Άγνωστοι Μεταξύ Μας – Μια ταινία που θα σε βαρύνει ανάλαφρα

Η μυστηριώδης, όμορφη και συναισθηματική ταινία του Andrew Haigh είναι ένα φανταστικό, υπερφυσικό ρομάντζο για τη μοναξιά και την αγάπη. Αφορά την κλιμακτήριο της μέσης ηλικίας, όταν συνειδητοποιείς ότι είσαι πιθανώς πιο κοντά στο θάνατο από ό,τι στη γέννηση, ότι δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα ζήσεις τη ζωή σου μέσα σε μια σχέση και ότι οι γονείς σου ήταν συνηθισμένοι, ευάλωτοι άνθρωποι – ακριβώς όπως εσύ.

Το All of Us Strangers είναι διασκευή από το ιαπωνικό μυθιστόρημα Strangers του Taichi Yamada, μεταφρασμένο στα αγγλικά από τον Wayne Lammers (έχει ήδη γυριστεί στα ιαπωνικά), που ενδεχομένως γέρνει προς μια μελαγχολική γλυκύτητα, και διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την αίσθηση του απόκοσμου και του αλλόκοτου, αλλά βρίσκει κάτι απαλά αποκαλυπτικό σε αυτά τα πράγματα.

Ο Άντριου Σκοτ είναι ο Άνταμ, ένας σεναριογράφος που βρίσκεται στα πρώτα στάδια της κατάθλιψης και δουλεύει νωχελικά πάνω σε ένα σενάριο εμπνευσμένο από τη σχέση του με τους αείμνηστους γονείς του, οι οποίοι σκοτώθηκαν σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα όταν ήταν 12 ετών.

O Άνταμ πηγαίνει από καπρίτσιο να δει την παλιά προαστιακή γειτονιά κοντά στο Κρόιντον όπου μεγάλωσε

Πίσω στην παιδική ηλικία

Σε ημι-σιωπηλά μοντάζ, ο Andrew Haigh μας δείχνει τον Άνταμ να παραμελεί τη δουλειά του, να βλέπει πρωινή τηλεόραση, να τρώει μπισκότα, να ανατρέχει μελαγχολικά σε παλιές φωτογραφίες της παιδικής του ηλικίας και να βάζει στο πικάπ τη μουσική εκείνης της εποχής, δηλαδή το The Power of Love των Frankie Goes to Hollywood.

Ζει μόνος του σε ένα διαμέρισμα σε μια μοντέρνα, αλλόκοτη πολυκατοικία στο Λονδίνο, στην οποία μοιάζει ότι είναι ο μοναδικός ένοικος – ή σχεδόν.

Ο Άνταμ παρατηρεί έναν άλλο άνδρα που του τραβάει διαρκώς την προσοχή: Τον Χάρι, τον οποίο υποδύεται ο Πολ Μέσκαλ. Όπως ο Άνταμ, είναι μοναχικός, αλλά σε αντίθεση με τον Άνταμ, είναι λίγο πότης. Το ποτό ενθαρρύνει τον Χάρι να πλησιάσει τον Άνταμ.

Δείτε το τρέιλερ 

Στα μέσα της δεκαετίας του ’80

Την ώρα που αυτή η δύσκολη σχέση αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά, ο Άνταμ πηγαίνει από καπρίτσιο να δει την παλιά προαστιακή γειτονιά κοντά στο Κρόιντον όπου μεγάλωσε. Εκεί, κάνει μια συγκλονιστική ανακάλυψη: Η μαμά (Claire Foy) και ο μπαμπάς (Jamie Bell) είναι κατά κάποιο τρόπο ακόμα ζωντανοί και ζουν στο παλιό του σπίτι, το οποίο είναι διακοσμημένο και επιπλωμένο όπως ακριβώς ήταν στα μέσα της δεκαετίας του ’80.

Δεν έχουν γεράσει και τον υποδέχονται με μια ήπια ειρωνεία και ένα χαλαρό καλωσόρισμα, λες και ο Άνταμ γύρισε νωρίτερα από ένα εξάμηνο στο πανεπιστήμιο και ήθελε να πλύνει τα ρούχα του. Δεν πρόκειται για μια συγγραφική ονειροπόληση που κάνει ο Άνταμ- είναι πλέον περίπου στην ηλικία που ήταν οι γονείς του όταν πέθαναν και το σύμπαν του έδωσε αυτό το μυστικό θαύμα, να μιλήσει με τους γονείς του ως ενήλικας για τη ζωή του, για το ότι είναι γκέι και ότι βρίσκεται στα πρόθυρα μιας σχέσης.

Η ανάγκη για επαφή με τους νεκρούς

Με την αγγλικότητα και την ευγένειά της η ταινία θυμίζει λίγο το «Παιδί στον Χρόνο» του Ian McEwan, αλλά και το «Βιβλίο των νεκρών του Βόρειου Λονδίνου» του Will Self, ο ήρωας του οποίου ανακαλύπτει ότι, αφού πέθανε, η μακαρίτισσα μητέρα του έχει πάει να ζήσει σε ένα διαμέρισμα στο Crouch End του βόρειου Λονδίνου. Στο μυθιστόρημα του Self, How the Dead Live, ανακαλύπτουμε ότι οι νεκροί πάνε να ζήσουν σε άχαρη προάστια.

