H πλουσιότερη γυναίκα στον κόσμο, μια μητέρα με άνοια και ένας γόης ηλικιωμένων κυριών

Λέγεται συχνά ότι από ένα ορισμένο επίπεδο και μετά, τα χρήματα είναι πάντα πρόβλημα. Η Λιλιάν Μπετανκούρ, η οποία γνώριζε κάτι από περιουσίες -ως κληρονόμος του κολοσσού καλλυντικών L’Oréal, ήταν για χρόνια η πλουσιότερη γυναίκα στη Γαλλία, με εκτιμώμενο κεφάλαιο 31,2 δισεκατομμύρια ευρώ (περίπου 35 δισεκατομμύρια δολάρια) – επιβεβαίωσε κάποτε ότι «όταν φτάνουν σε ένα ορισμένο ποσό χρημάτων, οι άνθρωποι χάνουν το μυαλό τους».

Η μοναχοκόρη της, η Φρανσουάζ, πέρασε μια ολόκληρη ζωή κρατώντας διακριτική στάση όσον αφορά τον πλούτο της. «Πράγματι, τα χρήματα τρελαίνουν τους ανθρώπους», δήλωσε σε μια μοναδική συνέντευξη που έδωσε στη Le Monde το 2012.

Μια όχι εντελώς ευτυχισμένη παιδική ηλικία

Γεννημένη το 1953, η Φρανσουάζ Μπετανκούρ Μάγιερς ξεπέρασε το κλισέ της εκατομμυριούχου κληρονόμου. Στις 28 Δεκεμβρίου 2023, έγινε επίσημα η πλουσιότερη γυναίκα στον κόσμο, καθώς και η πρώτη που έσπασε το φράγμα των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων χάρη στην άνοδο των μετοχών της εταιρείας, σύμφωνα με το Bloomberg. «Και πάλι, ξέρω ότι είμαι προνομιούχος, αλλά, όπως βλέπετε, δεν ζω σε έπαυλη. Δεν είμαστε μεγάλοι συλλέκτες έργων τέχνης και, όπως μπορείτε να δείτε, δεν φοράω κοσμήματα», είπε όταν δέχτηκε στο σπίτι της το περιοδικό Le M, της εφημερίδας Le Monde.

Η Φρανσουάζ ζει σε ένα μοντέρνο, σύγχρονο διώροφο κτίριο με μεγάλα παράθυρα- μια σχετικά ταπεινή κατοικία σε σύγκριση με το αρχοντικό όπου ζούσαν οι γονείς της στην καρδιά της παρισινής γειτονιάς Saint James, στην αποκλειστική κοινότητα Neuilly-sur-Seine.

Η μητέρα της ήταν κόρη του Eugène Schueller, ο οποίος ίδρυσε τη L’Oréal το 1909 μετά την ανακάλυψη μιας καινοτόμου βαφής μαλλιών. Ο πατέρας της, André Bettencourt, ήταν υπουργός κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Charles de Gaulle στις δεκαετίες του 1960 και 1970. Και όπως συμβαίνει συχνά στις οικογενειακές ιστορίες εκατομμυριούχων, η παιδική ηλικία της Φρανσουάζδεν ήταν εντελώς ευτυχισμένη.

Η σχέση μητέρας-κόρης ήταν τεταμένη από τη στιγμή που η Φρανσουάζ έφτασε στην εφηβεία- σύμφωνα με το Vanity Fair, δήλωσε κάποτε ότι η κόρη της Φρανσουάζ «ήταν βαριά και αργή- πάντα έναν γύρο πίσω μου»

Η εσωστρεφής, ντροπαλή φύση της

Ως παιδί, φοίτησε στο σχολείο Marymount με τις αγγλοσαξονικές μοναχές του Sacré-Cœur, στο Neuilly, όπου έμαθε, σύμφωνα με το περιοδικό Paris Match, να μην εντυπωσιάζεται από τίποτα. Εκεί έμαθε να φαίνεται πάντα ατάραχη.

Η μικρή Φρανσουάζ αργότερα αποσύρθηκε από το σχολείο και διδάχθηκε στο σπίτι, καθώς οι γονείς της φοβήθηκαν ότι θα την απήγαγαν για λύτρα. Αυτό την έκανε κάπως απομονωμένη. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδικής της ηλικίας συναναστράφηκε με τον Φρανσουά Μιτεράν, έναν από τους στενότερους φίλους του πατέρα της, καθώς και με τον Ζορζ Πομπιντού, τον οποίο υπηρέτησε πολλές φορές ως υπουργό. Η Μπετανκούρ σπούδασε αργότερα στην Ακαδημία Καλών Τεχνών και σύντομα αποφάσισε να προστατεύσει τον εαυτό της από τη δημόσια θέα.

