Μνήμη Νίκου Σκουτερόπουλου (1938-2024)

Για τις φοιτήτριες και τους φοιτητές του, στο Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και αργότερα στο Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας της ίδιας σχολής ήταν ένας ιδιαίτερα αγαπητός δάσκαλος, προσηνής και κατανοητός, ακόμη και όταν η διδασκαλία έφτανε σε δύσβατα θέματα όπως η φαινομενολογία.

Όμως, για ένα πολύ μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού ο Νίκος Σκουτερόπουλος ήταν γνωστός ως αυτός που με την άψογη δημοτική και τον ιδιαίτερα στρωτό λόγο μπορούσε να αποδώσει τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, ιδίως της φιλοσοφικής, όπως και πιο πρόσφατα φιλοσοφικά κείμενα, με τρόπο που η πιστότητα στο πρωτότυπο να μη γίνεται σε βάρος της κατανόησης του κειμένου.

Βοηθούσε σε αυτό η βαθιά φιλοσοφική του παιδεία, αλλά και η ιδιαίτερη προσήλωσή του στο μεταφραστικό έργο, θεωρώντας – ορθά! – ότι αυτό είναι εξίσου σημαντικό για τη μελέτη και συζήτηση φιλοσοφικών κειμένων με την παραγωγή μονογραφικών ή άρθρων.

Και όντως μια ματιά στη μεγάλη μεταφραστική του παραγωγή, που περιλαμβάνει μεταφράσεις που θεωρούνται αναφοράς όπως αυτή της Πολιτείας του Πλάτωνα (εκδ. Πόλις 2002), αρκεί για να γίνει σαφές πόσο σημαντική είναι η συνεισφορά του στη διαμόρφωση του σύγχρονου φιλοσοφικού τοπίου.

Ο ίδιος θεωρούσε ότι το χρέος του μεταφραστή είναι η πιστότητα στο πρωτότυπο: «Μεταφράζοντας έχω στον νου μου αποκλειστικά και μόνο το κείμενο και όχι μια ορισμένη κατηγορία αναγνωστών. Αν η μετάφραση είναι στρωτή και ρέει ανεμπόδιστα, ο όποιος αναγνώστης θα έχει την εντύπωση πως και ο ίδιος έτσι θα το είχε μεταφράσει», θα πει μιλώντας στην Τίνα Μανδηλαρά σε μια συνέντευξη στη Lifo πριν από μερικά χρόνια.

Γεννημένος  στην Αθήνα το 1938 ο Νίκος Σκουτερόπουλος σπούδασε κλασσική φιλολογία και φιλοσοφία στα Πανεπιστήμια της Αθήνας, του Gottingen και του Tubingen. Δίδαξε ιστορία της φιλοσοφίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώτα στο Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας και στη συνέχεια στο Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας από όπου και αφυπηρέτησε. Συνέγραψε αρχαιογνωστικά βιβλία, όπως Η αρχαία σοφιστική, [επιμέλεια, μετάφραση], Επίκουρος,  [μετάφραση, επιμέλεια],  Οι αρχαίοι κυνικοί (συλλογικό έργο) [επιμέλεια, μετάφραση], Επίκτητος,: Εγχειρίδιον,  [μετάφραση, επιμέλεια],  Μάρκου Αυρηλίου Τα εις εαυτόν [μετάφραση, επιμέλεια] κ.ά.. Έχει μεταφράσει φιλοσοφικά και άλλα κείμενα των Γκαίτε, Σοπενάουερ, Νίτσε, Χούσσερλ, αλλά κυρίως μετέφρασε και παρουσίασε με ερμηνευτικά σημειώματα πλατωνικούς διαλόγους όπως Λύσις, Ευθύφρων, Ευθύδημος, Ιππίας Ελάσσων, Πολιτεία και  την Ιστορία του Θουκυδίδη που τιμήθηκε με to Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης.