Μια νέα μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης έδειξε ότι είναι μεγαλύτερο από ό,τι νομίζαμε το ποσοστό των «επίμονων» λοιμώξεων με τον πανδημικό κορωνοϊό SARS-CoV-2 στον γενικό πληθυσμό – ως «εμμένουσες» χαρακτηρίζονται οι λοιμώξεις που διαρκούν έναν μήνα ή και περισσότερο.

«Αχαρτογράφητες» οι εμμένουσες λοιμώξεις στον γενικό πληθυσμό

Μέχρι σήμερα εθεωρείτο ότι οι παρατεταμένες σε διάρκεια λοιμώξεις COVID-19 οι οποίες αφορούσαν κυρίως άτομα με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα ήταν η κύρια «πηγή» των πολλών και διαφορετικών νέων παραλλαγών που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης της πανδημίας, προκαλώντας συνεχή πανδημικά «κύματα». Ωστόσο, ως τώρα,  η συχνότητα εμφάνισης επίμονων λοιμώξεων με τον SARS-CoV-2 στον γενικό πληθυσμό καθώς και το πώς ο ιός εξελίσσεται μέσα στον οργανισμό των… πολλών παρέμενε αχαρτογράφητο τοπίο για τους επιστήμονες.

Σε κάποιες περιπτώσεις οι ασθενείς παρέμεναν επί μακρόν μολυσμένοι με παραλλαγές του ιού που είχαν πλέον εξαφανιστεί στον γενικό πληθυσμό

Για να «χαρτογραφήσουν» αυτή την άγνωστη περιοχή οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης χρησιμοποίησαν δεδομένα από το Γραφείο για τις Εθνικές Στατιστικές σχετικά με τη Λοίμωξη COVID (ONS-CIS) της Βρετανίας -στο συγκεκριμένο πλαίσιο γινόταν έλεγχος σε σχεδόν μηνιαία βάση για την COVID-19 σε χιλιάδες εθελοντές.

Τα… επίμονα αποτελέσματα

Συγκεκριμένα, από τους 90.000 και πλέον συμμετέχοντες που εξετάστηκαν, 3.603 βγήκαν δύο ή και περισσότερες φορές θετικοί στην COVID-19 μεταξύ Νοεμβρίου 2020 και Αυγούστου 2022 (οι ερευνητές έκαναν και αλληλούχηση του ιικού γονιδιώματος στα δείγματα). Οπως προέκυψε από την αλληλούχηση, 381 άτομα (ποσοστό της τάξεως του 10,5%) έβγαιναν θετικά με την ίδια λοίμωξη για περίοδο ενός μήνα ή και περισσότερο. Από αυτή την ομάδα 54 άτομα είχαν επίμονη λοίμωξη που διήρκεσε τουλάχιστον δύο μήνες. Οι ερευνητές εκτίμησαν με βάση όλα τα στοιχεία ότι 1 στις 1.000 ως 1 στις 200 (0,1%-0,5%) COVID λοιμώξεις μπορούν να διαρκέσουν τουλάχιστον 60 ημέρες.

Επί μακρόν μολυσμένοι με… εξαφανισμένες παραλλαγές

Σε κάποιες περιπτώσεις οι ασθενείς παρέμεναν επί μακρόν μολυσμένοι με παραλλαγές του ιού που είχαν πλέον εξαφανιστεί στον γενικό πληθυσμό. Πάντως οι ερευνητές είδαν ότι η επαναμόλυνση με την ίδια παραλλαγή ήταν πολύ σπάνιο φαινόμενο, πιθανότατα επειδή οι ξενιστές ανέπτυσσαν ανοσία στην εκάστοτε παραλλαγή.

Πολλές οι υποτροπιάζουσες λοιμώξεις

Από τις 381 περιπτώσεις ατόμων με εμμένουσες λοιμώξεις 65 υπεβλήθησαν σε τρία ή περισσότερα μοριακά τεστ κατά τη διάρκεια της νόσησής τους. Τα περισσότερα από αυτά τα άτομα (82%) εμφάνισαν υποτροπιάζουσα λοίμωξη – το ιικό φορτίο τους παρουσίαζε εξάρσεις και υφέσεις. Σύμφωνα με τους ερευνητέ,  αυτό μαρτυρεί ότι ο ιός μπορεί να διατηρήσει την ικανότητα να πολλαπλασιάζεται εντός του οργανισμού για μεγάλο διάστημα στις εμμένουσες λοιμώξεις.

Αυξημένες πιθανότητες για long COVID

Από τη μελέτη προέκυψε επίσης ότι τα άτομα με εμμένουσα λοίμωξη είχαν 55% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν συμπτώματα μακράς COVID – συμπτώματα που επέμεναν για διάστημα μεγαλύτερο των 12 εβδομάδων από την έναρξη της λοίμωξης – σε σύγκριση με άτομα που είχαν πιο «τυπική» εικόνα νόσησης.

Μικρός αριθμός μεταλλάξεων στις περισσότερες περιπτώσεις

Ορισμένοι ασθενείς έφεραν έναν πολύ μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων του ιού στον οργανισμό τους, συμπεριλαμβανομένων μεταλλάξεων που προσδιορίζαν νέες παραλλαγές του κορωνοϊού και συνδέονταν με μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη-ακίδα του ιού. Ωστόσο τα περισσότερα άτομα δεν έφεραν μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων, γεγονός που μαρτυρεί ότι δεν αποτελούν όλες οι εμμένουσες λοιμώξεις πιθανές πηγές νέων πηγών παραλλαγών ανησυχίας του ιού.

Ο δρ Μαχάν Γκαφάρι, κύριος συγγραφέας της μελέτης από το Ινστιτούτο Πανδημικών Επιστημών του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης σημείωσε ότι «οι παρατηρήσεις μας υπογραμμίζουν τη σημασία της συνεχιζόμενης γονιδιακής επιτήρησης του ιού στην κοινότητα τόσο για να παρακολουθείται η ανάδυση και εξάπλωση νέων παραλλαγών όσο και για να αποκτήσουμε βασική γνώση σχετικά με την εξέλιξη των καινούργιων παθογόνων και την κλινική επίπτωση που αυτά μπορεί να έχουν στους ασθενείς».

Η σύνδεση της εμμένουσας λοίμωξης με τη long COVID

Η δρ Κατρίνα Λιθγκόου από το Τμήμα Βιολογίας και το Τμήμα Πανδημικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, έτερη κύρια συγγραφέας της μελέτης υπογράμμισε πως «παρότι η σύνδεση μεταξύ της εμμένουσας λοίμωξης και της long COVID δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι αιτιώδης, τα νέα ευρήματα μαρτυρούν πως οι εμμένουσες λοιμώξεις μπορούν να συμβάλλουν στην παθοφυσιολογία της μακράς COVID. Βέβαια πολλοί άλλοι πιθανοί μηχανισμοί έχει προταθεί ότι συμβάλλουν στη long COVID συμπεριλαμβανομένων της φλεγμονής, των οργανικών βλαβών και των μικροθρομβώσεων».