Η εσωστρεφής, ντροπαλή φύση της συγκρούστηκε με την υπέροχη Λιλιάν, η οποία ήταν μια κοινωνική πεταλούδα, μια όμορφη γυναίκα εθισμένη στην υψηλή ραπτική που λειτουργούσε ως κυρία της υψηλής κοινωνίας και απολάμβανε τον τεράστιο πλούτο της: αγόρασε μάλιστα ένα νησί στις Σεϋχέλλες.

Μαμά-αντίπαλος;

Η σχέση μητέρας-κόρης ήταν τεταμένη από τη στιγμή που η Φρανσουάζ έφτασε στην εφηβεία- σύμφωνα με το Vanity Fair, δήλωσε κάποτε ότι η κόρη της Φρανσουάζ «ήταν βαριά και αργή- πάντα έναν γύρο πίσω μου».

Η Λιλιάν αναφέρθηκε επίσης στην κόρη της ως «ψυχρό παιδί» σε συνέντευξή της σε γαλλική εφημερίδα, όπως αναφέρουν οι New York Times. Χρόνια αργότερα, στο περιοδικό Le M, η Φρανσουάζ θα μιλούσε ευγενικά για τις διαφορές τους: «Ήταν πάντα όμορφη, ναι, αλλά ποτέ δεν ένιωσα την παραμικρή αντιπαλότητα.

»Η λέξη «ζήλια» μου φαίνεται παράξενη. Την έβλεπα με θαυμασμό, καθώς ήταν πάντα κομψή. Μήπως έχουμε διαφορετικά γούστα και προσωπικότητες; Ναι, αλλά είναι αυτό εμπόδιο;»

Δεν είναι λάτρης των συνεντεύξεων, η Φρανσουάζ κλίνει περισσότερο προς ένα διανοητικό παρά προς ένα κοινωνικό προφίλ, βρίσκοντας την κλίση της στην κλασική μουσική: λένε ότι περνάει τρεις ώρες την ημέρα παίζοντας ένα από τα δύο πιάνα που έχει στο σαλόνι της, ένα Yamaha και ένα Steinway.

Η Φρανσουάζ υποστήριξε ότι «τα χρήματα πραγματικά σε τρελαίνουν» και ότι, αν και έχει επίγνωση των προνομίων της, δεν ανατράφηκε ποτέ να λατρεύει το χρήμα

Γεννημένη πέρα από την αφθονία

«Όταν ξεκινάω τη μέρα μου παίζοντας ένα κομμάτι Μπαχ-Μπουζόνι αισθάνομαι καλύτερα. Η μουσική είναι το οξυγόνο μου… Λοιπόν, ας μην υπερβάλλουμε. Δεν περνάω τη μέρα μου κάνοντας εξάσκηση σε κλίμακες» δήλωσε στο περιοδικό Le M.

Σύμφωνα με το Paris Match, είναι επίσης μεγάλη αναγνώστρια: ανάμεσα στα βιβλία της βιβλιοθήκης της είναι και η βιογραφία της Clara Malraux από τον Dominique Bona. Από το 2005 υποστηρίζει το Ινστιτούτο Île-de-France, όπου ο καθηγητής Bruno Frachet αναπτύσσει μια καινοτόμο χειρουργική επέμβαση για τους κωφούς. Και πάλι, η σκιά της μητέρας της Λιλιάν, η οποία είχε προβλήματα ακοής από μικρή, σκοντάφτει στον δρόμο της.

«Στο σπίτι δε μιλούσαμε για χρήματα»

«Ήμουν πάντα πολύ κοντά στους γονείς μου, ίσως περισσότερο στη μητέρα μου. Ο πατέρας μου ασχολούνταν με την πολιτική και ήταν συχνά απών, αλλά εκείνη ήταν η γέφυρα», δήλωσε η Μπετανκούρ Μάγιερς στη συνέντευξή της στο περιοδικό Le M. Όταν ήταν μικρή, θυμάται, την αποκαλούσαν «το μύδι της πέτρας» επειδή ήταν τόσο προσκολλημένη στη μητέρα της, με την οποία ταξίδευε συχνά.

