Διάστημα: Θα γίνει το νέο μέτωπο των συγκρούσεων; Ανησυχία από νέο πυρηνικό όπλο

Μνήμες από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου και του ανταγωνισμού εξοπλισμών ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις έφερε στο προσκήνιο η πληροφορία πως η Ρωσία μπορεί να αναπτύσσει ένα νέο πυρηνικό όπλο στο διάστημα, εγείροντας μάλιστα το ερώτημα για το τι θα μπορούσε να συμβεί αν το πεδίο των συγκρούσεων μεταφερθεί εκτός Γης.

Ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής και πρόεδρος της Επιτροπής Πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων, Μάικ Τέρνερ προκάλεσε φρενίτιδα την Τετάρτη, όταν εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας ότι η επιτροπή του «έχει πληροφορίες σχετικά με μια σοβαρή απειλή για την εθνική ασφάλεια». Μέχρι την Παρασκευή, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε επιβεβαιώσει δημοσίως ότι ο Τέρνερ αναφερόταν σε μια νέα ρωσική πυρηνική αντιδορυφορική ικανότητα, ωστόσο οι αξιωματούχοι αρνήθηκαν σταθερά να το συζητήσουν περαιτέρω, επικαλούμενοι τον άκρως απόρρητο χαρακτήρα των πληροφοριών.

Όπως αναφέρει το CNN, επικαλούμενο τρεις πηγές με γνώση του θέματος, η Ρωσία προσπαθεί να αναπτύξει ένα πυρηνικό διαστημικό όπλο που θα καταστρέφει δορυφόρους, κάτι που αν τελικά συμβεί δημιουργεί έναν δυνητικό κίνδυνο για ένα μεγάλο μέρος των εμπορικών και κυβερνητικών δορυφόρων από τους οποίους εξαρτάται ο κόσμος για καθημερινές ανάγκες από το να μιλάει στο κινητό μέχρι να σερφάρει στο διαδίκτυο. Οι πηγές αυτές έδωσαν μια πιο λεπτομερή περιγραφή του σχεδίου που επεξεργάζεται η Ρωσία αλλά και της απειλής που θα μπορούσε να αποτελέσει.

Το όπλο βρίσκεται ακόμη υπό ανάπτυξη και δεν έχει τεθεί ακόμη σε τροχιά, τόνισαν δημοσίως αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν, με τον ίδιο τον Αμερικανό πρόεδρο να υποβαθμίζει τον κίνδυνο και να σημειώνει δημοσίως πως «δεν υπάρχει καμία πυρηνική απειλή για τον λαό της Αμερικής ή οπουδήποτε αλλού στον κόσμο με αυτό που κάνει η Ρωσία αυτή τη στιγμή».

Το όπλο που σχεδιάζει η Ρωσία

Αυτό το είδος νέου όπλου γνωστό ως πυρηνικός EMP (Πυρηνικός ηλεκτρομαγνητικός παλμός, ΗΜΠ), θα δημιουργούσε έναν παλμό ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας και μια πλημμύρα υψηλά φορτισμένων σωματιδίων που θα διέσχιζαν το διάστημα για να διαταράξουν άλλους δορυφόρους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη.

Σύμφωνα με έναν Αμερικανό αξιωματούχο «δεν πρόκειται για μια νέα ιδέα, αλλά για μία ιδέα που χρονολογείται από τα τέλη του Ψυχρού Πολέμου». Ωστόσο, ο «μεγάλος φόβος με οποιαδήποτε ενδεχόμενη συσκευή ΗΜΠ σε τροχιά είναι ότι θα μπορούσε να καταστήσει μεγάλα τμήματα συγκεκριμένων τροχιών άχρηστα», δημιουργώντας ένα «ναρκοπέδιο απενεργοποιημένων δορυφόρων» που «στη συνέχεια θα αποδεικνυόταν επικίνδυνοι για οποιουσδήποτε νέους δορυφόρους θα προσπαθούσαμε να τοποθετήσουμε για να τους αντικαταστήσουμε ή να τους επισκευάσουμε».

Το όπλο θα μπορούσε να επηρεάσει τους δορυφόρους GPS και δορυφόρους διοίκησης και ελέγχου πυρηνικών, οι οποίοι λειτουργούν σε υψηλότερη τροχιά από τους εμπορικούς και κυβερνητικούς δορυφόρους που κινούνται σε χαμηλή γήινη τροχιά.

