Αμαζόνιος: «Κόκκινος συναγερμός» καθώς το πολύτιμο δάσος απειλείται με κατάρρευση

Ο ολέθριος συνδυασμός της κλιματικής αλλαγής και της αποψίλωσης έχει φέρει τον Αμαζόνιο κοντά στο σημείο χωρίς επιστροφή, προειδοποιεί νέα μελέτη.

Τα ανησυχητικά ευρήματα έρχονται την ώρα που το μεγαλύτερο υγρό τροπικό δάσος του κόσμου πλήττεται από τη χειρότερη ξηρασία που έχει καταγραφεί ποτέ, με τη στάθμη πολλών παραποτάμων του Αμαζονίου να έχει πέσει σε ιστορικό χαμηλό.

Χωρίς δραστικά μέτρα, σχεδόν το ήμισυ του μεγαλύτερου υγρού τροπικού δάσους στον κόσμο μπορεί να έχει μετατραπεί λιβαδότοπους ή υποβαθμισμένα οικοσυστήματα γύρω στα μέσα του αιώνα, προειδοποιεί η νέα μελέτη στο περιοδικό Nature.

Και αν φτάσουμε σε αυτό το σημείο καμπής, ολόκληρο το δάσος μπορεί σταδιακά να εξαφανιστεί, καθώς η εξάτμιση του νερού από τη βλάστηση που απομένει δεν θα είναι αρκετή για να συντηρήσει τις βροχοπτώσεις που χρειάζεται το υγρό οικοσύστημα.

Οι επιπτώσεις θα είχαν πλανητικές διαστάσεις, δεδομένου ότι ο Αμαζόνιος φιλοξενεί το 10% της παγκόσμιας ποικιλότητας και κρατά αποθηκευμένες μεγάλες ποσότητες άνθρακα, οι οποίες αντιστοιχούν στις ανθρωπογενείς εκπομπές τουλάχιστον μιας δεκαετίας.

Με άλλα λόγια, η κλιματική αλλαγή θα επιταχυνόταν.

Ο ποταμός Τιμπούρα, παραπόταμος του Αμαζονίου, στέρεψε από την πρωτοφανή ξηρασία που πλήττει τη Βραζιλία (Reuters)

«Η περιοχή εκτίθεται όλο και περισσότερο σε πρωτοφανείς πιέσεις από υψηλές θερμοκρασίες, ακραίες ξηρασίες, αποδάσωση και πυρκαγιές, ακόμα και στα κεντρικά και απομονωμένα τμήματα του συστήματος» γράφει η διεθνής ερευνητική ομάδα.

«Από τη στιγμή που θα φτάσουμε στο σημείο καμπής πιθανότατα δεν δεν θα μπορούμε να κάνουμε τίποτα» δήλωσε στο Reuters ο Μπερνάρδο Φλόρες, οικολόγος του Πανεπιστημίου της Σάντα Καταρίνα στη Βραζιλία και επικεφαλής της μελέτης.

Έχει έρθει πια η ώρα να κηρύξουμε «κόκκινο συναγερμό» είπε.

Σαβάνα

Προηγούμενες μελέτες εξέταζαν τις πιθανές επιπτώσεις επιμέρους παραγόντων όπως η αποδάσωση ή η παγκόσμια θέρμανση. Η νέα ανάλυση είναι η πρώτη που μελετά τον συνδυασμό πιέσεων που δέχεται ο Αμαζόνιος.

Εξετάζοντας παραμέτρους όπως ο ρυθμός αποδάσωσης, τα μοτίβα των βροχοπτώσεων, η διαχείριση γης και η διάνοιξη δρόμων, οι ερευνητές υπολόγισαν ότι το 10 με 47 τοις εκατό του Αμαζονίου κινδυνεύει να μετατραπεί σε σαβάνα, ή να δώσει τη θέση του σε υποβαθμισμένα δάση με μικρή δεντροκάλυψη, μέχρι το 2050.

Και οι κοινότητες αυτοχθόνων που εξαρτώνται από το δάσος για την επιβίωσή τους «δεν θα έχουν τίποτα», είπε η Μαρίνα Χιρότα του Πανεπιστημίου της Σάντα Καταρίνα.

Μεγάλες εκτάσεις ζούγκλας καίγονται για να δώσουν τη θέση τους σε βοσκοτόπους και καλλιέργειες (Reuters)

Πέρυσι, η υπουργός Περιβάλλοντος της Βραζιλίας δήλωσε ότι η σωτηρία του Αμαζονίου απαιτεί μια παγκόσμια κινητοποίηση παρόμοια σε μέγεθος με το Σχέδιο Μάρσαλ που εφαρμόστηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η νέα μελέτη «δείχνει πόσο κοντά βρίσκεται ο Αμαζόνιος στο σημείο καμπής» σχολίασε ο Κάρλος Νόμπρε του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο, ο οποίος δεν ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Ήδη, επισήμανε, περίπου το 18% του Αμαζονίου έχει καταστραφεί. Αν το ποσοστό αυτό ξεπεράσει το 20-25%, η ζούγκλα θα δώσει τη θέση της σε σαβάνες και λιβάδια.

Η μελέτη αναγνωρίζει ότι οι εκτιμήσεις πάσχουν από υψηλό βαθμό αβεβαιότητας.

Δεδομένου όμως ότι το διακύβευμα αφορά όλο τον πλανήτη, η αβεβαιότητα δεν δικαιολογεί την αδράνεια, τόνισαν οι ερευνητές.