Επίκαιρη επερώτηση ΠΑΣΟΚ: Ανυπαρξία σχεδίου και κυβερνητικά λάθη οδήγησαν σε αδιέξοδο τους αγρότες

Επίκαιρη Επερώτηση προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρη Αυγενάκη, κατέθεσε η Κοινοβουλευτική Ομάδα με πρώτο υπογράφοντα τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, Νίκο Ανδρουλάκη, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες.

«Στα πέντε χρόνια διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, διαπιστώνουμε την ανυπαρξία ενός συγκροτημένου και ολοκληρωμένου σχεδίου για την αντιμετώπιση των συνολικών προβλημάτων, που αντιμετωπίζει ο αγροτικός κόσμος, ο οποίος οδηγείται συστηματικά στην απαξίωση και εγκατάλειψή του. Οι πρόσφατες αγροτικές κινητοποιήσεις αποδεικνύουν το μεγάλο εύρος των προβλημάτων, που αντιμετωπίζουν εδώ και αρκετό καιρό οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι», επισημαίνεται στο κείμενο.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις κυβερνητικές ευθύνες, καθώς ο πρώτος χρόνος εφαρμογής του Στρατηγικού Σχεδίου της Νέας ΚΑΠ (2023-2027) ολοκληρώθηκε με «δραματικές συνέπειες» για τους αγρότες και τα εισοδήματά τους.

«Η πραγματοποίηση της μικρότερης ιστορικά πληρωμής βασικής ενίσχυσης και οι μετέπειτα αστοχίες κατά την πληρωμή της Βασικής και της Αναδιανεμητικής Ενίσχυσης καθώς και του Εθνικού Αποθέματος, το πρακτικά ανεφάρμοστο των οικολογικών σχημάτων και η μετάθεση της πληρωμής τους για πρώτη φορά το επόμενο έτος, απέδειξαν κραυγαλέα την αδυναμία της κυβέρνησης. Αυτές ακριβώς οι αδυναμίες και οι αναποτελεσματικές σας πολιτικές οδήγησαν τον πρωτογενή τομέα σε μεγάλα αδιέξοδα και στη μεγαλύτερη στα χρονικά μείωση των εισοδημάτων των παραγωγών, από την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής στη χώρα μας», σημειώνεται μεταξύ άλλων.

Επιπλέον, υπογραμμίζεται η αδυναμία του ΕΛΓΑ μέχρι και σήμερα να αποζημιώσει πλήρως τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους για τις ζημιές που έχουν πάθει λόγω των φυσικών καταστροφών στη Θεσσαλία, στον Έβρο, στη Ρόδο και σε άλλες περιοχές.

Τέλος, αναδεικνύονται σειρά προβλημάτων, που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής τομέας.

Ακολουθεί το κείμενο της Επίκαιρης Επερώτησης

ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Λ. Αυγενάκη

ΘΕΜΑ: Η ανυπαρξία ολοκληρωμένου σχεδίου και τα συνεχιζόμενα κυβερνητικά λάθη έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο τον αγροτικό κόσμο της χώρας – Απαιτούνται άμεσες παρεμβάσεις για το μέλλον του.

Κύριε Υπουργέ,

Ο πρωτογενής τομέας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας, τόσο λόγω της συμβολής του στο ΑΕΠ όσο και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Επιπλέον, αποτελεί έναν από τους κυριότερους πυλώνες ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας αλλά και της κοινωνικής συνοχής της χώρας.

Στα 5 χρόνια όμως διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, διαπιστώνουμε την ανυπαρξία ενός συγκροτημένου και ολοκληρωμένου σχεδίου για την αντιμετώπιση των συνολικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο αγροτικός κόσμος, ο οποίος οδηγείται συστηματικά στην απαξίωση και εγκατάλειψη του.

Οι πρόσφατες αγροτικές κινητοποιήσεις αποδεικνύουν το μεγάλο εύρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν εδώ και αρκετό καιρό οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι.