Αυτοί οι μεγαλύτεροι δορυφόροι έχουν σχεδιαστεί για να είναι απόρθητοι σε μια πυρηνική έκρηξη, αλλά ένας πρώην κορυφαίος αξιωματούχος του Πενταγώνου σε ζητήματα διαστήματος δήλωσε στο CNN ότι «θα μπορούσαν να είναι ευάλωτοι» ανάλογα με το πόσο κοντά βρίσκονταν στον ΗΜΠ, πόσο παλιοί είναι και πόσο μεγάλη θα ήταν η έκρηξη.

Οι ειδικοί λένε ότι αυτό το είδος όπλου θα μπορούσε να έχει τη δυνατότητα να εξαλείψει μικρούς δορυφόρους, όπως ο Starlink της SpaceX. Αυτό θα ήταν σχεδόν σίγουρα «ένα όπλο μίας ύστατης προσπάθειας» για τη Ρωσία, δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος και οι άλλες πηγές επειδή θα έκανε την ίδια ζημιά σε όποιους ρωσικούς δορυφόρους βρίσκονταν επίσης στην περιοχή, ενώ παραμένει επίσης ασαφές πόσο ανεπτυγμένη είναι η τεχνολογία.

Θα μπορούσε ο πόλεμος να επεκταθεί στο διάστημα;

Η συγκεκριμένη πληροφορία φέρνει λοιπόν ξανά στο προσκήνιο τον φόβο ότι μπορεί να υπάρξει ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος με δύο πυρηνικές δυνάμεις να ανταγωνίζονται πλέον στο διάστημα.

Βέβαια, το διάστημα χρησιμοποιείται ήδη για στρατιωτικούς σκοπούς, καθώς χιλιάδες δορυφόροι που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη είναι ζωτικής σημασίας για τη στόχευση πυραύλων, την πλοήγηση μαχητικών αεροσκαφών και τον έλεγχο πυρηνικών όπλων.

Θα γίνει λοιπόν το διάστημα το νέο μέτωπο των συγκρούσεων και πολεμικών ανταγωνισμών ή μήπως τα μειονεκτήματα είναι τόσο μεγάλα που δεν αξίζει τον κόπο;

Ο επιστημονικός συνεργάτης του Sky News, Τόμας Μουρ αναφέρθηκε στη σημασία των περισσότερων από 8.000 δορυφόρους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη.

«Σκεφτείτε πόσο μεγάλο μέρος της καθημερινής μας ζωής καθορίζεται από δορυφόρους σε τροχιά. Για τα πάντα, από τις τηλεπικοινωνίες μέχρι το GPS… εξαρτόμαστε από αυτό το μάτι στον ουρανό. Έτσι, αυτό θα είναι κάτι που όλες οι μεγάλες δυνάμεις εξετάζουν», είπε αρχικά.

Υπάρχουν 31 λειτουργικοί δορυφόροι GPS, προσέθεσε, εκ των οποίων οι 24 είναι απαραίτητοι για τον ακριβή εντοπισμό θέσης παγκοσμίως. Έτσι, υπάρχει κάποια εφεδρεία, αλλά αν αρκετοί τεθούν εκτός λειτουργίας θα μπορούσαν να διαταράξουν την κατάσταση στη Γη.

Η πυροδότηση μιας πυρηνικής βόμβας στο διάστημα θα προκαλούσε «τεράστιο χάος»

Έκρηξη γύρω από τη Γη

Ο Μουρ πρόσθεσε ότι δεν είναι σίγουρος για το πόσο πλεονέκτημα – εκτός από τον μειωμένο χρόνο αντίδρασης – μπορεί να έχει ένα κράτος που θα πυροδοτήσει ένα πυρηνικό όπλο στο διάστημα σε σχέση με μια τοποθεσία στη Γη.

«Θα είχατε απλώς έναν ηλεκτρομαγνητικό μαγνητικό παλμό και πολλά περισσότερα φορτία ακτινοβολίας στην τροχιά, τα οποία θα κάψουν τα ηλεκτρονικά συστήματα πολλών δορυφόρων και ενδεχομένως θα έβγαζαν εκτός λειτουργίας τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας σε κάποιες περιοχές στη Γη», είπε χαρακτηριστικά.

Είναι το διάστημα ήδη στρατιωτικοποιημένο;

Σύμφωνα με τον δρ. Μπέντλιν Μπόουεν, ειδικό στις διεθνείς σχέσεις για το διάστημα στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ, το διάστημα έχει στρατιωτικοποιηθεί εδώ και δεκαετίες.