Η Φρανσουάζ υποστήριξε ότι «τα χρήματα πραγματικά σε τρελαίνουν» και ότι, αν και έχει επίγνωση των προνομίων της, δεν ανατράφηκε ποτέ να λατρεύει το χρήμα. «Όταν ήμουν παιδί, οι γονείς μου φρόντιζαν πάντα να καταλαβαίνω τις διαφορές μεταξύ παιχνιδιού και ειλικρίνειας, μεταξύ σωστού και λάθους. Εκπαιδεύτηκα σε θρησκευτικά σχολεία, όπου η εκπαίδευση και η μετάδοση των αξιών της εντιμότητας και της δικαιοσύνης ήταν θεμελιώδους σημασίας. Στο σπίτι δεν μιλούσαμε για χρήματα. Ήταν μια λέξη που δεν ήταν εύκολο να προφερθεί».

Το σκάνδαλο της οικογένειας Μπετανκούρ έγινε ταινία στο Netflix 

Είχε απόλυτη αντίληψη της δύναμής της

Η περιουσία της δεν επηρέασε τις προσωπικές της σχέσεις και διατηρεί μακροχρόνιες φιλίες. Μεταξύ αυτών, το Paris Match αναφέρει τη Γαλλίδα ηθοποιό και σοπράνο Arielle Dombasle, τον Alain Pompidou και τη σύζυγό του Claude, τα ξαδέλφια της Chalendars και τον Γάλλο φαρμακοβιομήχανο Jean-Marie Lefebvre.

Όταν ήταν νέα, είχε έντονη επίγνωση της ειλικρίνειας των άλλων: «Αν κάποιος ήθελε να με παντρευτεί μόνο και μόνο επειδή είχα χρήματα, θα το έβλεπα. Περίμενα πολύ καιρό για τον σύζυγό μου και ξέρω ότι δεν ήταν τα χρήματα που τον προσέλκυσαν- γνωριζόμαστε από τότε που ήμασταν σε πάνες!» δήλωσε στο περιοδικό Le M.

Όταν ήταν 19 ετών, η Φρανσουάζ γνώρισε τον Ζαν Πιερ Μάγιερς, τον μελλοντικό της σύζυγο, ο οποίος καταγόταν από πλούσια οικογένεια Γαλλοεβραίων τραπεζιτών και ήταν γιος διευθυντή της L’Oréal.

Όπως αναφέρει το Paris Match, η Φρανσουάζ έβγαινε με τον κληρονόμο ενός μεγάλου ονόματος της αυτοκινητοβιομηχανίας για αρκετά χρόνια και οι γονείς της τη σύστησαν σε αρκετούς νέους από την υψηλή κοινωνία, συμπεριλαμβανομένου ενός αριστοκράτη που ήταν γιος τραπεζίτη. Μέχρι τότε η Φρανσουάζ είχε ξεκαθαρίσει δύο πράγματα: πρώτον, δεν θα δεχόταν έναν εικονικό γάμο. Δεύτερον, ήταν ήδη ερωτευμένη.

Ο εγγονός του ραβίνου

Ο Ζαν Πιερ Μάγιερς, ωστόσο, δεν ήταν ο σύζυγος που θα ονειρεύονταν οι γονείς της για εκείνη, ειδικά επειδή ήταν Εβραίος, εγγονός ενός ραβίνου που δολοφονήθηκε στο Άουσβιτς.

Αυτό άνοιξε ξανά μια παλιά πληγή, καθώς υπήρχαν δύο ευαίσθητα επεισόδια στο παρελθόν της οικογένειας: Ο Eugène Schueller, ο σεβαστός ιδρυτής της L’Oréal, είχε ερευνηθεί για συνεργασία με τους Ναζί μετά τον πόλεμο, και ο ίδιος ο André Bettencourt είχε γράψει αντισημιτικά άρθρα για μια υποστηριζόμενη από τους Γερμανούς εφημερίδα το 1941 και το 1942 προτού αλλάξει στρατόπεδο και ενταχθεί στην Αντίσταση.

Αλλά η Φρανσουάζ είχε πάρει την απόφασή της. Παρόλο που πέρασαν 10 χρόνια μέχρι να τελεστεί ο γάμος, οι Bettencourts δεν είχαν άλλη επιλογή από το να ενδώσουν. Η τελετή, η οποία πραγματοποιήθηκε ιδιωτικά, έλαβε χώρα στην Τοσκάνη, στο Fiesole, βόρεια της Φλωρεντίας. Στη συνέχεια, διοργανώθηκε μια πλούσια δεξίωση στο Παρίσι, στην οποία παρευρέθηκαν τα ανώτατα γαλλικά κλιμάκια. Από εκείνη τη στιγμή, ο Ζαν Πιερ ήταν μέρος της φατρίας: ήταν αυτός που ασχολήθηκε πραγματικά με την εταιρεία, κατόπιν αιτήματος του ίδιου της του πατέρα.