Κατ’ αρχήν, ο πρώτος χρόνος εφαρμογής του Στρατηγικού Σχεδίου της Νέας ΚΑΠ (2023-2027) ολοκληρώθηκε με δραματικές συνέπειες για τους αγρότες και τα εισοδήματά τους. Η πραγματοποίηση της μικρότερης ιστορικά πληρωμής βασικής ενίσχυσης και οι μετέπειτα αστοχίες κατά την πληρωμή της Βασικής και της Αναδιανεμητικής Ενίσχυσης καθώς και του Εθνικού Αποθέματος, το πρακτικά ανεφάρμοστο των οικολογικών σχημάτων και η μετάθεση της πληρωμής τους για πρώτη φορά το επόμενο έτος, απέδειξαν κραυγαλέα την αδυναμία της κυβέρνησης. Αυτές ακριβώς οι αδυναμίες και οι αναποτελεσματικές σας πολιτικές οδήγησαν τον πρωτογενή τομέα σε μεγάλα αδιέξοδα και στη μεγαλύτερη στα χρονικά μείωση των εισοδημάτων των παραγωγών, από την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής στη χώρα μας.

Τα προβλήματα που συσσωρεύτηκαν αθροιστικά όπως:

– το υψηλό κόστος παραγωγής και ειδικά της ενέργειας, των λιπασμάτων και των ζωοτροφών που επιτάθηκε με την ενεργειακή κρίση και τον Ρώσο – Ουκρανικό πόλεμο,

– το ρεύμα πολλών πλημμυροπαθών αγροτών που παραμένει κομμένο μέχρι και σήμερα,

– η μη προσαρμογή του ασφαλιστικού κανονισμού του ΕΛΓΑ και η αδυναμία ασφαλιστικής κάλυψης, που αφήνει απροστάτευτους τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, ενώ έχει αυξηθεί πάρα πολύ ο χρόνος πληρωμής των αποζημιώσεων στους πληγέντες από τις θεομηνίες Daniel και Elias και τα ακραία καιρικά φαινόμενα του περασμένου καλοκαιριού και φθινοπώρου,

– το μπαλάκι των ευθυνών μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ και του ΟΠΕΚΕΠΕ που χρησιμοποιήθηκε ως άλλοθι εις βάρος των παραγωγών που έλαβαν ένα μικρό μέρος των ενισχύσεων που δικαιούνται,

– η αλλοπρόσαλλη τακτική των άμεσων ενισχύσεων που δεν καταβλήθηκαν όπως συνήθως μέχρι τέλος του έτους με αποτέλεσμα την μειωμένη κατά 563 εκ. ευρώ καταβολή τους σε σχέση με το 2022,

– τα 4,6 εκ. ευρώ από του νέους αγρότες και τα 12 εκ. ευρώ από την αναδιανεμητική ενίσχυση που έμειναν στο «συρτάρι»,

– η χρονική αβεβαιότητα καταβολής των 245 εκ. ευρώ από τις συνδεδεμένες ενισχύσεις και των 425 εκ. ευρώ από τα οικολογικά σχήματα που αυξάνουν τις δυσκολίες χρηματικών ροών στους δικαιούχους,

– η μη καταβολή της σχετικής οικονομικής ενίσχυσης «ΑΜΑΛΘΕΙΑ» που αποσκοπούσε στην οικονομική ενδυνάμωση της κτηνοτροφικής παραγωγής αρχικά στην Κρήτη και εν συνεχεία στην υπόλοιπη νησιωτική Ελλάδα (π.χ. Ιόνιο, Βόρειο, Αιγαίο, Νότιο Αιγαίο κτλ) και η οποία αν και εξαγγέλθηκε το Μάιο του 2023, μέχρι και σήμερα ακόμα δεν έχει πραγματοποιηθεί,

