Σκύλοι οδηγοί, οι πολύτιμοι σύντροφοι

Ανεκτίμητη είναι η υπηρεσία που προσφέρουν οι σκύλοι οδηγοί στα άτομα με βλάβη όρασης. Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ τους είναι τόσο ισχυρή, καθώς είναι συνοδοιπόροι στα δύσκολα και στα εύκολα, στις χαρές και τις λύπες. Παρόλα αυτά, χρειάζεται εντατική προετοιμασία και εκπαίδευση ώστε ένας σκύλος να αναλάβει τον υπεύθυνο ρόλο του οδηγού.

Ο καλός χαρακτήρας τους και το γεγονός ότι είναι υπάκουα κάνει τα Λαμπραντόρ μία από τις ιδανικές ράτσες σκύλων που χρησιμοποιούνται για σκύλοι οδηγοί. Η προετοιμασία τους όμως, ξεκινά σχεδόν από τη στιγμή που έρχονται στη ζωή.

«Επιλέγουμε Λαμπραντόρ από ειδικές εκτροφές. Επιδιώκουμε τα κουτάβια που θα εισέλθουν στο εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα να έχουν καλή σωματική και ψυχική υγεία ώστε να μην αναπτύξουν κάποιο πρόβλημα κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης τους. Η εκπαίδευση των σκύλων οδηγών, ξεκινά όταν τα κουτάβια είναι 3 μηνών, διαρκεί 2 χρόνια και έχει τρία στάδια: την κοινωνικοποίηση, τη βασική εκπαίδευση και τη συνεκπαίδευση με το μελλοντικό χειριστή τους», εξηγεί η Ιωάννα- Μαρία Γκέρτσου, ψυχολόγος και πρόεδρος της Σχολής «Λάρα».

Τα στάδια της εκπαίδευσης

Πιο συγκεκριμένα και όπως η ίδια εξηγεί, κατά την κοινωνικοποίηση, τα κουτάβια μεγαλώνουν με εθελοντές αναδόχους που τα εισάγουν στη ζωή και τους διδάσκουν εντολές βασικής υπακοής σε συνεργασία με τον εκπαιδευτή σκύλων οδηγών. «Κατά την κυρία εκπαίδευση, ο εκπαιδευτής, μαθαίνει στα σκυλάκια να εργάζονται με το ειδικό σαμάρι του σκύλου οδηγού τυφλών. Όταν φορούν αυτό το σαμάρι, οι σκύλοι μαθαίνουν ότι «εργάζονται», δηλαδή δεν είναι πλέον κατοικίδια αλλά σκύλοι οδηγοί. Τέλος, κατά τη συνεκπαίδευση, το άτομο με βλάβη στην όραση, γνωρίζεται με τον σκύλο οδηγό του και μαθαίνει να κινείται και να ζει μαζί του».

Η σχέση σκύλου οδηγού και τυφλού χειριστή, είναι μοναδική αφού είναι 24 ώρες μαζί στις χαρές και στις λύπες

Η κα Ιωάννα- Μαρία Γκέρτσου, ψυχολόγος και πρόεδρος της Σχολής «Λάρα»

Όταν ο σκύλος γίνεται τα «μάτια» ενός ανθρώπου

Το «χτίσιμο» της επικοινωνίας ανάμεσα στον σκύλο οδηγό και το άτομο με βλάβη στην όραση, αποτελεί τον «πυρήνα» της μετέπειτα συνεργασίας τους. Όπως εξηγεί η κ. Γκέρτσου επιτυγχάνεται ως εξής:

• το ειδικό σαμάρι εργασίας των σκύλων οδηγών, είναι κατασκευασμένο ώστε να μεταφέρει στον χειριστή τις κινήσεις του σκύλου οδηγού.

• ο σκύλος οδηγός, είναι εκπαιδευμένος να έχει απτική επαφή με τον χειριστή του πχ ακουμπώντας το κεφάλι στο πόδι του.

• Ο χειριστής μαθαίνει να «παίζει» με τη φωνή του και να επιβραβεύει τον σκύλο οδηγό με λιχουδιές ώστε να τον ενθαρρύνει».

Οι προϋποθέσεις για απόκτηση σκύλου οδηγού

Οι προϋποθέσεις για να αποκτήσει κάποιος έναν σκύλο οδηγό είναι να:

• είναι ενήλικο άτομο

• να γνωρίζει κινητικότητα με λευκό μπαστούνι

• να έχει καλό προσανατολισμό

• να μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του

• να έχει ανάγκη έναν σκύλο οδηγό

• να αγαπάει τα ζώα

Επίσης, και σύμφωνα με την ειδικό, πρέπει να είναι διατεθειμένος να εκπαιδευτεί επίσης. «Αυτό γίνεται στο στάδιο της συνεκπαίδευσης. Ακόμα και οι έμπειροι χειριστές, εκπαιδεύονται όταν πάρουν έναν νέο σκύλο οδηγό».

Οι ανάγκες του σκύλου οδηγού

Ο σκύλος οδηγός, έχει τις ανάγκες του, όπως άλλωστε κάθε σκύλος. Χρειάζεται δηλαδή την εκτόνωση του, τη βόλτα του, τα παιχνίδια του, τη διατήρηση της ρουτίνας του και της εκπαίδευσης του.

Έχει όμως και τεράστιες συναισθηματικές ανάγκες, αφού κάνει μια πολύ δύσκολη δουλειά και συχνά καλείται να υπερβεί τη φύση του.

«Για παράδειγμα, ενώ όλοι οι σκύλοι κοιτάζουν κάτω, ο σκύλος οδηγός καλείται να κοιτάζει συνεχώς ψηλά, ώστε να δει τα ψηλά εμπόδια (δέντρα, ταμπέλες, μπαλκόνια κλπ.) κι αυτή είναι μια δεξιότητα που μαθαίνει τελευταία. Επίσης, γνωρίζει πως ο χειριστής του έχει βλάβη στην όραση και καλείται να παρακούσει μια εντολή εάν αυτή είναι εσφαλμένη, δεδομένου ότι ο χειριστής δεν έχει οπτική επαφή με το περιβάλλον», λέει η ίδια.

Τέλος, αναφέρει: «Η σχέση σκύλου οδηγού και τυφλού χειριστή, είναι μοναδική αφού είναι 24 ώρες μαζί στις χαρές και στις λύπες, ενώ ο σκύλος οδηγός, του χαρίζει τεράστια αυτονομία στην κίνηση. Η σχέση τους, είναι όπως αυτή ενός ζευγαριού».