Η οικογενειακή γαλήνη διαταράχθηκε το 2007, όταν ένα τεράστιο σκάνδαλο, ένα είδος γαλλικού Watergate, κλόνισε τα θεμέλια της πολιτικής και της κοινωνίας της χώρας

Δυο γιοι-κοσμήματα

Το ζευγάρι απέκτησε δύο γιους: τον Jean-Victor (1986) και τον Nicolas (1988), που γεννήθηκαν και οι δύο στο νοσοκομείο Antoine-Béclère στο Clamart, ένα προάστιο πέντε μίλια νοτιοδυτικά του Παρισιού. Σύμφωνα με τα όσα δημοσιεύτηκαν στον γαλλικό Τύπο, η Φρανσουάζ επέλεξε μια Γαλλίδα γκουβερνάντα γι’ αυτά αντί για μια εκλεπτυσμένη Αγγλίδα νοσοκόμα, όπως συνηθιζόταν στην κοινωνική της τάξη.

Από τότε που ήταν παιδιά προστατεύονται σαν κοσμήματα: δεν έχουν δώσει ούτε μία συνέντευξη και ελάχιστες φωτογραφίες τους έχουν δημοσιευτεί. Η Φρανσουάζ προσπάθησε να περνάει πολύ χρόνο και να ταξιδεύει και με τα δύο, αλλά και με το καθένα ξεχωριστά, μαθαίνοντάς τους για τον έξω κόσμο, τον πολιτισμό και την τέχνη. Ο Jean-Victor απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών σε σχολή διοίκησης επιχειρήσεων και ο Nicolas σπούδασε επικοινωνία.

Και οι δύο είναι τώρα μέλη της εταιρείας. Οι Bettencourt Meyers και η οικογένειά τους κατέχουν περίπου το 33% των μετοχών της L’Oréal, του μεγαλύτερου κατασκευαστή προϊόντων ομορφιάς στον κόσμο.

«Ζει πραγματικά μέσα στη δική της φούσκα»

Η Φρανσουάζ μελέτησε τις σχέσεις μεταξύ της καθολικής και της εβραϊκής θρησκείας και πέρασε 10 χρόνια γράφοντας ένα βιβλίο γι’ αυτές, το οποίο κατέληξε να γίνει μια πεντάτομη μελέτη της Βίβλου. Δημοσίευσε επίσης μια γενεαλογία της ελληνικής μυθολογίας. Όπως δήλωσε ο Tom Sancton, συγγραφέας του βιβλίου The Bettencourt Affair και ανέφερε το Time, η Françoise «ζει πραγματικά μέσα στη δική της φούσκα, βυθισμένη κυρίως στον οικογενειακό της κύκλο».

Η οικογενειακή γαλήνη διαταράχθηκε το 2007, όταν ένα τεράστιο σκάνδαλο, ένα είδος γαλλικού Watergate, κλόνισε τα θεμέλια της πολιτικής και της κοινωνίας της χώρας. Ένα μήνα μετά το θάνατο του πατέρα της, η Μπετανκούρ Μάγιερς μήνυσε τον Φρανσουά Μαρί Μπανιέ (François-Marie Banier), στενό φίλο της μητέρας της επί 20 χρόνια, για abus de faiblesse (κατάχρηση αδυναμίας).

Ο φωτογράφος, τέσσερις δεκαετίες νεότερος από τη μητέρα της, η οποία τότε ήταν 87 ετών, είχε λάβει για χρόνια δώρα αξίας άνω του 1,3 δισεκατομμυρίου ευρώ, μεταξύ των οποίων έναν Πικάσο, έναν Ματίς και έναν Μοντριάν, καθώς και πολλά ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής που υπέγραψε η Λιλιάν γι’ αυτόν μετά από δύο εισαγωγές στο νοσοκομείο.

Ο Μπανιέ είχε γνωρίσει τον Νταλί και τον Ιβ Σεν Λοράν στα νιάτα του, είχε συναναστραφεί με προσωπικότητες όπως ο Σάμιουελ Μπέκετ, η Κέιτ Μος, ο Μικ Τζάγκερ και η πριγκίπισσα Καρολίνα του Μονακό, ενώ λόγω της φιλίας του με τον Τζόνι Ντεπ, ήταν νονός της Λίλι-Ρόουζ Ντεπ. Ήταν ενδιαφέρων, διασκεδαστικός και ακαταμάχητος. Επίσης, προφανώς, κτητικός και χειριστικός.

