Αυτό το βατραχάκι είναι το μικρότερο σπονδυλωτό του κόσμου

Με διαφορά μόλις μισού χιλιοστού από τον προηγούμενο κάτοχο του ρεκόρ, ένα τοσοδούλι βατράχι της Βραζιλίας ανακηρύχθηκε το μικρότερο γνωστό σπονδυλόζωο, μικρό σαν μυρμήγκι.

Ο βάτραχος Brachycephalus pulex ανακαλύφθηκε το 2011 στα δάση της οροσειράς Σέρα Μπονίτα. Μέχρι σήμερα, όμως, δεν είχαν εξεταστεί αρκετά άτομα για να προσδιοριστεί το μέγεθος των ενηλίκων.

Τώρα, η ομάδα του Μίρκο Σόλε, του ερευνητή που περιέγραψε πρώτος το είδος, παρουσιάζει νέα μελέτη με τις μετρήσεις 46 ατόμων, των οποίων η ωριμότητα επιβεβαιώθηκε με εξέταση των γονάδων.

Οι αρσενικοί βάτραχοι έχουν μέσο μήκος 7,1 χιλιοστά, ενώ τα θηλυκά είναι λίγο μεγαλύτερα, στα 8,1 χιλιοστά, πιθανώς για να χωρούν τα αβγά στην κοιλιά τους, αναφέρει η ομάδα στην επιθεώρηση Zoologica Scripta.

«Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι ο βάτραχος … μπορεί να λάβει τον τίτλο του μικρότερου βατράχου και του μικρότερου σπονδυλωτού ζώου του κόσμου» γράφει η ομάδα του Σόλε, ερευνητή στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Σάντα Κρουζ στη Βραζιλία.

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, προηγούμενος κάτοχος του ρεκόρ ήταν ο βάτραχος Paedophryne amauensis από την Παπούα Νέα Γουινέα. Αξιόπιστες μετρήσεις για τα θηλυκά δεν υπάρχουν, τα αρσενικά όμως έχουν μέσο μήκος 7,7 χιλιοστών και επομένως χάνουν το ρεκόρ.

Πρόβλημα ισορροπίας

Σύμφωνα με μελέτη του 2020 στο EcoEvoRxiv, το ελάχιστο δυνατό μέγεθος για τα σπονδυλόζωα –ζώα με σπονδυλική στήλη, όπως τα θηλαστικά και τα ψάρια- είναι περίπου 6 χιλιοστά. Κάτω από αυτό το όριο, το σώμα του ζώου δεν χωράει αρκετά κύτταρα για όλα τα όργανα και η παραγωγή αβγών γίνεται δύσκολη.

Ακόμα και το Β.pulex πιθανότατα πάσχει από ανατομικούς περιορισμούς: μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2022 στο Science Advances έδειχνε ότι άλλα, ελαφρώς πιο μεγαλόσωμα είδη του ίδιου γένους δεν μπορούν να πηδήσουν σαν κανονικά βατράχια και προσγειώνονται ανώμαλα.

Ο λόγος είναι ότι το αιθουσαίο σύστημα του αφτιού, αρμόδιο για την ισορροπία και τον προσανατολισμό του σώματος, δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένο.

Επιπλέος, τα πόδια αυτών των αμφιβίων είναι τόσο μικρά ώστε δεν χωρούν πέντε δάχτυλα και έχουν χάσει τα δύο.

Η εκτίμηση ότι το B.pulex είναι το μικρότερο γνωστό σπονδυλόζωο «στηρίζεται από ένα εντυπωσιακά μεγάλο σετ δεδομένων» σχολίασε στο BBC ο Μαρκ Σερτζ, επιμελητής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.

Δεν απέκλεισε πάντως να ανακαλυφθούν στο μέλλον ακόμα πιο μικρόσωμα βατράχια.

Αυτό, όσον αφορά το ρεκόρ μήκους. Αν μετρήσουμε τον όγκο ή το βάρος, είπε, ο τίτλος πιθανότατα ανήκει σε κάποιο ψάρι.