– οι καθυστερήσεις εκπόνησης των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης που δημιουργούν νέους κινδύνους απώλειας ενισχύσεων από τους κτηνοτρόφους,

– η περιθωριοποίηση των αγροτών, των κτηνοτρόφων, των συνεταιρισμών, των ομάδων, των ΤΟΕΒ και της μεταποίησης από τη δυνατότητα χρήσης ΑΠΕ,

– η μείωση της παραγωγής λόγω της κλιματικής κρίσης που υπολογίζεται σε περίπου 60% σε κάποιες καλλιέργειες όπως η ελιά (ακαρπία),

– η αδιαφορία ή αδυναμία εφαρμογής στοιχειωδών κανόνων στην αγορά προϊόντων με αποτέλεσμα οι παραγωγοί γάλακτος, ελαιόλαδου, βάμβακος και άλλων προϊόντων να είναι έρμαια εναρμονισμένων πρακτικών αισχροκέρδειας που συνοδεύεται και από πολύ μεγάλο χρόνο για την εξόφληση των τιμολογίων πώλησης των προϊόντων τους,

– οι τιμές στο αιγοπρόβειο γάλα που έχουν γονατίσει τους κτηνοτρόφους οι οποίοι αποτελούν θύματα αισχροκέρδειας,

– η απουσία διοικητικών μέτρων ιχνηλάτησης της πορείας του μελιού και η έλλειψη θεσμοθέτησης ελεγκτικών μηχανισμών, αλλά και μηχανισμών προώθησης του ελληνικού μελιού στο εξωτερικό, επιτείνουν τη δυσχερή κατάσταση του κλάδου και οδηγούν σε σημαντική μείωση των εισοδημάτων, αυτής της μερίδας του αγροτικού κόσμου,

– η έλλειψη βιωσιμότητας των αλιευτικών εκμεταλλεύσεων σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος των καυσίμων, των περιορισμό των εισροών, τη μείωση των ιχθυοαποθεμάτων και την ρύπανση που οδηγούν αντίστοιχα σε διαρκή συρρίκνωση το στόλο (χιλιάδες σκάφη αποσύρθηκαν τα τελευταία χρόνια), νέοι δεν εισέρχονται στο επάγγελμα, ενώ και για τους ήδη ψαράδες δεν εξασφαλίζεται ένα αξιοπρεπές εισόδημα,

– η μεγάλη ακρίβεια και ο πληθωρισμός στα τρόφιμα που την τελευταία διετία άγγιξε το 27%,

– η έξαρση των ελληνοποιήσεων αγροτικών προϊόντων και ειδικότερα της νοθείας ΠΟΠ ελληνικών προϊόντων και η ανεπάρκεια διαχείρισης τους ως προς τα σημαντικά ελληνικά προϊόντα με αποτέλεσμα τη νόθευση του ανταγωνισμού,

– οι καθυστερημένοι έλεγχοι για αθέμιτες πρακτικές από την κυβέρνηση,

– τα κόκκινα δάνεια των αγροτών, των κτηνοτρόφων και των πτηνοτρόφων που δεν τους εξασφαλίζουν την παραμονή τους στο επάγγελμα,

– η αντιπαραγωγική αξιοποίηση των πόρων του προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 στη μεταβατική περίοδο μέχρι το 2022 καθώς και η ανυπαρξία στήριξης των αγροτών με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αφού:

= δεν στηρίχθηκαν οι αγρότες και οι οργανώσεις τους στην χρήση ΑΠΕ,

= τα εγγειοβελτιωτικά έργα για τη μείωση του κόστους της άρδευσης καθυστερούν,

= καθυστερούν τα προγράμματα για την προστασία από τους κινδύνους της κλιματικής κρίσης,

= τα προγράμματα για τους νέους αγρότες τροποποιούνται συνεχώς με αποτέλεσμα πολλοί που εντάχθηκαν σε αυτά να αντιμετωπίζουν κίνδυνο απένταξης,

