Γιατί το ΝΑΤΟ δεν θέλει νίκη Τραμπ στις εκλογές

Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ ετοιμαζόταν να μιλήσει δημόσια σε μια σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ το 2018, οι σύμβουλοί του δεν ήξεραν αν θα τινάξει στον αέρα την Ατλαντική Συμμαχία, που είναι ακρογωνιαίος λίθος της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ από το 1949.

Σύμφωνα με την Washington Post, λίγα λεπτά πριν από τις δηλώσεις του, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ καθόταν πίσω από ένα τραπέζι σε σχήμα πετάλου, σ’ ένα δωμάτιο με τον υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Τζον Μπόλτον, που παρακαλούσαν να μην εγκαταλείψτε τη Συμμαχία, όπως λέει ο Μπόλτον.

Ο Τραμπ θα ψάξει τρόπο να «σκοτώσει» το ΝΑΤΟ αν επανεκλεγεί

Δεν το έκανε, όχι εκείνη τη μέρα. Αλλά ο Μπόλτον είπε σε συνέντευξή του ότι πιστεύει ότι ο Τραμπ θ’ αναζητήσει έναν τρόπο να «σκοτώσει» τη Συμμαχία αν επανεκλεγεί. «Δεν απώλεσε ποτέ την επιθυμία του να φύγει», είπε ο Μπόλτον, που τώρα είναι επικριτής του Τραμπ.

Η πιθανότητα ο Τραμπ -και με τη βούλα υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων για τις προεδρικές εκλογές του 2024- να γυρίσει την πλάτη στους στενότερους στρατιωτικούς, διπλωματικούς, οικονομικούς και πολιτιστικούς εταίρους των Ηνωμένων Πολιτειών, εμφανίστηκε ξανά στα πρωτοσέλιδα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού αυτόν τον μήνα, καθώς ο ίδιος είπε σε μια προεκλογική ομιλία του ότι θα έλεγε τη Ρωσία «να κάνει ό,τι διάολο θέλει» σε έναν Σύμμαχο που δεν πληροί τις κατευθυντήριες γραμμές της Συμμαχίας για τις στρατιωτικές δαπάνες. Την Τρίτη, ο Μπάιντεν είπε γι’ αυτό: «Είναι ανόητο, είναι ντροπή, είναι επικίνδυνο, είναι αντιαμερικανικό».

«Αν δεν πληρώσουν, τότε… η Αμερική πάνω απ’ όλα!»

Στην ομιλία του στο Conway, χιλιάδες οπαδοί του ζητωκραύγασαν μόλις τον άκουσαν να λέει την παραπάνω φράση, με τον Τραμπ, εξάλλου, να παραμένει σε μεγάλο βαθμό συνεπής απέναντι θέση που είχε εκφράσει για το ΝΑΤΟ από τη δεκαετία του 1980. Ακολούθησαν αρκετές αναρτήσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απαιτώντας από τους Ευρωπαίους της Συμμαχία να «πληρώσουν» και απειλώντας ότι επέρχεται αποχώρηση των ΗΠΑ αν δεν αυξήσουν τις δικές τους στρατιωτικές δαπάνες.

«Θα το κάνουν, αν… τους το ζητήσουν ΄΄σωστά΄΄», έγραψε ο Τραμπ τη Δευτέρα. «Αν όχι, τότε… η Αμερική πάνω απ’ όλα!», προσέθεσε με νόημα.

Οι απειλές του Τραμπ ότι η χώρα του θα εγκαταλείψει το ΝΑΤΟ τάραξαν Ευρωπαίους αξιωματούχους και άλλους όταν ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ, αλλά εκείνη την εποχή οι βοηθοί που είχε στον Λευκό Οίκο διαβεβαίωναν -πάντα ιδιωτικά- τους Συμμάχους ότι ο Τραμπ δεν θα τις υλοποιούσε, σύμφωνα με Ευρωπαίο πρέσβη στην Ουάσιγκτον.

Τώρα, πρέσβεις και διπλωμάτες που παρακολουθούν στενά την κοινή γνώμη στις ΗΠΑ, ανησυχούν και προετοιμάζονται για μια πιθανή επιστροφή του Τραμπ. Προσπαθούν να προβλέψουν πώς ο Τραμπ θα μπορούσε να αλλάξει τη Συμμαχία εάν επανεκλεγεί. Εργάζονται για να εντοπίσουν τους βασικούς παράγοντες επιρροής και τους συνομιλητές του Τραμπ, φοβούμενοι ότι, αντί για ανθρώπους όπως ο Πομπέο και ο Μπόλτον, σε μια δεύτερη θητεία θα επέλεγε ακόμη πιο πομπώδεις αξιωματούχους για το Υπουργικό Συμβούλιο, που δεν θα τον συγκρατούσαν.