Η σκηνή που ο Άνταμ συνομιλεί για πρώτη φορά μόνος του με τη μητέρα του με την κεραμιδί φόρμα στην κουζίνα -του έχει πει με σβελτάδα να βγάλει τα βρεγμένα ρούχα του, αφού τον είχε πιάσει η βροχή στο δρόμο του προς το σπίτι- θυμίζει τη φροϋδική συνάντηση του Μάρτι ΜακΦλάι με τη μητέρα του στο Back to the Future. Ωστόσο, οι επιπτώσεις δεν είναι κωμικές με τον ίδιο τρόπο.

Η μητέρα του κοιτάζει τον Άνταμ και συνειδητοποιεί ότι μοιάζει ακριβώς με τον πατέρα της, το είδος της επιφοίτησης που δείχνει ότι αυτή η οιονεί μαμά-φάντασμα δεν είναι απλώς ένα αποκύημα της φαντασίας του.

Η μαμά και ο μπαμπάς του δεν είναι θυμωμένοι για την ομοφυλοφιλία του, ούτε κάνουν επίδειξη ότι δεν εντυπωσιάζονται, ότι εκπλήσσονται ή ότι είναι αντικειμενικοί

Η αποκάλυψη της ομοφυλοφιλίας του γιου

Η μαμά και ο μπαμπάς του δεν είναι θυμωμένοι για την ομοφυλοφιλία του, ούτε κάνουν επίδειξη ότι δεν εντυπωσιάζονται, ότι εκπλήσσονται ή ότι είναι αντικειμενικοί – δεν κάνουν το παραδοσιακό «ξέρουμε-όταν ήσουν οκτώ χρονών» που κάνουν οι γονείς μερικές φορές στην τέχνη, όπως και στη ζωή, με διάφορους βαθμούς ειλικρίνειας.

Ο πατέρας του λέει ειρωνικά ότι δεν μπορούσε ποτέ να πιάσει μπάλα. Η μητέρα του ανησυχεί συνοφρυωμένα για τον «μοναχικό» ή «άτεκνο» τρόπο ζωής που έχει επιλέξει, προφανώς αγνοώντας τις νομικές και πολιτιστικές αλλαγές που έχουν συμβεί από τότε που πέθανε.

Υπάρχουν περαιτέρω σκηνές φαντασίας στις οποίες ο σκηνοθέτης επιδίδεται σε μια νότα κωμικότητας ή και ιδιοτροπίας: Ο Άνταμ σκαρφαλώνει στο κρεβάτι με τους γονείς του, φορώντας μια μεγεθυμένη εκδοχή της παιδικής του πιτζάμας, και είναι το μέτρο της απόλυτης σοβαρότητας με την οποία η Μπελ, η Φόι και ο Σκοτ παίζουν τη σκηνή, ο παράγοντας που κάνει αυτή τη σκηνή να μη βγει απλώςανόητη.

Η λέξη «γκέι»

Όσο για τη σχέση του Άνταμ και του Χάρι, συνεχίζει να υπόσχεται ευτυχία, με ενδιαφέρουσες σκηνές διαλόγου: συζητούν για τον τρόπο με τον οποίο η λέξη «gay» έχει αντικατασταθεί από τη λέξη «queer». Η θεωρία του Χάρι είναι ότι η λέξη «γκέι» απαξιώθηκε επειδή χρησιμοποιήθηκε ως όρος κακοποίησης στο σχολείο: «γκέι ποδήλατο», «γκέι κούρεμα» κ.λπ.

Οι γνώμες μπορεί να διχαστούν σχετικά με την τελική σκηνή της ταινίας, αν οδηγεί αυτό το δράμα πολύ μακριά σε ένα άλλο (οικείο) είδος και αν οι σκηνές στις οποίες κάναμε μια τόσο δακρύβρεχτη συναισθηματική επένδυση ήταν απλώς παραπλάνηση. Αλλά τι τρομερές ερμηνείες και από τους τέσσερις- τι στυλ φέρνει ο Haigh σε αυτή την ταινία, συνδυάζοντας τα θέματα των ρομαντικών σχέσεων και των σχέσεων μεταξύ γενεών των προηγούμενων ταινιών του Weekend και 45 Years.

Είναι μια συγκλονιστική στιγμή όταν ο Άνταμ περπατάει μελαγχολικά μέσα σε ένα πάρκο και βλέπει, στο βάθος, έναν άλλο άνδρα που κάνει μια σύντομη χειρονομία με το κεφάλι του προς μια συστάδα δέντρων- ο Άνταμ ακολουθεί, αλλά η σκηνή δεν είναι αυτό που νομίζουμε. Η ταινία είναι μια εξαιρετικά απολαυστική και συγκινητική εμπειρία.

*Με στοιχεία από theguardian.com