψεις, αλλά δεν μπορείς να πας από το μηδέν στο 100 με ένα νομοσχέδιο», είπε. «Είναι μια αρχή, μια λαμπρή, λαμπρή αρχή, και θα είναι μια πολύ καλή μέρα».