Η αλλαγή του νόμου

Ο Τραμπ είπε ότι θα επαναξιολογηθεί θεμελιωδώς ο λόγος ύπαρξης και ο σκοπός τον οποίο καλείται να υπηρετήσει το ΝΑΤΟ, σε μια δεύτερη θητεία του. Αρκετοί πρώην βοηθοί του Τραμπ τους τελευταίους μήνες τιμωρούν τις χώρες που δεν εκπληρώνουν τις δεσμεύσεις τους για στρατιωτικές δαπάνες, αποσύροντας τις εγγυήσεις ασφαλείας ή επιβάλλοντας εμπορικούς δασμούς. Και οι σύμμαχοι του Τραμπ που εργάζονται στο «Project 2025» του Heritage Foundation’s σχεδιάζοντας μια νέα ρεπουμπλικανική κυβέρνηση, έχουν προτείνει τη μείωση του αριθμού των στρατευμάτων των ΗΠΑ που εδρεύουν στην Ευρώπη.

Ορισμένοι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φοβούνται ότι μια αμερικανική απομάκρυνση από το ΝΑΤΟ θα ενθάρρυνε τη Ρωσία και την Κίνα. Στα τέλη του περασμένου έτους, όμως, το Κογκρέσο ψήφισε έναν νέο νόμο σε δικομματική βάση, ο οποίος απαγορεύει στους προέδρους των ΗΠΑ να αποχωρήσουν μονομερώς από το ΝΑΤΟ. Πλέον, για να τερματιστεί η συμμετοχή των ΗΠΑ στη Συμμαχία, απαιτείται να το εγκρίνουν τα δύο τρίτα της Γερουσίας.

Το ουκρανικό ζήτημα

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι κρίνουν ότι ο Τραμπ επηρεάζει σημαντικά τους  Ρεπουμπλικανούς και στην υπόθεση της βοήθειας της Ουκρανία – ένα ζήτημα το οποίο κρίνουν ως στενά συνδεδεμένο με τη δική τους άμυνα. Σχεδιάζουν στρατηγική για το πώς να επωμιστούν περισσότερο το βάρος της υποστήριξης της Ουκρανίας, και επίσης μιλούν ήσυχα για το τι μπορούν να κάνουν εάν ο Τραμπ επιστρέψει στην εξουσία και κλείσει τη στρατιωτική ομπρέλα των ΗΠΑ που προστατεύει την Ευρώπη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά.

Ως απάντηση στην προσάρτηση της Ουκρανικής χερσονήσου της Κριμαίας από τη Ρωσία, τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν το 2014 να δαπανήσουν το 2% της οικονομικής παραγωγής τους γι’ αμυντικούς εξοπλισμούς. Από το 2023, οι περισσότερες από τις γεωγραφικώς πιο κοντινές χώρες στη Ρωσία, όπως η Πολωνία και η Φινλανδία, ακολουθούσαν τις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές, μαζί με τις Ηνωμένων Πολιτειών και τη Βρετανία. Στον αντίποδα, η Γαλλία ξόδεψε το 1,9% και η Γερμανία το 1,65%…

«Με Τραμπ είχατε ειρήνη»

Ο Τζέισον Μίλερ, εκπρόσωπος της εκστρατείας του Τραμπ, δήλωσε ότι η Ευρώπη είχε ειρήνη όσο ο Τραμπ ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ. Συμπλήρωσε, δε, ότι η Ευρώπη γνώρισε «τον θάνατο και τον καταστροφή», και τότε που ο Μπάιντεν ήταν αντιπρόεδρος και τώρα που είναι πρόεδρος των ΗΠΑ. «Ο Πρόεδρος Τραμπ ζήτησε από τους συμμάχους μας να αυξήσουν τις δαπάνες τους στο ΝΑΤΟ απαιτώντας να πληρώσουν, αλλά ο Τζο Μπάιντεν επέστρεψε και τους άφησε να εκμεταλλευτούν τον Αμερικανό φορολογούμενο. Όταν δεν πληρώνετε τις αμυντικές σας δαπάνες, δεν γίνεται να εκπλήσσεστε που έχετε περισσότερο πόλεμο», είπε.

Οι περισσότεροι σύμβουλοι του Τραμπ και πρώην αξιωματούχοι της κυβέρνησής του υποστηρίζουν ότι το χτύπημα του ίδιου στο ΝΑΤΟ αποτελεί μια διαπραγματευτική τακτική που στοχεύει στην πίεση των Συμμάχων ν’ αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες και ότι είναι απίθανο να οδηγήσει σε μια πραγματική έξοδο της χώρας από τη Συμμαχία.

Ο Μπόλτον, ωστόσο, δεν συμμερίζεται αυτή την άποψη. «Πώς είναι δυνατόν να λένε ότι είναι μια τακτική; Δεν έχουν ιδέα. Δεν έχουν ακούσει όσα έχω ακούσει για το θέμα – από τον ίδιο τον Τραμπ», δήλωσε.