Το σκάνδαλο κατέληξε να επηρεάσει τον πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος κατηγορήθηκε για παράνομη χρηματοδότηση. Αθωώθηκε, αλλά στην πορεία ο υπουργός Εργασίας του, Eric Woerth, αναγκάστηκε να παραιτηθεί

Χαβιάρι για τον Τύπο

Έτσι ξεκίνησε μια δίκη που ήταν χαβιάρι για τον Τύπο: μια σαπουνόπερα που αφορούσε την πολιτική, μια από τις μεγαλύτερες κληρονομιές της Γαλλίας και έναν υπό αμφισβήτηση γόη ηλικιωμένων γυναικών (ο Μπανιέ είχε στο παρελθόν παρόμοιες εμπειρίες με άλλες πλούσιες ηλικιωμένες γυναίκες).

«Αγωνίζομαι για να προστατεύσω τη μητέρα μου», δήλωσε τότε η Φρανσουάζ. Ένας μπάτλερ έκανε μια ηχογράφηση όπου αποκαλύφθηκε ότι ο Μπανιέ είχε οριστεί ως ο μοναδικός κληρονόμος της περιουσίας της Λιλιάν. Το σκάνδαλο κατέληξε να επηρεάσει τον πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος κατηγορήθηκε για παράνομη χρηματοδότηση.

Αθωώθηκε, αλλά στην πορεία ο υπουργός Εργασίας του, Eric Woerth, αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Η δίκη διήρκεσε 10 χρόνια και διαπιστώθηκε ότι η Λιλιάν έπασχε από άνοια. Τέθηκε υπό τον έλεγχο της κόρης της και των δύο εγγονών της.

Περιουσία άνω των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων

Η 70χρονη κληρονόμος της L’Oréal έγινε μία από τις πλουσιότερες γυναίκες στη χώρα της μετά τον θάνατο της μητέρας της, σε ηλικία 94 ετών, το 2017, και τώρα έχει ανέβει σε νέο επίπεδο.

Από τα τέλη του 2023 κατέχει τον τίτλο της πρώτης γυναίκας που συγκέντρωσε περιουσία άνω των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ένα ορόσημο που σημειώθηκε όταν οι μετοχές της L’Oréal SA έφτασαν σε τιμή ρεκόρ, στην καλύτερη χρονιά της εταιρείας από το 1998.

Σήμερα είναι ο ενδέκατος πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη. Παρ’ όλα αυτά, προτιμά να μην κάνει επιδεικτικό τρόπο ζωής, απολαμβάνοντας τη μεγαλύτερη πολυτέλεια που θα μπορούσε να επιθυμεί ένας δισεκατομμυριούχος: την ανωνυμία.

Η Φρανσουάζ φοράει συνήθως ένα σκούρο παντελόνι, του οποίου η μάρκα δεν διακρίνεται με την πρώτη ματιά (παράδειγμα αθόρυβης πολυτέλειας), καθώς και ένα μαντήλι γύρω από το λαιμό της (ένα σάλι φτιαγμένο από το μαλλί της θιβετιανής αντιλόπης, ή τσιρού, από τους υφαντές του Κασμίρ).

Για να ζήσετε ευτυχισμένοι, ζήστε κρυφά

Το μακιγιάζ της είναι πολύ διακριτικό και φοράει χοντρά γυαλιά με σκελετό που φέρνει στο νου εκείνα της δεκαετίας του 1970. Το σύμπαν της, σύμφωνα με το Paris Match, περιστρέφεται γύρω από την οικογένειά της, τους φίλους της, τη μουσική, τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο – όπως η τελευταία ταινία του Jacques Perrin, Oceans, στην παραγωγή της οποίας βοήθησε η μητέρα της.

Σπάνια τη βλέπουμε σε κοσμικές εκδηλώσεις και παρευρίσκεται σε μεγάλα δείπνα μόνο όταν το γεγονός σχετίζεται με κάποιο επαγγελματικό της ενδιαφέρον.

Συνήθως πηγαίνει για τρέξιμο στο πάρκο Bois de Boulogne με αθλητική φόρμα, χωρίς να τραβάει ιδιαίτερη προσοχή. Στη Φρανσουάζ αρέσουν τα ταξίδια (λένε ότι λατρεύει την Ιταλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες) και αντί να κάνει σκι στα ελίτ ελβετικά θέρετρα του Gstaad ή του Saint-Moritz, προτιμά το πολυτελές αλλά ήσυχο Megève.

Όπως λένε οι Γάλλοι, pour vivre heureux, vivons caches. Για να ζήσετε ευτυχισμένοι, ζήστε κρυφά.

*Με στοιχεία από elpais.com