«Τα πρώτα πράγματα που ανέβηκαν ήταν στρατιωτικά από τον σχεδιασμό τους και τη φύση τους και για στρατιωτικούς σκοπούς. Και το μεγαλύτερο μέρος της διαστημικής εποχής αφορά πραγματικά αυτούς τους δορυφόρους στο διάστημα, όχι αστροναύτες, όχι τον διαστημικό σταθμό, όχι μπότες στο Φεγγάρι. Είναι απλά παράπλευρες καταστάσεις. Έτσι, το διαστημικό περιβάλλον, όσο το χρησιμοποιούμε φυσικά με μηχανές, είναι για στρατιωτικούς σκοπούς», είπε χαρακτηριστικά.

Επίσης, είναι γεγονός πως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία έχουν καταρρίψει με επιτυχία τους δικούς τους δορυφόρους, αποδεικνύοντας ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό στον πόλεμο, αν ποτέ χρειαστεί και σύμφωνα με τον δρ. Μπόουεν η διπλή χρήση της δορυφορικής τεχνολογίας στο διάστημα είναι «διαδεδομένη», κάτι που σημαίνει «κοντινές επιθεωρήσεις ή κοντινές προσπεράσεις» δορυφόρων από την Κίνα, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ.

Αυτό αποτελεί πειραματισμό για τη δυνατότητα χρήσης ενός αντικειμένου να εμβολίσει ένα άλλο στο διάστημα.

«Πρέπει να κατακτήσετε αυτές τις τεχνολογίες στενής τροχιάς και τις τεχνολογίες επιθεώρησης αν θέλετε να επιτεθείτε πραγματικά σε αυτούς τους δορυφόρους με κάτι που δεν είναι πυρηνική βόμβα», ωστόσο όπως σημείωσε οι συνέπειες της καταστροφής ενός δορυφόρου με ένα κινούμενο όπλο μπορεί να είναι τεράστιες. «Θα δημιουργήσετε ένα σύννεφο από συντρίμμια που μπορεί στη συνέχεια να πλήξει άλλους δορυφόρους… Δεν υπάρχει κανένας έλεγχος σε αυτό», είπε χαρακτηριστικά.

Τι θα συνέβαινε εάν χρησιμοποιούνταν πυρηνικά όπλα στο διάστημα;

Όσον αφορά τα πυρηνικά όπλα στο διάστημα σύμφωνα με τη Συνθήκη του ΟΗΕ για το Διάστημα, στην οποία οι ΗΠΑ και η Ρωσία είναι συμβαλλόμενα μέρη, απαγορεύονται. Οι διατάξεις της περιλαμβάνουν την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων στο διάστημα και τη χρήση της Σελήνης και όλων των άλλων ουράνιων σωμάτων για ειρηνικούς σκοπούς.

Σε ερώτηση αν αναμένει ότι η συνθήκη αυτή θα ισχύσει η δρ. Σάρα Τζέιν Φοξ, ειδικός στο Διαστημικό Πάρκο του Λέστερ, απάντησε πως: «Είναι μια ενδιαφέρουσα συμφωνία. Ισχύει από τότε που πρωτοπήγαμε στο διάστημα, δηλαδή από τη δεκαετία του 1950, με τη γραπτή συμφωνία να επισημοποιείται στο δεύτερο μέρος της δεκαετίας του 1960. Ο πόλεμος και τα πεδία του, αλλάζουν, έχουμε ξηρά, θάλασσα, αέρα, κυβερνοχώρο και διάστημα. Οι δύο τελευταίοι, το διάστημα και ο κυβερνοχώρος, θα αποτελέσουν αναμφίβολα μια πρόκληση στην πορεία προς τα εμπρός».

Σύμφωνα με τον δρ. Μπόουεν, «δεν χρειάζεται να τοποθετήσετε πυρηνικές βόμβες στο διάστημα για να εξακολουθήσετε να χρησιμοποιείτε πυρηνικά όπλα στο διάστημα, επειδή τα περισσότερα πυρηνικά όπλα έχουν την έδρα τους στη Γη. Βρίσκονται σε σιλό πυραύλων, σε υποβρύχια ή σε αεροσκάφη. Μπορείτε να τα τροποποιήσετε πολύ εύκολα ώστε να εκτοξεύονται στο διάστημα και αντί να πέφτουν πίσω, απλά να εκρήγνυνται στο διάστημα».

Ωστόσο, πυροδότηση μιας πυρηνικής βόμβας στο διάστημα θα προκαλούσε «τεράστιο χάος».