= δεν εμπλουτίστηκαν τα κίνητρα που θα αυξήσουν το ενδιαφέρον για νεοεισερχόμενους ώστε να ασχοληθούν με το αγροτικό επάγγελμα,

= υπήρξε καταστρατήγηση και αδιαφάνεια στη χρήση και κατανομή του εθνικού αποθέματος,

σε συνδυασμό με

– τα οξυμένα προβλήματα στη Θεσσαλία, τον Έβρο, τη Ρόδο και σε άλλες περιοχές,

– την ανυπαρξία του αναγκαίου διαλόγου – κρίσιμου για την αντιμετώπιση των αιτημάτων, των αγροτών και την εκπόνηση μιας εθνικής στρατηγικής για την τροποποίηση της νέας ΚΑΠ ώστε να στηριχθεί η πράσινη μετάβαση χωρίς επιπλέον κόστος για τους αγρότες,

– την πανευρωπαϊκή ανησυχία των αγροτών για μια σειρά από κοινά προβλήματα απόρροια της ενεργειακής κρίσης, του πολέμου στην Ουκρανία και του πληθωρισμού,

– τα ημίμετρα της κυβέρνησης για την επίλυση των αιτημάτων των αγροτών και

– τον ατελέσφορο διάλογο με τους αγρότες που διαμαρτύρονται ενώ είχατε δηλώσει πριν μερικές ημέρες ότι οι κινητοποιήσεις είναι «κομματικά υποκινούμενες»,

έχουν προκαλέσει μεγάλη αβεβαιότητα, δικαιολογημένη ανασφάλεια και ανησυχία στους αγρότες, τους κτηνοτρόφους, τους μελισσοκόμους και τους αλιείς και γενικά στις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα για το μέλλον τους. Είναι πλέον φανερό ότι δημιουργούνται ασφυκτικές συνθήκες για την οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα του αγροδιατροφικού τομέα και των Ελλήνων παραγωγών του πρωτογενή τομέα.

Στο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, που ιστορικά αναγνωρίζουμε την πολύ μεγάλη οικονομική και κοινωνική σημασία και τον κρίσιμο ρόλο του αγροδιατροφικού τομέα για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας και τη συμβολή της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της αλιείας στην απασχόληση και τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής στην ύπαιθρο, καθώς και την εξωστρέφεια, θεωρούμε απαραίτητο να υπάρξουν άμεσες ενέργειες και μέτρα αναστροφής της καταστροφικής πορείας, στην οποία ήδη βρίσκεται ο πρωτογενής τομέας της χώρας μας.

Κατόπιν όλων αυτών,

ΕΠΕΡΩΤΑΣΘΕ κ. ΥΠΟΥΡΓΕ

1. Για τη χειρότερη χρονιά πληρωμών από την εφαρμογή της ΚΑΠ στη χώρα μας, που συνοδεύτηκε με καθυστέρηση στην καταβολή των απαιτούμενων ενισχύσεων προς τους δικαιούχους κατά τις πληρωμές της προκαταβολής και της εξόφλησης της Βασικής Εισοδηματικής Στήριξης και για τις απίστευτες αδικίες και στρεβλώσεις των λοιπών υποχρεώσεων όπως οι συνδεδεμένες ενισχύσεις και τα οικολογικά σχήματα.

2. Για αδυναμία του ΕΛΓΑ μέχρι και σήμερα να αποζημιώσει πλήρως τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους για τις ζημιές που έχουν πάθει λόγω των φυσικών καταστροφών στη Θεσσαλία, στον Έβρο, στη Ρόδο αλλά και σε άλλες περιοχές.

3. Για την απουσία ακριβούς και πλήρους χρονοδιαγράμματος καταβολής των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ.

4. Για την πρωτοφανή καθυστέρηση στη λήψη της απαραίτητης νομοθετικής πρωτοβουλίας για την αλλαγή του ασφαλιστικού κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε αυτός να ενσωματώνει τους νέους κινδύνους για αποζημίωση ένεκα της κλιματικής κρίσης.

5. Για την απουσία παρεμβάσεων μείωσης του κόστους παραγωγής και κυρίως του κόστους ενέργειας.

6. Για την έλλειψη ειδικών μέτρων για τα εθνικά προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, το βαμβάκι, τα γαλακτοκομικά και το μέλι, για την ομαλή λειτουργία της αγοράς και για την προστασία από τη μάστιγα των ελληνοποιήσεων.

7. Για την απουσία μέτρων στήριξης αναφορικά με το αδιέξοδο που έχουν περιέλθει οι μελισσοκόμοι από τις παράνομες ελληνοποιήσεις και το κόστος παραγωγής.

8. Για την έλλειψη κρατικής αρωγής στους αλιείς, που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης από τα υψηλά κόστη των καυσίμων, τον περιορισμό των εισροών, τη μείωση των ιχθυοαποθεμάτων και τη κλιματική κρίση.

9. Για την αδυναμία ανάληψης δράσεων με στόχο την αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας που παρατηρείται στην αγορά εξαιτίας της έλλειψης μέτρων για την προστασία της κτηνοτροφίας.

10. Για τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης «ΑΜΑΛΘΕΙΑ» και τις ασάφειες που αφορούν το ακριβές χρονοδιάγραμμα καταβολής της ως προς τους κτηνοτρόφους στην Κρήτη και στην υπόλοιπη νησιωτική Ελλάδα.

11. Για την ανεπάρκεια των ελέγχων και την απουσία ενημέρωσης ως προς τους ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί για νοθεία προϊόντων και τα πρόστιμα που έχουν εισπραχθεί (αν έχουν εισπραχθεί) από τους συγκεκριμένους ελέγχους.

12. Για την αδυναμία εφαρμογής συστηματικών προγραμμάτων για την προστασία της παραγωγής από την κλιματική κρίση.

13. Για την απουσία ουσιαστικού διαλόγου με τον αγροτικό κόσμο και την αγνόηση των προτάσεων του στα μέτρα τροποποίησης της ΚΑΠ που προτείνατε.

14. Για την περσινή θλιβερή εικόνα σύγκρουσης μεταξύ Υπουργείου και ΟΠΕΚΕΠΕ εις βάρος του αγροτικού κόσμου που δεν έλαβε το σύνολο των ενισχύσεων που δικαιούνταν.

15. Για την έλλειψη πρωτοβουλιών διευκόλυνσης της μετάκλησης εργατών γης από τρίτες χώρες εξαιτίας της αδιαφορίας σας να αντιμετωπίσετε την αδυναμία των αρμόδιων υπηρεσιών (Αποκεντρωμένη Διοίκηση- Προξενεία).

16. Για την ανυπαρξία μέτρων τόσο για τη διασφάλιση της αγροτικής γης όσο και για τη ρύθμιση των «κόκκινων δανείων» των αγροτών, των κτηνοτρόφων και των πτηνοτρόφων που θέτουν σε κίνδυνο την παραμονή τους στο επάγγελμα.

17. Για την αδυναμία εξεύρεσης λύσης στο πρόβλημα της προσβασιμότητας στο δίκτυο που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και οι μικροί παραγωγοί καθώς και την απουσία σχετικής πρωτοβουλίας για την αύξηση των πόρων του προγράμματος «φωτοβολταϊκά στο χωράφι» με την οποία στερείτε τη δυνατότητα σε πολλούς αγρότες να κάνουν χρήση του συγκεκριμένου προγράμματος.

18. Για το αίσθημα εγκατάλειψης που βιώνει ο αγροτικός κόσμος, ο οποίος βλέπει την κυβέρνηση σας να λαμβάνει ελάχιστα μέτρα στήριξης που δεν απαντoύν στην πλειονότητα των αιτημάτων του.